DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.16954#0126
TYBVRv
YB VR,venuftaLatijvrbs, vulgo Tmoli,olim etiam Herculea vocitata,
vt ainftor eft Strabo, quod Herculem praecipue Tyburtes colerent, eoquc
certa quotannis fcfta die, maxima populorum multitudo conflueret, vt
ait Perottus.Quinetiam Catarafta nuncupata legitur, ob vicinas loci an-
guftias„vnde fluuius Anio praecipitat, vbiprimum nauigabilis eflc inci-
pit. Amnis enim ille, per nemora vfque defcendens,ibi ex cditiflimis ru-
pibus, infubiectanaconuallemdelabitur,acpoftinTyberiniintrat, vti
etiam a Strabone perfcriptum eft. Liuius plurimis in locis memoriam
Tybuxis vfurpat, praefertinavero, cima bella Tyburtiuna, &Romano-
runa,pacemque conapefitam inter eos refert. Et Ouidius in faftis inquit:
AfpiceTybur. Pofterioribus feculis, Inaperij Romani naaieftate collapfa, florens etiam huius
vrbis fortuna perijt: a Germanis enim euerfam,etfipoft,aFriderico AEnobarbo muris ampliata
reftitutaque fit,didicimus. Arcena ibi, quae nunc eft, naunitiftmaana. Pius 11. Pont. Max.extruxit,
cuius aditum Ioannes Antonius Campanus, Epifcopus Apmtinus, horno doctus hoc difticho
exornauit: Grata bonis, inuifa malis, ininaica fuperbis,Suna tibi Tybur, enim fic Pius inftituit.
Caeluna habet temperatiflimum. Quapropter fnperioribus feculis aula’Romana: Primores hic
-aeftatisferuentiflinaa tempora foliti fuerunt exigerc.Famana TyburisSibylla Albunea, Tybnrti-
na cognominata, quod iuxta fontem Albuneam, prope Tybur efiet nata, plurimum illuftrauit.
Eanalaicad Anionena diuinis honoribus cultamre.perinaus, inquoanane poftea fimulachrum
eius,librum manu tcnens,inuentunaeft.Sinaplicij quoque PontificisRona.patria Tybur fuit.fed
& alios prxterea multos excellentes fummosque viros genuit, quorum onanium conanaemora-
tio,nifilongiflime fieri haud poffet.Inprimis tamen Vincentius Leoninus fuit, qui diu famtaia
•cuna laude,bellicaftudiafectatuseft,&fratrem habuit Ecclelice,fuain patria, moderatorem fa-
pientiflimum.Extra Tybur altiftinais in iUgis, fons eft, Albunea, quem fic ab aquae qualitate di-
ctum,ait Seruius in horunt Virgilij ver fu una expolitione:
————— Oracula Tauni
Fatidici genitoris adit, Lucos q^Jub alta
Confulit Albunea, nemorum quamaximafacro
Fonte fonatpkuamg, exhalat opaca mephitim..
Addidit etiam Seruius, fub alta Albunea dici, quod fons praecellis in montibus fit, aquibuf-
dam etiam Leucotheam vocari, praeter ea lion folima fontis, fed etiam fylux circmaaiecFx no-
men efie Albuneam. Infra Tybur, haud procul, multa vetuftatisinueniuntur monumenta, in-
terquecxtera, naarnror infigne, quo Leo cuna equo tam aperte conamiflus exprimitur, vt vera
viuaque pugna videatur.In lxua,propinquo loco iuxta pedena naontis, ruinx apparent mirificae,
ac peringcntes, villae Tyburtinx, quam Adrianus Imperator immenfis fumptibus xdificaue-
rasita, vtin ea,& Prouinciarum, &locoruna celeberrimis nominibus infcriptis, veluti Ly-
cium, Academiam, Pritaniuna,Canopum, Poecile,ac Tempe partes vocaret, inquit Spartianus.
Circum Tybur Latomix funt, vbi lapis Tyburtinus, de quo Plinius etiam meminit, cxditur. Ex
'hoc & ex Gabio, maior fplendidorum xdificioruna pars vrbis Romx conftitit. Subie&a Tyburi
planities, propter Anionena plurimis aquulis gelidis fcaturihquas Albulas Vocant,multa naed ica
virtute,cima potx, tum balneo adhibitx, pollentes, vtfcribit Strabo. Nomen Albularum a co-
loris albedine captum,quam metallum fulphuris,viade fontes promanant,eiEcit. Quanaobrem
ita Martialis:
Jtur ad Herculei, gelidas qua Tybur is,arces
Cana^ fulphureis Albulafumat aquis,
Similes natura funt Labanis, in agro Nomentano, ac item alijs, circa Eretum aquis, vt Stra-
hoperhibet. Ad viamprxterea, quaTybureRomana itur,quibufdam inlocis candentes gene-
rantur lapilli, dulciarijs condituris, velut amygdalarum, coriambri, anifi,cinanao-
mh ac id genus alijs,fimillimi,adeo quidem,vt non nifiapru-
dentibus difeerni queant.
