Goldast, Melchior [Hrsg.]: Collectio Consvetudinum Et Legum Imperialium, hoc est, Generales Et Receptae In Imperio Consvetudines, ac Leges Capitulares, à Diuis Regibus & Imperatoribus Romanis partim confirmatae, partim promulgatae (Frankfurt a. Main, 1613) [VD17 1:018425T]

SVMMVS PONTIFEX GRE-
GORIVS REPROBAT CERTOS ARTICV-
LOS IFRIS SAXONLCI ET CWAGDEN-
burgensis,tanquamiuridiHi»0 .
conttarios.
RegoxivsEpiscopus feruus seruorumDeivenerabihbussrarribus Archie-
piscopo Rigensi eiusdem suffraganeis salutem & Apestolicam benedi&ionem.
Ad reucrentiam D £ i.cxtirpationem errorum,&exalrarione Catholicaesidei at-
que iustitiat & animarum salutem. Quaidarn execrabilia scripra, Le ges seu specu-
IsiSaxonum appellata,mulra examinatione & maturitateiu hacpartc praehabi-
ta,aathoritate Apoftoiicaieprobamus,damnamus,&crecernimus irriu& ina-
nia, & carere orani iobore sirmitati», proot ccnciaerar in nostris iiceris.inde
cooftetis, quarura tenorest ralis.
Gregorius Episeopus- seruus seruorurh D11,ad perpetuam rei memoriam. Saluatot humani
^nerisDominussrosterlesijsChristus,cuius iicet indigne vices gerimus,cernens ipsum genushu-
n>anum,cruod addelicias paradisi creaueracex iapsii prochoplasti diabolicafraude deceptu per pcc-
catum tnobedientsx corruiite. Et quod futurorum puelcias prauidebacinter statutum purissimum
triricumhqstem inuidumsemiharururrizizania,&intetsacra prophanauntersincerafermenrun>;
& inter recta, iniqua hoslifibtrs cailidiscjue irtachirtationibus &aftntiispositurum, cuitores agri sui,
videlicet beariPerriprinerpis Apoftolorum,c%j&saccestoribnssiiis,pereundem tradidit plep.issi-
mam potestatem,aliorum Apostolorum & Discipulorum succeslbres, lciiicet Ecclesiarum pra:sules,
quisupernatum enelierent lolrum jnernsiceretsemenbonum. Ideocjuead nostrum principalirer,
aiiorumquepraslirorumEcciesiacsaniheDEispeiSarosficiBm.vtanimarumsalutisolerrisoIicitudi-
neintendentes,&agrumhuiusmodi,proutexpedit,sxpiusexpurganteS:Eaqua*nouetimushuma-
nxsaluci contraria,ttudiopastoralissblicirucb'hiseuellamus. Sanefidedigna&ndmodum molesta
pluriesqueincuicata relario piurirriorumad nostrum perdnxitaudirum, quod in Saxonia,& non-
nullisaiiis partibus, quasdamdetestabiliascripra, Legesseuspeculum Saxonum vulgariter nuncu-
pata,&inferius annotata,apud nonnuilosNobilesatque plebeios reperiuntur,quariudices&in-
cobeparrium earundem.omissisCanonibusaliisquescripturisSacriscontempris.quasnaturxlegi-
busacciuihbus& bonismoribus proculpulsis&longisretroaclisternporibusobseruarunr,&ob-
seruanr etiam depraesenti. Exquorum quidem obseruahcia Deus offenditur.ptoximusgrauatur,
veraiusticia&a;quirasdissipatur,canones&legescontcmnuntur. Etcnimiudiciumenormitersub-
wertitur, veriras impugnatur, contra bonos mores & legem natiirasagitur, dchoncstatut honestas,
libertasque Ecclesiastica concuicatur, & quod est deterius,apostolica denegatur potestas, 8c veritati
catholicac fidei derogatur. Nos igitur de his ranto doientes amarius, quanto exinde ilia scruantium
ariima:longionbus temporibus,stri&ioribus laqueissuerun t alsigati. Etproptereapaternis deside-
rantesaffe5ibiistot&tantismaiispericuliSobuiare.Nenobispra;dic^adissimulantibus,sanguisper
ipsapeecantium de nostris manibus a" domino requiratur,ipia scripta seu leges,quaenos mature vidi-
mus,&pernonnullosex fratribus nostris san£ta:Romana:EcclesiacCardinales& alios insacrapa-
gina magistrosacvrriuique iuiisDo&oresdiJigenterexaminarifecimus. Habitasuper eis delibera-
rionematura,tanquamfalsa,temeraria,iniqua&iniusta,&inquibusdamha:retica&sch!smarica,&
contrabonosmoresexistentiapericulosaqueanimabus deipsorumfrarrumnostrorumconsilio.au-
toritate Apostolica,tenorepracsentiumreprobamus,damnamus,& decernimusirrita &inania, &
carereomniroborefirmitatis,neciMMptocessus&iententias,siquasforsanipsarumreprobatarum
scriptarumlegumpra:te«usiericontingit,inposterum penitusnonvalere. Vr.iuerlisCluistifideli-
busper Apostolica scriptamandamus.quatenus ipsisscriptis & lcgibus reprobatis decaeteronon
vranmr.sedDominiterrarum tam ecclesiastici quam seculares.suos vtisubditos non permittanr.
Alioquin contrarium prasumenres,ciiiuscuriq; praeeminenciae,dignitaris,status vel conditionis exi-
slant, etiamsi Pontificali, vel Imperiali, aut Regali, vel alia qualibct praefdgeaht dlgnkare, excom-
municationis lententiam incurrerevolurnusipiofadco. Etvtreprobatio,darhnatio & mandatum
nostrumhuiusmodi,tamsalubremesfec1:umirrefragabiliterconsequatur,vniuersoS&singuios,ac
dominos temporales tam ecclesiasticos.quam etiam secuiares.perprefentes requirimus &rogamus,
vtpereorumconstitutiones&statutaperpetuaordinent&mandentsubgrauioribus temporalibus
pccnis, quod nullus subditorum suorum deinceps vtatur his reprobatis scripns, seu legibus me-
moratis, ipsalque in contrarium facienres taiiter exequantur,quodeorum scriptorum ieu legum
dctestandainiquitasdetetriseorum totalirerextirperur.Nulli ergohominumomninoiiceathanc
paginam nostrae damnationis, prohibirionis, constirutionis,mandati, voluntatis & requisitionis
intringere, vei eiausutemerario contraire. Siquisautemhocattemrarc prajsumplerir.indignatio-
nem Deiomnipotentis&beatorum Pctri & Pauli Apostolorum eius se nouerit incursurum. Da-
tum Auinione, 6. idus ApriJis,pontificatus nostri Anno tertio.
i^idldem.
Gregorius Episcopus seruus (eraorum Dei charissimoin Christo fiiio Carolo Romanorum
imperaton,&semperAiiguftosalutem&apostolicambcnedifiionem:FilichaiisIime,iamlongum
tempus est & pratericum, quod de etroribus & de execrabiiitace quorundam scriptorum decc stibi-
kuiu