DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Szablowska, Anna Agnieszka: Poza katalogiem: Udział polskich artystów z Francji w I Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki (1950)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0730
716
Anna Agnieszka Szabłowska
wróciła do Paryża. Przed wojnąjej oeuvre malarskie i graficzne (akwaforta) sytuowało się
w kręgu kubizmu, w latach 50. nabrało stopniowo cech geometrycznej abstrakcji. Doce-
niona przez krytykę zachodnią (m.in. Jeana Boureta, Emmanuela Benezita, Chila Aronso-
na, Jeana Adhemara, Henry'ego Galy-Carlesa czy Nadine Nieszawer), w Polsce jest mało
znana. Przysłała na I OWP dwa płótna, które tematyką zdawały się przystawać do fawory-
zowanych wówczas treści: Praca i Ulicznicy rzymscy. Artystka nie wyrzekła się jednak
swego stylu. Konstruowała formy grubo, fakturowo, mocnym „męskim" gestem (il. 17-
18). Postacie są silnie zdeformowane, skrótowo i sumarycznie scharakteryzowane, kolory
zgaszone z przewagą szarości. Grube linie konturów dynamizują kompozycję zdradzając
dobrą graficzną szkołę, którą artystka przeszła w warszawskiej pracowni Władysława
Skoczylasa. Grupa rzymskich wyrostków w zawadiackich czapkach, nonszalancko prze-
wiązanych szalikach, w za dużych płaszczach, marynarkach i butach na grubej podeszwie
- to na domiar złego jakby „przewodnik" dla zwalczanych przez władzę „bikiniarzy",
wpisujących się w nurt ogólnoświatowego ruchu młodzieżowego powstałego na bazie
ulicznej subkultury.
Urodzony w Komborni koło Krosna Jan Ekiert (1907-1993) znalazł się w Paryżu do-
piero w roku 1945, a więc najpóźniej spośród członków omawianej grupy. Był wycho-
wankiem Domu Dziecka oo. Michalitów w Miejscu Piastowym, gdzie pobierał lekcje
malarstwa u Jana Narcyza Korybut Daszkiewicza, ucznia Matejki. Po drugiej wojnie świa-
towej trafił do Francji i choć nie był już wówczas w wieku „studenckim" (38 lat), rozpo-
czął naukę w Academic de la Grande Chaumiere i Ecole Superieure des Beaux-Arts.
Przyswajał „w przyspieszonym tempie" zdobycze postimpresjonizmu, które nałożyły się
na mocno już ukształtowany warsztat realisty. Uprawiał pejzaż i malarstwo rodzajowe. Na
I OWP przysłał obraz Prządka, który stanowił zapewne ukłon artysty w stronę obowiązu-
jącej w Polsce formuły (il. 19). Swoista „elegancja" przedstawienia o bardziej „dwor-
skim" niż „robotniczo-chłopskim" zabarwieniu nie przystawała jednak do ówczesnych
postulatów. Artysta po latach powrócił do tego samego motywu w konwencji kubistycz-
nej, którą przyswoił dzięki nauce kontynuowanej w pracowni Andrć Lhote'a. Od lat 60.
korzystał z doświadczeń abstrakcji geometrycznej i tzw. nowej figuracji. Dużo wystawiał
na dorocznych Salonach Jesiennych52, na zbiorowych wystawach sztuki polskiej w Pary-
żu53 oraz indywidualnie54. Prezentował też swą twórczość w Polsce55.
W kuźni artystycznej Paryża znalazło się wielu artystów, o których wiemy bardzo mało
lub niemal nic. Należy do nich Lily E. Pasławska, która tak właśnie sygnowała swój obraz
przysłany na I OWP (il. 20). Nosił on tytuł Młocka i namalowany został w manierze post-
impresjonistycznej w połączeniu z nieznaczną geometryzacją form.
52 Ibid., s. 303.
53 Notre Dame dans I'art des artistes polonaises en France, L'Union des Artistes Polonaises en France, Paris 1954;
2-eme Salon des Artistes Polonaises en France, Amis de L'art polonais, Lille 1961, poz. 8-9.
54 Ekiert, Galerie M. Benezit, Paris 1960 (zaproszenie ze wstępem Waldemara George'a); Tableaux de Ekiert, Galerie
Lambert, Paris 1964 (zaproszenie-katalog ze wstępem Christiny Gleiny); Jan Ekiert. Peintures de 1964-1974, Galerie
M. Benezit, Paris 1974 (zaproszenie-katalog ze wstępem Józefa Czapskiego); Jan Ekiert, L'Institut Polonais, Paris
1984.
55 Artysta miał w Polsce kilka wystaw: Malarstwo olejne, akwarele i pastele Jana Ekierta, listopad-grudzień 1985,
Muzeum Okręgowe w Krośnie, Krosno 1985 (wstęp J. Góral); Dar Jana Ekierta, Muzeum Historyczne w Sanoku,
Sanok 1986 (wstęp Wiesław Banach); Jan Ekiert - malarstwo, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Rzeszów 1986; Jan
Ekiert. Katalog Zbiorów, Muzeum Historyczne w Sanoku (teksty: Stanisław Rodziński, Wiesław Banach), Sanok 1993;
Jan Ekiert, Stowarzyszenie Wspólnota Polska, 17 XII 1993 - 14 I 1994 (teksty: Stanisław Rodziński, Wiesław Banach),
Kraków, 1993.
