DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16954#0034
AVRELIAv
V R E LI A,vel vt alij Aurelianum, in Gallia duitas eft,quondam Genabum dida,
fita adLigerim fluuium.Quis eam condiderit,certo adfirmari non poteft. A multis
creditum eft ab Aureliano Imperatore fundatam die,atque inde nomen fortitam,
fed,cum conftet eam multo ante,quam Aurelianus eftct,extitiftc Genabi nomine,
fieri non poteft, vt ab eo fundata fit. Genabum vero, de quo Cxfar meminit Com-
mentariorum fuorum libro 7. ipfam Aureliam efte, ciun exipfa Cxfaris & Strabo-
nis lib.4.eiusdeferiptione colligifacile,tum ex Aimonishiftoria,Sc aliorum ferip-
tis aperte demonftrari poteft. Quapropter Francifcus Belleforeftius, celeberrimus
noftro temporehiftoricus, in nouafuaGallia:deferiptione, ait, verifimile videri,
ab Aureliano Imperatore ei nomen inditum, qui vel auxerit eam.tametfi Vopifcus & Aurelius Vidor
cius rei nullam mentionem faciant, vel Genabenfcsafe Aurelienfes vocari voluerit, quod apud eos per
Druides de imperio fuo prxdidum fueritiexplodi autem omnino eorum opinionem, qui ab Aurelia Cx-
faris matre fic vocatam autumant,cum multo poft etiam Genabum adhuc dida fit. Minime quoq; Sabel-
lici fententiam probari, qui a Gallico auri vocabulo: Or,denominatum, quo ob loci, in quo fita eft fertili-
tatem,6c ciuium lingularem induftriam,mire abundet.Ligeris fluuius tota Gallia notiftimus hanc prxter-
labens, magnam illi commoditatem ad mercaturam faciendam prxftat. Vndc non fine caufa etiam olim
vnicum quafi Carnutum forum fuit. Agrum circumquaque fertiliffimum habet, omniumque abundan-
tiftimum,vt non minus pro horreo totius Gallia: habeatur, quam quondam Sicilia Romae. Vina eius terri-
torium prxftat nobiliflima,qux inde & in Galliae, & in alias Europa: partes magna copia exportantur, no-
men ab vrbeconfecuta.Quapropter mirum non eft,ciucs ei magno numero opulentiflimos, & ditiftimos
efte,cum & merces natura: benignitate habeant, & ad eas alio exportari curandas egregiam commodita-
tem. Loco eft paulo editiore aedificata,ea maxime parte, qua Lutetiam Pariliorum refpicit, atque vnde fe
templum S.Crucis,quod non ita pridem per fedarios dirutum fuit,oftcntat. Aere gaudet puro atque falu-
bri. Peroportunus certe ac maxime idoneus vniuerfitati locus,qua: iftic, inter exteras Galliae Academias
clarifiima, Anno M.CCC.XII. poft natum Chriftum, a Philippo pulchro Galliae Rege ereda eft. Iurif-
prudentiximprimisalumna&conferuatrix.Namcum Philippus Rex in animo haberet, hoc loco totius
prouinciae furamofenatui fedem figere,qui etiamnum ibi eft,neceftitatcm poftularefacile iudicauit, efte
oportere, vnde veluti ex equo Troiano, prudentes ad ius populo dicendum atque adminiftrandum rem
omni mortalium focietativti maxime neccflariam, itadigniftImam,euocari,haberiquepoflent. Quam
ad rem nihil erat Academia tali commodatius. Exhacvniuerfitatequotegregij viri non Galliae folum,
verum etiam vniucrfae Europae communicati,& quafi dati fint.non eft facile hoc loco referre.Plures enim
funt,quamhiclocus patiatur enumerari.Hoc tamen prxtereundum non eft,BertrandumBurdegalenfem
Archicpifcopum,quipofteaPontif. Max.creatus, Clemens Quintus didus eft, hinc quoque egrefium ef-
fe.Linguahic vtuntur vernacula adeo pura,vt Gallis Aurelianifmum efte adfirment, quodGrxcis quon-
dam fui t Atticifmus.Quare profedo multae funt caufx, cur externi homines frequentes huc confluant. A-
