DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.16956#0088
CALESIVM-
ALESIVM, quod & Caletum modo£ nonnullisappellatur,efl opidum Flandrix.nattira &art* mu<
nitiffimum, propugnaculum Gallia?, clauis, frenum & ianua femper habitum quo loci, veteribus.Por-
tus Itius fitusfuifle putatur, neropeadOceanum,qua, Septenrriones verfus idetn Oceanus Gsrmani-
ci; verlus meridiem, Britanici mariscognomentum,funiit. Itaque itineri ex Flandria in Angliam adia-
cet, e regione Douerx portus;Grauelingi ad tria milliaria, feptem Ardrefio, Bononia vero.quam Gal
li Boloniam vocant, terra acmari, circiter octo diftat. Populi huius tra<3us,olim Caleftj vel,ex Cx'are,
Caleti vocabantur, & ad Belgas, quemadmodurri Monni, & Neruij finitimi, pertinebant. Quidam'
PtolomxoGefforiacum NaualeMorinorum tfle putant:cum lacobus Mei<:rusac B. Khenanus, id no-
menpropinquxBononix.exquaCffarClaudiusin Angliam traiecerit. Bilibaldus veid Py-chime-
rus Gandauo, tribuerint, vacillantibus conie&uris. Sed huncltium, fiuelocium portum,Kaymundus
Marlianusinhxcverba decfribit: Itius portus,inter Belgas, inquit.Morinis, Oceaneque mari finitimus eft, Ambianis, & Atre-
batibus proximus;acontinenti Britannix,quam Angliam dicimus, tringinta millia pafluum diftans,& traiedlui commodiffimus,
cuiaddexteram Zelandiainfula, Hollandia& Flandna;ad finiftramautem Comitatus, qui dicitur Pontus, Picardix pars,& Nor-
mannix Ducatus, Ex oppofito vero Angliaconfillit. Opidum eft illic populorum, quibus caletes nomen eft. fd.adn cto Itij por-
tus nomine vt quibufdam placet, Calitium nuncupatur, Morinenfis dicecefis, in Regno Francorum &potcftate Angl«rum Ktgis,
fitum. HxcquidemMarlianus. Sedlecij portus fitum Flandrix opido S. Audomari roelius conuenire, D. Abrahamus Orreltus
infuoTheatro, Artefiamdefcribens, explicat.Nos etiam quarto Vrhium Tomo hac de re aliquid, in hiiioria oppidi S. Audo-
mari,
Veruntamen, hoc opidum Calefium idem illeMeierus,olim etiam PetrefTam, & Scalas appellatum tradit. Milliari ab hoc optda
procul, poseft,quem Nonamhrigx vulgo nominant,adiunci;am habensarcem munitilfimam, vndeperoccultoscana!es,turgenta.
mari deriuatos,aqua,circumhocopidum,&vndiquaque,copiosereft.ignat.In faucibus huius opidi, Arx efi cqm turrivahda,
cui Risbanx nomen, qux ingreflum a mari in opidum prohibet. Porro autem Odoardo Quinto Ar glorum Regecaptum ab An-
gli^ fjmefuir, vndecimo menfe pridie nonas Augufti poft horribilcm illam contra Philippum Sextum Regem Gallix commifTam
ad Creci um pugnam, Anno ChriftiM. CCC. XLVH, quantum quidarn refvrunt. Quam pugnara Paulus Aemilitis lib: o jX dif-
f*4?^ narrat. Hoc oppidum igitur Anglipoffederunt, CCXf. annis,magnaquedi)igentia& impenfaid prafidio femper firroarumj
Tantiq ie referre putarunt Anglix reges ea potiri, vt hocfaluo,fe GaJliseclaues in ioculis haberedicerenr. Ita enim in conuentn,
Ambianenfi A"gliGaIlis, Caleljumdemolitumrepofcentibusrefponderunt ncgantes fe hoc opidum Gallis vnquam rtftitutu-
rr», Qi.ua,quamdiupoffiderent Cakfium,ccrtosfeaffirroabanr, quod haberentclauem Gallixin fua zona. Et pro<nde, vc Meie-
rusrtfert, maluiflent Angli omnia perdere.quxtrigintaiamannis per Galliam tceperant, quam vnico fpoliari Caltfio, quia vni-
CUi illis portus &defcenfus in continentem efle fokret. Nec hoc quidem falfo, quoniam ex hoc in continenttm, pro animi fen-i
tcntiamilites fuos frequenter expofuerunt, atque hinc.maximos in Gallia progrelTus perpetuofcerunt,& in Ilandrorum fines
fubindeexcurrerunt, multa loca populantes, &ditiores, captiuosfecum abducentes. Quin etiam,inter opimasac vaiits prxdas
quinquemillia puerorumexOccidentaliFlandria.femel vnotemporeCalefium pertaxerunt. Sedtandem aGiffis oppugnatum,
expngnstumquefiiitannoM.D. LVHI. menfe Februario.Quxres fichabet.GjIHcaltndis huius mtnfis, mr-gnofi'tnno txerci-
tum ad Nonambrigx pontem, Atcem munitiffimam, Gu fip duce, quam celerrirre perduxerunt nullaqit oronino interiecta mo-.
