DOI Heft:
Nr. 6
DOI Artikel:Overvoorde, J. C.: Stedelijk Museum te Leiden
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19797#0257
vrouwtje, dat met rood jakje en witten halsdoek een prettige kleurnoot levert in de meer
in halve tonen gehouden omgeving, is een juweeltje dat de vergelijking met de beste
werken van dezen populairen meester kan doorstaan. Het doek is 110 c.M. hoog en
167 c.M. breed en rechts beneden voluit geteekend: J. Steen.
Niet minder belangrijk is het groote stuk van Pieter Aertszen, op paneel hoog
123 en breed 180 c.M. Het behoort tot die eigenaardige stukken van dezen meester,
waarbij hij de hoofdvoorstelling op het tweede plan in matte tonen heeft geschilderd,
terwijl de voorgrond wordt ingenomen door groote figuren met wild, groenten en vruchten.
Het herinnert aan een dergelijk doek in het Kunstinstituut te Frankfort, uit 1559, doch is
rijker dan dit. Het tweede plan vertoont Christus en de overspelige vrouw, doch dit tafereel
wordt geheel overschaduwd door de in rijke kleurengamma geschilderde groep op den
voorgrond, waarmede in het schilderij te weinig samenhang bestaat. Van dit paneel werd
door Dr. Delaroff eerst het bovenstuk verkregen, waarbij de figuren op den voorgrond waren
overschilderd met een straatgezicht. Bij de verwijdering van deze latere overschildering bleek
dat het gekochte paneel slechts een gedeelte was van een grooter stuk en eenige jaren
later had de heer Delaroff het geluk om ook de ontbrekende helft terug te vinden.
Een groot familiestuk van Paulus Moreelse sluit hierbij waardig aan. Het stelt eene
rijk gekleede jonge vrouw voor met hare drie kinderen, aardige mollige snuiters, waarvan
de jongste voor haar op een kussen op tafel zit. Op den achtergrond is een opgeschoven
gordijn geschilderd, met rechts een vergezicht op een terras. Het is op doek geschilderd,
139 bij 120/2 c.M. en in het midden voluit gemerkt: P. Moreelse 1601.
Portretten zijn er verder van Samuel Mesdag, Pieter van Anraadt, Bartholomeus van
der Helst en een waarschijnlijk van Anthonie Palamedesz. De Mesdag, op doek 71 bij 59 c.M.,
is een goed mansportret, halffiguur, rechts. In den rechter bovenhoek is zijn wapen afge-
beeld (een rood hert op een groen veld), waarbij het jaartal 1620. Van Anraadt is door
een vrouwenportret, halffiguur rechts, op doek 86 bij 70 c.M., vertegenwoordigd.
Een krachtige studiekop van Jan Lievens sluit bij de portretten aan, op paneel
62 V2 bij 48 c.M. en rechts gemerkt I L, een stoer volkstype, met hoogrood verbrand gezicht
en wilden blonden kroeskop, De overgang tot de landschappen wordt gevormd door een
groot doek, gemerkt Leeman 1665, 130 bij 190'/2 c.M., waarop een familiegroep van een man
in statiekleed, met vrouw en twee dochters is afgebeeld, waarachter twee Javaansche bedienden.
De achtergrond vertoont een Indisch landschap met doorkijk naar het strand.
Onder de landschappen valt in de eerste plaats een Jan van Goyen te vermelden,
een riviergezicht bij opkomend onweer, met op den voorgrond links een schuit met volk en
rechts een dorp. Het is grijsbruin en groen goed in de atmospheer geschilderd en geteekend :
v. Goyen 1642 (op paneel, 41 bij 66 c.M.). Verder een zeer mooi stukje van Barent Gael,
een maanlandschap van Abraham van Borssum, een fijn, vlot geschilderd stukje van Cornelis
Dubois, dat dezen meester zeer goed vertegenwoordigt, en een landschap met vee, waarvan
ik de oude attributie aan Simon van der Does voorloopig heb aangehouden, ofschoon
mij het paneeltje uit een latere periode schijnt te dateeren. Verder een berglandschapje van
242
in halve tonen gehouden omgeving, is een juweeltje dat de vergelijking met de beste
werken van dezen populairen meester kan doorstaan. Het doek is 110 c.M. hoog en
167 c.M. breed en rechts beneden voluit geteekend: J. Steen.
