66 V E T E R A MONIMENTA
praemonftranda effe arbitror nonnulla fant ruin& fponte pracipites, aut imp^
antiqua aedificia, ac monimenta, de &£ incendiis , quatitur foliim tcr^
quorumvetuftate,acftru<fturaeforma, motibus : durant tamen a Tarquink
certa mentio apud probtaos Auclores Prifco annis oclingentis prope inexpu-
fiat; & fic illis bene confideratis , ad gnabiles : non omittendo memorabili
caetera eis fimiliajudicanda probabili- exemplo, -vel eb magis , quoniam ce/e-
ter defcendamus. berrimis rerum conditoribus omiffkm
Progrediamur itaq; ad facras aedes, efl , ciim id opus Tarquinius Prifcm
Ecclefiarumq; vetuftas fabricas; exor- p/ebis manibus faceret, cjfetque labor k-
dium fumentes a profanis sedificiis , certum longior an periculojior , pajjim
tanquam vetuftioribus, & feveriori, confcita nece Quiritibus tzdium fugien*
certiorique Architect.urae lege con- tibus , no^vum & inexcogitatum antea,
ftru&is . pofleaque remediuiu invenit ille Rext
Et primum quidem certo fcimus, ut omnium ita defunElorum figeret
nonnulla vetuftiffima aedificia , quo- Crucibus corpora fpetlanda civibus , fi
rum rudera adhuc vifuntur , a prifcis mul & feris , ^volucribuf^ue laceranfa.
Romanorum Regibus conftructa fuif- Suffragantur huic conjecWae de ritu-
fe . Du&um enim Aquae Marciae ab aediflciorum fub Regibus parietin*
Anco Marcio IV. Romanorum Re- nonnullae, quas adhuc fuperfunt iru
ge aedificatum fuiffe, facile perfuaderi Atrio Nobilifs. de Caffarellis in Ca-
poteft ; dum Aquam Marciam in ulti- pitolio . Cum enim conftet ad com-
mis montibus Pelignorum nafcen- planandam aream templijovis Capi-
tem, per Marfos , & Lacum Fucinum tolini, fubftruftiones ex quadrato la-
tranfeuntem,& Romam petendo,mer- pide, regnante Tarquinio Prifco, ere-
fam fpecu, in Tiburtina fe aperientem, clas fuiffe , ut probat faepe laudatus
IX.M.P.fornicibusftru&isperduclam, Abbas Fabrettus in Addendis ad Syn-
primusinUrbemducereaufpicatuseft tagma Columnoe Trayani , ubi iftius
Ancus MarciusunuseRegibus, utait aedificii parietinarum Iconifmum af-
Plinius Iib. 31. cap. 3. Hift. fert; reliquiae iftae nos docent, quali-
Hunc ego Aquaeduclum obfervavi bus caementis magnificentia Regurru
totum conftare ex lapidibus Gabinis , aeternitati conftrueret. Vifuntur etiam
feu Albanis quadratis , de quibus fu- fubtus Palatinm Senatoris , & Con-
pra egimus cap. 1. fervatoru Populi Romani in loco pro
Ex iifdem quoque Gabinis, feu Al- equorum ftabulo hodie inferviente,
banis quadratis Iapidibus animadverti columnae aliquot ex eodem Gabino
conftare Cloacam Maximam, & ideo Iapide. Locus ifte annis anteaclis ap-
a Tarquinio Prifco , Anci fucceffore , pellabatur Salaria, a Salis diftributio-
conftrucftam fuiffe arbitror . Maxime ne , quam ibidem fieri mos fuerat.