r3,ipfam,&RisbanamarcemaIteram,vnoeodemq;temporefimulobfidere,tormentifqucconcutereccepeiunt. Cum igiturAn-.
g!i fe vndiq;cinctosabhofte viderent, & ei nauesfubfidio exNormania, Bononiaque. indiesaduentart; defua fahif e delperan es,
quodhxcfane ex infperatocontingerent&imparatis,animos proiecerunt. Quoaccedebat, quod, qui Nernan.brico Pontiprx-.
ftdio co.'locati fuerant, tanriim $ tormcntorum fragore metumconceperunt.vtrelifla turpiterarce, fi fe G.kfjuro rerepiflent. Kif^
banaeveroarcismiles,intrahoramvixobfefTus,vltrofe,inliberamhoftispotefIatem tradiderat. Qiumobrem , Galli, claaesillas
Calefij, vna,cumperquam multis bellicis tormentis,atqueeorum,&annona?apparatu haud exiguo,receperurit Hanc e»im vi<So-
riam perfequentes,fubitp Calefiumappulcre.Cuiopidotum prasfecSuseratMilordus Ventfurtius.virimbeciliisanimi, minima-*
3'uercrumexperientiapra?ditus. Opidoineratvetus fexcentorum militum prxfidiumiquiibi perpetuo ftipendioaddicti, Dullis
omefticis, excernifvcbellisexercitati,non magnum vlum habebantrei militaris. Icaque i JalJi hoc opidum varijs locis principia
torment-is tentarunt Eueftigiodemum arcpm.quamarefbe&attrigintatribus maioribus tormenris adorti funt,( ui cum muri par-
temdecufsilTent,eofubhoramno(5tistertiam,triumRegumdic,impetumfetere. Tunc enim roaris aftus retroctferat, ^^3^5
Gallofauens,no<ftem,nitidifsimaillic Luna, inclariffimum propediemconucrterat.Angli paullum reftiie. e,mox,timore circum^
fufi,hacreli(Saarce, Calctum fefe proripuerunt, Exquoopido ipfi duobusleuibus adfultibus inGallos, qui in caftris auroram
expetSabanr,in opidum pcnetraturi, imprefsionem moucre; Sed acceptodamno.regreffilunt,ac pulfi. Quarecertis conditionibus
fefe poftridiedediderunt. Iftodemiim publico pacisfcedere.interPhilippum Hifpanixac tum AnglixRegcm , & Henncum 11»
Giliix.nempe.diexx. Aprilis, AnnoChriftiM. D. LIX. Galli,fe Anglis hocopidum inrraannos vtj. reddituros, datis in idobfi-
dibus, padi funt. Id tamen adhuc retinuerunt. Hanc Galiorum vidoriam excellentius illius temporis Poetx, vt Adr. Turncb. Au-
ratus, Mich. Hofpitalis, & alij, varijs carminum generibus decantarunt.PtoIemaus Iongitudinem poli portus Iccij conftuuitgrad,
22. min. i J.latitudinem verqgrad. 5 j.min. 30. Poliautem oppidi Calefij longitudinemfacitgrad, 22. min ^f- latitudiuem gta-»
duum f 5. minutorum jp.
