DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Artykuły
DOI article:Szablowska, Anna Agnieszka: "Salon odrzuconych" I Ogólnopolskiej Wystawy Plastyki w 1950 r
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71009#0589
„Salon odrzuconych" I Ogólnopolskiej Wystawy Plastyki w 1950 R.
577
2. Czesław Rzepiński, Portret Andrzeja Panufnika, 1950. Fot. Irena Piotrowicz
zapewne byliby dumni, że się na niej znaleźli, lecz z przyczyn oczywistych, już się o tym
nie dowiedzą. Oto oni w kolejności alfabetycznej: Marian Bogusz (1920-1980), Tadeusz
Brzozowski (1918-1987), Maria Dawska (1909-1993), Mieczysław Dyląg (1917-2004),
Zdzisław Głowacki (1919-1987), Bolesław Gozdawa-Piasecki (1912-1980), Zofia Hertz-
Łukańska (1915-1983), Mieczysław Jurgielewicz (1900-1983), Włodzimierz Kliszko (?-?),
Zbigniew Kowalewski (1914-2000), Janina Kraupe (1921-2016), Hanna Krzetuska (1903-
1999), Tadeusz Kutermak (1909-1990), Adam Marczyński (1908-1985), Jadwiga Maziar-
ska (1913-2003), Julian Pietrzyk (1907-1995), Leon Rozpendowski (1897-1972), Józef
Skrobiński (1910-1979), Jan Szancenbach (1928-1998), Czesław Rzepiński (1905-1995),
Władysław Wagner (1915-?), Stanisław Wałach (1919-1983), Tadeusz Waśkowski (1883-
1966), Mieczysław Wejman (1912-1997), Zygfryd Wieczorek (1911-1980), Irena Wil-
czyńska (1907-1978), Romuald Kamil Witkowski (1876-1950).
Trudno teraz odpowiedzieć na pytanie, dlaczego spośród ponad tysiąca płócien nie-
spełniających kryteriów wyselekcjonowano jako przykłady „negatywne" prace tych wła-
śnie artystów? Zapewne chciano pokazać wyraziste przykłady malarskich formuł,
uznanych za niezgodne z radziecką metodą opisu rzeczywistości, lecz wybór mógł być też
zupełnie przypadkowy. Charakterystyczne dla socrealizmu wsteczne myślenie malarskie,
przeszczepione zostało na polski grunt w trybie niemal natychmiastowym i oprócz Krajew-
skich i wykształconego w Moskwie Włodzimierza Zakrzewskiego, właściwie żaden polski
malarz nie uprawiał wówczas z pełnym przekonaniem radzieckiej metody. Nawet pobież-
ne spojrzenie na skład powyższej listy pozwala wywnioskować, że znaleźli się na niej
głównie twórcy młodzi, którzy nie mieli jeszcze znaczącej pozycji w środowisku, bądź,
577
2. Czesław Rzepiński, Portret Andrzeja Panufnika, 1950. Fot. Irena Piotrowicz
zapewne byliby dumni, że się na niej znaleźli, lecz z przyczyn oczywistych, już się o tym
nie dowiedzą. Oto oni w kolejności alfabetycznej: Marian Bogusz (1920-1980), Tadeusz
Brzozowski (1918-1987), Maria Dawska (1909-1993), Mieczysław Dyląg (1917-2004),
Zdzisław Głowacki (1919-1987), Bolesław Gozdawa-Piasecki (1912-1980), Zofia Hertz-
Łukańska (1915-1983), Mieczysław Jurgielewicz (1900-1983), Włodzimierz Kliszko (?-?),
Zbigniew Kowalewski (1914-2000), Janina Kraupe (1921-2016), Hanna Krzetuska (1903-
1999), Tadeusz Kutermak (1909-1990), Adam Marczyński (1908-1985), Jadwiga Maziar-
ska (1913-2003), Julian Pietrzyk (1907-1995), Leon Rozpendowski (1897-1972), Józef
Skrobiński (1910-1979), Jan Szancenbach (1928-1998), Czesław Rzepiński (1905-1995),
Władysław Wagner (1915-?), Stanisław Wałach (1919-1983), Tadeusz Waśkowski (1883-
1966), Mieczysław Wejman (1912-1997), Zygfryd Wieczorek (1911-1980), Irena Wil-
czyńska (1907-1978), Romuald Kamil Witkowski (1876-1950).
Trudno teraz odpowiedzieć na pytanie, dlaczego spośród ponad tysiąca płócien nie-
spełniających kryteriów wyselekcjonowano jako przykłady „negatywne" prace tych wła-
śnie artystów? Zapewne chciano pokazać wyraziste przykłady malarskich formuł,
uznanych za niezgodne z radziecką metodą opisu rzeczywistości, lecz wybór mógł być też
zupełnie przypadkowy. Charakterystyczne dla socrealizmu wsteczne myślenie malarskie,
przeszczepione zostało na polski grunt w trybie niemal natychmiastowym i oprócz Krajew-
skich i wykształconego w Moskwie Włodzimierza Zakrzewskiego, właściwie żaden polski
malarz nie uprawiał wówczas z pełnym przekonaniem radzieckiej metody. Nawet pobież-
ne spojrzenie na skład powyższej listy pozwala wywnioskować, że znaleźli się na niej
głównie twórcy młodzi, którzy nie mieli jeszcze znaczącej pozycji w środowisku, bądź,