Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Bearb.]; Nitribitt, Franz Ernst [Bearb.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 2): De Anima, Sive Psychologia (Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1773) [VD18 90785053]

de Natura Animae hum. 267
errore revocet, atque ad officium reducat,
&c. Sed determinationes corporum sunt
etiam determinationes elementorum, seu sub-
stantiarum simplicium, e quibus illa compo-
nuntur , exceptis iis, quae composirionem ip-
sam constituunt , vel ex ea consequuntur
(Ont. 414 , 415 , & 416) : & evidens est,
inertiam illam corporum nec ad composirio-
nem pertinere, nec ab ea dependere: illa
enim in omnibus co poribus cujuscunque
m.pi-a? & struflurae eadem est, nec unquam
mutatur in eodem corpore, utcunque in eo
composicio mutata fuerit : in aperto igitur
est, eandem inertiam etiam substantiis ma-
terialibus simplicibus convenire. At anima
humana gaudet libertate, quae inertiae illi
prorsus contraria est: ipsa enim, ut nihil
hic de caeceris ejus operationibus commemo-
rem , teste sensii intimo, sponte sua, suoque
arbitratu tum corpus, tum seiplam una cum
corpore, tum ad quietem, tum ad diversissi-
mos motus determinare potest ac solet, adeo,
ut, seclusis impedimentis , in medio etiam
cursu repente insistere, aut a priore via ad
quamvis aliam desseflere, vel etiam viam rele-
gere, atque nunc reda, nunc oblique, nunc
per orbem progredi , nunc ultro citroque
discurrere, itemque nunc lente, nunc citata
gradu incedere, atque ubi a reflo tramite
difcessimus, errorem corrigere, quin etiam
ad regulas artis (aleatoriae nos varie verlare
ac circumagere,, imo etiam dedita opera,con-
tra illas regulas saltare, innumerisque aliis
modis nosmetipsos movere possimus, prout
animis nostris collibuerit. Evidens igitur est,
animas nostras habere indolem ab indole fab*
stan-