quia a, Tarquinio Prifco Cloacas con- Nonnulli Antiquarii aedificium hoc
ftructas fuiffe affirmat Plin. lib. $6. Curiam Calabram, alii vero Tabula-
cap.i^.Hift. De Cloacis enim loquens rium fuiffe exiftimant; quidquid fue-
ait: Trahuntur moles intern<£ tantae, rit, antiquiflima fabrica ante Impe-
non fuccumbentibus caufjis operis: pul- riumpro certo haberi poteft, cum Irn-
pera-
praemonftranda effe arbitror nonnulla fant ruin& fponte pracipites, aut imp^
antiqua aedificia, ac monimenta, de &£ incendiis , quatitur foliim tcr^
quorumvetuftate,acftru<fturaeforma, motibus : durant tamen a Tarquink
certa mentio apud probtaos Auclores Prifco annis oclingentis prope inexpu-
fiat; & fic illis bene confideratis , ad gnabiles : non omittendo memorabili
caetera eis fimiliajudicanda probabili- exemplo, -vel eb magis , quoniam ce/e-
ter defcendamus. berrimis rerum conditoribus omiffkm
Progrediamur itaq; ad facras aedes, efl , ciim id opus Tarquinius Prifcm
Ecclefiarumq; vetuftas fabricas; exor- p/ebis manibus faceret, cjfetque labor k-
dium fumentes a profanis sedificiis , certum longior an periculojior , pajjim
tanquam vetuftioribus, & feveriori, confcita nece Quiritibus tzdium fugien*
certiorique Architect.urae lege con- tibus , no^vum & inexcogitatum antea,
ftru&is . pofleaque remediuiu invenit ille Rext
Et primum quidem certo fcimus, ut omnium ita defunElorum figeret
nonnulla vetuftiffima aedificia , quo- Crucibus corpora fpetlanda civibus , fi
rum rudera adhuc vifuntur , a prifcis mul & feris , ^volucribuf^ue laceranfa.
Romanorum Regibus conftructa fuif- Suffragantur huic conjecWae de ritu-
fe . Du&um enim Aquae Marciae ab aediflciorum fub Regibus parietin*
Anco Marcio IV. Romanorum Re- nonnullae, quas adhuc fuperfunt iru
ge aedificatum fuiffe, facile perfuaderi Atrio Nobilifs. de Caffarellis in Ca-
poteft ; dum Aquam Marciam in ulti- pitolio . Cum enim conftet ad com-
mis montibus Pelignorum nafcen- planandam aream templijovis Capi-
tem, per Marfos , & Lacum Fucinum tolini, fubftruftiones ex quadrato la-
tranfeuntem,& Romam petendo,mer- pide, regnante Tarquinio Prifco, ere-
fam fpecu, in Tiburtina fe aperientem, clas fuiffe , ut probat faepe laudatus
IX.M.P.fornicibusftru&isperduclam, Abbas Fabrettus in Addendis ad Syn-
primusinUrbemducereaufpicatuseft tagma Columnoe Trayani , ubi iftius
Ancus MarciusunuseRegibus, utait aedificii parietinarum Iconifmum af-
Plinius Iib. 31. cap. 3. Hift. fert; reliquiae iftae nos docent, quali-
Hunc ego Aquaeduclum obfervavi bus caementis magnificentia Regurru
totum conftare ex lapidibus Gabinis , aeternitati conftrueret. Vifuntur etiam
feu Albanis quadratis , de quibus fu- fubtus Palatinm Senatoris , & Con-
pra egimus cap. 1. fervatoru Populi Romani in loco pro
Ex iifdem quoque Gabinis, feu Al- equorum ftabulo hodie inferviente,
banis quadratis Iapidibus animadverti columnae aliquot ex eodem Gabino
conftare Cloacam Maximam, & ideo Iapide. Locus ifte annis anteaclis ap-
a Tarquinio Prifco , Anci fucceffore , pellabatur Salaria, a Salis diftributio-
conftrucftam fuiffe arbitror . Maxime ne , quam ibidem fieri mos fuerat.
quia a, Tarquinio Prifco Cloacas con- Nonnulli Antiquarii aedificium hoc
ftructas fuiffe affirmat Plin. lib. $6. Curiam Calabram, alii vero Tabula-
cap.i^.Hift. De Cloacis enim loquens rium fuiffe exiftimant; quidquid fue-
ait: Trahuntur moles intern<£ tantae, rit, antiquiflima fabrica ante Impe-
non fuccumbentibus caufjis operis: pul- riumpro certo haberi poteft, cum Irn-
pera-