DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.26788#0104
S3
TKIVMPH ANTIS ROMAE
dignisAma,maxime dia ratione hoc in opere ddigetius tradanda eA, qi iudicia & pubhca
& priuata quo haberentur modo cum dicere inAituerimus,icges,pia?biAita, rogationes,
& aha inde naAentia prius deciarari oportere inteiiigimus:De ipsis autem iegibus hoc in
!oco non eA animus ita dicere tanc^ 0 nuc ederentur,aut a iegum iatonbus qua? Aint seri'
pta? Amereturtnam id cAet infinitum* Sed ipAe rerum summa? &* de his rebus qute maio^
ri ex parte iam pridem obsbiuemt a uetu AiAimis Ariptoribus sumentur.prima tamen no/
bis diligentia erit a quibus quo tempore & quem in finem iata? fuerint indicare:a LiuA
De Ifgi&Kr oe^ incipiemus qui !ibro primo*Romu!us iura dedit quibus popu!i in unum corpus eoa'
!cAerent:8d !ibro Acundo de Va!erio pubiicoiadeges tu!it de prouocationc ad popuium
aduerius magiAratus:de iacrando cum bonis capite cius qui regni occupandi conhiia in/
isset*8( inAa*T*Tremeho*C* Veturio coniuhbus mi(A iegati Athenas, iuAiq? inchtas ie/
ges Soionis deicribere.&s aharum gr^eiar ciuitatu inAituta morcAp iuraq? noAere * item
inAa:ccnturiatis conustijs !eges dece tabuiaru siant tata? * Dua? tabui te primis addita? * Lex
centuriatis comitqs prima a popuio !ata eA,ut quod tribunus pia?bis iuAidet poputus te/
neret,aha deinde de prouocationc c5muniunt,sanciendo ne quis u!tu magi Aratu sine pro
uocationc crearet,qtiisquis crcaAet ius fastp eum esset occidi*ne ue ea caedes capitatis no/
t/Kw w4gi/ xa?haberetur:Acroiandam tribuni Acerunt:Anciendo ut qui rribunis piiebis, a?di!ibus,
iudicibusnocuiAct;eiuscapnrsouiAcrumesAs,famdiaad %dem Cereris iiberihbera?^
uenum irent*Et de ambitu a C*Petdio tribuno piadbis audoribus patribus;tum primu ad
popuium!atumesf,ea(progationenouorumhominum ambitionem qui nundinas,
concdiabuia obire Ahti erant,comprcisam credebant+P< Phiio didator tres ieges aduer^
sas nobiiitati,pia?bi AcundisAmas tuht:tuiit ut piarbiAita omnes quirites teneret, Legum
qua? comitijs centuriatis ferrentur ante initu su Aragium patres audores sierent * A!ter ex
piarbe censor crearcrur+Et Ltuius decimo.Lex de prouocationc tertio fada*Porcia !ex so/
!a pro tergo ciuium iata, qux grauem pcena A quis uerberailet neca Actue ciucm Roma/
num sanxit. Ad quid aure teges pr^dida? a!ia?, de qutbus quandocp dicendu erit, fue/
rint condita?,simu! cum iuris & iuAicia partium declaratione dicendu esh Cicero iegum
secudo*Rei pub*!eges,iuAa imperia sunto*His(^ ciues modeAe & sine recusationeparea
tOiLiuius nono* Vbi dua? ieges sunt Amper antiqua? abrogat noua*Et Cicero in iegibus;
omnium qua? in omniu dodorum disputatione uersantur, nihi) eA profedo pra?Aabihus
q? pianc inteiiigi nos ad iushciam esse natos* Cui Antetix aha eiusdem Ciceronis decimo
phdippicoru concordat* EA enim icx nihii aiiud niA reda & a numine deoru trada ratio^
imperans honeAa:prohibens contraria*& magis magis(p congruit: quod idem Cicero in
oratione pro Auio Ciuentio habita hc dicit: Vt corpora noAra sine mente: sic ctuitas sine
!ege Aiis partibus neruis ac sanguine membris uti non poteA.Legum miniAri magi/
