DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.49016#0046
mentis nutritus dici non potest, in quate ssammas tandem eruperit animus Joecherianus totus
ad hanc literaturas partem conversus. Accessit familiaritas cum filiis praeceptoris, quorum
unus nuper magna orbis literariijadurapraematuro fato extindus, Francofurtanam academiam
illustri nominis sama ornavit, alter hodieZittaviensi civitati syndici munere inservit. Hos cum
pulcherrime in literarum stadio currentes videret, honesta aemulatione accensus est: maxime
vero naturali quadam facilitate eloquentiae se tum attemperavit Joecherianum ingenium, cu-
jus rite formandi & ordini accommodandi occasionem faventem Zittavia exhibuit. Nam &
praeceptorum institutione, &hospitis, Grunenvaldii, oratoris sacri valde facundi exemplo &
exercitatione vires supra expedationem valentes in dicendo nadus est. Ab Hofmanno autem
GraecaeLatinaeque linguae notitia accurate est imbutus, jadaque praeterea artium & scientia-
rum reliquarum semina. Quse cum agrum accepissent & natura bonum & arte atque indu-
stria cultum, mirum non est, pulcherrimam mature segetem effloruisse. Linguarum etiam
orientalium studio captus Miri conredoris industria tantum profecit, ut plerorumque gymna-
siorumprofedus superaretjoecheri juvenis eruditio. Ita biennio absoluto propsedeumata stu-
diorum academicorum ab Hofmanno accepit. Bis enim hebdomadibus lingulis in palaestra
disputatoria exercebatur, quin & condiscipulis quibusdam eloquentiae praecepta a praeceptore
jussus est tradere; qui facilis quoque methodi rationem ei commonstravit, docentem audivit,
nutantem confirmavit emendavitque, hocque modo fundamenta dodrinae jecit, qua inter
optimos academiarum dodores hodie ssoret vir celeberrimus.
Dixit scholae, cujus felix hadenus alumnus fuerat, vale publica oratione anno cioioccxii.
atque in patriam revocatus est, arti salutari studium suum addidurus; avunculo Michaele
Ernesto Ettmullero pnecepta medicinas ei tradente: quo duce quantum profecerit habita eo
praeside dilTertatione de effettu mufices in hominem anno cioioccxiv. demonstravit. Brevi tamen me«
dicinae studium dimisit, delatus ad incomparabilem polyhistorem B. Gottfriedum Olearium,
qui studiis ejus consilio regendis postBaudilium ultimo fato ereptum manum admoverat: is
enim Nostri parenti amicitia jundus fuerat, & in omni literaturae genere praeclare eminebat.
Quod, quo minus verbis ambitiosis Ledori praedicemus, facit viri celeberrimi fama adeo post
funera quoque inter eruditos celeberrima, ut ignota queat esse nemini, qui ada literaria aevi
nostri intelligit. Is ut virtute non minus, quam dodrina, praestabat, ita plurimum gaudebat,
si viros dodos formandi perficiendique,& juvandi hoc pado eruditionis honorem occasio obti-
gisset. Qui cum Joecherianum ingenium ejus generis esse deprehendisset, quod alia longe
superaret, & divitiis eruditionis latis esset locupletatum, facilem se Nostro praebuit atque prona-
tum, eruditionis semitam demonstravit certam atque tutam, profedus multoties exploravit,
&ad familiare colloquium admissum optimis consiliis instruxit, do dr mas-que, qua eminebat,
fecit participem. His autem artibus honestis, at paucis concessis, mature ad dodrinae cul-
mina aseendere ingenia alacria & humo se attollentia, testis est historia literaria. Constat au-
tem , Olearium & in sacra dodrina & in philosophia magnam ingenii atque eruditionis vim de-
monstravisse; his ideo disciplinis ut se traderet Joecherus, facile elfecit. Itaque gustatis phi-
losophias scholasticae elementis, recentioris philosophiae praecepta ex ore dodissimorum viro-
rum, PolycarpiMulieri, Andreas Riidigeri, AugustiFridericiMulieri hausit, & in arena phi-
losophica & velitationibus literariis diligenter comparuit, ut cogitandi atque judicandi habi-
tum acquireret: ulus manududione Mulieri, Philippi Georgii Olearii, &Schmidii. Oleario
autem audore Graecas linguas ulum & exercitationem confirmavit, audores Graecos cum Schoett-
genio, qui hodie scholae Dresdensi cum laude prasest, legendo. Etiam linguarum orientalium
& literaturae rabbinicas cognitionem ex prasledionibus Abichtianis & Starkianis auxit & di-
tavit. Tandem linguas occidentis, Gallicam, Italicam, Anglicam adjecit, his velut clavi-
bus ad reserandas occidentis divitias usurus. Neque tamen soli philologiae animum ita manci-
pavit, ut non eruditionis partes reliquas reales& circa ipsa sapientiae praecepta versantes libi
ante omnia haberet commendatissimas. Nec habuere theologia, historia ecclesiastica, philo-
sophia & mathematicas artes aliquid, quod momentum trahit, quod non curiosajoecheri in-
dustria exploraret. Quod cum in sandioris quoquedisciplinae partibus duceB. Oleario fadum
sit, intelligi inde potest, quibus successibus gaudere illi licuerit.
