DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.11126#0259
orgdn. naturalib. in imo ventre contentis, 235*
«[ o j)skentitaqueimpurioresuccoi&nonduminhepatecocloali. Sedabsurdisiimaratio. Ojsaenimvtntriculo confutatio:
* (. 'ntejlifjuignobiliora &srigidiorasanguineper venam cauam delato aluntur, & mem brana sere omnes eum
K mt
rgk8antsanguinem, qui iam viparenchj/matis excoclwsuit. Accedit quinta eorum ratio non inualida, vtpu- Quinta.
0t Sinon aliturchjlo ventriculusMrftatimajsumptoctbo cejsatsames,sedatursitis ? Rejpondemus, duplicem ^u^exsam«
% Ltnent, naturalem vnam, animalem alteram: iUasine senfu eslsingulis partibm injita: hac cum sensu esl "P C* am°*'
% txWtlsm0 ventriCUl° > &PTAsmm ori proPria: iUasedatarfelaasiimilatione; h&t, cum diuuljionisfit
stnswt cejsante diuulsione,fedatur. Assumpto cibo cejsatjlatim animalis ventriculisames, quia oppleto ventri-
itilo cejsat illius diuulsio & compresiio. Naturalis autem ventriculi sames rigatis interioribus tunicis aliqua ex
0tesedatur,sed non omnino, nisiperseclaafimilatione, qm non nisimulta interiecla moraperficitur. lnter*
[ritatur VeigA Galenisententiam, dum scribiti Ouicquid nutrit,coctiones trespen: anseat necejse esl, hoc ad so-
\m arnosarumpartiumnutritionem reserendum, cumtamen milliesmille inlocissolum sanguinem ideneum
$ urtmn alinuntumsigmsicarit Gakms. Vr&terea, cumsalsum hocdogma tueri nonpojse videat, triplicem in
J ymtnculinutritionecotiionem agnofett,primamomniumchjlofin, qua insundoperficitur ifecundam, h<tma-
w t^Au m vents ventrm^ > teHiam homceosin>asiimilationem,qu<e in tunicis. Itaque chjlum a venissugi vult,
i! mxvcrtiin sanguinem,tandemquerurfum trahi a ventriculo. Sed hic error triplex; primum certum esl, rubo- Etroi veigsr,
$ stwfingmninon conciliari, nisiper contaclumparenchjmatu. Deinde, non video, curpotius trahatur a venis
(l)jlns,quamatunicuventriculi,fitantaeslchjli &membranarum ventriculisubsiantusimihtudo. Posirtmo,
j! s\tn\nturavenUchjlm,ibiqutrudlmtmumfanguinU perpemo ventriculummn alictyte
J mmedUte.sedsanguine. _
ik
HISTORIA ANATOMICA,
C A P» I ^Ct,
Dehepate.
ArtiVm in regionc infimacoinent&rum vnic^estprinceps&absolute
:i WTr^vMi?* necessaria, Graeci vtfty tv smpQcq^xwvqTiSJfy, Ladns iecurvocmii
quod iuxta cordis vires potestatem exerceatsuam. Huicventriculusci-
bum tanquam Famulus subministrat; vesicula, lienjtenes, regiae huius do-
mus iliuuiem expurgant,& veiutaculinaextrudunt.EstheparTwvcpAeswy HepAtudigxfc
p\'^wpfc,HippocratilibeIlodealimento, oufxcixwa^wg^c-cu/^jcrixo^, ojscina ts*s*
j^s«g«i«w,naturalisspiritusauthor,venarurn principiurn;, non^g&rws-jscd
<hoiKt}<nw$t quibus tanquamriuis vniuersam membrorum rempublicam
irrigat,& principisinstar propriis sumptibus vniuersi corporis familiam a-
* ijt;vndeHippocratiprimo^zr^y^^^eiwv^/^ditAgovdicitiirfon^ Ve-
* teresquidam t{w ivKotj>mv.ylu/, id e^terramfrugiseram^vocztnnt. Platoni sedesestamoris,5c Con^
r( cupiscentia:, ^f%n SfatyupvibKS: huic diuinationern tribuit, vultquc ihsro w «^&a^v ^ ^atvxwd"-
4" piruv moueri. HincTitii Eibella, & vulgatum illud , Cogit amare iecur. Medici naturalem fa^
cukatemineolocant. Abi!loenim,quaenutrici facultati famulatur appetentia, singulis parti*
M bus,sedpt2esertim oriventriculi communicatnr; vndefit, vtquihepatisiiDv/a-autscirrholabo*
m\ tant,sint^wTD(nTO< -mtvrm ydjpxrwv,cibosomnesauerstntur, maximequecarnes tk vinum fastidianc»
* Quai vero ad speciei conseruationem singulis animalibus insita est procreandi libido a iecore
adtcstes diffunditur. In huius visceris £u7r<^'^fundamentum principatuum, ac faculratum
vitalium &animalium situm est, vt in eiusdem K^7r^^^destruc1:io, &superficieitotiuscolor
