DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Żukowski, Jacek: Infantka Anna Katarzyna Konstancja i kultura artystyczno-kolekcjonerska dworu wazowskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71009#0244
236
Jacek Żukowski
Tadeusz Mańkowski przybliżył okoliczności sprowadzenia do Polski perskich kobierców,
w części wywiezionych następnie przez córkę Zygmunta III19. Omawianej tematyki doty-
kały także częściowo wystawy z lat: 1976 (Sztuka dworu Wazów w Polsce), 1993 (Gdzie
Wschód spotyka Zachód. Portrety osobistości dawnej Rzeczypospolitej 1576-1763), 1996
(Narodziny Stolicy. Warszawa w latach 1596-1668) oraz 2002 (Orzeł i Trzy Korony. Są-
siedztwo polsko-szwedzkie nad Bałtykiem w epoce nowożytnej, XVI-XVIII w.), a nadto
krakowska ekspozycja milenijna (Wawel 1000-2000. Wystawa jubileuszowa. Kultura ar-
tystyczna dworu królewskiego i katedry). „Niemieckie koligacje elekcyjnych królów
z rodu Wazów" oraz niektóre dzieła sztuki ze słynnej wyprawy Wazówny przypomniała
wystawa z przełomu 2011 i 2012 r. w Martin-Gropius-Bau pt. Obok: Polska-Niemcy. 1000
lat historii w sztuce. Oprócz hasła w Polskim Słowniku Biograficznym autorstwa Włady-
sława Czaplińskiego20, niemiecki etap w biografii infantki naświetlił w 2010 r. Wolfgang
Kaps21, zbiory Schatzkammer Residenz w Monachium oraz bawarskie polonica opisała
Ewa Krasińska-Klaputh22. Nowe światło na postać bohaterki niniejszych rozważań rzuci-
ła wystawa plenerowa na Dziedzińcu Wielkim Zamku Królewskiego w Warszawie (21
kwietnia - 20 maja 2016) zatytułowana Śluby królewskie księżniczek i książąt w Polsce
i na Litwie c. 1500-1800, a zwłaszcza wystąpienie Marii Skiby na towarzyszącej ekspozy-
cji międzynarodowej konferencji naukowej, przygotowanej przez Niemiecki Instytut Hi-
storyczny w ramach międzynarodowego projektu badawczego Marrying Cultures: Queens
Consort and European Identities 1500-180023.
Karolina Targosz nie zaliczyła Anny Katarzyny Konstancji do kręgu sawantek; z pewno-
ścią ta ostatnia nie doczekała się takiego zainteresowania badawczego, jak jej ciotka, Anna
Wazówna24. W literaturze przeważają zdawkowe opisy w typie „cicha, dobrze ułożona
19 Tadeusz MAŃKOWSKI, „Wyprawa po kobierce do Persji w roku 1601", Rocznik Orientalistyczny, 17, 1951, s. 184-
211. Monachijskie kobierce zostały pierwszy raz zaprezentowane publiczności na wystawie sztuki orientalnej w 1910 r.,
zorganizowanej pod patronatem księcia Rupprechta Wittelsbacha, Friedrich SARRE, Fredrik Robert MARTIN, Die
Austellung von Meisterwerken Muhammedanischer Kunst in Munchen, Munchen 1912.
20 Władysław CZAPLIŃSKI, „Anna Katarzyna Konstancja", [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 134.
21 Wolfgang KAPS, Anna Katharina Konstanze von Polen (1619-1651). Polnische Prinzessin aus dem hause Wasa 1.
Gemahlin des Neuburger Pfalzgrafen und Herzogs Philipp Wilhelm (1615-1690), Neuburg 2013; http://www.pfalzneu-
burg.de/wp-content/uploads/2010/03/AnnaKatharinaKonstanze.pdf, [dostęp 20 X 2016]. Autor wykorzystał szeroką bazę
piśmienniczą, m.in. opracowania: Karl August BÓHAIMB, „Feierlichkeiten bei der Ankunft des Erbprinzen Philipp Wil-
helm mit seiner Gemahlin Anna Katharina Constantia, Polnische Prinzessin von Warschau, in Neuburg 1642", Neuburger
Collektaneen-Blatt, 18, 1852, s. 74-79; Robert HASSENCAMP, „Der Ehebund der polnischen Prinzessin Anna Katharina
Constantia mit Philipp Wilhelm von Pfalz-Neuburg und seine politischen Folgen", Zeitschrift der Historischen Gesell-
schaft fir die Provinz Posen, 9, 1894, s. 410-413; Hans SCHMIDT, Philipp Wilhelm von Pfalz-Neuburg als Gestalt der
deutschen und europdischen Politik des 17. Jahrhunderts, Bd. 1, Dusseldorf 1973 oraz Adam HORN, „Die Kunstpflege der
Neuburger Fursten in Neuburg und Griinau", [w:] Neuburg - Die Junge Pfalz und ihre Fiirsten - Festschrift zur 450-Jahr-
Feier der Griindung des Fiirstentums Neuburg, red. Josef HEIDER, Neuburg an der Donau 1955, s. 23-32.