Ita vero segete indies magis Isetissime succrescente tandem exoptata? messis tempora appro-
pinquavere ; quas & academise Lipsiensi utiiissima futura essent, & gloria atque honore Joeche-
rum cumularent. Anno cioioccxn. suseeptis primis philosophiae honoribus, publicis prasle-
dionibus more academise istius etesiarum tempore habitis vires feliciter tentavit, biennio post
magistri philosophiae juribus audus est, ut erudiendas scholasticae juventuti vacare pollet. Ini-
tium ledionum fecit ab historia civili, & applausu auditorum confirmatus literariam quoque
& philosophicam adjecit; anno cioioccxm. allidere ordini philosbphorum jussus est, sequenti
anno S.theologiae baccalaureus renuntiatus: ab eo tempore totum academicas juventutis stu-
diis se tradidit, eumque in finem patentissimos historiae, philosophias & eloquentiae campos
non temerario pede, sed egregie prasparato instrudoque in his disciplinis pedore est ingressiis.
Dici autem vix potest, quam diligenter quamque feliciter juvenes literarum studia aemulantes
ad hanc literaturas partem conversus. Accessit familiaritas cum filiis praeceptoris, quorum
unus nuper magna orbis literariijadurapraematuro fato extindus, Francofurtanam academiam
illustri nominis sama ornavit, alter hodieZittaviensi civitati syndici munere inservit. Hos cum
pulcherrime in literarum stadio currentes videret, honesta aemulatione accensus est: maxime
vero naturali quadam facilitate eloquentiae se tum attemperavit Joecherianum ingenium, cu-
jus rite formandi & ordini accommodandi occasionem faventem Zittavia exhibuit. Nam &
praeceptorum institutione, &hospitis, Grunenvaldii, oratoris sacri valde facundi exemplo &
exercitatione vires supra expedationem valentes in dicendo nadus est. Ab Hofmanno autem
GraecaeLatinaeque linguae notitia accurate est imbutus, jadaque praeterea artium & scientia-
rum reliquarum semina. Quse cum agrum accepissent & natura bonum & arte atque indu-
stria cultum, mirum non est, pulcherrimam mature segetem effloruisse. Linguarum etiam
orientalium studio captus Miri conredoris industria tantum profecit, ut plerorumque gymna-
siorumprofedus superaretjoecheri juvenis eruditio. Ita biennio absoluto propsedeumata stu-
diorum academicorum ab Hofmanno accepit. Bis enim hebdomadibus lingulis in palaestra
disputatoria exercebatur, quin & condiscipulis quibusdam eloquentiae praecepta a praeceptore
jussus est tradere; qui facilis quoque methodi rationem ei commonstravit, docentem audivit,
nutantem confirmavit emendavitque, hocque modo fundamenta dodrinae jecit, qua inter
optimos academiarum dodores hodie ssoret vir celeberrimus.