Niet minder belangrijk is het groote stuk van Pieter Aertszen, op paneel hoog
123 en breed 180 c.M. Het behoort tot die eigenaardige stukken van dezen meester,
waarbij hij de hoofdvoorstelling op het tweede plan in matte tonen heeft geschilderd,
terwijl de voorgrond wordt ingenomen door groote figuren met wild, groenten en vruchten.
Het herinnert aan een dergelijk doek in het Kunstinstituut te Frankfort, uit 1559, doch is
rijker dan dit. Het tweede plan vertoont Christus en de overspelige vrouw, doch dit tafereel
wordt geheel overschaduwd door de in rijke kleurengamma geschilderde groep op den
voorgrond, waarmede in het schilderij te weinig samenhang bestaat. Van dit paneel werd
door Dr. Delaroff eerst het bovenstuk verkregen, waarbij de figuren op den voorgrond waren
overschilderd met een straatgezicht. Bij de verwijdering van deze latere overschildering bleek
dat het gekochte paneel slechts een gedeelte was van een grooter stuk en eenige jaren
later had de heer Delaroff het geluk om ook de ontbrekende helft terug te vinden.
Een groot familiestuk van Paulus Moreelse sluit hierbij waardig aan. Het stelt eene
rijk gekleede jonge vrouw voor met hare drie kinderen, aardige mollige snuiters, waarvan
de jongste voor haar op een kussen op tafel zit. Op den achtergrond is een opgeschoven
gordijn geschilderd, met rechts een vergezicht op een terras. Het is op doek geschilderd,
139 bij 120/2 c.M. en in het midden voluit gemerkt: P. Moreelse 1601.
Portretten zijn er verder van Samuel Mesdag, Pieter van Anraadt, Bartholomeus van
der Helst en een waarschijnlijk van Anthonie Palamedesz. De Mesdag, op doek 71 bij 59 c.M.,
is een goed mansportret, halffiguur, rechts. In den rechter bovenhoek is zijn wapen afge-
beeld (een rood hert op een groen veld), waarbij het jaartal 1620. Van Anraadt is door
een vrouwenportret, halffiguur rechts, op doek 86 bij 70 c.M., vertegenwoordigd.
Een krachtige studiekop van Jan Lievens sluit bij de portretten aan, op paneel
62 V2 bij 48 c.M. en rechts gemerkt I L, een stoer volkstype, met hoogrood verbrand gezicht
en wilden blonden kroeskop, De overgang tot de landschappen wordt gevormd door een
groot doek, gemerkt Leeman 1665, 130 bij 190'/2 c.M., waarop een familiegroep van een man
in statiekleed, met vrouw en twee dochters is afgebeeld, waarachter twee Javaansche bedienden.
De achtergrond vertoont een Indisch landschap met doorkijk naar het strand.
Onder de landschappen valt in de eerste plaats een Jan van Goyen te vermelden,
een riviergezicht bij opkomend onweer, met op den voorgrond links een schuit met volk en
rechts een dorp. Het is grijsbruin en groen goed in de atmospheer geschilderd en geteekend :
v. Goyen 1642 (op paneel, 41 bij 66 c.M.). Verder een zeer mooi stukje van Barent Gael,
een maanlandschap van Abraham van Borssum, een fijn, vlot geschilderd stukje van Cornelis
Dubois, dat dezen meester zeer goed vertegenwoordigt, en een landschap met vee, waarvan
ik de oude attributie aan Simon van der Does voorloopig heb aangehouden, ofschoon
mij het paneeltje uit een latere periode schijnt te dateeren. Verder een berglandschapje van
242