DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.12705#0115
MOSCOVIA-
O S C O VIA, vrbs Rufila%caput & Metropolis, ipfaque PrOuincia, & qtii hanc praterlabitur
nuuius,vnum idemque nomen habcnt, vernaculaque gentis lingua,Mofquua,appellantur.
Quodnam autem cacteris nomen pra:buerit,incertun-LVerifimile tamcn eft,ea a fluuio nomc
accepifle.Nam etfi vrbs ipfa olim caput gentis non fuerit^Mofcorum tamcn nomen veterib.
non ignotum fuifle conftat.Porro Mofquua fluuius irt Tvuerenfi prouincia,L X X.fere fupra
Mofaisko vvcrft,(eftautem vverftltalicumfere miliare)haudproculaloco, qui Olefchno
dicitur,fontes fuos habet,indeq; emcnfo L X X X X .vverft fpacio,ad Mofcouiam ciuitatem
decurrit,receptifq; in fe aliquot fluuijs, Orientem verfus,Occam fluuium illabitUr.Caeterum»
fex fupra Mofaisko milliaribus,primum nauigabilis efleincipit,quo loco materiaad fabricandas domos,aliof-
que vfus ratibus impolita,Mofcouuiam deferturinfra autem ciuitatem merces, aliaque,quae ab externis homi
nibusimportantur,nauibus aduehuntur.Tardaautem influuio atq; difficilis,proptergyros,feume-andros,qui-
bus multis incuruatur,nauigatio eft: praefertim inter Mofcouiam & Columnam ciuitatcm,tribus ab eius oftijs
pafluum millibusinlittore fitam:vbi CCLXX. vverftfpacio,flexionibus multis,10rtgifq; nauigarttium curfum
impedit,atq; remoratur.Fluuius non admodum pifcofus,vt qui praeter viles & vulgares, nullos pifces habeat.
Vrbs ipfa Mofcouia lignea eft,fatifq; ampla:qus procul etiam amplior, quam re ipfa fit,apparet, & trans fluuiu
villx,vbi non multis retro a&is annis,Bafilius Princeps fatellitibus fuis nouam, Nali ciuitatem (quod eortilin-
gua,Inmnde,fonat:)exaedificauit,propterea,quod cum alijs Ruthenis medonem & ceruifiam biberc, exceptis
paucis dicbus in anno,prohibitum fit,ijs folis bibendi poteftas a Principe fit permifla:atq; ob eam rem, nc caete-
ri eorum conui&u corrumperentur,ab reliquorum confuetudinc funt feiun&i, omrtem fiquidem potum ine-
briantem terra: Princcps capitis poena prohibuit,bis,aut ter tamcn in anno conceditur . Haud procul ab vrbe
funt aliquot Monafteria,qua; vel fola procul fpe&antibus,vna quaedam ciuitas efle videntur.Porro vafta ciuita-
tis magnitudo facit,vt nullo certo termino contirteatur,nec muro, fofla, propugnaculisue commode fit mu-
nita.Platea: tamcn quibufdam in locis,trabibus per tranfuerfum du&is, obftruuntur,adhibitifq; cuftodibus ad
primam no&isfacem ita obfirmantur,vt nemini noCtu aditus poft ftatam horam illac pateat: poft quam,qui de
prachenfi forte fuerint a cuftodibus,aut vcrberantur, fpolianturq;, aut in carcerem conijciuntur,nifi forte no-
ti,honeftiq; viri fuerint.Hi enim a cuftodibus ad fua dcduci folent. Atque tales cuftodijc,qua liber in ciuitatem,
atet aditus,locari folent.Nam reliquam vrbispartcm Mofqua alluit, in qrtem fub ipfa vrbe,Iaufa fluuius illa-
itur,qui ob altas ripas raro vadari poteftJn hoc molcndinacomplura, in publicum ciuitatis vfum conftruCta
funt,hifq; fluuijs ciuitas nonnihil munita cflc vidctur, qu« prarter paucas lapideas aedes, templa & monafteria,
prorfus lignca eft,domufq; non intus,fed foris gradus, quibus in fuperiora cubicula confcenditur,in plateis ha-
bcnt. Aedium in ea vrbe numcrum vix crcdibilcm refcrurit^eae Principis iuflb confcripta;,numeru 4i50o.fupc-
rarunt.Ciuitas haec tam lata ac fpaciofa,admodum lutofa cft, quamobrem in vicis ac plateis,alijfq; celebriorib.
