DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.26788#0019
UBER PRIMVS
!9
!ationes cum templorum xdium phanorumc^! uocabu!is edocentes,(imu! !oca urbis Ro/
mxtn quibus ea fuere ossendamus: inde rituum quos dij gentium stcut propheta inquit
dymontaiuts s.crthcqs adhiberi iusssrint spurcitia impietate att^ etiam maxima ieuitate
oitenia, Chrishanx re!tgionis sandimoniam bonx uosuntatis hominibus gratiorem die
faciamus,Sed iam nossrx diuisionis exeeutionipartium incumbamus.
BLONDI FLAVII FORLIVIENSIS TRIVMPHANTIS ROMAE
LIBER PRIMVS
E L i G i o N B M deorum cuhuraesse Nonius MarceHus scribit.Ean .
dem dtutnaru rerum scientiam a phdosophis maiOribustp exteris ap ^
pe!!atam fuisse P!utarchus in Pauh xmihj uita ess autort&f Au!us ge
iius M. Ciceronem dicit in oratione de accusatore consfituendo asse
rere,re!igtosa dici de!ubra maiessatis uenerationtsq? ptena: Masfu Rdidosa
rium iabmum ue[!e resigiosum etR id quod propter sanditatem a!i&
remotum ac scposttum iit a nobis, a reiinquedo didu. Seruiuscp su!/
picttts re!igiosum esse uo!uit, propter sanetitate a!iquam a reiegando
appe!!atu,5d Pompeius fessus re!igiosos dicit qui facienda 8d uitanda diseernunt, Quatis
uero fuerit retigio Romanoru it hoc initio pasiis ut aiunt uetis narrare pergemus, eorum
potius fatuitate notare,quam ceiebris famre poputi uirtutes iteut profitemur taudare uo/
!uisse uidebimurihinc duximus pau!u!u a proposito digrediendum, 8d gentium fama no/
tissimarum qux ante cSditam urbem Roma fuerint re!igio quatis erat oisendendum:quo
pateat, prudentissimos tantx urbis ac rei p. fundatores si traditos in tam neceisaria re mo
res iecuti sunt, magis qt nu!!am habuerint me!iorem propoittam miieratione prosequen/
dos,quam q? ta!em acceperint re!igionem,cu!pandos esfe.Ne etiam ignominia; qua a Ro
manis auertere cupimus notam exteris inuramus gentis populis, quoru pterostp consfat
ingenio dodrina & bonis uitx ac moru inssitutis exce!!uisse, n5nu!!a re!igionis & theoto
gie gentihu rudimenta, partim ab ipsis getibus,partim a dodislimo Chrissianx retigionis
theo!ogo,Eusebio Pamphdi re!ata a!tiuscu!e repetemus. Ex quibus id in primis mukifaci
endu apparebit, nu!!as fuisfe barbaras etia getes nu!!os ue! moribus uita esferatisstmos
popu!os,qui de deo non bene senserint, & quod fuit consequens,immorta!itate non credi
derint animaru.Cui sententix Cicero in legibus c5cordat,animu esse ingeneratu a deo as/
serens, ex quo ue! agnatio nobis cu ce!esfibus ue! genus ue! ssirps appeHari poteA.nuHam
enim gentem esfe dicis,necp tam immansueta, netp tam feram qux etiamsi ignoret qua!i/
ter habere deum deceat,tamen habendu non sciat. Vnde idem dearuspicu responsis ora/
tionem habens sic inquit. Quis autem cum iuspexerit in cce!um deos esfe non sentiat, 8d
ea qux tanta mente fiunt ut uix quisquam arte u!!a ordinem reru ac uicissitudinem perse/
qui possit,casu fieri putet, tribuit^? eam uim Cicero in !egibus huic opinioni ut dicat i!!ud
bene didum a Pythagora dodissimo uiro, quia maxime 8^ pietas & re!igio uersentur in
animis, ideo nos rebus diuinis operam dare, Augussinus autem in dei ciuitate p!atonicos
dicit affirmare animas hominum d^mones esse,% ex hominibus fieri putare,!ares si meri
ti boni sunt, Lemures st ma!i seu hruas.Manes aut incertum utrum boni ue! ma!i. Diutni
tus ttacp insitu esfe inquit Eusebius, non so!um uti!e atep conducibi!e quid dei nomine st/
gnificatum,uerum etiam rerum omnium creatorem stc appe!!ari.cum tamen uerbo itao/
mnes natura duce conueniant,re autem creaturas pro creatore co!uerunt,prxter poppu/
tum unum aut admodu paucosdtcutuerisstmishebreorum litteris osfenditur:qui a rebus
uisibitibus ad inte!!igibi!ia ocu!os mentis sande reducentes n5 creaturx a!icui, sed ipsi re/
rum omnium creatori.cundorumq? largitori bonorum, dei appeHationem attribuerunt:
exteri aute omnes tenebris animos inuo!uti ad tantam impietatem dedudi sunt, ut pecu/
dum more honessu conducibile bonorumq? omnium supremu uo!uptate corporis ter/
minarent.Qua ratione eos qui genera uoluptatum ue! adinuenerunt, ue! auxerunt amp!i
sicaueruntcp,c^ hos quidem mateficos ac mortales uiros, quast bonorum !argitores,sa!ua
tores ac deos suos appe!!auerunt, piam huius nominis notione natura eis insttam ad eos
transferentes quos bonorum inuentores putabantiTantumq? ea mentis insania ua!uit,ut
nec peccare se arbitrarentur, nec erubeseerent diuinis honoribus mateficos atq: potentes
' aq propter
!9
!ationes cum templorum xdium phanorumc^! uocabu!is edocentes,(imu! !oca urbis Ro/
mxtn quibus ea fuere ossendamus: inde rituum quos dij gentium stcut propheta inquit
dymontaiuts s.crthcqs adhiberi iusssrint spurcitia impietate att^ etiam maxima ieuitate
oitenia, Chrishanx re!tgionis sandimoniam bonx uosuntatis hominibus gratiorem die
faciamus,Sed iam nossrx diuisionis exeeutionipartium incumbamus.
