Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Braun, Georg [Hrsg.]; Hogenberg, Franz [Hrsg.]
Civitates orbis terrarvm (4): Liber ... Vrbium Praecipvarvm Totivs Mvndi — Köln, 1594 [VD16 B 7182]

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.16955#0056
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
D A N I A-

A NI A. terra continentis extrema in Arflos extcnfa.quas habet folidi & continui traftusparte*, ea*, magna vndarum
interruptio,pro vana freti reflexioris obliquitatediferuninat, Ducatum Holfatcnfem.Thicrmarfcnfcm, SIefuiccnfcm,
Scaniam,Halhndiam,Bleckingiam&Iutiam prouiaciashabct.Ac infulas mira amoenitate proflantes non paucas.Regio
titulodecoratur.

SCANIA, magnitudine Ac opibus, facile fuperat reliquas regni prouincias. Alij nuncuparunt hanc Danix partem
Scandinauiam,proSchondania,id eft amoena Dania , Alij Scaniam, atque alij Sconingiam. Multis igitur a feriptoribui
~VI fom pellat u r o omi n ibus.Scond ia, Schond er marchia ,Schon da ni a, i d eft, amoena Dania Plinius aliquo loco Scandiam
r &a*'d Scandinauiamnominauit :fedman(itilli vfi rariusScondiaenomen, quod pulchritudinem figmficat, quoniam
V?' coeli benificio,telluris obTequio,portuum Ac empori orti commoditate,maritimis opibus, lacuum & fluminu pifca tionc,
venatione nobilium ferarum,inexhauftis diuerfi generis metalli venis,oppidorum frequentia, ciuilibus inftitutis,nul.
Ii caedit beaex regioni. Atque ita qui dem de Scania feribit Daniel Cellarius , auftor fpcculi Germania:, qui vinco elogio,
fub hac Danixparte,etram Blechingiamcum Hallandia comprxhcndit.fed nos deSchania feparatim. Ea regno Suetiae
continens eft.Et nequaquam vtCrantzius,aliorum relatu deceptus, refert, vndiqueaquiscindfa, latitudo duodecim,
longitudooiftodeciin tft miliarium- Mediacftinter Bleckingiamprouinciam Ac Hallandiam, quarumilla.adauftrum,
hxcad Boream dauditureft autem regio Danix pulcherrima annata viris,opulenta frugibus,diucs mercibus,Ecclefijs plena pallim arcibus nobilium,cu.
ri|s prxdiisA monafterijs ornata. Metropolis in ea eft I onda,fiue Lundia ab Ei ebagen tribus miliaribus,diftans, agrorum circumquaque laccntium foe.
cunditate fortunata Vbi trainftusexCrouenburgoin Scaniam. Arx eft Regia,excello in monte, Hclfingborch ,& iuxta , oppidumeiufdtm nominis, inde
tribus miliaribus in meridiem alia eft ad mare Aix,Landcskroon,ex qua ad Malmogiam,qux Ac Ellebogen dicitur,duo funt miliaria. Eft ea infgncempo.
rium Ac prxcipua totiusScani^ciuitas,propter nundinas Ac frequentes ncgotiationcs.Hinc,duobusadauftrummiliaribus eft Falfterby. vicus.ob Halecum
capturam celeberrimus ad quem certo anni tempore.ex diuerfisGei mannj Danixqnc duitatibus mercatores conucnirc folent. fuit h$c Halecum captu-
ra, olim circa Rtigiam.Sc in Iittore Pomcranico fcd peccatis populi crefcentibus.inde in littus aquilonare mjgrauitadiamdi&um vicum Falferby. Verum
paucos anteannos.capturaenamilla rarior eft fafta.At fenfim in Maftrandiam,qu^in primo aditu Noruegi^ciuitascft, dcclinauit,vbi hodie,& in locis oc.
cidentalibus,maximo emolumento capiuntur.Eft Scania ferax omnis genetis frumeuti,gensbellicofa. Nam ea, vbr bellum cum Succis gerendum, prima
ceu limitanea ad arma voratur, vd de ferocior exteris-In ter prxfcifturas, quas Hxret, vocant, maiores Suctisque finitimx funt. Gcdingherct,& froften.
Ex quibus Danix prxf< duris,duobus itineribus,f d admodum diffici!ibus,in Suetiam perueniri poreft.

