DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9813#0115
HIST. LIH ER TERTIVS. io3
diximus, terminatur. Quae rcs insignipericulo non carerevidetur.
Sed tamen tutaestl Nam cum Almirans Sarmiento illuctransiret,
non solum nullo periculo tentatus est, verum etiam nauigationem
multb faciliorem & tutiorem habuit, quam fieri posse credidisset.
Nam preterquam quod tempestate admodum eommoda vteretur,
ssudius etiam ex aquilonari Oceanoinundaresoliti,admodum re-
frad:i per 70. vniuersa miliiaria impulerant. Etquod Oceanum au-
stralem atcinet,cum fretalis vndx mira profunditas esset, ideb & istk
omnepericulum procuJ erat.
Verum quidem est, fretum hochyberno temporeminime naui-
gabileesse.Nampropterinusitatamturbinum feuitiam ssudfcuum-
que violentum in|puIsum,aliquot naues pcrierunt,quae in freto isto
saluum latibulumqu^ritabantJnlatereaustrali vnica saltemnauis
fretum peruasit, quae Almiranti a{criptafuerat:acuiusgubernatore
Hernando Alonso multb certius & exploratius de omnibus rebus
instituti siimus, quam aquoquamaliovnquam fa£tum sit. Is,qux
haftenus perceniuimus,omnia nobis explicite itaenumerauit,&
freti insuper certam delineationem seu descriptionem nobisosten-
dit,quam fc confecisse aiebat, dum redta per illud decurri (Tet. Et eiuC
demdefcriptionis exemplarRegiquoque Hispaniarum,vt &eiusin
PerU vices agenti,oblatum scimus»
Cap. XIIII.
T)e &jlibm,feuaccejfu & recejfu OceaniJndici.
X admirandisnaturae arcanis id non minimumest,
quod statis temporibus Oceanus tum increscat,tum
minuatur: non hanc solum ob causam, quia res ple-
risque incognita ea est: nec ob illam quiaipfeincre-
mentimodusinusijatusexistit:sed velpr^cipueideb,
quiataliain diuersis tummaribus tum litcoribussi-
biconstantereueniunt. Maria siquidem siintaliqua, quaenon quo-
tidie accessiim & recessum patiuntur,sicut in mediterraneo mari,
qua parte liumillimum est, fieri compertum estxuius pars superior,
nempe Mare Venetum, quotidie tum augefcit, tum minuitur :qu,x
saneresadmirationeomnimodbdignaest. Namcum mare vt-rum-
quemeditqrraneumsit,nec Venetum altero vastius : Venetum ta-
men ordinarios siios tum accessus tum recessus omnino habet: qui-
buscaeterumltalicum mare destituitur.Mediterraneoram marium
quxdam iiisignia&incrementa&decrementa sustinent:qu2euam
eadem singulis mensibus patiuntunnonnulla nunquam. A lia, qua-
le est Hispanicum, quotidianos siios accessus recessusque habent: &
prxter hos duos insuper alios peculiares, singulis mcnsibussecun-
du Lunae vel silentium vel facem plena accidentes,Hos subsisstorios
vocant*
diximus, terminatur. Quae rcs insignipericulo non carerevidetur.
Sed tamen tutaestl Nam cum Almirans Sarmiento illuctransiret,
non solum nullo periculo tentatus est, verum etiam nauigationem
multb faciliorem & tutiorem habuit, quam fieri posse credidisset.
Nam preterquam quod tempestate admodum eommoda vteretur,
ssudius etiam ex aquilonari Oceanoinundaresoliti,admodum re-
frad:i per 70. vniuersa miliiaria impulerant. Etquod Oceanum au-
stralem atcinet,cum fretalis vndx mira profunditas esset, ideb & istk
omnepericulum procuJ erat.
Verum quidem est, fretum hochyberno temporeminime naui-
gabileesse.Nampropterinusitatamturbinum feuitiam ssudfcuum-
que violentum in|puIsum,aliquot naues pcrierunt,quae in freto isto
saluum latibulumqu^ritabantJnlatereaustrali vnica saltemnauis
fretum peruasit, quae Almiranti a{criptafuerat:acuiusgubernatore
Hernando Alonso multb certius & exploratius de omnibus rebus
instituti siimus, quam aquoquamaliovnquam fa£tum sit. Is,qux
haftenus perceniuimus,omnia nobis explicite itaenumerauit,&
freti insuper certam delineationem seu descriptionem nobisosten-
dit,quam fc confecisse aiebat, dum redta per illud decurri (Tet. Et eiuC
demdefcriptionis exemplarRegiquoque Hispaniarum,vt &eiusin
PerU vices agenti,oblatum scimus»
Cap. XIIII.
T)e &jlibm,feuaccejfu & recejfu OceaniJndici.
X admirandisnaturae arcanis id non minimumest,
quod statis temporibus Oceanus tum increscat,tum
minuatur: non hanc solum ob causam, quia res ple-
risque incognita ea est: nec ob illam quiaipfeincre-
mentimodusinusijatusexistit:sed velpr^cipueideb,
quiataliain diuersis tummaribus tum litcoribussi-
biconstantereueniunt. Maria siquidem siintaliqua, quaenon quo-
tidie accessiim & recessum patiuntur,sicut in mediterraneo mari,
qua parte liumillimum est, fieri compertum estxuius pars superior,
nempe Mare Venetum, quotidie tum augefcit, tum minuitur :qu,x
saneresadmirationeomnimodbdignaest. Namcum mare vt-rum-
quemeditqrraneumsit,nec Venetum altero vastius : Venetum ta-
men ordinarios siios tum accessus tum recessus omnino habet: qui-
buscaeterumltalicum mare destituitur.Mediterraneoram marium
quxdam iiisignia&incrementa&decrementa sustinent:qu2euam
eadem singulis mensibus patiuntunnonnulla nunquam. A lia, qua-
le est Hispanicum, quotidianos siios accessus recessusque habent: &
prxter hos duos insuper alios peculiares, singulis mcnsibussecun-
du Lunae vel silentium vel facem plena accidentes,Hos subsisstorios
vocant*