locis,pontespafllmcxftrudi funt. Efteniminca caftrumcxlateribuscocl:isaedificatu,quodabvnapartcMof-
quua.ab altcra Neglima,fluminc alluitur.Ncglimaautcm cxpaludibus quibufdam manat, qui ante ciuitatem
circa fuperiorem caftri partem ita obftruitur,vt in ftagni formam exeat, indeq; decurrens,foflas caftri replet,in
quibus molendina,tandemq; fub ipfo caftro,Mofquuae fluuio coniungitur. Caftrum autem tanta magnitudine
cft,vt praeter ampliflimas ac magnifice extrudas,cx lapide Principis aedes, Metropolitanus Epifcopus,it5 Princi
pis fratres,Proccres,alijq; quamplurimi,fpaciofas in eo xdcs ligneas habeant. Ecclefiae in eo tam multae,vt am-
plitudine fua,ciuitatis propemodum formam referre videantur. Sedecim etenim in eo inueniuntur,quarii tres
S.Mariaj,S.Michaelis & S.NicoIai,muratae,cxter2e omnes ligneae. Trcs quoq; in eo ampliflimae curiae,in quibus
nobilesaulici morantur: pallatium,in quo Dux eft,Italico modo conftrudum, fed non amplum. Hoc caftrum
roboribus tantum initio circundabatur,atq; ad Magni Ducis Ioannis, Danielis filij tempora vfque, paruum ac
ignobile crat.is enim Petri Metropolitae fuafu,primus fedem Imperij eo tranftulit.Eius caftri propugnacula,ba-
filica;,cum Principis pallatio ex latcre abhominibusItalis,quos propofitis magnis praemijs,Princeps ex Italia e-
uocauerat,Italico more extruda funt.Regionis caelum adeo falubrc eft, vt ibi vltra Tanais fontes, praefcrtim in
Scptentrionem,ac etiam magna ex partc Oricntcm verfus, memoria hominum nulla vnquam peftis faeuierit.
Habenttamen intcrdum inteftinorum, & capitis morbum quendam,pefti haud diflimilem,qucm ipfi calorem
appellant,eo qui corripiimtur,paucis dicbuspcrcunt. Ager vbiq; arenofus, qui mediocri ficcitatis authumidi-
tatis exceflu,fegetes enecat. Accedit ad hasc immoderata,afperaque nimis aeris intemperies, qua hyemis rigore
folis calorem fupcrante,fata quandoque ad maturitatem non perueniunt. Etenim tam intenfa ibi quandoque
funt frigora, vt quemadmodum aeftatis tempore apudnos xftu nimio, ficibifrigore immenfoterradehi-
fcat,aqua etiam in aerem effufa,fputumq; ex ore proie£tum,antequam terram contingant,congelentur. Anno
M. D.X X V Larbores rigore hyemis prorfus pericrunt,qu3e eo anno tam dura fuit,vt coplures veredarij(quos i-,
pfi Gonecz vocant)in vehiculis gelu concreti,rcperti fint.Fuerunt, qui tum pecora funib.alligata,Mofcouiam -
ex proximis pagis ducerent,viq; fngoris opprcfli,vna cu pccoribus perierunt. Prxtcrea, multi circulatores,qui-
cum Vrfis ad chorcas edodis,in illis rcgionibus vagari folent,tu mortui in vijs reperti funt. Quin & Vrfi ipfi,fa
me eos ftimulante,reliais fyluis,paflim per vicinas villas difcurrebant, inq; domos irruebant,quorum vim ats
que confpedtum,cu rufticaturba fugerct,frigore forismifere perijt. Atque tanto frigore , aeftus quoque nimiu-
quandoq; refpondet,vt anno fequenti,immoderato folis ardore omnia fcre fata exufta fuerint,tantaq; anno-
nae caritas eam ficcitatem confecuta eft,vt quod tribus antea dengis emcbatur, id 20.aut 30.p6ft venderetur>plu
rimi pagi & fylux,frumentaq;, nimio aeftu incenfa,cofpiciebantur.Quprum fumus ita rcgionem oppleuerat,vt
prodeuntium hominum oculi grauiter fumo laederentur,6c abfq; fumo caligo quaedam oboriebatur,qux mul-
tosobciEcaucrat.Haec&pluraalia,lecl:uiucunda,intotiusimpcrij Mofcici chorographiaD. SigmundiLiberi
Baronis in Herberftain,Nexberg,& Guettenhag,diligens & ftudioftis lcdor inueniet.
