DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Bredekamp, Horst; Labuda, Adam S.: Historia sztuki, uniwersytet, muzeum i centrum Berlina 1810 - 1873
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0270
262
HORST BREDEKAMP ADAM S. LABUDA
centrum Berlina i przyczyniła się do sukcesu muzeum. Co może wydawać się instytucjo-
nalną słabością historii sztuki, okazuje się w takiej perspektywie jej siłą. Dzięki aktywno-
ści Hirta, Waagena, Hotho i Kuglera uniwersytet znalazł się w centrum ruchu muzealnego,
do dziś w decydujący sposób kształtującego kulturalne oblicze miasta.
Wszyscy ci badacze i propagatorzy wiedzy poruszali się w magicznym trójkącie mię-
dzy zamkiem, uniwersytetem i muzeum, a ich popiersia zdobiące budynek muzeum są tej
działalności przypieczętowaniem'^. Że nie ma przy tym mowy o służbie dworskiej,
a jedynie o uporczywej walce o autonomię sztuki oraz prawo do jej badania i nauczania
o niej, świadczy fakt, że bohaterowie owych zmagań diametralnie różnili się w politycz-
nych zapatrywaniach: o ile Hotho sprzyjał rewolucji 1848 r., o tyle Waagen był jej prze-
ciwny. Sceną ich wysiłków była ekspozycja w muzeum Schinkla, gdzie porządek według
epok i szkół artystycznych wykraczał poza wszelkie ramy prezentacji dworskiej. Z kolei
Kugler w oparciu o zbiory zamkowej kunstkammery wypracował pojęcie kultury, które
umożliwiło mu stworzenie otwartego, nieukierunkowanego narodowo modelu historii
sztuki świata, który swej aktualności nie stracił do dzisiaj. Świadectwem napięć owego
czasu jest fakt, że K/ugler odnalazł te treści w architekturze Schinklowskiego muzeum.
W typie greckiej hali kolumnowej w fasadzie południowej widział „element demokra-
tyczny" i chwalił muzeum jako „świadectwo wolnej kultury naszych czasów"'^.
W ten sposób dotarł do formuły, osiągnięcie której było celem uniwersyteckiego i muzeal-
nego kształcenia estetycznego.
r/u/u. AT/ćńu/ yWouć/c/
Bernhard MAAZ, Jórg TREMPLER, „Denkmalkultur zwischen Aufklarung, Romantik und Historismus. Die Skulp-
turen der Vorhal!e im Aiten Museum und im Saulengang vor dem Neuen Museum in Berlin",
56/57 (2003), s. 211-254.
'06 Franz Theodor KUGLER, Bd. 1, Stuttgart 1859, s. 205-206; por. BUDDENS1EG, Berliner
Labyrinth (jak przyp. 16), s. 37.
HORST BREDEKAMP ADAM S. LABUDA
centrum Berlina i przyczyniła się do sukcesu muzeum. Co może wydawać się instytucjo-
nalną słabością historii sztuki, okazuje się w takiej perspektywie jej siłą. Dzięki aktywno-
ści Hirta, Waagena, Hotho i Kuglera uniwersytet znalazł się w centrum ruchu muzealnego,
do dziś w decydujący sposób kształtującego kulturalne oblicze miasta.
Wszyscy ci badacze i propagatorzy wiedzy poruszali się w magicznym trójkącie mię-
dzy zamkiem, uniwersytetem i muzeum, a ich popiersia zdobiące budynek muzeum są tej
działalności przypieczętowaniem'^. Że nie ma przy tym mowy o służbie dworskiej,
a jedynie o uporczywej walce o autonomię sztuki oraz prawo do jej badania i nauczania
o niej, świadczy fakt, że bohaterowie owych zmagań diametralnie różnili się w politycz-
nych zapatrywaniach: o ile Hotho sprzyjał rewolucji 1848 r., o tyle Waagen był jej prze-
ciwny. Sceną ich wysiłków była ekspozycja w muzeum Schinkla, gdzie porządek według
epok i szkół artystycznych wykraczał poza wszelkie ramy prezentacji dworskiej. Z kolei
Kugler w oparciu o zbiory zamkowej kunstkammery wypracował pojęcie kultury, które
umożliwiło mu stworzenie otwartego, nieukierunkowanego narodowo modelu historii
sztuki świata, który swej aktualności nie stracił do dzisiaj. Świadectwem napięć owego
czasu jest fakt, że K/ugler odnalazł te treści w architekturze Schinklowskiego muzeum.
W typie greckiej hali kolumnowej w fasadzie południowej widział „element demokra-
tyczny" i chwalił muzeum jako „świadectwo wolnej kultury naszych czasów"'^.
W ten sposób dotarł do formuły, osiągnięcie której było celem uniwersyteckiego i muzeal-
nego kształcenia estetycznego.
r/u/u. AT/ćńu/ yWouć/c/
Bernhard MAAZ, Jórg TREMPLER, „Denkmalkultur zwischen Aufklarung, Romantik und Historismus. Die Skulp-
turen der Vorhal!e im Aiten Museum und im Saulengang vor dem Neuen Museum in Berlin",
56/57 (2003), s. 211-254.
'06 Franz Theodor KUGLER, Bd. 1, Stuttgart 1859, s. 205-206; por. BUDDENS1EG, Berliner
Labyrinth (jak przyp. 16), s. 37.