Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Oth.]; Nitribitt, Franz Ernst [Oth.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 3): De Deo, Sive Theologia Naturalis (Bambergae Et Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1774) [VD18 90785061]

160 Partis III. Sectio IL
ignorantiam, talem dubitationem, talemque modum
novas identidem cognitiones acquirendi non summa
ab intellestu infinito abhorrere intelligat? Ad hac
quomodo Deus mundi hujus procreationem sapienter
& provide decernere & suscipere potuit, si non jam
antea praeviderit, an finem totius hujus molitionis,
qui quam maxime a voluntate creata pendet, censecu-
turus effet, nec ne? quomodo satis provide & sapien.
ter talem numerum, statum, nexum, & ordinem
causarum necessariarum pra quovis alio eligere po-
tuit, nisi praeviderit, quid homines quovis loco ac
tempore faduri effent? in aperto enimest, causa-
rum necessariarum adiones quam sspissime a liberis
aftionibus hominum pendere: & quomodo tandem
satis sapienter & provide omnia ad proprios suos
fines dirigere, atque ad eos obtinendos adjumenta
magis idonea prae caeteris eligere potuit, nisi ab aeter-
no etiam prxviderit, quid homines, positis quibus-
vis conditionibus, faAuri effent? Profesto quam cer-
tum est, mundum hunc sine summa ratione & sapien-
tia condi non potuiffe, tam quoque evidens est, eum
nec ita condi a Deo potuisse, nisi Deus ab aeterno li-
beras aftiones hominum mentiumque quarumvis crea-
tarum tum absolute, tum etiam mere hypothetica
suturas distinftissime certissimeque prsvidisset. At
quomodo potuit Deus astiones istas prospicere? ad
hanc qusfiionem paulo poft respondebimus.
154. Scholion II. Dum in corollario III.
dixi, Deum etiam cognoscere universalia, id non
ita accipi debet, quasi Deo ejusmodi ideas universa-
les tribuerem, quales nos habemus: nostrae enim
ideae universales sunt abstrastae > adeoque neceffario
magna ex parte obscurae, quatenus sciiicet notas,
quibus inferiora ejusdem generis aut speciei inter sa
differunt, haudquaquam discernunt (Log. 72. Ont.