Anna Agnieszka Szabłowska
wróciła do Paryża. Przed wojnąjej oeuvre malarskie i graficzne (akwaforta) sytuowało się
w kręgu kubizmu, w latach 50. nabrało stopniowo cech geometrycznej abstrakcji. Doce-
niona przez krytykę zachodnią (m.in. Jeana Boureta, Emmanuela Benezita, Chila Aronso-
na, Jeana Adhemara, Henry'ego Galy-Carlesa czy Nadine Nieszawer), w Polsce jest mało
znana. Przysłała na I OWP dwa płótna, które tematyką zdawały się przystawać do fawory-
zowanych wówczas treści: Praca i Ulicznicy rzymscy. Artystka nie wyrzekła się jednak
swego stylu. Konstruowała formy grubo, fakturowo, mocnym „męskim" gestem (il. 17-
18). Postacie są silnie zdeformowane, skrótowo i sumarycznie scharakteryzowane, kolory
zgaszone z przewagą szarości. Grube linie konturów dynamizują kompozycję zdradzając
dobrą graficzną szkołę, którą artystka przeszła w warszawskiej pracowni Władysława
Skoczylasa. Grupa rzymskich wyrostków w zawadiackich czapkach, nonszalancko prze-
wiązanych szalikach, w za dużych płaszczach, marynarkach i butach na grubej podeszwie
- to na domiar złego jakby „przewodnik" dla zwalczanych przez władzę „bikiniarzy",
wpisujących się w nurt ogólnoświatowego ruchu młodzieżowego powstałego na bazie
ulicznej subkultury.
Urodzony w Komborni koło Krosna Jan Ekiert (1907-1993) znalazł się w Paryżu do-
piero w roku 1945, a więc najpóźniej spośród członków omawianej grupy. Był wycho-
wankiem Domu Dziecka oo. Michalitów w Miejscu Piastowym, gdzie pobierał lekcje
malarstwa u Jana Narcyza Korybut Daszkiewicza, ucznia Matejki. Po drugiej wojnie świa-
towej trafił do Francji i choć nie był już wówczas w wieku „studenckim" (38 lat), rozpo-
czął naukę w Academic de la Grande Chaumiere i Ecole Superieure des Beaux-Arts.
Przyswajał „w przyspieszonym tempie" zdobycze postimpresjonizmu, które nałożyły się
na mocno już ukształtowany warsztat realisty. Uprawiał pejzaż i malarstwo rodzajowe. Na
I OWP przysłał obraz Prządka, który stanowił zapewne ukłon artysty w stronę obowiązu-
jącej w Polsce formuły (il. 19). Swoista „elegancja" przedstawienia o bardziej „dwor-
skim" niż „robotniczo-chłopskim" zabarwieniu nie przystawała jednak do ówczesnych
postulatów. Artysta po latach powrócił do tego samego motywu w konwencji kubistycz-
nej, którą przyswoił dzięki nauce kontynuowanej w pracowni Andrć Lhote'a. Od lat 60.
korzystał z doświadczeń abstrakcji geometrycznej i tzw. nowej figuracji. Dużo wystawiał
na dorocznych Salonach Jesiennych52, na zbiorowych wystawach sztuki polskiej w Pary-
żu53 oraz indywidualnie54. Prezentował też swą twórczość w Polsce55.
W kuźni artystycznej Paryża znalazło się wielu artystów, o których wiemy bardzo mało
lub niemal nic. Należy do nich Lily E. Pasławska, która tak właśnie sygnowała swój obraz
przysłany na I OWP (il. 20). Nosił on tytuł Młocka i namalowany został w manierze post-
impresjonistycznej w połączeniu z nieznaczną geometryzacją form.
52 Ibid., s. 303.
53 Notre Dame dans I'art des artistes polonaises en France, L'Union des Artistes Polonaises en France, Paris 1954;
2-eme Salon des Artistes Polonaises en France, Amis de L'art polonais, Lille 1961, poz. 8-9.
54 Ekiert, Galerie M. Benezit, Paris 1960 (zaproszenie ze wstępem Waldemara George'a); Tableaux de Ekiert, Galerie
Lambert, Paris 1964 (zaproszenie-katalog ze wstępem Christiny Gleiny); Jan Ekiert. Peintures de 1964-1974, Galerie
M. Benezit, Paris 1974 (zaproszenie-katalog ze wstępem Józefa Czapskiego); Jan Ekiert, L'Institut Polonais, Paris
1984.
55 Artysta miał w Polsce kilka wystaw: Malarstwo olejne, akwarele i pastele Jana Ekierta, listopad-grudzień 1985,
Muzeum Okręgowe w Krośnie, Krosno 1985 (wstęp J. Góral); Dar Jana Ekierta, Muzeum Historyczne w Sanoku,
Sanok 1986 (wstęp Wiesław Banach); Jan Ekiert - malarstwo, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Rzeszów 1986; Jan
Ekiert. Katalog Zbiorów, Muzeum Historyczne w Sanoku (teksty: Stanisław Rodziński, Wiesław Banach), Sanok 1993;
Jan Ekiert, Stowarzyszenie Wspólnota Polska, 17 XII 1993 - 14 I 1994 (teksty: Stanisław Rodziński, Wiesław Banach),
Kraków, 1993.