DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.68047#0088
»
68 DEVRBEROMA
Ex his qua: didasunt obijciet aliquis: Hac nostra a-tate murorum cir-
cuitus, cum includat Campum Martium, Pliniano ambitu maior erit;
nunc tamen vix, aut ne vix quidem sequar, teste Marhano tredecim mil
lia passuum ; Plinius vero tredecim millia statuit, & ducentos : Deinde
cum auda fuerit postea Vrbs Traiano Principe, vr aiunt ;cerrissjme ta-
men Carsare Aureliano quanto erit amplior nostro antiquus ambitus?
Hsec antea mihi so'uenda in hunc locupotissimum reiechquae Marliano,
& Blondo, & Onuphrio, & omnibus, qui hunc ambitum antiquo paula
minorem agnoscunt,soluenda sunt, Aio igitur: Terminos Plinianos tan-
to temporii decursu alibi fuiise mutatos (nequeenim ijsdem omnino ve-
lligijs immutabiles muros fuisse volumus) alibi vero dimensos, sed eius
mensur;r nullam nos habere rationem. Nam Plinius loquitur de circuitu
murorum ; Peribit enim Moenia collegere ambitu. Quare, & Transtiberi-
nam regionem cinstam muris,quamuis extra pemcerinn ,inclusit: & alia
loca, in quibus nunc mcenia desserunt. Nam primo Capitolium ( ha?c
enim tum ArxRomana) Magnis^x. zi^^zix^e^ercilibusinejj.ugrabi-
lih vndique praealtis muns, ac Turribus cingebatur. Tunc etiam a porta
Collatina (qua: vel erat in eodem vestigio, vbi nunc alio nomine Pincia-
crepidinem ascenden%possea secundum illam tendebat ( apitolium ver-
sus ciusque munitionibus iungebatur: vel certe planiciei Romantr, non
longe ab eodem Capitolio,aliquam partem occupabat, vr ad Tiberini
excurreret. Ad h«c, Castra murum Aggeris Tarquini; non abstulerant,
quo, vt ex eodem Plinio sstpe dixi, Vrbs claudebatur ab Oriente. Castra
autem quadrato spatio illis extrinsecus adieda sunt. Nunc vero iroeniu
Tarquinianorum in castrensi illo ipatio reliquia nullar supersunt. Praete-
rea ad portam Nseuiam , vbi veteres Arcus Aqua: Claudiae; & in vlti-
mis Esquilijs ad Templum S.Crucis, vbi rude Amphiteatrum aspici-
mus, fortasse aliquanto latiora moenia, & magis diredurn angulum spe-
dauit Plinius, vt Arcus,& Amphiteatrum includerent. Tunc etiam moe-
nia prope A uentinum,secundum Tiberim,& planiciem Testacei montis
probabiliter ferebatur; Quid,si & alibi prope ssumen fuerunt? nam con-
tra laniculum in ripa suisse constat. Quando, & dquo sint extruda, non
constat. Horum autem vestigia nulla extant. Itaque etss deerat atuo Pli-
niano Campus Martius; moenia cum aliquot loca, in quibus efle desse-
runt, occuparent, tredecim amplius millia passuum explere, minore ta-
men qudm nostro, ambitu potuerunt. Nec etiam multum vrget indu-
ius ab Aureliano Campus Martius, etss plus vno miHiari adiecit. Tunc
*
nunc autem penitus sublatas, secundum Tiberim muri Vrbis, vt dixi, d
ponte nunc Xysto versus portam Flaminiam excurrebant:& a flumo.seu
temporum morsu consumpti sunt. Hos verd ,& illos Campi Martii si
Plinianis adnumeres,nonne quindecim millia passuum efficies, & tamen
terra: spatium, in quo nostri visuntun nisi sorte ad angulum illum Esqui-
Jiarum augebis? Moenia enim qua aliquot in locis intra nostrum ambi-
tum
Quomo-
do intra
minorem
ambitum
maiora^
moenia-j»
y?etpotue enim praeter eas, quas memoraui murorum partes stanres Plini; aeuo,
lib. 3.
Hist.
Moenia-, ,. „ _
artare Pii- na est, vel non longe aberat) murus conuersus ad Quirinalem,& in eius
nij ali.
quotin_j
locis erae
in quibus
efle desse
runt.
