DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.21666#0146
jest nie kamienica nyska z jej strzelistym szczytem, ale nie istniejąca kamienica
w Brzegu (Rynek nr 29) ze swą jednolitą, całkowicie abstrakcyjną i atektoniczną
dekoracją okuciową, dekoracją, która w pewnym sensie istnieje sama dla siebie,
żyje własnym życiem zrodzonym z jednej, podstawowej zasady geometrycznej.
Z drugiej strony występuje zjawisko imitacji, wyrażające się w powtarzaniu
pewnych zjawisk sprzed wielu dziesiątków lat, powtarzaniu w sposób mechaniczny
i, na dobrą sprawę, zupełnie nietwórczy. Mamy więc z czasów około roku 1600
omawiane wyżej tryptyki i „gotyckie" kielichy lub monstrancje, mamy żebrowe
sklepienia a czasem nawet powtórzenie maswerku czy innej ornamentalnej for-
my sprzed wieku.
Oczywiście obie postawy w wielu wypadkach spotykały się, a nawet stapiały
w jedno, ale pozostaje faktem, iż owa imitacja gotyku była zjawiskiem marginal-
nym, bez istotnego znaczenia dla dalszego rozwoju sztuki, gdy tymczasem asymila-
cja tradycji średniowiecznych przyniosła rezultaty najzupełniej oryginalne i bez
niej niemożliwe Tak więc asymilacja i imitacja gotyku były częścią składową
okresu, o którym mowa W konsekwencji całokształt omówionego tu materiału
mieści się moim zdaniem w ramach manieryzmu północnego, manieryzmu przede
wszystkim formalnego, o silnym współczynniku średniowiecznej spuścizny.
i97 T. Chrzanowski Tłaćiownicfwo koycie/ne na ^Ząyka Opolskim 7550-7650. „Biuletyn
Historii Sztuki" R. 29: 1967, nr 4, passim. — Na „gotyckość" struktur architektonicznych
w architekturze polskiej tego okresu zwrócił uwagę W. Tatarkiewicz (Typ /akelski i typ kaii-
yki w arckifekfarze XE77 wieka. W: <2 sztace polskie; 27H77 i XC77Z wieka. Warszawa 1966,
s. 140 nn.).
los Elementy gotyckie w literaturze, a także w sztuce późniejszych wieków dostrzegł
A. Angyal ^wiat sZowiaaskiego karoka. Warszawa 1972, rozdz. o „gotyckim baroku .
^99 Forssman, op.cit., s. 178.
w Brzegu (Rynek nr 29) ze swą jednolitą, całkowicie abstrakcyjną i atektoniczną
dekoracją okuciową, dekoracją, która w pewnym sensie istnieje sama dla siebie,
żyje własnym życiem zrodzonym z jednej, podstawowej zasady geometrycznej.
Z drugiej strony występuje zjawisko imitacji, wyrażające się w powtarzaniu
pewnych zjawisk sprzed wielu dziesiątków lat, powtarzaniu w sposób mechaniczny
i, na dobrą sprawę, zupełnie nietwórczy. Mamy więc z czasów około roku 1600
omawiane wyżej tryptyki i „gotyckie" kielichy lub monstrancje, mamy żebrowe
sklepienia a czasem nawet powtórzenie maswerku czy innej ornamentalnej for-
my sprzed wieku.
Oczywiście obie postawy w wielu wypadkach spotykały się, a nawet stapiały
w jedno, ale pozostaje faktem, iż owa imitacja gotyku była zjawiskiem marginal-
nym, bez istotnego znaczenia dla dalszego rozwoju sztuki, gdy tymczasem asymila-
cja tradycji średniowiecznych przyniosła rezultaty najzupełniej oryginalne i bez
niej niemożliwe Tak więc asymilacja i imitacja gotyku były częścią składową
okresu, o którym mowa W konsekwencji całokształt omówionego tu materiału
mieści się moim zdaniem w ramach manieryzmu północnego, manieryzmu przede
wszystkim formalnego, o silnym współczynniku średniowiecznej spuścizny.
i97 T. Chrzanowski Tłaćiownicfwo koycie/ne na ^Ząyka Opolskim 7550-7650. „Biuletyn
Historii Sztuki" R. 29: 1967, nr 4, passim. — Na „gotyckość" struktur architektonicznych
w architekturze polskiej tego okresu zwrócił uwagę W. Tatarkiewicz (Typ /akelski i typ kaii-
yki w arckifekfarze XE77 wieka. W: <2 sztace polskie; 27H77 i XC77Z wieka. Warszawa 1966,
s. 140 nn.).
los Elementy gotyckie w literaturze, a także w sztuce późniejszych wieków dostrzegł
A. Angyal ^wiat sZowiaaskiego karoka. Warszawa 1972, rozdz. o „gotyckim baroku .
^99 Forssman, op.cit., s. 178.