DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Rome-Dzida, Agata: Otto Dix w Karkonoszach między dawnymi mistrzami a sztuką popularną
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.70649#0305
Otto Dix w Karkonoszach - między dawnymi mistrzami a sztuką popularną
301
2. Otto Dix, Św. Łukasz maluje
Madonnę, 1943, wg Fritz Loffler,
Otto Dix 1891-1969. Oeuvre der
Gemalde, 1981
Gór, a także powielały stereotypowe wyobrażenie mieszczańskiej publiczności przełomu
XIX i XX w. na temat pierwotnego związku człowieka i natury. Wrażenie „konwencjona-
lizmu”, czy mówiąc słowami Evy Karcher „cukierkowej ojczyźnianej sentymentalno-
ści”13, potęgowało zastosowanie przez artystę pracochłonnej i żmudnej techniki
laserunkowej, której celem było zbliżenie się do technicznej doskonałości mistrzów wcze-
snego renesansu. Niezliczone warstwy farby olejnej i tempery nakładane były na materiał
pokrywający drewniane podłoże i dawały tak istotny dla malarstwa realistycznego efekt
delikatnych barwnych gradacji i subtelnych przejść światłocieniowych14.
Wśród niektórych badaczy utrwaliło się przekonanie, że obrazy te, tak bardzo odbie-
gające od ekspresyjnej stylistyki Dixa, jakiego znamy z lat 10. i 20. XX w., musiały być
efektem konkretnych zamówień i próbą dopasowania się artysty do gustów swoich zlece-
niodawców15. Z całą pewnością wiele z nich natychmiast znalazło swoich nabywców.
Wiadomym jest również, iż rodziny Albrechta Hasselbacha, Wilhelma Zerscha czy Hein-
richa von Reuss z Gery - znakomitych mecenasów sztuki - należały do stałego grona
zleceniodawców artysty. Ich roli w powstawaniu tych obrazów nie należy jednak przece-
niać. Artysta namalował w latach 1933-1943 w podobnej stylistyce około 150 pejzaży,
a swoje „staromistrzowskie” {altmeisterliche) obrazy religijne tworzył aż do roku 1945,
przy czym około 1944 daje się zauważyć powolne odchodzenie malarza od realistycz-
nej tradycji. Gdy przyjrzymy się przedstawieniom pejzażowym z okresu „wewnętrznej
13 Eva KARCHER, „Landschaft”, [w:] Otto Dix 1891-1969, Ausstellungskatalog Museum Villa Stuck, Miinchen 1985,
s. 203.
14 SCHUPPLI, op. cit, s. 10.
15 Johanna BRADE, „Górska samotność i otwarcie na świat. Znane osobistości z innych kolonii artystycznych i ośrod-
ków kulturalnych”, [w:] Wspaniały krajobraz. Artyści i kolonie artystyczne w Karkonoszach w XX wieku, Wrocław
1999, s. 63.
301
2. Otto Dix, Św. Łukasz maluje
Madonnę, 1943, wg Fritz Loffler,
Otto Dix 1891-1969. Oeuvre der
Gemalde, 1981
Gór, a także powielały stereotypowe wyobrażenie mieszczańskiej publiczności przełomu
XIX i XX w. na temat pierwotnego związku człowieka i natury. Wrażenie „konwencjona-
lizmu”, czy mówiąc słowami Evy Karcher „cukierkowej ojczyźnianej sentymentalno-
ści”13, potęgowało zastosowanie przez artystę pracochłonnej i żmudnej techniki
laserunkowej, której celem było zbliżenie się do technicznej doskonałości mistrzów wcze-
snego renesansu. Niezliczone warstwy farby olejnej i tempery nakładane były na materiał
pokrywający drewniane podłoże i dawały tak istotny dla malarstwa realistycznego efekt
delikatnych barwnych gradacji i subtelnych przejść światłocieniowych14.
Wśród niektórych badaczy utrwaliło się przekonanie, że obrazy te, tak bardzo odbie-
gające od ekspresyjnej stylistyki Dixa, jakiego znamy z lat 10. i 20. XX w., musiały być
efektem konkretnych zamówień i próbą dopasowania się artysty do gustów swoich zlece-
niodawców15. Z całą pewnością wiele z nich natychmiast znalazło swoich nabywców.
Wiadomym jest również, iż rodziny Albrechta Hasselbacha, Wilhelma Zerscha czy Hein-
richa von Reuss z Gery - znakomitych mecenasów sztuki - należały do stałego grona
zleceniodawców artysty. Ich roli w powstawaniu tych obrazów nie należy jednak przece-
niać. Artysta namalował w latach 1933-1943 w podobnej stylistyce około 150 pejzaży,
a swoje „staromistrzowskie” {altmeisterliche) obrazy religijne tworzył aż do roku 1945,
przy czym około 1944 daje się zauważyć powolne odchodzenie malarza od realistycz-
nej tradycji. Gdy przyjrzymy się przedstawieniom pejzażowym z okresu „wewnętrznej
13 Eva KARCHER, „Landschaft”, [w:] Otto Dix 1891-1969, Ausstellungskatalog Museum Villa Stuck, Miinchen 1985,
s. 203.
14 SCHUPPLI, op. cit, s. 10.
15 Johanna BRADE, „Górska samotność i otwarcie na świat. Znane osobistości z innych kolonii artystycznych i ośrod-
ków kulturalnych”, [w:] Wspaniały krajobraz. Artyści i kolonie artystyczne w Karkonoszach w XX wieku, Wrocław
1999, s. 63.