5*2
YB VR,venuftaLatijvrbs, vulgo Tmoli,olim etiam Herculea vocitata,
vt ainftor eft Strabo, quod Herculem praecipue Tyburtes colerent, eoquc
certa quotannis fcfta die, maxima populorum multitudo conflueret, vt
ait Perottus.Quinetiam Catarafta nuncupata legitur, ob vicinas loci an-
guftias„vnde fluuius Anio praecipitat, vbiprimum nauigabilis eflc inci-
pit. Amnis enim ille, per nemora vfque defcendens,ibi ex cditiflimis ru-
pibus, infubiectanaconuallemdelabitur,acpoftinTyberiniintrat, vti
etiam a Strabone perfcriptum eft. Liuius plurimis in locis memoriam
Tybuxis vfurpat, praefertinavero, cima bella Tyburtiuna, &Romano-
runa,pacemque conapefitam inter eos refert. Et Ouidius in faftis inquit:
AfpiceTybur. Pofterioribus feculis, Inaperij Romani naaieftate collapfa, florens etiam huius
vrbis fortuna perijt: a Germanis enim euerfam,etfipoft,aFriderico AEnobarbo muris ampliata
reftitutaque fit,didicimus. Arcena ibi, quae nunc eft, naunitiftmaana. Pius 11. Pont. Max.extruxit,
cuius aditum Ioannes Antonius Campanus, Epifcopus Apmtinus, horno doctus hoc difticho
exornauit: Grata bonis, inuifa malis, ininaica fuperbis,Suna tibi Tybur, enim fic Pius inftituit.
Caeluna habet temperatiflimum. Quapropter fnperioribus feculis aula’Romana: Primores hic
-aeftatisferuentiflinaa tempora foliti fuerunt exigerc.Famana TyburisSibylla Albunea, Tybnrti-
na cognominata, quod iuxta fontem Albuneam, prope Tybur efiet nata, plurimum illuftrauit.
Eanalaicad Anionena diuinis honoribus cultamre.perinaus, inquoanane poftea fimulachrum
eius,librum manu tcnens,inuentunaeft.Sinaplicij quoque PontificisRona.patria Tybur fuit.fed
& alios prxterea multos excellentes fummosque viros genuit, quorum onanium conanaemora-
tio,nifilongiflime fieri haud poffet.Inprimis tamen Vincentius Leoninus fuit, qui diu famtaia
•cuna laude,bellicaftudiafectatuseft,&fratrem habuit Ecclelice,fuain patria, moderatorem fa-
pientiflimum.Extra Tybur altiftinais in iUgis, fons eft, Albunea, quem fic ab aquae qualitate di-
ctum,ait Seruius in horunt Virgilij ver fu una expolitione:
————— Oracula Tauni
Fatidici genitoris adit, Lucos q^Jub alta
Confulit Albunea, nemorum quamaximafacro
Fonte fonatpkuamg, exhalat opaca mephitim..
Addidit etiam Seruius, fub alta Albunea dici, quod fons praecellis in montibus fit, aquibuf-
dam etiam Leucotheam vocari, praeter ea lion folima fontis, fed etiam fylux circmaaiecFx no-
men efie Albuneam. Infra Tybur, haud procul, multa vetuftatisinueniuntur monumenta, in-
terquecxtera, naarnror infigne, quo Leo cuna equo tam aperte conamiflus exprimitur, vt vera
viuaque pugna videatur.In lxua,propinquo loco iuxta pedena naontis, ruinx apparent mirificae,
ac peringcntes, villae Tyburtinx, quam Adrianus Imperator immenfis fumptibus xdificaue-
rasita, vtin ea,& Prouinciarum, &locoruna celeberrimis nominibus infcriptis, veluti Ly-
cium, Academiam, Pritaniuna,Canopum, Poecile,ac Tempe partes vocaret, inquit Spartianus.
Circum Tybur Latomix funt, vbi lapis Tyburtinus, de quo Plinius etiam meminit, cxditur. Ex
'hoc & ex Gabio, maior fplendidorum xdificioruna pars vrbis Romx conftitit. Subie&a Tyburi
planities, propter Anionena plurimis aquulis gelidis fcaturihquas Albulas Vocant,multa naed ica
virtute,cima potx, tum balneo adhibitx, pollentes, vtfcribit Strabo. Nomen Albularum a co-
loris albedine captum,quam metallum fulphuris,viade fontes promanant,eiEcit. Quanaobrem
ita Martialis:
Jtur ad Herculei, gelidas qua Tybur is,arces
Cana^ fulphureis Albulafumat aquis,
Similes natura funt Labanis, in agro Nomentano, ac item alijs, circa Eretum aquis, vt Stra-
hoperhibet. Ad viamprxterea, quaTybureRomana itur,quibufdam inlocis candentes gene-
rantur lapilli, dulciarijs condituris, velut amygdalarum, coriambri, anifi,cinanao-
mh ac id genus alijs,fimillimi,adeo quidem,vt non nifiapru-
dentibus difeerni queant.
5*2