22 Ewa KRASIŃSKA-KLAPUTH, „Sztuka sakralna w Muzeum Rezydencji i Bawarskim Muzeum Narodowym w Mo-
nachium oraz Muzeum Diecezjalnym we Fryzyndze", Muzealnictwo, 49, 2008, s. 157-171.
23 Royal Marriages of Prince and Princesses in Poland and Lithuania c. 1500-1800. Companion Guide to the Exhibi-
tion, April - May 2016, The Royal Castle in Warsaw, June - July 2016, Palace of the Grand Dukes of Lithuania in
Vilnius, red. Almut BUES, Zbigniew KRYSIEWICZ, Warszawa 2016; Maria SKIBA, „La principessa e molto compita.
Anna Catharina Constantia Vasa and failed dynastic networking", [w:] Frictions and Failures. Cultural Encounters in
Crisis, red. Almut BUES, Wiesbaden 2017, s. 143-162. M. Skiba przygotowuje dysertację doktorską na Uniwersytecie
Muzyki, Teatru i Mediów w Hanowerze pt. Channels and Circulation of Music, Art and Religious Ideas Between Italy,
Poland-Lithuania, Austria and Neuburg-Pfalz/Dusseldorf; on the Example of Princess Anna Catharina Constantia
Wasa Countess Palatine of Pfalz-Neuburg.
24 Alicja Joanna SAAR-KOZLOWSKA, Infantka Szwecji i Polski Anna Wazówna: 1568-1625: legenda i rzeczywistość,
Toruń 1995.
Jacek Żukowski
Tadeusz Mańkowski przybliżył okoliczności sprowadzenia do Polski perskich kobierców,
w części wywiezionych następnie przez córkę Zygmunta III19. Omawianej tematyki doty-
kały także częściowo wystawy z lat: 1976 (Sztuka dworu Wazów w Polsce), 1993 (Gdzie
Wschód spotyka Zachód. Portrety osobistości dawnej Rzeczypospolitej 1576-1763), 1996
(Narodziny Stolicy. Warszawa w latach 1596-1668) oraz 2002 (Orzeł i Trzy Korony. Są-
siedztwo polsko-szwedzkie nad Bałtykiem w epoce nowożytnej, XVI-XVIII w.), a nadto
krakowska ekspozycja milenijna (Wawel 1000-2000. Wystawa jubileuszowa. Kultura ar-
tystyczna dworu królewskiego i katedry). „Niemieckie koligacje elekcyjnych królów
z rodu Wazów" oraz niektóre dzieła sztuki ze słynnej wyprawy Wazówny przypomniała
wystawa z przełomu 2011 i 2012 r. w Martin-Gropius-Bau pt. Obok: Polska-Niemcy. 1000
lat historii w sztuce. Oprócz hasła w Polskim Słowniku Biograficznym autorstwa Włady-
sława Czaplińskiego20, niemiecki etap w biografii infantki naświetlił w 2010 r. Wolfgang
Kaps21, zbiory Schatzkammer Residenz w Monachium oraz bawarskie polonica opisała
Ewa Krasińska-Klaputh22. Nowe światło na postać bohaterki niniejszych rozważań rzuci-
ła wystawa plenerowa na Dziedzińcu Wielkim Zamku Królewskiego w Warszawie (21
kwietnia - 20 maja 2016) zatytułowana Śluby królewskie księżniczek i książąt w Polsce
i na Litwie c. 1500-1800, a zwłaszcza wystąpienie Marii Skiby na towarzyszącej ekspozy-
cji międzynarodowej konferencji naukowej, przygotowanej przez Niemiecki Instytut Hi-
storyczny w ramach międzynarodowego projektu badawczego Marrying Cultures: Queens
Consort and European Identities 1500-180023.