Aratusdegum interpretes iudices: iegum denicp idcirco omnes Arui sumus,ut hbcri ci!e
poAimus.Et quando a iegibus ius ciude ortum habet,Cicero pro Auio Cccinna, Qui ius
ciude contemnenda putatus uincuia reueiiit non modo iudicioru sed etia utihtatis uitaetp
comunis*EA enim ius ciude quod netp indedi gratia,neq^ perfringi potentia,netp aduite/
rari pecunia poAA: quod si no modo oppreAum,sed ena de Artu aut negiigenuus aAerua/
tum erit,nihi! eA q? quisq^ AA habere certum aut a patre acceptu,aut reiiduru iiberis arbi
^ tretur*Sed Vipianus de iuAicia ture*tus a iuAicia appeiiatu eA*Nam & eieganter Ce!/
sus difsinitdus eA ars a?qui & boni, cuius merito quis nos saeerdotes appeHat* IuAtciam
namq; co]imus:&^ boni a?qui noticia profitemur,a?quum ab iniquo Aparantesdicitum
ab diicito diAernentes:bonos non Adu metu pccnarum,uerum etiam pra?mioru quoq? ex
hortatione eAieere cupientes:ucram(niA fa!ior)phdoiophiam non Amuiatam aAedantes^
IM^ piiM/cm?? publicum ius in Acris & saccrdotibus in magiAratibus conAAinPrimarium ius tripar/
1^ tRum eA:co!iedu e A enim ex naturahbus pr^ceptis aut gentiu,aut ciudibus*Ius natura!e
iMi cA quod natura omnia animaha docuit: nam ius iAud non AIu humani generis propriu
^ eA,Ad omnium animahu qua? in terra mariqi naAuntur; auium quocp comune eA * lus
gentiu eA quo gentes humana ututur: quod a naturaii procedere facile intcihgere iieuit;
quia diud omnibus animaiibus, hoc Aiis hominibus inter A c5uenit; Veiut erga deu re/
hgiotutparentibus patria pareamus:ut uim atep iniuriam propuiAmus*Nam iurehoc
conuenit:ut quod quisq? ob tuteiam corporis Ai fecerit; iure fcciAc exiAimetur ^ 5^ cum
inter
TKIVMPH ANTIS ROMAE
dignisAma,maxime dia ratione hoc in opere ddigetius tradanda eA, qi iudicia & pubhca
& priuata quo haberentur modo cum dicere inAituerimus,icges,pia?biAita, rogationes,
& aha inde naAentia prius deciarari oportere inteiiigimus:De ipsis autem iegibus hoc in
!oco non eA animus ita dicere tanc^ 0 nuc ederentur,aut a iegum iatonbus qua? Aint seri'
pta? Amereturtnam id cAet infinitum* Sed ipAe rerum summa? &* de his rebus qute maio^
ri ex parte iam pridem obsbiuemt a uetu AiAimis Ariptoribus sumentur.prima tamen no/
bis diligentia erit a quibus quo tempore & quem in finem iata? fuerint indicare:a LiuA
De Ifgi&Kr oe^ incipiemus qui !ibro primo*Romu!us iura dedit quibus popu!i in unum corpus eoa'
!cAerent:8d !ibro Acundo de Va!erio pubiicoiadeges tu!it de prouocationc ad popuium
aduerius magiAratus:de iacrando cum bonis capite cius qui regni occupandi conhiia in/
isset*8( inAa*T*Tremeho*C* Veturio coniuhbus mi(A iegati Athenas, iuAiq? inchtas ie/
ges Soionis deicribere.&s aharum gr^eiar ciuitatu inAituta morcAp iuraq? noAere * item
inAa:ccnturiatis conustijs !eges dece tabuiaru siant tata? * Dua? tabui te primis addita? * Lex
centuriatis comitqs prima a popuio !ata eA,ut quod tribunus pia?bis iuAidet poputus te/
neret,aha deinde de prouocationc c5muniunt,sanciendo ne quis u!tu magi Aratu sine pro
uocationc crearet,qtiisquis crcaAet ius fastp eum esset occidi*ne ue ea caedes capitatis no/
t/Kw w4gi/ xa?haberetur:Acroiandam tribuni Acerunt:Anciendo ut qui rribunis piiebis, a?di!ibus,
