DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9812#0123
aurit
ORlENTALIS. in
riem Nigritas docere ca?perunt, qua aurum adulterarent,& malum pro
bono Batauis obtruderent, sperantes, sevelhac ratione efFedluros, vt
commerciorum huiusmodi propter dolum Nieritarum multiplicem-s.tht6pe'tnr
r j v i- u i n.- r j i ***** Lusu
pcrtxn,tandem a littore hocabihnerent, tednec hac rationeres ex tanarum, au
riimisententia succesfit,Batauienim dolum subolfaCere statim cccpc-adulterarg tn~.
riint, &aurum niaioristudioimposterum explorantes facileeuitarunt, ct^unu
fed&m4//^^squidam Cornelimnzmum quarUndam prxfecius, ita Ni-
gritas obadulteratum &vitiatum aurum corripuit,vtnon modoablm-
posturahac imposterum abstinere ca?perint > sed etiamnum hodie ad
iiientionem nominis eius exhorrescant.
Sed&: queridam exNigritis r^/wzdit~tum,qui mercatorhabebatur Pro^tio^
celeberrimus, &propterconsuetudinem nimiam,commerciaquequ£ impetrat* $
exercebat quotidie, Batauis familiarislimus erat & gratiirimus,obIata"'^"*^
certaauri summaGubernator castelliafcMwn mduxit, vt per proditio-
hem aliquot Batauos Lusitanis se traditurum reciperet.
Ha^rebat tuminlittore istoscaphaqua?dammaioriscapacitatis,qua-
les suntquas Oneraria?nauesquasiasscclas securn trahere solent, Hanc
ingressi proditores Nigrita?, amice Batauos salutabant, & varia Jocuti,
versari dicebant non procul a littore ceruos aliquos & feras alias quas
sclopo perimere racilimum foret, Itaque Bataui cupiditateceru6*rum
accen(i,tres statimexsocietatesuainterramdeponuntvtferis illis insi-
diarentur.
Interim Nigrita? summam simulantes beneuolentiam &amicead-
modum cumBatauisconfabulantes adcosccuros eosreddebant,vtet-
iam funiculos fumigantes quorum in displodendis sclopis vsusest ex-
tinguerent, quippc nihil proditionis nepersomnium quidem metueri-
tes , Occasionem igitur hanc proditioni sua: maxime inseruienterri,
ttbti esfe negligendam rati,vnanimi ineosimpetu facio,omnesinsca-
pha opprimunt, quosdam secum ex scapha in aquam protrahentes,
quofdam vero Vulnerantes,& interficicntes, Et hoc quidemtumultd
omnes tum trucidati fuilsent, nisi faber quidamlignarius, qui intra-
b'e quadam dissecanda occupatus fortefuerat,ipsis auxilio veniiset3Is
enim securi sua instructus accurrit tumultuantesque Nigritas feriens
grauiter la?sit,osta&: costaseorum rimatus, ita vt lemianimesquidani
conciderent.Itaquehoc viso eXanimati caiteriexscaphadesilientes^per
medias vndas narando euaserunt.
Quamuis autem Deibeneficio scapham tum adhuc conseruarint,&:
ad nauim cuiseruiebat reduXerintqtii superstites essent ill&si, illi tamen
quiceruos venatuminterram descenderant, comprehensi &adcastel-
lum LctCUma viuiperdu&i sunt, vbi in summa inopia vitameos agerc
miserrimam, certissimum est. Qui enim in Castello deCMim vel alibi Lupaniin C4
habitant Lusitani, nullos captiuos morti adiudicare & supplicio affi^ siejio deMm*
cere poisunt,sine peculiariconsensu &permissu Magistratus Lusitania?,nm habeht
nisi fortecaptiuusaliquis,captiuitate iese liberaturus, fugam arripiat,^^f m '**
isenim sirursusapprehendatur,tormento maiori insertusperexplosio-
nemintersicitur, quodquidem suppliciigenusnonita pridem Gallus
quidam , qui captiuitatem effugiens lterum comprehendebatur, ex-
pertasest.