Dixit scholae, cujus felix hadenus alumnus fuerat, vale publica oratione anno cioioccxii.
atque in patriam revocatus est, arti salutari studium suum addidurus; avunculo Michaele
Ernesto Ettmullero pnecepta medicinas ei tradente: quo duce quantum profecerit habita eo
praeside dilTertatione de effettu mufices in hominem anno cioioccxiv. demonstravit. Brevi tamen me«
dicinae studium dimisit, delatus ad incomparabilem polyhistorem B. Gottfriedum Olearium,
qui studiis ejus consilio regendis postBaudilium ultimo fato ereptum manum admoverat: is
enim Nostri parenti amicitia jundus fuerat, & in omni literaturae genere praeclare eminebat.
Quod, quo minus verbis ambitiosis Ledori praedicemus, facit viri celeberrimi fama adeo post
funera quoque inter eruditos celeberrima, ut ignota queat esse nemini, qui ada literaria aevi
nostri intelligit. Is ut virtute non minus, quam dodrina, praestabat, ita plurimum gaudebat,
si viros dodos formandi perficiendique,& juvandi hoc pado eruditionis honorem occasio obti-
gisset. Qui cum Joecherianum ingenium ejus generis esse deprehendisset, quod alia longe
superaret, & divitiis eruditionis latis esset locupletatum, facilem se Nostro praebuit atque prona-
tum, eruditionis semitam demonstravit certam atque tutam, profedus multoties exploravit,
&ad familiare colloquium admissum optimis consiliis instruxit, do dr mas-que, qua eminebat,
fecit participem. His autem artibus honestis, at paucis concessis, mature ad dodrinae cul-
mina aseendere ingenia alacria & humo se attollentia, testis est historia literaria. Constat au-
tem , Olearium & in sacra dodrina & in philosophia magnam ingenii atque eruditionis vim de-
monstravisse; his ideo disciplinis ut se traderet Joecherus, facile elfecit. Itaque gustatis phi-
losophias scholasticae elementis, recentioris philosophiae praecepta ex ore dodissimorum viro-
rum, PolycarpiMulieri, Andreas Riidigeri, AugustiFridericiMulieri hausit, & in arena phi-
losophica & velitationibus literariis diligenter comparuit, ut cogitandi atque judicandi habi-
tum acquireret: ulus manududione Mulieri, Philippi Georgii Olearii, &Schmidii. Oleario
autem audore Graecas linguas ulum & exercitationem confirmavit, audores Graecos cum Schoett-
genio, qui hodie scholae Dresdensi cum laude prasest, legendo. Etiam linguarum orientalium
& literaturae rabbinicas cognitionem ex prasledionibus Abichtianis & Starkianis auxit & di-
tavit. Tandem linguas occidentis, Gallicam, Italicam, Anglicam adjecit, his velut clavi-
bus ad reserandas occidentis divitias usurus. Neque tamen soli philologiae animum ita manci-
pavit, ut non eruditionis partes reliquas reales& circa ipsa sapientiae praecepta versantes libi
ante omnia haberet commendatissimas. Nec habuere theologia, historia ecclesiastica, philo-
sophia & mathematicas artes aliquid, quod momentum trahit, quod non curiosajoecheri in-
dustria exploraret. Quod cum in sandioris quoquedisciplinae partibus duceB. Oleario fadum
sit, intelligi inde potest, quibus successibus gaudere illi licuerit.
Ita vero segete indies magis Isetissime succrescente tandem exoptata? messis tempora appro-
pinquavere ; quas & academise Lipsiensi utiiissima futura essent, & gloria atque honore Joeche-
rum cumularent. Anno cioioccxn. suseeptis primis philosophiae honoribus, publicis prasle-
dionibus more academise istius etesiarum tempore habitis vires feliciter tentavit, biennio post
magistri philosophiae juribus audus est, ut erudiendas scholasticae juventuti vacare pollet. Ini-
tium ledionum fecit ab historia civili, & applausu auditorum confirmatus literariam quoque
& philosophicam adjecit; anno cioioccxm. allidere ordini philosbphorum jussus est, sequenti
anno S.theologiae baccalaureus renuntiatus: ab eo tempore totum academicas juventutis stu-
diis se tradidit, eumque in finem patentissimos historiae, philosophias & eloquentiae campos
non temerario pede, sed egregie prasparato instrudoque in his disciplinis pedore est ingressiis.
Dici autem vix potest, quam diligenter quamque feliciter juvenes literarum studia aemulantes