Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (78.2016)

134

Grażyna Regulska


7. Kalisz, kościół kolegiacki p.w. Wniebowzięcia
Panny Marii i św. Jana Chrzciciela. Kielich z daru
Kazimierza Wielkiego; warsztat krakowski (?), 1363 r.
I tak, wymieniona w nim jako pierwsza, srebrna figurka Chrystusa Zmartwychwstałe-
go, o której wiadomo skądinąd, że ukończona została po roku 1490 i że w roku 1505
zamierzano oddać ją w zastaw, ważyła 11 grzywien oraz 2 skojce. Srebrne cyborium nato-
miast miało niemal 6 grzywien (bez 3 skojców). Dwa z siedmiu pozłacanych kielichów
mszalnych - similitudinis ciphorum, to jest podobne do scyfusów, musiały pochodzić jesz-
cze z okresu romańskiego i razem ważyły 9 i pół grzywny oraz pół skojca. Jeden
z nich zdobiony był emalią, drugi określono jako cum sculptura et scriptura ducum, co
wskazuje, że nosił inskrypcję fundacyjną oraz grawerowane wizerunki swoich fundato-
rów - zapewne książąt wielkopolskich Przemysła I i Bolesława Pobożnego lub któregoś
z nich i jego żony. Następne dwa z pozłacanych kielichów, ważące razem 11 grzywien,
miały stopy dekorowane kwiatami lilii. Na jednym z tych naczyń lilie były emaliowane,
na drugim - nie. Oba mogły być jednak podobne do kielicha z 1363 r., którym król Kazi-
mierz Wielki obdarował kolegiatę w Kaliszu (il. l)4, lub do datowanego na lata około
1380-1387 kielicha z daru plebana Tomasza dla kościoła parafialnego w Środzie Wielko-

4 Zob. przede wszystkim Adam BOCHNAK, Julian PAGACZEWSKI, „Dary złotnicze Kazimierza Wielkiego dla koś-
ciołów polskich", Rocznik Krakowski XXV, 1934, s. 24-26, il. 7. Por. też ostatnio Grażyna REGULSKA, Gotyckie
złotnictwo w Polsce, Warszawa 2015, t. I, s. 22-23, gdzie zestawienie wcześniejszej literatury, i t. II, il. I/ 8, 10.