HALLANDlAa par te aquilonari.Sca nix eft proxima qu* Nonicgiam verius Borcam.ab ortu, Suetiam attingit. Initium, vbi Scania continua.ab
immenfo promontorio<umens,quod Hallandt Aafs nautx vei» Kollen, nuncupant. Ac fecundum littoralem tradum vfquead Elfcburgum, Sueticatn ar.
cem extenditur. Adortum eam Suc tix partem attingit, quae V Velli rgotia dicitur,in 'gna agi orum fertilitate prxdita. Hinc vrbibus,arcibus,templis, Nobi-
lium habitationibus.pr^diis.Sr pagis paftimex» ulta.Sed quibufdamm locis proximo bdlo Suetico nonnihil deformata.Ciuitates maritimo funt, Halland
Aas,Lahelm,Hclmftcde,Falckenburgum ,V Varburgum,fcxtoinde miliari Elfcburgum,regni Suetix Arx. In Iittore Haliandix , innumere lunt infulx3t.
quefcopuli fine nomine, quorum feries fe late circa Noruegia littora Ac promontoria ext ndit. Frumentis Acpifcibus abundat, cigm,grues ,anferes,ana-
tcfq; fylucftres.qux magnis agminibusxftiuo tempore eo commigra nt,ad maris littus in lacubus.mgeniofo Ac fubtili aucupio capiunriir.tr, cum in hac

regione pa (fi m nemorafint, acfylux , in quibus lupj.cerui, capreoli, vulpes ac lepores abundant 5 hinc multum operx venationibus pafsimimpcnditur.
Quin & boum , Ac equorum numerofaagmina in Germaniam quotannis emittit

BLEKINGi A tertia Scanix Piouincia.ad Auftmm porrigitur non procul ab ea 5ucrixparte,vbiColmariana ciuitas. cum arcefita eft.Germaniam
rcfpicit & has habet ciuitates vel ad mare, vd ad linum a!iquemmarisfitas.Trclleborgam,Iftcdiam,Santhamer, Ahufium.Sclsburgum , El!eholmiam,Ac
Rottenby: qux ad fines Suetix fita eft Incolx vr plurimum cumGcrmanismaxim£ vero cum Lubcccnlibus Ac Roftochicnfibusfrequcntes negotiationes
exercent,agros colu nt,fed potilfimum palcins gaudent. De his iam commemoratis tribus Dam^prouincijs bene feribit Crantzius,quod limulmndx.fpa-
cium conficiant dup o amplius quam vici na.quam ftatim ingrediemur,Zelaudia.

NOBILISSiMV S totius Europa: finus, vulgo Or Sundt. Scaniam a Zclandia difpefcit.Ita per excellentiam hoc Danicum fretum vocatur .alioqui
generarim Sundt.quoduis fretum dcfignat.In hoc autem finu pro mercibus vitro citroque exportandis, rurfumque inuthcndisaliovetransuehendis,rcd-
denda eft ratio Qii' fecusfaxit,capi talo, fto, Ac bona quantulacunqnefubtrada,regio fifco cedant. Hac cigo velificantes, dorfumque maris fetantes, quo-
cunque foluerin t has fauces i ntrare,dcbitumque porrorium,velis aedudis r gioquxftore pendere tenentur,quibus tranfmiftis, mox alij onuftiorcs,ratio-
nem reddituri cateruatim appellant. In hoc igitur freto Danix Rex, omnes quali Europeos negotiatores domare poteft. Vidi mus id noftris temporibus,
Anno 15S7- quando nobilem & aureum hunc Imum Rex daudens , Ho liandos atque Zelandos mirifice anxios reddidit, quorum fexccntx naues ibidem
detenta, funt,obii latam mi miam Regio 1 gatoCaio Ranzouio viro Nobili, quem Rex cum literis & mandato Sruxellam ad Ducem Parmenfem eiufdem
anni Ianuario Menfe,ab)cgarat:Vbi in reditu rebus foelicitcradis Ac catena aurea cum effigie Ducis Parmenlis donatus,a Statuum militibus,tertio a Brux-
ella miliari captus, Bergam ad Zoomam inde Regi js referatis literis, Ac erepta catena aurea; xvij. lanuarij HagamComitis in Hollandiam deducitut Etita
tandem grauioris periculi metu.d'mittitur. Ad tantam vindicandam i muriam. Danix Rex linum huncclaudir, &l'cxcenras Statuum naues in eo retinet,
donec mulftamperfoluerent triginta mi Ilium imperalium dalcrorum. Ex quibus Caio Ranzouio, obcaptiuitatispcrpeffas iniurias,dcccm milia,Rcx gra-
tiose donauit.

PO R R 0,etfi omnes naues inter Schaniam.Ac Zelandiam per nobili ITimum hoc fretum nauigare (oleant, tamen frequentet accidit, Vt minora naui-
gia, quibus ab infulis Ac locis vadolis minus eft periculi, ex Holfatia Ac Lubeco vumisque regionibus foluentes,pct Balticummarc nauigationcsfiiasinftu
tuant,ita tamen vnn oppido Niburg confueta veftigalia Regi Danix pcrfoluant.

