DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9813#0108
0 NAT. ET MORAL. IND. OCCW.
alias australem,na&i siint. Vnde fadfcum est, vt mare in altero latere*
nimiruminIndiaOccidentalidete<S:um,australe vocaretur,etsi il-
lud magna exparte in latus boreale excurreret, sicut est omnis Ciiste
seu trad:usinnouaHispania,Nicaragua,Guatimala,&Panama,
Multorum hsec (ententia est, quod Vasco Nunnes de Valboa aii-
stralem Oceanum, omnium primus lnuenerit, per illam nimirum
terram, quaehodieFirma nuncupatur, quo illaloco angustissima &
contra&issima fuisset. Bini etenim isti Oceani tam vicinis limitibus
sibiiunguntur,vt interuallum vtriusquenonplus septem milliari-
bus euagetur. Et quamuis plerique a Nombre de Dios> vsque in Pa-
namam is.milliaria completa numerentiidtamenhancsolumob
causam fit, quia tot ambagibus & cir<mitibus obeundis opus est.
Quod si verbilludinterstitiumad exquisitam latitudinis amussim
reuocetur,pIuresseptemdi£Us milliaribus nunquam siipputabun-
tur.Consiliumidverbnonnullorumfuit^vtinterieftahsec septem
milliarium terra penitus perfoderetur, cusareturque, vt tantillo spa-
tio interfeptamaria sibiinuicem coirent. Quse certeratio commo-
dissimam inPeru nauigationempraestaret. Nam qusemerces odto-
decim illis milliaribus per terram traiiciendae sunt, sumptus longe
grandioresrequirunt,quamsi nauibus admilliaria iBoo.proferren-
tur* Hisverbex aduertononnullirespondent,siidfieret,tumnullo
dubio vniuersam illam regionem aquissubmersiim iri.Cum vnus
Oceanus altero multo pressior & humihor decumbat. Et ex historiis
Intelligitur, quodpropter didtam vnicam hanc causam tcmporeSe-
storis Regis,& postea stib Ottomannico imperio Nili in mare ru-
brumdedudtiointermissafuerit. Nos verb etsi id,quod iam didtum
est, qub minus terra perfoderetur,minime obstaculo aut impedi-
mentoesset, laborem istum omnem non saltem frustraneum,ted
nullis omnino humanis viribus euincibilem audadter statuimus.
Quisenim obsecrb compagem illamlaxosam,tot rupibus & soli-
dissimis cautibus, firmissimisque montium eminentissimorum
vinculis, mirabili diuinae potentise artificio quasi ferruminatam,
&, vt sestuosissimis frementis maris furoribus quasi aheneus mu-
rus resisteret, in medium coniedtam, carneis siiis manibus difl
fringere, & solo aequare posset > Et licet id quidem humana indu-
striaiacileconfedtum dariposset,ab ausu tamentamardu£e<5tperi-
culofe rei meritb,tumpietas honestasque, tum impendentis poe-
nsemetus nos auocare debebat: vt qiiibus probrosum omnino &
piaculare suturum si t, si, quae opera Deus inexhausta siia sapientia &
infinita prouidentia in creando munda ita condita & constituta
vo!uit,eademnostemerario & nefandomoliminedestruere,euer-
tere,&in creatoris contumeliam emendare satageremus.Taceo hoc
locoipsam rei leuitatem.-ideo nimirum perrumpendam &siifFo-
diendam terram esse, vt vnus Oceanus alteri quacunque cx causa
con-
alias australem,na&i siint. Vnde fadfcum est, vt mare in altero latere*
nimiruminIndiaOccidentalidete<S:um,australe vocaretur,etsi il-
lud magna exparte in latus boreale excurreret, sicut est omnis Ciiste
seu trad:usinnouaHispania,Nicaragua,Guatimala,&Panama,
Multorum hsec (ententia est, quod Vasco Nunnes de Valboa aii-
stralem Oceanum, omnium primus lnuenerit, per illam nimirum
terram, quaehodieFirma nuncupatur, quo illaloco angustissima &
contra&issima fuisset. Bini etenim isti Oceani tam vicinis limitibus
sibiiunguntur,vt interuallum vtriusquenonplus septem milliari-
bus euagetur. Et quamuis plerique a Nombre de Dios> vsque in Pa-
namam is.milliaria completa numerentiidtamenhancsolumob
causam fit, quia tot ambagibus & cir<mitibus obeundis opus est.
Quod si verbilludinterstitiumad exquisitam latitudinis amussim
reuocetur,pIuresseptemdi£Us milliaribus nunquam siipputabun-
tur.Consiliumidverbnonnullorumfuit^vtinterieftahsec septem
milliarium terra penitus perfoderetur, cusareturque, vt tantillo spa-
tio interfeptamaria sibiinuicem coirent. Quse certeratio commo-
dissimam inPeru nauigationempraestaret. Nam qusemerces odto-
decim illis milliaribus per terram traiiciendae sunt, sumptus longe
grandioresrequirunt,quamsi nauibus admilliaria iBoo.proferren-
tur* Hisverbex aduertononnullirespondent,siidfieret,tumnullo
dubio vniuersam illam regionem aquissubmersiim iri.Cum vnus
Oceanus altero multo pressior & humihor decumbat. Et ex historiis
Intelligitur, quodpropter didtam vnicam hanc causam tcmporeSe-
storis Regis,& postea stib Ottomannico imperio Nili in mare ru-
brumdedudtiointermissafuerit. Nos verb etsi id,quod iam didtum
est, qub minus terra perfoderetur,minime obstaculo aut impedi-
mentoesset, laborem istum omnem non saltem frustraneum,ted
nullis omnino humanis viribus euincibilem audadter statuimus.
Quisenim obsecrb compagem illamlaxosam,tot rupibus & soli-
dissimis cautibus, firmissimisque montium eminentissimorum
vinculis, mirabili diuinae potentise artificio quasi ferruminatam,
&, vt sestuosissimis frementis maris furoribus quasi aheneus mu-
rus resisteret, in medium coniedtam, carneis siiis manibus difl
fringere, & solo aequare posset > Et licet id quidem humana indu-
striaiacileconfedtum dariposset,ab ausu tamentamardu£e<5tperi-
culofe rei meritb,tumpietas honestasque, tum impendentis poe-
nsemetus nos auocare debebat: vt qiiibus probrosum omnino &
piaculare suturum si t, si, quae opera Deus inexhausta siia sapientia &
infinita prouidentia in creando munda ita condita & constituta
vo!uit,eademnostemerario & nefandomoliminedestruere,euer-
tere,&in creatoris contumeliam emendare satageremus.Taceo hoc
locoipsam rei leuitatem.-ideo nimirum perrumpendam &siifFo-
diendam terram esse, vt vnus Oceanus alteri quacunque cx causa
con-