5« LEGIS L0,NG08'4XD.
grare, t an tum est vt ille qui gatathinx susceperir, tales culpas no feciat donatori siio, quales solent in-
gtatifilijparcncibussuisfacere,perquasexheredantur,<}usinediccosunr. Ipieautem,quigararhinj;
susceperit ab illo, quicquid reliquerit donacor in dicbus obitus sui, habeat licentiam in suum domi-
nium recolligerc, & debitum crediroribus (bluere', & aliis rcquirere, & quodin fiducix nexu pbii-
tamest,reddac&requiratreminfiducia;nexupositam.
ii>Eii. •'•-■' ■ "
IV.Siquisresmascukunquedonauerit^&postea.quidonajkritJannechildrequiiiuerit.tunc
ille qui acceperit aur heredes eius, iurent qUod larihechild reddi tum sic: & si ausus non fuerit turaie,
quodcompositumsir,reddateiferquidum,idest,simile,qualeinilladiefuit,quandodonarumest.
Etfiiurauerit,sitabl61ucus.
Rex LVITPRANDVS.
V.Dedonarione,quassinethingacione,aucsinelannechildfadaest,minimestaredebec:quia
etsi specialiterin edi tto sicnon fuitinstitutum, tamen vsquemodosicfuit iudicatum. Ideoque pro
crrore tollendo hocscribere in edisti paginaiuisimus, & qui fuerint propinquiparentes, ipsi Cacce-
dant.&siipsiiuperstitesfuennt,quiipiamdonariohemsiuelahnechilddederint,poisinteamsibire-
colligere; excepto d in Ecclesia, aut in loco Sah£torum,aucinxenodochioproanimasuaaliquid
quiipiam donauerit,stabile debeat permanere. Quia in loco SancTrorum, aut in xenodochib, nec
thiru autlannechidimpediredebet,eoquodpr6ahimasuafa<5him est.
TIT. XXVI.
DeAdoftioHibus.
Imp. CAROL VS.
, I.Quifiliumlegirimumnonhabuerit,&aliumquemlibetheredemsibifacerevoluerit,coram
Comite, vel coram Rege, &Scabinis, vel Misio dominico, qui tunc ad iustitiam faeiendam inp.ro.
Oinciafuerincordinati,tradicionemfaciat.
TIT. XXVII.
Deacquisitionibus Aciorum Regk.
Rex ROTHARIS.
I.SiGastaldius,auc quisiibet A<ftorRegis,postsusceptas&e6mmisIassibi ad gubernanduru
eurces aut caias Regis.aliquid peigirachihx,id est,dqnatione;o ,ab alio quocunque fa<stam conquse-
sierit,sit iili stabile.siperprsceptionerri indulgehria; Regis in eum fuerir cofirmarum; alioquin quic-
quid.vtu^pradiAumertpostsiisceptamadministrationerripergarathinxacqmsierit.hoctotumRe-
giacquiratj&nonadiuumpropriumnornen vend!<lec,necipsenechereseius. ;
Imp. LOTHARIVS.
I I.Goncedimus etiamGastaldiis nostris curtes hostras prouidentibus,vc si proprio eorum pre-
cioresemerint,autquolibetiustoconrra6tuacquisierinr,sicutlexillasresadnostrampartemconce-
dit,itanoseasillisconcedimus,siinieruirio nbstrofidelesinuentifuerint.
TIT, XXVIli.
De vltiruts 'voluntstihm.
Rex ROTHARIS.
I. Si quisleprosus fuerit efFe&iis, & cognitum fuericiudici vei populo, quia cerra sit vericas, &
expulsus sic a ciuirare,vela caia sua,ita vcsolus inhabitec,-non sit illi licentia res suas alienareauc chin-
sare cuilibet persona;; quia in eodem die, quando a domo expulsus est, tanquam mortuus habetur,
'amen dum vixeritde rebus quas dereliquerir,pro mercedis intuitu nutriarur.
Rex LVITPRANDVS.
II. Si quis Longobardus,vt haber casils humanisragiliracis, agrotauerit, quanquam in le&u-
lo iaceat.porestatem habeat dum viuit,& recle loqui poceric, pro anima sua iudicandi vel disponen-
diderebus suis,quomodo aut qualicer vohierit,& quod iudicauerir;stabiie debeat permanere.
. Rex ASTVLPH VS.
III. CoghouimusmultotieSjpersidos hominei contra voluntatem defunccorumparencum
siiotum agere.dum ipiiproanimabussuisperldcavenerabiliaressuasdistribuebant; &pertinenti-
bus suis simplicicer libercatem cum rebus quibiislibec donabant,' Sc cu rri ipiis hominibiis per astu-
tiamagebanc,c<eosasuiscespitib.rcm6uentesihiUumieruitiumreplicabant,&pbstmodumliber-
tatem (irnul& rcs amiccebant. Ideo prxuidimus hancrefecare malitiam,vr voluncas & ordinatio <se-
fiancti adirapleacur, &ita (ancimus: vt,si quis Lohgobardus per chartam, ih sanitate aut in ajgritudi-
»e;res suas 01 dinaueric, & dixerit eas habere loca venerabilia, & familias, per quasres ip(i excolan-
tuf ,liberas eile dixerit; vc in ipsis religiosis loeis redditumfacian t,(ecu'ndum ipsius statutum reddan t
omnitempore,iuxtad6minriuibra;ceptiohem,ipsi&fili|eorum,&iinclibendesuisper(onis,sicut
domiuuseoruminstituerit, &abeisheredibusnonreplicentur,neca,suisce(pitibusrembueantur,
sedabipsislocisvenerabiitbusdefeniencur:Exceptosisuavoluncacevoluerin£exue,liccntiam ha-
beant
grare, t an tum est vt ille qui gatathinx susceperir, tales culpas no feciat donatori siio, quales solent in-
gtatifilijparcncibussuisfacere,perquasexheredantur,<}usinediccosunr. Ipieautem,quigararhinj;
susceperit ab illo, quicquid reliquerit donacor in dicbus obitus sui, habeat licentiam in suum domi-
nium recolligerc, & debitum crediroribus (bluere', & aliis rcquirere, & quodin fiducix nexu pbii-
tamest,reddac&requiratreminfiducia;nexupositam.