lij enim mercandi caufa,alij ftudendi,alij linguae difeendae gratia,multi procul dubio vtramq; ob caufam,
vt videlicet & ftudiaprofequantur,&fimul linguam puredifeant. Vnde inprimis Germanis moris efte a-
iunt,huc filios fuos domo paterna ablegare.Qua ratione inde ab origine gubernata fit,cum nemo Scripto-
rum,quod fciam,pofteritati mandarit,non eft facile didu.Colligcre tamen licet ad leges Druidum,ab ini-
tio fub indigena Principe iftic Rempub.adminiftratam: Poftea Romanis, rerum potitis, eorum imperio,
vti prxfcriptum fuit,haud dubie paruifte. Ijsindevel eiedis, velconuentione fada, in Italiam reuer-
fis, tandem ad regni titulum eueda eft, eo fcilicettempore,quo Clodoicifilij Galliam inter fe partiren-
tur, primusque Rex cius Clodimirusfuit.HocScprolefuamortuis, Clotanus frater in regnum fuccefiit,
qui idem etiam Gallix vniuerfx monarchiam, fratribus omnibus abfque prole extindis, adeptus eft. Po-
jftea Gallix coronx reftituta.ab ea vfq; ad Valefiorum i mperij initium,non eft diuulfa. Ioannes enim Va-
lefius Rcx,yt erat a Philippo patre iufliis,eam Ducatus titulo, ac perpetuo quafi regni feudo,cum omni di-
tione ei adhaerente, fratri Philippo,tum Comiti Valefio contulit. Vnde deinde Ducatus nomen retinuit.
Eo iterum finemafcula prole Anno M. C C C. X CI. vita defundo, fecundo ad Gallorum regnum redijt.
Nec enim in huiufmodi feudum,praeter mares,quifquamfuccedit, non magis,quam in ipfum Gallix reg-
num. Poftremo Caroluseius nominis Quintus, Gallix Rex, qui fapiens cognominatus fuit,perpetua lege
Jfanxifle videtur, vt femper Aurelianenfis Ducatus fecundo Regis filio, quemadmodum primo Del-
phinatus, cedat. Quondam ab Attila, qui fe Dei flagellum appellabat, obfefla legitur,
verum inde ftrenua ciuium defenfione repulfum, initio conatu re-
ferre pedem oportuifle.
V R E LI A,vel vt alij Aurelianum, in Gallia duitas eft,quondam Genabum dida,
fita adLigerim fluuium.Quis eam condiderit,certo adfirmari non poteft. A multis
creditum eft ab Aureliano Imperatore fundatam die,atque inde nomen fortitam,
fed,cum conftet eam multo ante,quam Aurelianus eftct,extitiftc Genabi nomine,
fieri non poteft, vt ab eo fundata fit. Genabum vero, de quo Cxfar meminit Com-
mentariorum fuorum libro 7. ipfam Aureliam efte, ciun exipfa Cxfaris & Strabo-
nis lib.4.eiusdeferiptione colligifacile,tum ex Aimonishiftoria,Sc aliorum ferip-
tis aperte demonftrari poteft. Quapropter Francifcus Belleforeftius, celeberrimus
noftro temporehiftoricus, in nouafuaGallia:deferiptione, ait, verifimile videri,
ab Aureliano Imperatore ei nomen inditum, qui vel auxerit eam.tametfi Vopifcus & Aurelius Vidor
cius rei nullam mentionem faciant, vel Genabenfcsafe Aurelienfes vocari voluerit, quod apud eos per
Druides de imperio fuo prxdidum fueritiexplodi autem omnino eorum opinionem, qui ab Aurelia Cx-
faris matre fic vocatam autumant,cum multo poft etiam Genabum adhuc dida fit. Minime quoq; Sabel-
lici fententiam probari, qui a Gallico auri vocabulo: Or,denominatum, quo ob loci, in quo fita eft fertili-
tatem,6c ciuium lingularem induftriam,mire abundet.Ligeris fluuius tota Gallia notiftimus hanc prxter-
labens, magnam illi commoditatem ad mercaturam faciendam prxftat. Vndc non fine caufa etiam olim
vnicum quafi Carnutum forum fuit. Agrum circumquaque fertiliffimum habet, omniumque abundan-
tiftimum,vt non minus pro horreo totius Gallia: habeatur, quam quondam Sicilia Romae. Vina eius terri-
torium prxftat nobiliflima,qux inde & in Galliae, & in alias Europa: partes magna copia exportantur, no-