Anno falutisM. D. X CVI. fubinitiumMcnfis Aprilis Screnifsimus &Reuerend. Dominus, D. Albertus Auftriacus Cardina-t
lis& Archiepif Toletanus, BelgiCarumProuinciarumGubernator, ( Hollandico & Confcedtratorum bello contja Philippurq
Rcgt-m durante) primamexpeditionem.ex Brabantica Bruxellenfi refidentia, in Calefium fubir6iriftituit,& brcuifsimo ten.pore,
cumadmiratione multorum,ex voto perfecit.Nionamb ir Ponttm & Risbanix Arcem,armorum & n>achinarum fticpitu, citra
fuorumdetrimcntum dieo. April. vi expugnauit,mox, armata etiam manudie 1 5. Apr.fuburb j domus f dus efi, CakfianiGalli,
cum fepotentifsimohoftearcti(simecin<5los, bellunquevrgenteradminiftrari vidertnt&ftatim,defaliite,& auxiliaribys copijs
fpemomnem deponerent.factadeditionedie 17. Apr. Cardmalis poteftati fe tradiderunt. Interimaiiquam adhuclibtratiopis ex-
pectationeminopidi Arcem, & vcteranumin eaprxfidium, quodaliquot Gallorum accefsioneaucfum erat,co!locabant, vt qui
fctrent, eam Arce probe munitam, & rebus omnibus ad diuturnam obfidionem perfcrendam.inftruftiftimam. Q arededita vrbe,
c>MnpIures ciues in Arcem.vt in tutum rcfugium,fe receperunt,qutbus fex pcrmifsi fupt dies,vt cum pra fidi,»,de fumma rcrum de-<
Jiberarent,quibus finitis cum deditionem negarent, Serenifs. Cardinalis Arcem ipfam murahbus machinis vafdeconcuti & verbe-
r iri, &magnisdeinde viribusoppugniri iubet.qua, poft non multas horas, fecundoaflultu, dieziS'. Apr. potitur, & fic CaleiiuiDf
Ari-smtjjipfam, qux GiHorum,&multorumopinione,infuperabilis videbatur.hoceft.GallixcIaueSjinRegtsfuiioculos repofui|
22
ALESIVM, quod & Caletum modo£ nonnullisappellatur,efl opidum Flandrix.nattira &art* mu<
nitiffimum, propugnaculum Gallia?, clauis, frenum & ianua femper habitum quo loci, veteribus.Por-
tus Itius fitusfuifle putatur, neropeadOceanum,qua, Septenrriones verfus idetn Oceanus Gsrmani-
ci; verlus meridiem, Britanici mariscognomentum,funiit. Itaque itineri ex Flandria in Angliam adia-
cet, e regione Douerx portus;Grauelingi ad tria milliaria, feptem Ardrefio, Bononia vero.quam Gal
li Boloniam vocant, terra acmari, circiter octo diftat. Populi huius tra<3us,olim Caleftj vel,ex Cx'are,
Caleti vocabantur, & ad Belgas, quemadmodurri Monni, & Neruij finitimi, pertinebant. Quidam'
PtolomxoGefforiacum NaualeMorinorum tfle putant:cum lacobus Mei<:rusac B. Khenanus, id no-
menpropinquxBononix.exquaCffarClaudiusin Angliam traiecerit. Bilibaldus veid Py-chime-
rus Gandauo, tribuerint, vacillantibus conie&uris. Sed huncltium, fiuelocium portum,Kaymundus
Marlianusinhxcverba decfribit: Itius portus,inter Belgas, inquit.Morinis, Oceaneque mari finitimus eft, Ambianis, & Atre-
batibus proximus;acontinenti Britannix,quam Angliam dicimus, tringinta millia pafluum diftans,& traiedlui commodiffimus,
cuiaddexteram Zelandiainfula, Hollandia& Flandna;ad finiftramautem Comitatus, qui dicitur Pontus, Picardix pars,& Nor-
mannix Ducatus, Ex oppofito vero Angliaconfillit. Opidum eft illic populorum, quibus caletes nomen eft. fd.adn cto Itij por-
tus nomine vt quibufdam placet, Calitium nuncupatur, Morinenfis dicecefis, in Regno Francorum &potcftate Angl«rum Ktgis,
fitum. HxcquidemMarlianus. Sedlecij portus fitum Flandrix opido S. Audomari roelius conuenire, D. Abrahamus Orreltus
infuoTheatro, Artefiamdefcribens, explicat.Nos etiam quarto Vrhium Tomo hac de re aliquid, in hiiioria oppidi S. Audo-
mari,
Veruntamen, hoc opidum Calefium idem illeMeierus,olim etiam PetrefTam, & Scalas appellatum tradit. Milliari ab hoc optda
procul, poseft,quem Nonamhrigx vulgo nominant,adiunci;am habensarcem munitilfimam, vndeperoccultoscana!es,turgenta.
