DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Jurkowlaniec, Tadeusz: Małpa, lew i paralityk: kilka uwag o dekoracji rzeźbiarskiej prezbiterium kościoła Mariackiego w Krakowie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0022
16
TADEUSZ JURKOWLANIEC
77. AraCóa; prezó/2e/i2//7? Ao.śc/oG Mariackiego. Zworr/k o kr a
/7V. 7f. Foi. Fńea.sz JarA"owia/?iec (2ddP)
Życie bez grzechu wymaga poświęceń, niekiedy nawet heroizmu, co sugeruje symboli-
zująca pokonanie zła scena &777M07? /i3Z(7ziera/qcy /wa, którą Węcławowicz odczytał, jak
się wydaje trafnie, na znacznie uszkodzonej konsoli (S.4.a; il. 1, 13)^^. Walczak odrzucił
to rozpoznanie i uznał przedstawienie za „personifikację M^Twa"^. Również stosunko-
wo dobrze zachowana postać na sąsiednim wsporniku (S.4.b; il. 1, 13) jest przedmiotem
kontrowersji. Według Węcławowicza jest to wyobrażenie mężczyzny z wyolbrzymiony-
mi uszami, a cecha ta ma oznaczać „duchową dyspozycję grzesznego fundatora otwarcia
się na Słowo Boże"^. Zdaniem Walczaka (które podzielam) „dziwaczne wałki" na głowie
postaci to nie uszy, ale „zapewne szczątki zniszczonego przez czas czepca"^, osłaniające-
go głowę niewiasty.
/?^t%T(N.3.a; N.3;N.3.b)
Figurka młodego mężczyzny, stanowiąca część wspornika (N.3.a; il. 1, 14, 16-17), nie
wzbudzała większego zainteresowania. Bodaj jako pierwszy na jej temat wypowiedział się
Gadomski^. Badacz opisał rzeźbę i podkreślił: „Postać ta, wśród innych rzeźb zdobiących
^ Tomasz WĘCŁAWOWICZ, „Samson rozdzierający lwa z prezbiterium kościoła Mariackiego, czyli - jak Mikołaj
Wierzynek chciał zwałczyć swe grzeszne skłonności" [w:] 7?erowac/'a kazyiiłi Mariackie/ 7Pi?P-7PPP, Kraków 1999,
s. 57-62; id., Krasowski kAciói Aateakai/ąr., (jak przyp. 10), s. 144.
Walczak, 7s*zeźAa arcAiiełio/riczna..., (jak przyp. 3), s. 204-207.
WĘCŁAWOWICZ, Miłoia/'a łKerzynira źa7.., (jak przyp. 10), s. 157; id., Droga ąieigrzywk..., (jak przyp. 10),
s. 122.
^ WALCZAK, kzeźAa arcAiiełioriczra..., (jak przyp. 3), s. 198.
^ GADOMSKI, Rzeźba arcAiigłio/aczra..., (jak przyp. 8), s. 62.
TADEUSZ JURKOWLANIEC
77. AraCóa; prezó/2e/i2//7? Ao.śc/oG Mariackiego. Zworr/k o kr a
/7V. 7f. Foi. Fńea.sz JarA"owia/?iec (2ddP)
Życie bez grzechu wymaga poświęceń, niekiedy nawet heroizmu, co sugeruje symboli-
zująca pokonanie zła scena &777M07? /i3Z(7ziera/qcy /wa, którą Węcławowicz odczytał, jak
się wydaje trafnie, na znacznie uszkodzonej konsoli (S.4.a; il. 1, 13)^^. Walczak odrzucił
to rozpoznanie i uznał przedstawienie za „personifikację M^Twa"^. Również stosunko-
wo dobrze zachowana postać na sąsiednim wsporniku (S.4.b; il. 1, 13) jest przedmiotem
kontrowersji. Według Węcławowicza jest to wyobrażenie mężczyzny z wyolbrzymiony-
mi uszami, a cecha ta ma oznaczać „duchową dyspozycję grzesznego fundatora otwarcia
się na Słowo Boże"^. Zdaniem Walczaka (które podzielam) „dziwaczne wałki" na głowie
postaci to nie uszy, ale „zapewne szczątki zniszczonego przez czas czepca"^, osłaniające-
go głowę niewiasty.
/?^t%T(N.3.a; N.3;N.3.b)
Figurka młodego mężczyzny, stanowiąca część wspornika (N.3.a; il. 1, 14, 16-17), nie
wzbudzała większego zainteresowania. Bodaj jako pierwszy na jej temat wypowiedział się
Gadomski^. Badacz opisał rzeźbę i podkreślił: „Postać ta, wśród innych rzeźb zdobiących
^ Tomasz WĘCŁAWOWICZ, „Samson rozdzierający lwa z prezbiterium kościoła Mariackiego, czyli - jak Mikołaj
Wierzynek chciał zwałczyć swe grzeszne skłonności" [w:] 7?erowac/'a kazyiiłi Mariackie/ 7Pi?P-7PPP, Kraków 1999,
s. 57-62; id., Krasowski kAciói Aateakai/ąr., (jak przyp. 10), s. 144.
Walczak, 7s*zeźAa arcAiiełio/riczna..., (jak przyp. 3), s. 204-207.
WĘCŁAWOWICZ, Miłoia/'a łKerzynira źa7.., (jak przyp. 10), s. 157; id., Droga ąieigrzywk..., (jak przyp. 10),
s. 122.
^ WALCZAK, kzeźAa arcAiiełioriczra..., (jak przyp. 3), s. 198.
^ GADOMSKI, Rzeźba arcAiigłio/aczra..., (jak przyp. 8), s. 62.