DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9813#0043
L I 2 E R T R I M V S. n
meminit. Et licet ipse quidem Augustinus,in libro, quem de ciuitate
Dei condidit,memorabilia & mirabilia multa adducat:ista tamen o- Aug.B. 21. c.
mnia,si cum hoc secreto Naturas miraculo conserantur, leuia & vuL ^/s"^
garia videbuntur.Huc &illud accedit, quod,dum Plinius autores re-CrT^k
rumnauticarum,& ad hasrequisitaneceisariamaximoperedeprae- *^rf$.
dicat,de magnete totus sileat, &Phoenicibus pro exploratasiderum
natura situqs meritasgratias habendas eise faltem moneat.
Vt verb summatim, cjuod res eft, comprehedam,fcire opus eft, o-
mnem veterum nauigadi Oceanum solertiaminnotitia ftellarum,
gromontorioru,terrarumlitorumq5diuersitatesuiiTepositam. Qui
iifortuitbinaltomari, vbipraeter aerem vndamq^nihil pateret,ali-
quando corripiebantur:nauis dirigendaegubernandaeq^ difciplinam
nullam tenebant aliam,quam quae aftrorum,Solis nimirum Lun<*q5
ratione ipsis commonstrabatur.Quod si cxlo nebulofo & obfcurio-
re existente,astroru institutione vti non possenti tuncaut ventorum
naturam impetumq^ tequi, aut itineris antea eo transitu consedti o-
pinionem,autimaginariaeiusloci,ad quepertendebant, conceptio-
nem ducequaererecogebantur. Qup ingenio velipsiIndihodieim-
men sa maris spatia percurrere norunt.
Plinius quidem autor & teftis eftjnsuk Taprobanae, nunc Su- m.Br^
matrae di£tae,nautas,nouum quendam fulcandi marismodum&22:
inuentum excogitafle.Nam,Septentrio,inquit,non cernitur,fed vo- TsZwtfl
lucres fecum vehunt,emittentes faepius,meatumque earumterras"
petentiumcomitantur. Qui mecaftor,si vim &potentia Magnetis,«
quemque in vfum is lapis saceiret, compertam habuiflent,auibus
illisadcontinentem volatu ipsirumprodendam,neutiquamopus
habuissent.Poftremo omnium,vt vim Magnetis veteribus incogni-
tam suisse demonftremus, vel id vnicum fatis nobissit, quod nec
apudLatinos,necapud Graxos,necipfosetiam Hebraeosnauticiia- cm^fi m
strumenti,nobisCompafli,Hilpanis verbpatrio idiomate Aguiaderi*rwCTfc
marear didti, vocabulum vfpiam apud autorum quemquam reperi-
reliceat. Quodfi quidem:,vteftressinememorabiIis,vllibinotum
suisset,nomine fuo pol mmquam caruiflet, aut mentione merita
nunquam destitutum fuiflet. Hoc ergb feculo nauium patroni, ceu
ad gubernaculum, in fola puppi confidere folent, vt illis, qui remos
ducut, ex infpe&o Compaffb, curfum moderentur: fic veteres olim
inprora,vndeterrasveftigia&marisrationem exa&ius fpe-
culari poterant, ftabant. vnde apud Graecos
quoq? proretae dici confuerant.
Cap.
meminit. Et licet ipse quidem Augustinus,in libro, quem de ciuitate
Dei condidit,memorabilia & mirabilia multa adducat:ista tamen o- Aug.B. 21. c.
mnia,si cum hoc secreto Naturas miraculo conserantur, leuia & vuL ^/s"^
garia videbuntur.Huc &illud accedit, quod,dum Plinius autores re-CrT^k
rumnauticarum,& ad hasrequisitaneceisariamaximoperedeprae- *^rf$.
dicat,de magnete totus sileat, &Phoenicibus pro exploratasiderum
natura situqs meritasgratias habendas eise faltem moneat.
Vt verb summatim, cjuod res eft, comprehedam,fcire opus eft, o-
mnem veterum nauigadi Oceanum solertiaminnotitia ftellarum,
gromontorioru,terrarumlitorumq5diuersitatesuiiTepositam. Qui
iifortuitbinaltomari, vbipraeter aerem vndamq^nihil pateret,ali-
quando corripiebantur:nauis dirigendaegubernandaeq^ difciplinam
nullam tenebant aliam,quam quae aftrorum,Solis nimirum Lun<*q5
ratione ipsis commonstrabatur.Quod si cxlo nebulofo & obfcurio-
re existente,astroru institutione vti non possenti tuncaut ventorum
naturam impetumq^ tequi, aut itineris antea eo transitu consedti o-
pinionem,autimaginariaeiusloci,ad quepertendebant, conceptio-
nem ducequaererecogebantur. Qup ingenio velipsiIndihodieim-
men sa maris spatia percurrere norunt.
Plinius quidem autor & teftis eftjnsuk Taprobanae, nunc Su- m.Br^
matrae di£tae,nautas,nouum quendam fulcandi marismodum&22:
inuentum excogitafle.Nam,Septentrio,inquit,non cernitur,fed vo- TsZwtfl
lucres fecum vehunt,emittentes faepius,meatumque earumterras"
petentiumcomitantur. Qui mecaftor,si vim &potentia Magnetis,«
quemque in vfum is lapis saceiret, compertam habuiflent,auibus
illisadcontinentem volatu ipsirumprodendam,neutiquamopus
habuissent.Poftremo omnium,vt vim Magnetis veteribus incogni-
tam suisse demonftremus, vel id vnicum fatis nobissit, quod nec
apudLatinos,necapud Graxos,necipfosetiam Hebraeosnauticiia- cm^fi m
strumenti,nobisCompafli,Hilpanis verbpatrio idiomate Aguiaderi*rwCTfc
marear didti, vocabulum vfpiam apud autorum quemquam reperi-
reliceat. Quodfi quidem:,vteftressinememorabiIis,vllibinotum
suisset,nomine fuo pol mmquam caruiflet, aut mentione merita
nunquam destitutum fuiflet. Hoc ergb feculo nauium patroni, ceu
ad gubernaculum, in fola puppi confidere folent, vt illis, qui remos
ducut, ex infpe&o Compaffb, curfum moderentur: fic veteres olim
inprora,vndeterrasveftigia&marisrationem exa&ius fpe-
culari poterant, ftabant. vnde apud Graecos
quoq? proretae dici confuerant.
Cap.