men ab vrbeconfecuta.Quapropter mirum non eft,ciucs ei magno numero opulentiflimos, & ditiftimos
efte,cum & merces natura: benignitate habeant, & ad eas alio exportari curandas egregiam commodita-
tem. Loco eft paulo editiore aedificata,ea maxime parte, qua Lutetiam Pariliorum refpicit, atque vnde fe
templum S.Crucis,quod non ita pridem per fedarios dirutum fuit,oftcntat. Aere gaudet puro atque falu-
bri. Peroportunus certe ac maxime idoneus vniuerfitati locus,qua: iftic, inter exteras Galliae Academias
clarifiima, Anno M.CCC.XII. poft natum Chriftum, a Philippo pulchro Galliae Rege ereda eft. Iurif-
prudentiximprimisalumna&conferuatrix.Namcum Philippus Rex in animo haberet, hoc loco totius
prouinciae furamofenatui fedem figere,qui etiamnum ibi eft,neceftitatcm poftularefacile iudicauit, efte
oportere, vnde veluti ex equo Troiano, prudentes ad ius populo dicendum atque adminiftrandum rem
omni mortalium focietativti maxime neccflariam, itadigniftImam,euocari,haberiquepoflent. Quam
ad rem nihil erat Academia tali commodatius. Exhacvniuerfitatequotegregij viri non Galliae folum,
verum etiam vniucrfae Europae communicati,& quafi dati fint.non eft facile hoc loco referre.Plures enim
funt,quamhiclocus patiatur enumerari.Hoc tamen prxtereundum non eft,BertrandumBurdegalenfem
Archicpifcopum,quipofteaPontif. Max.creatus, Clemens Quintus didus eft, hinc quoque egrefium ef-
fe.Linguahic vtuntur vernacula adeo pura,vt Gallis Aurelianifmum efte adfirment, quodGrxcis quon-
dam fui t Atticifmus.Quare profedo multae funt caufx, cur externi homines frequentes huc confluant. A-
lij enim mercandi caufa,alij ftudendi,alij linguae difeendae gratia,multi procul dubio vtramq; ob caufam,
vt videlicet & ftudiaprofequantur,&fimul linguam puredifeant. Vnde inprimis Germanis moris efte a-
iunt,huc filios fuos domo paterna ablegare.Qua ratione inde ab origine gubernata fit,cum nemo Scripto-
rum,quod fciam,pofteritati mandarit,non eft facile didu.Colligcre tamen licet ad leges Druidum,ab ini-
tio fub indigena Principe iftic Rempub.adminiftratam: Poftea Romanis, rerum potitis, eorum imperio,
vti prxfcriptum fuit,haud dubie paruifte. Ijsindevel eiedis, velconuentione fada, in Italiam reuer-
fis, tandem ad regni titulum eueda eft, eo fcilicettempore,quo Clodoicifilij Galliam inter fe partiren-
tur, primusque Rex cius Clodimirusfuit.HocScprolefuamortuis, Clotanus frater in regnum fuccefiit,
qui idem etiam Gallix vniuerfx monarchiam, fratribus omnibus abfque prole extindis, adeptus eft. Po-
jftea Gallix coronx reftituta.ab ea vfq; ad Valefiorum i mperij initium,non eft diuulfa. Ioannes enim Va-
lefius Rcx,yt erat a Philippo patre iufliis,eam Ducatus titulo, ac perpetuo quafi regni feudo,cum omni di-
tione ei adhaerente, fratri Philippo,tum Comiti Valefio contulit. Vnde deinde Ducatus nomen retinuit.
Eo iterum finemafcula prole Anno M. C C C. X CI. vita defundo, fecundo ad Gallorum regnum redijt.
Nec enim in huiufmodi feudum,praeter mares,quifquamfuccedit, non magis,quam in ipfum Gallix reg-
num. Poftremo Caroluseius nominis Quintus, Gallix Rex, qui fapiens cognominatus fuit,perpetua lege
Jfanxifle videtur, vt femper Aurelianenfis Ducatus fecundo Regis filio, quemadmodum primo Del-
phinatus, cedat. Quondam ab Attila, qui fe Dei flagellum appellabat, obfefla legitur,
verum inde ftrenua ciuium defenfione repulfum, initio conatu re-
ferre pedem oportuifle.