DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.21666#0024
ostatniej wojny, w sposób więc istotny uzupełniają dokumentację obiektów zacho-
wanych, jak też — w postaci nielicznych archiwalnych zdjęć — obiektów zniszczo-
nych. Druga praca jest niezwykle cenna ze względu na to, że stanowi pełny korpus
inskrypcji nagrobkowych i epitafijnych w tak ważnym obiekcie, jakim jest dla nas
kościół św. Jakuba w Nysie s".
O ile jednak dokumentacyjno-ewidencyjne opracowanie zabytków omawianego
obszaru jest w pełni zadowalające, o tyle poważne luki istnieją w ich systematyce.
Zarówno ogólne, jak i szczegółowe studia i rozprawy (te ostatnie zresztą bardzo
nieliczne) więcej jak dotychczas wprowadziły zamieszania niż porządku.
W pierwszym rzędzie stwierdzić można zadziwiający fakt, iż w dotychczasowych
całościowych opracowaniach sztuki śląskiej cały omawiany tu okres był traktowany
pobieżnie, o ile nie wręcz deprecjonowany bowiem ilość poświęcanego mu miej-
sca była odwrotnie proporcjonalna do liczebności i artystycznej wartości zabytków.
Jedynym wyjątkiem od tej reguły jest w sposób nowoczesny ujęta praca zbiorowa
poświęcona sztuce Wrocławia Ponadto istnieje jak dotąd tylko jedna praca po-
dejmująca syntetyczny zarys dziejów rzeźby renesansowej (w dawnym rozumieniu
tego terminu), ale niestety jej autor — K. Bimler — grzeszył nie tylko słabą właści-
wie znajomością całokształtu zabytków epoki, ale też, co gorsza, bujną fantazją.
W jego książce, pozbawionej aparatu naukowego, trudno odróżnić wiadomości za-
czerpnięte ze źródeł od najzupełniej dowolnych domysłów. Swoboda, z jaką po-
szczególne zabytki wiązał z nazwiskami artystów wydobytymi z archiwaliów, jest
zdumiewająca i zasugerowała wielu łatwowiernych
Również i szczegółowe artykuły nie grzeszyły w okresie przedwojennym skrupu-
latnością 4°, a charakterystycznym tego przykładem jest studium W. Grundmanna
o nyskich płytach nagrobnych**. Dokonana tam atrybucja części płyt z Nysy
36 H. Dittrich Die Rpimpńien anJ Gra(?s?eine Jer kafńoiiycńen P/arrkirc/:c 5f. /acoói
AciMc. „Jahresberichte des Kunst- und Altertumsvereins Neisse" R. 12: 1908; R. 13: 1909;
R. 14: 1910; R. 15: 1911; R. 16: 1512.
37 Dzieło Die Kan-yf in 5cńie.yien (Berlin 1927) zaledwie na kilku stronach zawiera omó-
wienie rzeźby renesansowej i niewiele więcej uwagi jej poświęca T. Dobrowolski óziaka aa
^i^ka. Katowice-Wrocław 1948. Nieco interesujących spostrzeżeń rozsypanych jest w reporta-
żowo ujętych rozdziałach opracowanych przez G. Chmarzyńskiego w pracach zbiorowych:
Dolny ,$ięsk. Wrocław 1948 oraz Górny ^i$yk. Poznań 1959. Lapidarnie ujęte, ale nie pozba-
wione bystrości spostrzeżenia o zajmującym nas temacie zawiera studium D. Freya óck/eyien^
kiinsfieri.ycke AnJifz. W: Die 77oke ófrasse. Wrocław 1938, s. 35 nn. Z opracowań dotyczą-
cych wyłącznie omawianego obszaru — książeczka P. Knótela Kuny? in 06er.?c/iie.yien (Kato-
wice 1918), która nie posiada dziś już niemal żadnej wartości, natomiast sporo cennych uwag
zawartych jest w: E. Kóniger Kan^i in 06er.sckie.yien. Wrocław 1938.
3s 5zfaka Wrocławia. Pod red. T. Broniewskiego i M. Zlata. Wrocław-Warszawa-Kraków
1967 — rozdział PoJ panowaniem manieryzma i NiJerianJów.' 7560-7650, opracowany przez
M. Zlata, s. 223 - 255.
33 K. Bimler Die yckiesiscke Renaissancepin^fik. Wrocław 1934.
4° Na przykład prace P. Knótela: Die Figarengra&maier óck/esiens. Katowice 1890 oraz
Gesckickte Jes Epitapks in óck/esien. „Zeitschrift fur Geschichte Schlesiens" R. 26: 1892.
G. Grundmann Die Aieisfer Jer Aeisser Figarengra&maier gegen RnJe Jes 76. 7akr-
kanJerfs. 1931, passim. «35 Jahres Bericht des Kunst und Altertumsvereins Neisse».