ZELANDIAintcr reliquas R gni Oa nix infulas, maxima fcquitur, cuius longitudo xvj. latitudo xi i j. eft miliarium. Habet ciuitates xiij. Arces Regi-
as feptern. Parrochiasproprmodum fcptingentas.Traieftus in hanc infulam multi, breui(fimus ex Hclfirtburgo Scanix,cui ex oppofito Zclandia exhibet
Arcem ver£ Regiam C O RONEBVRUV M munitilfimam Ac inexpugnabilem , Fndcrici Regis opus. Cuius peculiarem defcnptioncm damus. Infula
fixc,ruea habet pinguia Ac fertililfima , abfqiu-ftercorationc feg tes omnis generispioferens.Saxonis hiftorici patria.Vibium in Mediterraneis prxcipua,
ROTSCHILD1 A eft fica Roc,id eft Reye.Ac lonte admirando appellata,qui editiore loco litus, perennes vndarum fcatebraseuomit. Huius etiam vr-
bis accuratam deferiptionem dabimus,a nobili (fimo viro Regio Cancellario D Nicolao Kaas nobis prxfcnta tam, peculiari volumine,quod de fola Dania
meditamur. H A F N 1 A R gni Metropolis,a portu mercatorio Ac nautico confcflucommod illimo nomen trahcns,Acadcmia inclyta,Regiam hanc mfu.
Ia in exornat: Verfus aquilonem HELSINGORA eft, vrbs Ii ttoral is. Sequitur deinde Arx omnium inagnificcntilfima, quam Rex Fndcricus fecundus
Villa diruta,loco omnium amoeni ftimo lingulari apparatu condidit.eamquedefuo nomine FRIDERIClBVRGVM nuncupauit.

FIO NI A proxima eft.Infuia aliquanto minor Zela n dia, fed ferti litate foclicior. Copiofoenim frumentorum proUentu ita abundat, vtad remotifli-
mas regiones ea quotannis paftim emittat,prxfertim liligmemAc hordeum Quemadmodum etiam annuatim numefofos boum Ac equorum greges Ger-
manis (uppeditat. Qui littora inhabitant, prxter agriculturam, pifcationibus etiam incumbunt, vndehaud contemnenda rei domefticx compendia fibi
comparat. Nec defunt,ob multas ner totam infulam fyluas,ceruorum,capreolorum,leponim atque vulpium venationes, In eius quali meditullio,Metro-
polis eft OTTO N I A,vulgo (Dtttnftbe/V rbs Epifcopalisab Ottoneprimo, multorum teftinionijs xdificata, circa ea tempora quando Hcraldum Re-
gem ad fidem Chriftianam fufeipiendam induxilTct,eiufquc filium Suenotnen e facro fontefufcepiffcr.Hxc vrbs.empotium eft lalulx pr^ftan*jin quo cir-
ca feftum Epiphanix infulanorum.ac pro ipue nobilium frequens conuentus.ficut Chiloni» in Holfatia celebrari folet. CircumOttoniam veluti centrum,
squali prope diftantia reliqux ciuitates in tnaris Iittore, ita funt conditx,Vt portuum fitusque oportunitate, negotiationes luas non folum inmariBalti.
co, verum etiam per Suet 'am,Noru<giam,RulTiam,Belgium, atque Germaniam late exercere foleant Nomina earum hxc funt; Niburch, $ieinburch,Fa-
borch Affens.Bogens.Middelfart Ketcmynde.Reg;as Arces Fionia quaruorhabct,Neuburgum.Hagenfchouvv Hinsgagel, Efchebuig Et curiam Rugard.
lagos complures, Ac Nobilium pixdia non pauca Eft enim hxc infula ob coeliamoenitatem.5c iugera fruduofa, Nobilibus viris grati (lima Sunt etiam qua-
dam in hac infula loca bellicis pielijs noftra memoria nobilitata Eft en illi mons quidam Ofchenbeig.no procul ab atee HagenkhouvV,in quo Regis Chri-
ftiam tci tijaufpicio Ioannes Ranzouius Eques Auratus dux belli, ingenti ptxlio dcuicitChriftophorum Comitem Oldenburgenfcrti, AnnoChrifti 1 j j J.
dicxi.Iunii quo in confliffu duo Comites,alter Hoienfis,alter Tec£lenburgenfis intercmptifuntjquorumcadauera poftea loco pugnxcttolTa,Ottoniu de
lata Ac in templo S. Canuci funtfepulta Circa idem etiam tempus in monte Faufi hebuig, qui millia lio diftat ab oppido Afcens .aliquot rufticorum milii
exfa funt atqiu prefl gata.Biures Fionixadiacent infulx minores,numeroxxxy.omntsfeie habltatxAc cultx qualum
omnes ob huius lou anguitiam,in indice,breui narratione dcfcribnnus.

. ftnai «ii! Langdandia maxima. Hasautcna

2?

IVTIA,
 
Annotationen