BLONDI FLAVII FORLIVIENSIS TRIVMPHANTIS ROMAE
LIBER PRIMVS
E L i G i o N B M deorum cuhuraesse Nonius MarceHus scribit.Ean .
dem dtutnaru rerum scientiam a phdosophis maiOribustp exteris ap ^
pe!!atam fuisse P!utarchus in Pauh xmihj uita ess autort&f Au!us ge
iius M. Ciceronem dicit in oratione de accusatore consfituendo asse
rere,re!igtosa dici de!ubra maiessatis uenerationtsq? ptena: Masfu Rdidosa
rium iabmum ue[!e resigiosum etR id quod propter sanditatem a!i&
remotum ac scposttum iit a nobis, a reiinquedo didu. Seruiuscp su!/
picttts re!igiosum esse uo!uit, propter sanetitate a!iquam a reiegando
appe!!atu,5d Pompeius fessus re!igiosos dicit qui facienda 8d uitanda diseernunt, Quatis
uero fuerit retigio Romanoru it hoc initio pasiis ut aiunt uetis narrare pergemus, eorum
potius fatuitate notare,quam ceiebris famre poputi uirtutes iteut profitemur taudare uo/
!uisse uidebimurihinc duximus pau!u!u a proposito digrediendum, 8d gentium fama no/
tissimarum qux ante cSditam urbem Roma fuerint re!igio quatis erat oisendendum:quo
pateat, prudentissimos tantx urbis ac rei p. fundatores si traditos in tam neceisaria re mo
res iecuti sunt, magis qt nu!!am habuerint me!iorem propoittam miieratione prosequen/
dos,quam q? ta!em acceperint re!igionem,cu!pandos esfe.Ne etiam ignominia; qua a Ro
manis auertere cupimus notam exteris inuramus gentis populis, quoru pterostp consfat
ingenio dodrina & bonis uitx ac moru inssitutis exce!!uisse, n5nu!!a re!igionis & theoto
gie gentihu rudimenta, partim ab ipsis getibus,partim a dodislimo Chrissianx retigionis
theo!ogo,Eusebio Pamphdi re!ata a!tiuscu!e repetemus. Ex quibus id in primis mukifaci
endu apparebit, nu!!as fuisfe barbaras etia getes nu!!os ue! moribus uita esferatisstmos
popu!os,qui de deo non bene senserint, & quod fuit consequens,immorta!itate non credi
derint animaru.Cui sententix Cicero in legibus c5cordat,animu esse ingeneratu a deo as/
serens, ex quo ue! agnatio nobis cu ce!esfibus ue! genus ue! ssirps appeHari poteA.nuHam
enim gentem esfe dicis,necp tam immansueta, netp tam feram qux etiamsi ignoret qua!i/
ter habere deum deceat,tamen habendu non sciat. Vnde idem dearuspicu responsis ora/
tionem habens sic inquit. Quis autem cum iuspexerit in cce!um deos esfe non sentiat, 8d
ea qux tanta mente fiunt ut uix quisquam arte u!!a ordinem reru ac uicissitudinem perse/
qui possit,casu fieri putet, tribuit^? eam uim Cicero in !egibus huic opinioni ut dicat i!!ud
bene didum a Pythagora dodissimo uiro, quia maxime 8^ pietas & re!igio uersentur in
animis, ideo nos rebus diuinis operam dare, Augussinus autem in dei ciuitate p!atonicos
dicit affirmare animas hominum d^mones esse,% ex hominibus fieri putare,!ares si meri
ti boni sunt, Lemures st ma!i seu hruas.Manes aut incertum utrum boni ue! ma!i. Diutni
tus ttacp insitu esfe inquit Eusebius, non so!um uti!e atep conducibi!e quid dei nomine st/
gnificatum,uerum etiam rerum omnium creatorem stc appe!!ari.cum tamen uerbo itao/
mnes natura duce conueniant,re autem creaturas pro creatore co!uerunt,prxter poppu/
tum unum aut admodu paucosdtcutuerisstmishebreorum litteris osfenditur:qui a rebus
uisibitibus ad inte!!igibi!ia ocu!os mentis sande reducentes n5 creaturx a!icui, sed ipsi re/
rum omnium creatori.cundorumq? largitori bonorum, dei appeHationem attribuerunt:
exteri aute omnes tenebris animos inuo!uti ad tantam impietatem dedudi sunt, ut pecu/
dum more honessu conducibile bonorumq? omnium supremu uo!uptate corporis ter/
minarent.Qua ratione eos qui genera uoluptatum ue! adinuenerunt, ue! auxerunt amp!i
sicaueruntcp,c^ hos quidem mateficos ac mortales uiros, quast bonorum !argitores,sa!ua
tores ac deos suos appe!!auerunt, piam huius nominis notione natura eis insttam ad eos
transferentes quos bonorum inuentores putabantiTantumq? ea mentis insania ua!uit,ut
nec peccare se arbitrarentur, nec erubeseerent diuinis honoribus mateficos atq: potentes
' aq propter