DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.49596#0353
de Natura Animae hum. 345
& hac ab illi» moventur, clare & perspicue cognos-
cat, addo hic insignem similitudinem, qua eam rem
KnutzeniuS in system. caus. essle. dilucidat. Co«-
eipe, inquit i le, ab ingenioso quodam artifice fontem
quemdam ad artis mechanica & hydraulica amuffim ita.
consiructum ejfe, ut, quamprimum asser culi, per quot
aditus demum ad sontem datur, incedentium grejsu de-
primuntur , occulto mechanismo variarum rotarum
suniumque ope sub ajseribus abfconditorum alia atque
alia mirisica Jpecies e sonte confcfiim profiliant, quales
v. g. sontes Kircherus, Schottus, aliique describunte
Concipe jam tibi, puerulo ad hoc spe&aculum admissot
dum hac accurrit, Neptunum cum tridente minaci ob-
viam sieri, dum illae, Nereides, ex alia parte Glau-
cum marinum, alibi vero delphinos, & fic porro. Puer
iste mechanismi abseonditi ignarus, nec ad omnia pra-
sentta attentus non observabit, se revera atlione suapro-
ducere hosce effetius: observabit tamen, fi adversus eam
partem processerit, semper sibi hoc potitis, quam aliud
obviam sieri obje&um: poterit igitur jam pro libitu
hac pbanomena moderari, ac, fi v. g. Neptuni ac scep.
tri ejusdem tricipitis contemplatione delegetur, essicere,
ut prodeat, fi scilicet versus certam plagam accurrat.
Nemo dubitaverit, puerum horum motuum causam ejse ,
ac abtione sua phanomena producere, & quidem, addo
ego, licet nec asserculos illos ipsos videat, nec anim-
advertat, se eo» greffu suo deprimere. Cur igitur
non etiam anima limili quadam ratione vim suam
conatumque movendi nunc versus hanc, nunc versus
aliam partem exerendo, & quasi nunc huc, nunc il.
luc excurrendo diverfa membra corporis varie mo va-
re poffit, etiamsi nec mechanicam istius ftrudturam
nec partes illas, quas ipfa, velut puer ille alserculo»
illos, per se movet, nec modum, quo eas movet
clare cognofcat? imo licet ne illud quidem sentiaZ
se revera motuum illorum causam effedricem esse*
Y * 0
& hac ab illi» moventur, clare & perspicue cognos-
cat, addo hic insignem similitudinem, qua eam rem
KnutzeniuS in system. caus. essle. dilucidat. Co«-
eipe, inquit i le, ab ingenioso quodam artifice fontem
quemdam ad artis mechanica & hydraulica amuffim ita.
consiructum ejfe, ut, quamprimum asser culi, per quot
aditus demum ad sontem datur, incedentium grejsu de-
primuntur , occulto mechanismo variarum rotarum
suniumque ope sub ajseribus abfconditorum alia atque
alia mirisica Jpecies e sonte confcfiim profiliant, quales
v. g. sontes Kircherus, Schottus, aliique describunte
Concipe jam tibi, puerulo ad hoc spe&aculum admissot
dum hac accurrit, Neptunum cum tridente minaci ob-
viam sieri, dum illae, Nereides, ex alia parte Glau-
cum marinum, alibi vero delphinos, & fic porro. Puer
iste mechanismi abseonditi ignarus, nec ad omnia pra-
sentta attentus non observabit, se revera atlione suapro-
ducere hosce effetius: observabit tamen, fi adversus eam
partem processerit, semper sibi hoc potitis, quam aliud
obviam sieri obje&um: poterit igitur jam pro libitu
hac pbanomena moderari, ac, fi v. g. Neptuni ac scep.
tri ejusdem tricipitis contemplatione delegetur, essicere,
ut prodeat, fi scilicet versus certam plagam accurrat.
Nemo dubitaverit, puerum horum motuum causam ejse ,
ac abtione sua phanomena producere, & quidem, addo
ego, licet nec asserculos illos ipsos videat, nec anim-
advertat, se eo» greffu suo deprimere. Cur igitur
non etiam anima limili quadam ratione vim suam
conatumque movendi nunc versus hanc, nunc versus
aliam partem exerendo, & quasi nunc huc, nunc il.
luc excurrendo diverfa membra corporis varie mo va-
re poffit, etiamsi nec mechanicam istius ftrudturam
nec partes illas, quas ipfa, velut puer ille alserculo»
illos, per se movet, nec modum, quo eas movet
clare cognofcat? imo licet ne illud quidem sentiaZ
se revera motuum illorum causam effedricem esse*
Y * 0