ii>Eii. •'•-■' ■ "
IV.Siquisresmascukunquedonauerit^&postea.quidonajkritJannechildrequiiiuerit.tunc
ille qui acceperit aur heredes eius, iurent qUod larihechild reddi tum sic: & si ausus non fuerit turaie,
quodcompositumsir,reddateiferquidum,idest,simile,qualeinilladiefuit,quandodonarumest.
Etfiiurauerit,sitabl61ucus.
Rex LVITPRANDVS.
V.Dedonarione,quassinethingacione,aucsinelannechildfadaest,minimestaredebec:quia
etsi specialiterin edi tto sicnon fuitinstitutum, tamen vsquemodosicfuit iudicatum. Ideoque pro
crrore tollendo hocscribere in edisti paginaiuisimus, & qui fuerint propinquiparentes, ipsi Cacce-
dant.&siipsiiuperstitesfuennt,quiipiamdonariohemsiuelahnechilddederint,poisinteamsibire-
colligere; excepto d in Ecclesia, aut in loco Sah£torum,aucinxenodochioproanimasuaaliquid
quiipiam donauerit,stabile debeat permanere. Quia in loco SancTrorum, aut in xenodochib, nec
thiru autlannechidimpediredebet,eoquodpr6ahimasuafa<5him est.
TIT. XXVI.
DeAdoftioHibus.
Imp. CAROL VS.
, I.Quifiliumlegirimumnonhabuerit,&aliumquemlibetheredemsibifacerevoluerit,coram
Comite, vel coram Rege, &Scabinis, vel Misio dominico, qui tunc ad iustitiam faeiendam inp.ro.
Oinciafuerincordinati,tradicionemfaciat.
TIT. XXVII.
Deacquisitionibus Aciorum Regk.
Rex ROTHARIS.
I.SiGastaldius,auc quisiibet A<ftorRegis,postsusceptas&e6mmisIassibi ad gubernanduru
eurces aut caias Regis.aliquid peigirachihx,id est,dqnatione;o ,ab alio quocunque fa<stam conquse-
sierit,sit iili stabile.siperprsceptionerri indulgehria; Regis in eum fuerir cofirmarum; alioquin quic-
quid.vtu^pradiAumertpostsiisceptamadministrationerripergarathinxacqmsierit.hoctotumRe-
giacquiratj&nonadiuumpropriumnornen vend!<lec,necipsenechereseius. ;
Imp. LOTHARIVS.
I I.Goncedimus etiamGastaldiis nostris curtes hostras prouidentibus,vc si proprio eorum pre-
cioresemerint,autquolibetiustoconrra6tuacquisierinr,sicutlexillasresadnostrampartemconce-
dit,itanoseasillisconcedimus,siinieruirio nbstrofidelesinuentifuerint.
TIT, XXVIli.
De vltiruts 'voluntstihm.
Rex ROTHARIS.
I. Si quisleprosus fuerit efFe&iis, & cognitum fuericiudici vei populo, quia cerra sit vericas, &
expulsus sic a ciuirare,vela caia sua,ita vcsolus inhabitec,-non sit illi licentia res suas alienareauc chin-
sare cuilibet persona;; quia in eodem die, quando a domo expulsus est, tanquam mortuus habetur,
'amen dum vixeritde rebus quas dereliquerir,pro mercedis intuitu nutriarur.
Rex LVITPRANDVS.
II. Si quis Longobardus,vt haber casils humanisragiliracis, agrotauerit, quanquam in le&u-
lo iaceat.porestatem habeat dum viuit,& recle loqui poceric, pro anima sua iudicandi vel disponen-
diderebus suis,quomodo aut qualicer vohierit,& quod iudicauerir;stabiie debeat permanere.
. Rex ASTVLPH VS.
III. CoghouimusmultotieSjpersidos hominei contra voluntatem defunccorumparencum
siiotum agere.dum ipiiproanimabussuisperldcavenerabiliaressuasdistribuebant; &pertinenti-
bus suis simplicicer libercatem cum rebus quibiislibec donabant,' Sc cu rri ipiis hominibiis per astu-
tiamagebanc,c<eosasuiscespitib.rcm6uentesihiUumieruitiumreplicabant,&pbstmodumliber-
tatem (irnul& rcs amiccebant. Ideo prxuidimus hancrefecare malitiam,vr voluncas & ordinatio <se-
fiancti adirapleacur, &ita (ancimus: vt,si quis Lohgobardus per chartam, ih sanitate aut in ajgritudi-
»e;res suas 01 dinaueric, & dixerit eas habere loca venerabilia, & familias, per quasres ip(i excolan-
tuf ,liberas eile dixerit; vc in ipsis religiosis loeis redditumfacian t,(ecu'ndum ipsius statutum reddan t
omnitempore,iuxtad6minriuibra;ceptiohem,ipsi&fili|eorum,&iinclibendesuisper(onis,sicut
domiuuseoruminstituerit, &abeisheredibusnonreplicentur,neca,suisce(pitibusrembueantur,
sedabipsislocisvenerabiitbusdefeniencur:Exceptosisuavoluncacevoluerin£exue,liccntiam ha-
beant