Karolina Targosz nie zaliczyła Anny Katarzyny Konstancji do kręgu sawantek; z pewno-
ścią ta ostatnia nie doczekała się takiego zainteresowania badawczego, jak jej ciotka, Anna
Wazówna24. W literaturze przeważają zdawkowe opisy w typie „cicha, dobrze ułożona
19 Tadeusz MAŃKOWSKI, „Wyprawa po kobierce do Persji w roku 1601", Rocznik Orientalistyczny, 17, 1951, s. 184-
211. Monachijskie kobierce zostały pierwszy raz zaprezentowane publiczności na wystawie sztuki orientalnej w 1910 r.,
zorganizowanej pod patronatem księcia Rupprechta Wittelsbacha, Friedrich SARRE, Fredrik Robert MARTIN, Die
Austellung von Meisterwerken Muhammedanischer Kunst in Munchen, Munchen 1912.
20 Władysław CZAPLIŃSKI, „Anna Katarzyna Konstancja", [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 134.
21 Wolfgang KAPS, Anna Katharina Konstanze von Polen (1619-1651). Polnische Prinzessin aus dem hause Wasa 1.
Gemahlin des Neuburger Pfalzgrafen und Herzogs Philipp Wilhelm (1615-1690), Neuburg 2013; http://www.pfalzneu-
burg.de/wp-content/uploads/2010/03/AnnaKatharinaKonstanze.pdf, [dostęp 20 X 2016]. Autor wykorzystał szeroką bazę
piśmienniczą, m.in. opracowania: Karl August BÓHAIMB, „Feierlichkeiten bei der Ankunft des Erbprinzen Philipp Wil-
helm mit seiner Gemahlin Anna Katharina Constantia, Polnische Prinzessin von Warschau, in Neuburg 1642", Neuburger
Collektaneen-Blatt, 18, 1852, s. 74-79; Robert HASSENCAMP, „Der Ehebund der polnischen Prinzessin Anna Katharina
Constantia mit Philipp Wilhelm von Pfalz-Neuburg und seine politischen Folgen", Zeitschrift der Historischen Gesell-
schaft fir die Provinz Posen, 9, 1894, s. 410-413; Hans SCHMIDT, Philipp Wilhelm von Pfalz-Neuburg als Gestalt der
deutschen und europdischen Politik des 17. Jahrhunderts, Bd. 1, Dusseldorf 1973 oraz Adam HORN, „Die Kunstpflege der
Neuburger Fursten in Neuburg und Griinau", [w:] Neuburg - Die Junge Pfalz und ihre Fiirsten - Festschrift zur 450-Jahr-
Feier der Griindung des Fiirstentums Neuburg, red. Josef HEIDER, Neuburg an der Donau 1955, s. 23-32.
22 Ewa KRASIŃSKA-KLAPUTH, „Sztuka sakralna w Muzeum Rezydencji i Bawarskim Muzeum Narodowym w Mo-
nachium oraz Muzeum Diecezjalnym we Fryzyndze", Muzealnictwo, 49, 2008, s. 157-171.
23 Royal Marriages of Prince and Princesses in Poland and Lithuania c. 1500-1800. Companion Guide to the Exhibi-
tion, April - May 2016, The Royal Castle in Warsaw, June - July 2016, Palace of the Grand Dukes of Lithuania in
Vilnius, red. Almut BUES, Zbigniew KRYSIEWICZ, Warszawa 2016; Maria SKIBA, „La principessa e molto compita.
Anna Catharina Constantia Vasa and failed dynastic networking", [w:] Frictions and Failures. Cultural Encounters in
Crisis, red. Almut BUES, Wiesbaden 2017, s. 143-162. M. Skiba przygotowuje dysertację doktorską na Uniwersytecie
Muzyki, Teatru i Mediów w Hanowerze pt. Channels and Circulation of Music, Art and Religious Ideas Between Italy,
Poland-Lithuania, Austria and Neuburg-Pfalz/Dusseldorf; on the Example of Princess Anna Catharina Constantia
Wasa Countess Palatine of Pfalz-Neuburg.
24 Alicja Joanna SAAR-KOZLOWSKA, Infantka Szwecji i Polski Anna Wazówna: 1568-1625: legenda i rzeczywistość,
Toruń 1995.