mari deriuatos,aqua,circumhocopidum,&vndiquaque,copiosereft.ignat.In faucibus huius opidi, Arx efi cqm turrivahda,
cui Risbanx nomen, qux ingreflum a mari in opidum prohibet. Porro autem Odoardo Quinto Ar glorum Regecaptum ab An-
gli^ fjmefuir, vndecimo menfe pridie nonas Augufti poft horribilcm illam contra Philippum Sextum Regem Gallix commifTam
ad Creci um pugnam, Anno ChriftiM. CCC. XLVH, quantum quidarn refvrunt. Quam pugnara Paulus Aemilitis lib: o jX dif-
f*4?^ narrat. Hoc oppidum igitur Anglipoffederunt, CCXf. annis,magnaquedi)igentia& impenfaid prafidio femper firroarumj
Tantiq ie referre putarunt Anglix reges ea potiri, vt hocfaluo,fe GaJliseclaues in ioculis haberedicerenr. Ita enim in conuentn,
Ambianenfi A"gliGaIlis, Caleljumdemolitumrepofcentibusrefponderunt ncgantes fe hoc opidum Gallis vnquam rtftitutu-
rr», Qi.ua,quamdiupoffiderent Cakfium,ccrtosfeaffirroabanr, quod haberentclauem Gallixin fua zona. Et pro<nde, vc Meie-
rusrtfert, maluiflent Angli omnia perdere.quxtrigintaiamannis per Galliam tceperant, quam vnico fpoliari Caltfio, quia vni-
CUi illis portus &defcenfus in continentem efle fokret. Nec hoc quidem falfo, quoniam ex hoc in continenttm, pro animi fen-i
tcntiamilites fuos frequenter expofuerunt, atque hinc.maximos in Gallia progrelTus perpetuofcerunt,& in Ilandrorum fines
fubindeexcurrerunt, multa loca populantes, &ditiores, captiuosfecum abducentes. Quin etiam,inter opimasac vaiits prxdas
quinquemillia puerorumexOccidentaliFlandria.femel vnotemporeCalefium pertaxerunt. Sedtandem aGiffis oppugnatum,
expngnstumquefiiitannoM.D. LVHI. menfe Februario.Quxres fichabet.GjIHcaltndis huius mtnfis, mr-gnofi'tnno txerci-
tum ad Nonambrigx pontem, Atcem munitiffimam, Gu fip duce, quam celerrirre perduxerunt nullaqit oronino interiecta mo-.
r3,ipfam,&RisbanamarcemaIteram,vnoeodemq;temporefimulobfidere,tormentifqucconcutereccepeiunt. Cum igiturAn-.
g!i fe vndiq;cinctosabhofte viderent, & ei nauesfubfidio exNormania, Bononiaque. indiesaduentart; defua fahif e delperan es,
quodhxcfane ex infperatocontingerent&imparatis,animos proiecerunt. Quoaccedebat, quod, qui Nernan.brico Pontiprx-.