47
O S C O VIA, vrbs Rufila%caput & Metropolis, ipfaque PrOuincia, & qtii hanc praterlabitur
nuuius,vnum idemque nomen habcnt, vernaculaque gentis lingua,Mofquua,appellantur.
Quodnam autem cacteris nomen pra:buerit,incertun-LVerifimile tamcn eft,ea a fluuio nomc
accepifle.Nam etfi vrbs ipfa olim caput gentis non fuerit^Mofcorum tamcn nomen veterib.
non ignotum fuifle conftat.Porro Mofquua fluuius irt Tvuerenfi prouincia,L X X.fere fupra
Mofaisko vvcrft,(eftautem vverftltalicumfere miliare)haudproculaloco, qui Olefchno
dicitur,fontes fuos habet,indeq; emcnfo L X X X X .vverft fpacio,ad Mofcouiam ciuitatem
decurrit,receptifq; in fe aliquot fluuijs, Orientem verfus,Occam fluuium illabitUr.Caeterum»
fex fupra Mofaisko milliaribus,primum nauigabilis efleincipit,quo loco materiaad fabricandas domos,aliof-
que vfus ratibus impolita,Mofcouuiam deferturinfra autem ciuitatem merces, aliaque,quae ab externis homi
nibusimportantur,nauibus aduehuntur.Tardaautem influuio atq; difficilis,proptergyros,feume-andros,qui-
bus multis incuruatur,nauigatio eft: praefertim inter Mofcouiam & Columnam ciuitatcm,tribus ab eius oftijs
pafluum millibusinlittore fitam:vbi CCLXX. vverftfpacio,flexionibus multis,10rtgifq; nauigarttium curfum
impedit,atq; remoratur.Fluuius non admodum pifcofus,vt qui praeter viles & vulgares, nullos pifces habeat.
Vrbs ipfa Mofcouia lignea eft,fatifq; ampla:qus procul etiam amplior, quam re ipfa fit,apparet, & trans fluuiu
villx,vbi non multis retro a&is annis,Bafilius Princeps fatellitibus fuis nouam, Nali ciuitatem (quod eortilin-
gua,Inmnde,fonat:)exaedificauit,propterea,quod cum alijs Ruthenis medonem & ceruifiam biberc, exceptis
paucis dicbus in anno,prohibitum fit,ijs folis bibendi poteftas a Principe fit permifla:atq; ob eam rem, nc caete-
ri eorum conui&u corrumperentur,ab reliquorum confuetudinc funt feiun&i, omrtem fiquidem potum ine-
briantem terra: Princcps capitis poena prohibuit,bis,aut ter tamcn in anno conceditur . Haud procul ab vrbe
funt aliquot Monafteria,qua; vel fola procul fpe&antibus,vna quaedam ciuitas efle videntur.Porro vafta ciuita-
tis magnitudo facit,vt nullo certo termino contirteatur,nec muro, fofla, propugnaculisue commode fit mu-
nita.Platea: tamcn quibufdam in locis,trabibus per tranfuerfum du&is, obftruuntur,adhibitifq; cuftodibus ad
primam no&isfacem ita obfirmantur,vt nemini noCtu aditus poft ftatam horam illac pateat: poft quam,qui de
prachenfi forte fuerint a cuftodibus,aut vcrberantur, fpolianturq;, aut in carcerem conijciuntur,nifi forte no-
ti,honeftiq; viri fuerint.Hi enim a cuftodibus ad fua dcduci folent. Atque tales cuftodijc,qua liber in ciuitatem,
atet aditus,locari folent.Nam reliquam vrbispartcm Mofqua alluit, in qrtem fub ipfa vrbe,Iaufa fluuius illa-
itur,qui ob altas ripas raro vadari poteftJn hoc molcndinacomplura, in publicum ciuitatis vfum conftruCta
funt,hifq; fluuijs ciuitas nonnihil munita cflc vidctur, qu« prarter paucas lapideas aedes, templa & monafteria,
prorfus lignca eft,domufq; non intus,fed foris gradus, quibus in fuperiora cubicula confcenditur,in plateis ha-
bcnt. Aedium in ea vrbe numcrum vix crcdibilcm refcrurit^eae Principis iuflb confcripta;,numeru 4i50o.fupc-
rarunt.Ciuitas haec tam lata ac fpaciofa,admodum lutofa cft, quamobrem in vicis ac plateis,alijfq; celebriorib.