Sed vnum adhuc malitie &: crudelitatis ipsorum exemplum hic com-
memorarehbet,quod Anno 1599-statuerut in j.Batauos, qui scapha sua
pagum
ORlENTALIS. in
riem Nigritas docere ca?perunt, qua aurum adulterarent,& malum pro
bono Batauis obtruderent, sperantes, sevelhac ratione efFedluros, vt
commerciorum huiusmodi propter dolum Nieritarum multiplicem-s.tht6pe'tnr
r j v i- u i n.- r j i ***** Lusu
pcrtxn,tandem a littore hocabihnerent, tednec hac rationeres ex tanarum, au
riimisententia succesfit,Batauienim dolum subolfaCere statim cccpc-adulterarg tn~.
riint, &aurum niaioristudioimposterum explorantes facileeuitarunt, ct^unu
fed&m4//^^squidam Cornelimnzmum quarUndam prxfecius, ita Ni-
gritas obadulteratum &vitiatum aurum corripuit,vtnon modoablm-
posturahac imposterum abstinere ca?perint > sed etiamnum hodie ad
iiientionem nominis eius exhorrescant.
Sed&: queridam exNigritis r^/wzdit~tum,qui mercatorhabebatur Pro^tio^
celeberrimus, &propterconsuetudinem nimiam,commerciaquequ£ impetrat* $
exercebat quotidie, Batauis familiarislimus erat & gratiirimus,obIata"'^"*^
certaauri summaGubernator castelliafcMwn mduxit, vt per proditio-
hem aliquot Batauos Lusitanis se traditurum reciperet.
Ha^rebat tuminlittore istoscaphaqua?dammaioriscapacitatis,qua-
les suntquas Oneraria?nauesquasiasscclas securn trahere solent, Hanc
ingressi proditores Nigrita?, amice Batauos salutabant, & varia Jocuti,
versari dicebant non procul a littore ceruos aliquos & feras alias quas
sclopo perimere racilimum foret, Itaque Bataui cupiditateceru6*rum
accen(i,tres statimexsocietatesuainterramdeponuntvtferis illis insi-
diarentur.
Interim Nigrita? summam simulantes beneuolentiam &amicead-
modum cumBatauisconfabulantes adcosccuros eosreddebant,vtet-
iam funiculos fumigantes quorum in displodendis sclopis vsusest ex-
tinguerent, quippc nihil proditionis nepersomnium quidem metueri-
tes , Occasionem igitur hanc proditioni sua: maxime inseruienterri,
ttbti esfe negligendam rati,vnanimi ineosimpetu facio,omnesinsca-
pha opprimunt, quosdam secum ex scapha in aquam protrahentes,
quofdam vero Vulnerantes,& interficicntes, Et hoc quidemtumultd
omnes tum trucidati fuilsent, nisi faber quidamlignarius, qui intra-
b'e quadam dissecanda occupatus fortefuerat,ipsis auxilio veniiset3Is
enim securi sua instructus accurrit tumultuantesque Nigritas feriens
grauiter la?sit,osta&: costaseorum rimatus, ita vt lemianimesquidani
conciderent.Itaquehoc viso eXanimati caiteriexscaphadesilientes^per
medias vndas narando euaserunt.
Quamuis autem Deibeneficio scapham tum adhuc conseruarint,&:
ad nauim cuiseruiebat reduXerintqtii superstites essent ill&si, illi tamen
quiceruos venatuminterram descenderant, comprehensi &adcastel-
lum LctCUma viuiperdu&i sunt, vbi in summa inopia vitameos agerc
miserrimam, certissimum est. Qui enim in Castello deCMim vel alibi Lupaniin C4
habitant Lusitani, nullos captiuos morti adiudicare & supplicio affi^ siejio deMm*
cere poisunt,sine peculiariconsensu &permissu Magistratus Lusitania?,nm habeht
nisi fortecaptiuusaliquis,captiuitate iese liberaturus, fugam arripiat,^^f m '**
isenim sirursusapprehendatur,tormento maiori insertusperexplosio-
nemintersicitur, quodquidem suppliciigenusnonita pridem Gallus
quidam , qui captiuitatem effugiens lterum comprehendebatur, ex-
pertasest.
Sed vnum adhuc malitie &: crudelitatis ipsorum exemplum hic com-
memorarehbet,quod Anno 1599-statuerut in j.Batauos, qui scapha sua
pagum