126. Waza I. Fara w Kazi-
mierzu Dolnym


nych [...] dodawało mu ozdoby" (podkr. J. A. C.) m.
W dekoracji okolicznościowej światło świec odgrywało istotną
rolę już na pogrzebie Zygmunta Augusta 112. W kilku przypad-
kach „rzęsiste światło" ustawiano w piramidę lub w formę obe-
lisku (il. 42, 43). Na pogrzebie J. Sołłohuba pierwsza z trzech
kondygnacji cast rum dolor is składała się m.in. z trzech emble-
matów iluminowanych „dostatecznym Ogniem iuż z iarzących
świec już z oliwnych lamp" 113. Światło i mrok działało silnie na
uczestników pogrzebu. „Weszli do kościoła, który był cały czar-
nym suknem obity, okna zamknięte. Ciemności same strach jakiś
wzbudzały" 114.
W Polsce od XII w. 115 czerń była kolorem żałoby, ale na po-
grzebach królewskich używano raczej purpury. Czerń tak bar-
dzo zrosła się w mentalności ludzi XVII i XVIII w. z żałobną
dekoracją i architekturą okazjonalną, że Elżbieta Sieniawska za-
żądała, aby rzeźbiarze nagrobek jej męża „robili z czerwonego
marmuru, bo ten czarny jak Castrum Doloris"

) 174 <