68 DEVRBEROMA
Ex his qua: didasunt obijciet aliquis: Hac nostra a-tate murorum cir-
cuitus, cum includat Campum Martium, Pliniano ambitu maior erit;
nunc tamen vix, aut ne vix quidem sequar, teste Marhano tredecim mil
lia passuum ; Plinius vero tredecim millia statuit, & ducentos : Deinde
cum auda fuerit postea Vrbs Traiano Principe, vr aiunt ;cerrissjme ta-
men Carsare Aureliano quanto erit amplior nostro antiquus ambitus?
Hsec antea mihi so'uenda in hunc locupotissimum reiechquae Marliano,
& Blondo, & Onuphrio, & omnibus, qui hunc ambitum antiquo paula
minorem agnoscunt,soluenda sunt, Aio igitur: Terminos Plinianos tan-
to temporii decursu alibi fuiise mutatos (nequeenim ijsdem omnino ve-
lligijs immutabiles muros fuisse volumus) alibi vero dimensos, sed eius
mensur;r nullam nos habere rationem. Nam Plinius loquitur de circuitu
murorum ; Peribit enim Moenia collegere ambitu. Quare, & Transtiberi-
nam regionem cinstam muris,quamuis extra pemcerinn ,inclusit: & alia
loca, in quibus nunc mcenia desserunt. Nam primo Capitolium ( ha?c
enim tum ArxRomana) Magnis^x. zi^^zix^e^ercilibusinejj.ugrabi-
lih vndique praealtis muns, ac Turribus cingebatur. Tunc etiam a porta
Collatina (qua: vel erat in eodem vestigio, vbi nunc alio nomine Pincia-
crepidinem ascenden%possea secundum illam tendebat ( apitolium ver-
sus ciusque munitionibus iungebatur: vel certe planiciei Romantr, non
longe ab eodem Capitolio,aliquam partem occupabat, vr ad Tiberini
excurreret. Ad h«c, Castra murum Aggeris Tarquini; non abstulerant,
quo, vt ex eodem Plinio sstpe dixi, Vrbs claudebatur ab Oriente. Castra
autem quadrato spatio illis extrinsecus adieda sunt. Nunc vero iroeniu
Tarquinianorum in castrensi illo ipatio reliquia nullar supersunt. Praete-
rea ad portam Nseuiam , vbi veteres Arcus Aqua: Claudiae; & in vlti-
mis Esquilijs ad Templum S.Crucis, vbi rude Amphiteatrum aspici-
mus, fortasse aliquanto latiora moenia, & magis diredurn angulum spe-
dauit Plinius, vt Arcus,& Amphiteatrum includerent. Tunc etiam moe-
nia prope A uentinum,secundum Tiberim,& planiciem Testacei montis
probabiliter ferebatur; Quid,si & alibi prope ssumen fuerunt? nam con-
tra laniculum in ripa suisse constat. Quando, & dquo sint extruda, non
constat. Horum autem vestigia nulla extant. Itaque etss deerat atuo Pli-
niano Campus Martius; moenia cum aliquot loca, in quibus efle desse-
runt, occuparent, tredecim amplius millia passuum explere, minore ta-
men qudm nostro, ambitu potuerunt. Nec etiam multum vrget indu-
ius ab Aureliano Campus Martius, etss plus vno miHiari adiecit. Tunc
*
nunc autem penitus sublatas, secundum Tiberim muri Vrbis, vt dixi, d
ponte nunc Xysto versus portam Flaminiam excurrebant:& a flumo.seu
temporum morsu consumpti sunt. Hos verd ,& illos Campi Martii si
Plinianis adnumeres,nonne quindecim millia passuum efficies, & tamen
terra: spatium, in quo nostri visuntun nisi sorte ad angulum illum Esqui-
Jiarum augebis? Moenia enim qua aliquot in locis intra nostrum ambi-
tum
Quomo-
do intra
minorem
ambitum
maiora^
moenia-j»
y?etpotue enim praeter eas, quas memoraui murorum partes stanres Plini; aeuo,
lib. 3.
Hist.
Moenia-, ,. „ _
artare Pii- na est, vel non longe aberat) murus conuersus ad Quirinalem,& in eius
nij ali.
quotin_j
locis erae
in quibus
efle desse
runt.