DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9813#0240
2z8 oMORAL.ind. occid. histor
Solis faciemgerens^auroqueacprctiosissimisgemmis pulcherrimo
ornatus, faciem orienti Soli obuertebat. Sole ergo emergente,& ra-
dijs (iiis recta in idolum, ex nitidissimis metallis factum, impingen-
te,tantus splendor&lumenquoquo versum fundebatur,vtnouus
omnino Sol prodiisse videretur. Ingae hocIdolum pro Deo siio ve-
nerabantur, vt&aliud Pachayachacnicvocatum,qupd creatorem
caelicredebant. Provero narrant,in templi huius direptione mili-
tum quendam pretiosissimam hanclaminam praedatum,cum post-
eaaleaepertinacius indulsisset,eandem vniuersam vnanocteperdi-i
disse. Ex qua reenatum prouerbium,postea indeco&ores&alea-
tores torqueri solitum est,Hic Solem perdidit, priusquam ortus fuit.
Cap. XIII.
*De injignitemplo^apud Mexicanos conjsticuo.
Vperstitionis Ingarum cumMexicanorucol-
latione instituta, horu multb foedior & abominabi-
lior apparitura est: idq$ non tam propter ipsum tcm-
plum,quod Hispani olim Cu (vocabulo ab Insula S.
Domingo siue Cuba mutuato) vocitabant,quam
propter res plures alias nec Hispanicae lingu#,nec ipsi
in alijs locis Indicae notas, vt sunt, Maijs, Chicha, Vaquiano, Cha-
peton,&similes. InMexico,Cusaxerrimum Vitzliputzlitemplum
erat,cuius ambitus exterior diffusissimus, intus aream latissimam
pandebat. Hoc ex ingentibus saxis, anguium modo consertis extru-
cT:um erat:qua causa etiam ipse locus, Coate Pantli, id est, anguibus
circumdatus nuncupabatur. Summitates siue fastigia,aditorum,
quibus Idolacondebantur,exinnexis&contortis lapidibus nigris,
carbonum instar^extructa erant, visii aut spectatu noniniucunda.
Templi circui tus colore albo & rubro depiclus, spefraculum & ipfe
amoenumpraebuit. In fastigiisdicT:ispinn^afFabrefacT:2Bpromine-
bant:in quarum angulis,duo ex Iapidious excisi fedentes Indi specta-
bantur,lucernas manibuspraetedentes ,exquibus duo veluti crispa-
ta bracchia exporrigebantur. Ambitus intcnor multis cellis seu cubi-
libus,pro religionis socijs conditis,interstincT:us erat: siipra quae,plu-
ra alia editioraposita,Sacerdotibus siue Papis(ita sacerdotes siim-
mos vocabant) Idolo seruien tibus addicta conspiciebantur. Area ex-
terior patore tam magno effundebatur, vt vniuersi Regni conuenti-
bus & ludis ordinarijs agendis sufiiceret. In hac nonnunquam
8ooo.velioooo.hominesconueniebant,neminequoquamalijob-
stante,aut impedimentum faciente. Ethochaudpaucispraeterve-
ritatisfidemessevideriposset. Quatuor foribus templumaccessiim
erat,quarum aliae ab ortu,aliae ab occasu, aliae a mericsie,aliae a fepten-
trione spectaban tur. Ex quauis autem ianua, via peculiaris, duorum
triumve
Solis faciemgerens^auroqueacprctiosissimisgemmis pulcherrimo
ornatus, faciem orienti Soli obuertebat. Sole ergo emergente,& ra-
dijs (iiis recta in idolum, ex nitidissimis metallis factum, impingen-
te,tantus splendor&lumenquoquo versum fundebatur,vtnouus
omnino Sol prodiisse videretur. Ingae hocIdolum pro Deo siio ve-
nerabantur, vt&aliud Pachayachacnicvocatum,qupd creatorem
caelicredebant. Provero narrant,in templi huius direptione mili-
tum quendam pretiosissimam hanclaminam praedatum,cum post-
eaaleaepertinacius indulsisset,eandem vniuersam vnanocteperdi-i
disse. Ex qua reenatum prouerbium,postea indeco&ores&alea-
tores torqueri solitum est,Hic Solem perdidit, priusquam ortus fuit.
Cap. XIII.
*De injignitemplo^apud Mexicanos conjsticuo.
Vperstitionis Ingarum cumMexicanorucol-
latione instituta, horu multb foedior & abominabi-
lior apparitura est: idq$ non tam propter ipsum tcm-
plum,quod Hispani olim Cu (vocabulo ab Insula S.
Domingo siue Cuba mutuato) vocitabant,quam
propter res plures alias nec Hispanicae lingu#,nec ipsi
in alijs locis Indicae notas, vt sunt, Maijs, Chicha, Vaquiano, Cha-
peton,&similes. InMexico,Cusaxerrimum Vitzliputzlitemplum
erat,cuius ambitus exterior diffusissimus, intus aream latissimam
pandebat. Hoc ex ingentibus saxis, anguium modo consertis extru-
cT:um erat:qua causa etiam ipse locus, Coate Pantli, id est, anguibus
circumdatus nuncupabatur. Summitates siue fastigia,aditorum,
quibus Idolacondebantur,exinnexis&contortis lapidibus nigris,
carbonum instar^extructa erant, visii aut spectatu noniniucunda.
Templi circui tus colore albo & rubro depiclus, spefraculum & ipfe
amoenumpraebuit. In fastigiisdicT:ispinn^afFabrefacT:2Bpromine-
bant:in quarum angulis,duo ex Iapidious excisi fedentes Indi specta-
bantur,lucernas manibuspraetedentes ,exquibus duo veluti crispa-
ta bracchia exporrigebantur. Ambitus intcnor multis cellis seu cubi-
libus,pro religionis socijs conditis,interstincT:us erat: siipra quae,plu-
ra alia editioraposita,Sacerdotibus siue Papis(ita sacerdotes siim-
mos vocabant) Idolo seruien tibus addicta conspiciebantur. Area ex-
terior patore tam magno effundebatur, vt vniuersi Regni conuenti-
bus & ludis ordinarijs agendis sufiiceret. In hac nonnunquam
8ooo.velioooo.hominesconueniebant,neminequoquamalijob-
stante,aut impedimentum faciente. Ethochaudpaucispraeterve-
ritatisfidemessevideriposset. Quatuor foribus templumaccessiim
erat,quarum aliae ab ortu,aliae ab occasu, aliae a mericsie,aliae a fepten-
trione spectaban tur. Ex quauis autem ianua, via peculiaris, duorum
triumve