DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9813#0053
L I <B £ R T k I M V % +t
Porrbanimalia hominum opera in has terras non essedelata,id
perlpicue clareq$ euinci t, quod serse illae per vniuerfam quidem repe-
riantur eontincntem :in insulis verb a continentequatuor dierum
itinereabsitis, nusquamobseruantur.Idquod summaexquisitaque
diligentia exploraui egomet: quod momen tum firmissimum habe-
ret ad probandum id,quod vterque orbis extremitatibus suis alicubi
coeat & cohsereat. In hac America nostra istorum animalium com-
plura genera extan t.Eadem&Leones nutrit,nec tamen mole corpo-
ris,aut animi ferita te > aut coloris fuscedine Africanis aequiparandos»
Tygrides quoq$ tan to numero ibi visiintur: vt rei memoratio prseter
fidem csie videatur.Inquibushocadmirabilenotatuest5quoderga
Indosanimoimmanissimo & feroeissimo,contraHispanostamen
longe mitiore sint.Regio h^cpaucis vrsis pererratur:aprorum tamen
&vulpium multitudofrequentissimavisitur. Qu£vicissimanima>
liajsiinGuba^inHilpaniola^inlamaicaJnMargaritajinDorninicave
insalis quserantur,ne vnum quidem reperietur. His adde, quod aiite
hsec tempora nec vtilium pecorum greges inibi fuerint: qui tamen,
postquamHiipani hasinsuIaso^cuparunt,nucnumerosisgregibus
oberrat,siuetauros,siueequos,siueporcosvelis,cane(ve. Vaccarum
greges tot tamq$ frequentes sunt,vt nullo domino priuatim additte
3uoquo versum cumulate vagentur,&abincolis ferarum modo in-
iscrete figantur capianturq$,saltem corii cau(a,quod detra£lum 6x-
iccant, & merce istiusinodi negotiationes suas agitant. Canum ge-
nus breuissimo tempore in tantam sobolem excreuit, vt multis my-
riadibus passim oberrents a quibus omnegenus pecudu multb atro-
cius infestatur,quam ab ipsislupis. Adeoquecanes huiufceinsute
pernicies sunt maxima.
Ipfe aisas insiilae quadrupedibus nullis, vt nec auibus abundant.
Psittacorum tamen magnacopia:qui &perniciter,&gregatimper
aei a volitare solent. Passeres quoq$ siia copia volant: sedperdices ra-
rissimx. QuarumsimilesinPerumenunquam vidisse meminhvt
nec Guanacos siue Vicunnas,quodgenus caprarum fyluestrium est>
summaepernicitatis:inquarum ventrelapidesBezaar di6ti,magnia-
pud multos sestimati reperiuntur. Horum nonulli parte dimidia oui
itiagnitudinem excedunt gallinacei.Insiila hxc eo quoq$ animali ca-
rct,admirabili sine & vtilissimo, quod Indi Lama, Hiipani vero oue
Indi cam vocant: qux praeter lanam, vestibus idoneam, & carnes vi^
6tui aptas,portandis quoq$ omnis generis oneribus valde vtiles siint,
Nam dimidium onus muliproferrepossunt. Harum aledarum non
magnae impenfe requirutur. Neq$ enim sblea ad sufferrandos pedcs:
neq$ loris,ephippiisq$ ad dorsum insternedum:neq$ hordeo ad vi&u
cgent.Haec enini omnia,prouidanatura,Indis alias pauperculis,in
vTiim comodiorem, animalib. istis addidit, vt suis dominis pluribus
modis prodessent.Ipsa quide continens>tu harum,tum aliaru quoq?
F rerum
Porrbanimalia hominum opera in has terras non essedelata,id
perlpicue clareq$ euinci t, quod serse illae per vniuerfam quidem repe-
riantur eontincntem :in insulis verb a continentequatuor dierum
itinereabsitis, nusquamobseruantur.Idquod summaexquisitaque
diligentia exploraui egomet: quod momen tum firmissimum habe-
ret ad probandum id,quod vterque orbis extremitatibus suis alicubi
coeat & cohsereat. In hac America nostra istorum animalium com-
plura genera extan t.Eadem&Leones nutrit,nec tamen mole corpo-
ris,aut animi ferita te > aut coloris fuscedine Africanis aequiparandos»
Tygrides quoq$ tan to numero ibi visiintur: vt rei memoratio prseter
fidem csie videatur.Inquibushocadmirabilenotatuest5quoderga
Indosanimoimmanissimo & feroeissimo,contraHispanostamen
longe mitiore sint.Regio h^cpaucis vrsis pererratur:aprorum tamen
&vulpium multitudofrequentissimavisitur. Qu£vicissimanima>
liajsiinGuba^inHilpaniola^inlamaicaJnMargaritajinDorninicave
insalis quserantur,ne vnum quidem reperietur. His adde, quod aiite
hsec tempora nec vtilium pecorum greges inibi fuerint: qui tamen,
postquamHiipani hasinsuIaso^cuparunt,nucnumerosisgregibus
oberrat,siuetauros,siueequos,siueporcosvelis,cane(ve. Vaccarum
greges tot tamq$ frequentes sunt,vt nullo domino priuatim additte
3uoquo versum cumulate vagentur,&abincolis ferarum modo in-
iscrete figantur capianturq$,saltem corii cau(a,quod detra£lum 6x-
iccant, & merce istiusinodi negotiationes suas agitant. Canum ge-
nus breuissimo tempore in tantam sobolem excreuit, vt multis my-
riadibus passim oberrents a quibus omnegenus pecudu multb atro-
cius infestatur,quam ab ipsislupis. Adeoquecanes huiufceinsute
pernicies sunt maxima.
Ipfe aisas insiilae quadrupedibus nullis, vt nec auibus abundant.
Psittacorum tamen magnacopia:qui &perniciter,&gregatimper
aei a volitare solent. Passeres quoq$ siia copia volant: sedperdices ra-
rissimx. QuarumsimilesinPerumenunquam vidisse meminhvt
nec Guanacos siue Vicunnas,quodgenus caprarum fyluestrium est>
summaepernicitatis:inquarum ventrelapidesBezaar di6ti,magnia-
pud multos sestimati reperiuntur. Horum nonulli parte dimidia oui
itiagnitudinem excedunt gallinacei.Insiila hxc eo quoq$ animali ca-
rct,admirabili sine & vtilissimo, quod Indi Lama, Hiipani vero oue
Indi cam vocant: qux praeter lanam, vestibus idoneam, & carnes vi^
6tui aptas,portandis quoq$ omnis generis oneribus valde vtiles siint,
Nam dimidium onus muliproferrepossunt. Harum aledarum non
magnae impenfe requirutur. Neq$ enim sblea ad sufferrandos pedcs:
neq$ loris,ephippiisq$ ad dorsum insternedum:neq$ hordeo ad vi&u
cgent.Haec enini omnia,prouidanatura,Indis alias pauperculis,in
vTiim comodiorem, animalib. istis addidit, vt suis dominis pluribus
modis prodessent.Ipsa quide continens>tu harum,tum aliaru quoq?
F rerum