iudicibusnocuiAct;eiuscapnrsouiAcrumesAs,famdiaad %dem Cereris iiberihbera?^
uenum irent*Et de ambitu a C*Petdio tribuno piadbis audoribus patribus;tum primu ad
popuium!atumesf,ea(progationenouorumhominum ambitionem qui nundinas,
concdiabuia obire Ahti erant,comprcisam credebant+P< Phiio didator tres ieges aduer^
sas nobiiitati,pia?bi AcundisAmas tuht:tuiit ut piarbiAita omnes quirites teneret, Legum
qua? comitijs centuriatis ferrentur ante initu su Aragium patres audores sierent * A!ter ex
piarbe censor crearcrur+Et Ltuius decimo.Lex de prouocationc tertio fada*Porcia !ex so/
!a pro tergo ciuium iata, qux grauem pcena A quis uerberailet neca Actue ciucm Roma/
num sanxit. Ad quid aure teges pr^dida? a!ia?, de qutbus quandocp dicendu erit, fue/
rint condita?,simu! cum iuris & iuAicia partium declaratione dicendu esh Cicero iegum
secudo*Rei pub*!eges,iuAa imperia sunto*His(^ ciues modeAe & sine recusationeparea
tOiLiuius nono* Vbi dua? ieges sunt Amper antiqua? abrogat noua*Et Cicero in iegibus;
omnium qua? in omniu dodorum disputatione uersantur, nihi) eA profedo pra?Aabihus
q? pianc inteiiigi nos ad iushciam esse natos* Cui Antetix aha eiusdem Ciceronis decimo
phdippicoru concordat* EA enim icx nihii aiiud niA reda & a numine deoru trada ratio^
imperans honeAa:prohibens contraria*& magis magis(p congruit: quod idem Cicero in
oratione pro Auio Ciuentio habita hc dicit: Vt corpora noAra sine mente: sic ctuitas sine
!ege Aiis partibus neruis ac sanguine membris uti non poteA.Legum miniAri magi/
Aratusdegum interpretes iudices: iegum denicp idcirco omnes Arui sumus,ut hbcri ci!e
poAimus.Et quando a iegibus ius ciude ortum habet,Cicero pro Auio Cccinna, Qui ius
ciude contemnenda putatus uincuia reueiiit non modo iudicioru sed etia utihtatis uitaetp
comunis*EA enim ius ciude quod netp indedi gratia,neq^ perfringi potentia,netp aduite/
rari pecunia poAA: quod si no modo oppreAum,sed ena de Artu aut negiigenuus aAerua/
tum erit,nihi! eA q? quisq^ AA habere certum aut a patre acceptu,aut reiiduru iiberis arbi
^ tretur*Sed Vipianus de iuAicia ture*tus a iuAicia appeiiatu eA*Nam & eieganter Ce!/
sus difsinitdus eA ars a?qui & boni, cuius merito quis nos saeerdotes appeHat* IuAtciam
namq; co]imus:&^ boni a?qui noticia profitemur,a?quum ab iniquo Aparantesdicitum
ab diicito diAernentes:bonos non Adu metu pccnarum,uerum etiam pra?mioru quoq? ex
hortatione eAieere cupientes:ucram(niA fa!ior)phdoiophiam non Amuiatam aAedantes^
IM^ piiM/cm?? publicum ius in Acris & saccrdotibus in magiAratibus conAAinPrimarium ius tripar/
1^ tRum eA:co!iedu e A enim ex naturahbus pr^ceptis aut gentiu,aut ciudibus*Ius natura!e
iMi cA quod natura omnia animaha docuit: nam ius iAud non AIu humani generis propriu
^ eA,Ad omnium animahu qua? in terra mariqi naAuntur; auium quocp comune eA * lus
gentiu eA quo gentes humana ututur: quod a naturaii procedere facile intcihgere iieuit;
quia diud omnibus animaiibus, hoc Aiis hominibus inter A c5uenit; Veiut erga deu re/
hgiotutparentibus patria pareamus:ut uim atep iniuriam propuiAmus*Nam iurehoc
conuenit:ut quod quisq? ob tuteiam corporis Ai fecerit; iure fcciAc exiAimetur ^ 5^ cum
inter