locis,pontespafllmcxftrudi funt. Efteniminca caftrumcxlateribuscocl:isaedificatu,quodabvnapartcMof-
quua.ab altcra Neglima,fluminc alluitur.Ncglimaautcm cxpaludibus quibufdam manat, qui ante ciuitatem
circa fuperiorem caftri partem ita obftruitur,vt in ftagni formam exeat, indeq; decurrens,foflas caftri replet,in
quibus molendina,tandemq; fub ipfo caftro,Mofquuae fluuio coniungitur. Caftrum autem tanta magnitudine
cft,vt praeter ampliflimas ac magnifice extrudas,cx lapide Principis aedes, Metropolitanus Epifcopus,it5 Princi
pis fratres,Proccres,alijq; quamplurimi,fpaciofas in eo xdcs ligneas habeant. Ecclefiae in eo tam multae,vt am-
plitudine fua,ciuitatis propemodum formam referre videantur. Sedecim etenim in eo inueniuntur,quarii tres
S.Mariaj,S.Michaelis & S.NicoIai,muratae,cxter2e omnes ligneae. Trcs quoq; in eo ampliflimae curiae,in quibus
nobilesaulici morantur: pallatium,in quo Dux eft,Italico modo conftrudum, fed non amplum. Hoc caftrum
roboribus tantum initio circundabatur,atq; ad Magni Ducis Ioannis, Danielis filij tempora vfque, paruum ac
ignobile crat.is enim Petri Metropolitae fuafu,primus fedem Imperij eo tranftulit.Eius caftri propugnacula,ba-
filica;,cum Principis pallatio ex latcre abhominibusItalis,quos propofitis magnis praemijs,Princeps ex Italia e-
uocauerat,Italico more extruda funt.Regionis caelum adeo falubrc eft, vt ibi vltra Tanais fontes, praefcrtim in
Scptentrionem,ac etiam magna ex partc Oricntcm verfus, memoria hominum nulla vnquam peftis faeuierit.
Habenttamen intcrdum inteftinorum, & capitis morbum quendam,pefti haud diflimilem,qucm ipfi calorem
appellant,eo qui corripiimtur,paucis dicbuspcrcunt. Ager vbiq; arenofus, qui mediocri ficcitatis authumidi-
tatis exceflu,fegetes enecat. Accedit ad hasc immoderata,afperaque nimis aeris intemperies, qua hyemis rigore
folis calorem fupcrante,fata quandoque ad maturitatem non perueniunt. Etenim tam intenfa ibi quandoque
funt frigora, vt quemadmodum aeftatis tempore apudnos xftu nimio, ficibifrigore immenfoterradehi-
fcat,aqua etiam in aerem effufa,fputumq; ex ore proie£tum,antequam terram contingant,congelentur. Anno
M. D.X X V Larbores rigore hyemis prorfus pericrunt,qu3e eo anno tam dura fuit,vt coplures veredarij(quos i-,
pfi Gonecz vocant)in vehiculis gelu concreti,rcperti fint.Fuerunt, qui tum pecora funib.alligata,Mofcouiam -
ex proximis pagis ducerent,viq; fngoris opprcfli,vna cu pccoribus perierunt. Prxtcrea, multi circulatores,qui-
cum Vrfis ad chorcas edodis,in illis rcgionibus vagari folent,tu mortui in vijs reperti funt. Quin & Vrfi ipfi,fa
me eos ftimulante,reliais fyluis,paflim per vicinas villas difcurrebant, inq; domos irruebant,quorum vim ats
que confpedtum,cu rufticaturba fugerct,frigore forismifere perijt. Atque tanto frigore , aeftus quoque nimiu-
quandoq; refpondet,vt anno fequenti,immoderato folis ardore omnia fcre fata exufta fuerint,tantaq; anno-
nae caritas eam ficcitatem confecuta eft,vt quod tribus antea dengis emcbatur, id 20.aut 30.p6ft venderetur>plu
rimi pagi & fylux,frumentaq;, nimio aeftu incenfa,cofpiciebantur.Quprum fumus ita rcgionem oppleuerat,vt
prodeuntium hominum oculi grauiter fumo laederentur,6c abfq; fumo caligo quaedam oboriebatur,qux mul-
tosobciEcaucrat.Haec&pluraalia,lecl:uiucunda,intotiusimpcrij Mofcici chorographiaD. SigmundiLiberi
Baronis in Herberftain,Nexberg,& Guettenhag,diligens & ftudioftis lcdor inueniet.
47