16
wanych, jak też — w postaci nielicznych archiwalnych zdjęć — obiektów zniszczo-
nych. Druga praca jest niezwykle cenna ze względu na to, że stanowi pełny korpus
inskrypcji nagrobkowych i epitafijnych w tak ważnym obiekcie, jakim jest dla nas
kościół św. Jakuba w Nysie s".
O ile jednak dokumentacyjno-ewidencyjne opracowanie zabytków omawianego
obszaru jest w pełni zadowalające, o tyle poważne luki istnieją w ich systematyce.
Zarówno ogólne, jak i szczegółowe studia i rozprawy (te ostatnie zresztą bardzo
nieliczne) więcej jak dotychczas wprowadziły zamieszania niż porządku.
W pierwszym rzędzie stwierdzić można zadziwiający fakt, iż w dotychczasowych
całościowych opracowaniach sztuki śląskiej cały omawiany tu okres był traktowany
pobieżnie, o ile nie wręcz deprecjonowany bowiem ilość poświęcanego mu miej-
sca była odwrotnie proporcjonalna do liczebności i artystycznej wartości zabytków.
Jedynym wyjątkiem od tej reguły jest w sposób nowoczesny ujęta praca zbiorowa
poświęcona sztuce Wrocławia Ponadto istnieje jak dotąd tylko jedna praca po-
dejmująca syntetyczny zarys dziejów rzeźby renesansowej (w dawnym rozumieniu
tego terminu), ale niestety jej autor — K. Bimler — grzeszył nie tylko słabą właści-
wie znajomością całokształtu zabytków epoki, ale też, co gorsza, bujną fantazją.
W jego książce, pozbawionej aparatu naukowego, trudno odróżnić wiadomości za-
czerpnięte ze źródeł od najzupełniej dowolnych domysłów. Swoboda, z jaką po-
szczególne zabytki wiązał z nazwiskami artystów wydobytymi z archiwaliów, jest
zdumiewająca i zasugerowała wielu łatwowiernych
Również i szczegółowe artykuły nie grzeszyły w okresie przedwojennym skrupu-
latnością 4°, a charakterystycznym tego przykładem jest studium W. Grundmanna
o nyskich płytach nagrobnych**. Dokonana tam atrybucja części płyt z Nysy
36 H. Dittrich Die Rpimpńien anJ Gra(?s?eine Jer kafńoiiycńen P/arrkirc/:c 5f. /acoói
AciMc. „Jahresberichte des Kunst- und Altertumsvereins Neisse" R. 12: 1908; R. 13: 1909;
R. 14: 1910; R. 15: 1911; R. 16: 1512.
37 Dzieło Die Kan-yf in 5cńie.yien (Berlin 1927) zaledwie na kilku stronach zawiera omó-
wienie rzeźby renesansowej i niewiele więcej uwagi jej poświęca T. Dobrowolski óziaka aa
^i^ka. Katowice-Wrocław 1948. Nieco interesujących spostrzeżeń rozsypanych jest w reporta-
żowo ujętych rozdziałach opracowanych przez G. Chmarzyńskiego w pracach zbiorowych:
Dolny ,$ięsk. Wrocław 1948 oraz Górny ^i$yk. Poznań 1959. Lapidarnie ujęte, ale nie pozba-
wione bystrości spostrzeżenia o zajmującym nas temacie zawiera studium D. Freya óck/eyien^
kiinsfieri.ycke AnJifz. W: Die 77oke ófrasse. Wrocław 1938, s. 35 nn. Z opracowań dotyczą-
cych wyłącznie omawianego obszaru — książeczka P. Knótela Kuny? in 06er.?c/iie.yien (Kato-
wice 1918), która nie posiada dziś już niemal żadnej wartości, natomiast sporo cennych uwag
zawartych jest w: E. Kóniger Kan^i in 06er.sckie.yien. Wrocław 1938.
3s 5zfaka Wrocławia. Pod red. T. Broniewskiego i M. Zlata. Wrocław-Warszawa-Kraków
1967 — rozdział PoJ panowaniem manieryzma i NiJerianJów.' 7560-7650, opracowany przez
M. Zlata, s. 223 - 255.
33 K. Bimler Die yckiesiscke Renaissancepin^fik. Wrocław 1934.
4° Na przykład prace P. Knótela: Die Figarengra&maier óck/esiens. Katowice 1890 oraz
Gesckickte Jes Epitapks in óck/esien. „Zeitschrift fur Geschichte Schlesiens" R. 26: 1892.
G. Grundmann Die Aieisfer Jer Aeisser Figarengra&maier gegen RnJe Jes 76. 7akr-
kanJerfs. 1931, passim. «35 Jahres Bericht des Kunst und Altertumsvereins Neisse».
16