ftdio co.'locati fuerant, tanriim $ tormcntorum fragore metumconceperunt.vtrelifla turpiterarce, fi fe G.kfjuro rerepiflent. Kif^
banaeveroarcismiles,intrahoramvixobfefTus,vltrofe,inliberamhoftispotefIatem tradiderat. Qiumobrem , Galli, claaesillas
Calefij, vna,cumperquam multis bellicis tormentis,atqueeorum,&annona?apparatu haud exiguo,receperurit Hanc e»im vi<So-
riam perfequentes,fubitp Calefiumappulcre.Cuiopidotum prasfecSuseratMilordus Ventfurtius.virimbeciliisanimi, minima-*
3'uercrumexperientiapra?ditus. Opidoineratvetus fexcentorum militum prxfidiumiquiibi perpetuo ftipendioaddicti, Dullis
omefticis, excernifvcbellisexercitati,non magnum vlum habebantrei militaris. Icaque i JalJi hoc opidum varijs locis principia
torment-is tentarunt Eueftigiodemum arcpm.quamarefbe&attrigintatribus maioribus tormenris adorti funt,( ui cum muri par-
temdecufsilTent,eofubhoramno(5tistertiam,triumRegumdic,impetumfetere. Tunc enim roaris aftus retroctferat, ^^3^5
Gallofauens,no<ftem,nitidifsimaillic Luna, inclariffimum propediemconucrterat.Angli paullum reftiie. e,mox,timore circum^
fufi,hacreli(Saarce, Calctum fefe proripuerunt, Exquoopido ipfi duobusleuibus adfultibus inGallos, qui in caftris auroram
expetSabanr,in opidum pcnetraturi, imprefsionem moucre; Sed acceptodamno.regreffilunt,ac pulfi. Quarecertis conditionibus
fefe poftridiedediderunt. Iftodemiim publico pacisfcedere.interPhilippum Hifpanixac tum AnglixRegcm , & Henncum 11»
Giliix.nempe.diexx. Aprilis, AnnoChriftiM. D. LIX. Galli,fe Anglis hocopidum inrraannos vtj. reddituros, datis in idobfi-
dibus, padi funt. Id tamen adhuc retinuerunt. Hanc Galiorum vidoriam excellentius illius temporis Poetx, vt Adr. Turncb. Au-
ratus, Mich. Hofpitalis, & alij, varijs carminum generibus decantarunt.PtoIemaus Iongitudinem poli portus Iccij conftuuitgrad,
22. min. i J.latitudinem verqgrad. 5 j.min. 30. Poliautem oppidi Calefij longitudinemfacitgrad, 22. min ^f- latitudiuem gta-»
duum f 5. minutorum jp.
Anno falutisM. D. X CVI. fubinitiumMcnfis Aprilis Screnifsimus &Reuerend. Dominus, D. Albertus Auftriacus Cardina-t
lis& Archiepif Toletanus, BelgiCarumProuinciarumGubernator, ( Hollandico & Confcedtratorum bello contja Philippurq
Rcgt-m durante) primamexpeditionem.ex Brabantica Bruxellenfi refidentia, in Calefium fubir6iriftituit,& brcuifsimo ten.pore,
cumadmiratione multorum,ex voto perfecit.Nionamb ir Ponttm & Risbanix Arcem,armorum & n>achinarum fticpitu, citra
fuorumdetrimcntum dieo. April. vi expugnauit,mox, armata etiam manudie 1 5. Apr.fuburb j domus f dus efi, CakfianiGalli,
cum fepotentifsimohoftearcti(simecin<5los, bellunquevrgenteradminiftrari vidertnt&ftatim,defaliite,& auxiliaribys copijs
fpemomnem deponerent.factadeditionedie 17. Apr. Cardmalis poteftati fe tradiderunt. Interimaiiquam adhuclibtratiopis ex-
pectationeminopidi Arcem, & vcteranumin eaprxfidium, quodaliquot Gallorum accefsioneaucfum erat,co!locabant, vt qui
fctrent, eam Arce probe munitam, & rebus omnibus ad diuturnam obfidionem perfcrendam.inftruftiftimam. Q arededita vrbe,
c>MnpIures ciues in Arcem.vt in tutum rcfugium,fe receperunt,qutbus fex pcrmifsi fupt dies,vt cum pra fidi,»,de fumma rcrum de-<
Jiberarent,quibus finitis cum deditionem negarent, Serenifs. Cardinalis Arcem ipfam murahbus machinis vafdeconcuti & verbe-
r iri, &magnisdeinde viribusoppugniri iubet.qua, poft non multas horas, fecundoaflultu, dieziS'. Apr. potitur, & fic CaleiiuiDf
Ari-smtjjipfam, qux GiHorum,&multorumopinione,infuperabilis videbatur.hoceft.GallixcIaueSjinRegtsfuiioculos repofui|
22