^ abhepatisconilitutioneimmediatepcndet: qualisenim humor, taliscolorincuteesflorelcit; at
heparhamorumomnium primacstofEcina. Maximaergoilliusestdignitas, sednecessitasmul-
f to maior, vnde parenchymatum exortu Sc natnraprimum statuitura Galeno. Situmesthepar sitm,
^s indextro hypocnondrio sub diaphragmate 3c costis nothis; & ssepe apud Hippocratem oc«S-' v-
0 wiio^/uihypochondriumdicitur: distattamenaliquantulum asepto,neilli quasi ssabello prascor*
!| diaventilandiobelTet. Situm hunc obtinuit a naturatutissimum&digniutimum; costisquippe
quasi sepimentis obuallatum ; non vt vencriculus Bt intestina olsibus nudum , quia non ex*
»'f tendiheparvtilla oportuerat, sedin vasorum tantum conccptaculis sanguincm continere. In te*
0 ndlofcetu cxrecehs natis sinistrum etiam occupat hypochondtium ,quia otiatur eorum ventri*-
(f cu^s,necitadistenditurj atinadultis non patitur ventricuii distentiospatium illud a iecoreoc^
^ cupari. Humani hepatis figuram^ignorarunt veteres , 3c iuniorum quampludmi. Hippocra- Figufa,
* teslibro de ortium natura, & sexto Epidemiwn hepar in lobos quinque secat, pinnas, pinnulas,
f'J ^^vocatjquibus singulis propriaTheophilusindiditnomina. Galenus pluresinCsterisani-
sll mahbus, quam in homine agnouitlobos, ^.de vsupartium. Sed li autopsia? credendum ,ho-
'•0 nnni continuum est hepar, nec inlobossecatur, quadrupedibus ,quorumventriculuscum esset
P magis
1
«[ o j)skentitaqueimpurioresuccoi&nonduminhepatecocloali. Sedabsurdisiimaratio. Ojsaenimvtntriculo confutatio:
* (. 'ntejlifjuignobiliora &srigidiorasanguineper venam cauam delato aluntur, & mem brana sere omnes eum
K mt
rgk8antsanguinem, qui iam viparenchj/matis excoclwsuit. Accedit quinta eorum ratio non inualida, vtpu- Quinta.
0t Sinon aliturchjlo ventriculusMrftatimajsumptoctbo cejsatsames,sedatursitis ? Rejpondemus, duplicem ^u^exsam«
% Ltnent, naturalem vnam, animalem alteram: iUasine senfu eslsingulis partibm injita: hac cum sensu esl "P C* am°*'
% txWtlsm0 ventriCUl° > &PTAsmm ori proPria: iUasedatarfelaasiimilatione; h&t, cum diuuljionisfit
stnswt cejsante diuulsione,fedatur. Assumpto cibo cejsatjlatim animalis ventriculisames, quia oppleto ventri-
itilo cejsat illius diuulsio & compresiio. Naturalis autem ventriculi sames rigatis interioribus tunicis aliqua ex
0tesedatur,sed non omnino, nisiperseclaafimilatione, qm non nisimulta interiecla moraperficitur. lnter*
[ritatur VeigA Galenisententiam, dum scribiti Ouicquid nutrit,coctiones trespen: anseat necejse esl, hoc ad so-
\m arnosarumpartiumnutritionem reserendum, cumtamen milliesmille inlocissolum sanguinem ideneum
$ urtmn alinuntumsigmsicarit Gakms. Vr&terea, cumsalsum hocdogma tueri nonpojse videat, triplicem in
J ymtnculinutritionecotiionem agnofett,primamomniumchjlofin, qua insundoperficitur ifecundam, h<tma-
w t^Au m vents ventrm^ > teHiam homceosin>asiimilationem,qu<e in tunicis. Itaque chjlum a venissugi vult,
i! mxvcrtiin sanguinem,tandemquerurfum trahi a ventriculo. Sed hic error triplex; primum certum esl, rubo- Etroi veigsr,
$ stwfingmninon conciliari, nisiper contaclumparenchjmatu. Deinde, non video, curpotius trahatur a venis
(l)jlns,quamatunicuventriculi,fitantaeslchjli &membranarum ventriculisubsiantusimihtudo. Posirtmo,
j! s\tn\nturavenUchjlm,ibiqutrudlmtmumfanguinU perpemo ventriculummn alictyte
J mmedUte.sedsanguine. _
ik
HISTORIA ANATOMICA,
C A P» I ^Ct,
Dehepate.
ArtiVm in regionc infimacoinent&rum vnic^estprinceps&absolute
:i WTr^vMi?* necessaria, Graeci vtfty tv smpQcq^xwvqTiSJfy, Ladns iecurvocmii
quod iuxta cordis vires potestatem exerceatsuam. Huicventriculusci-
bum tanquam Famulus subministrat; vesicula, lienjtenes, regiae huius do-
mus iliuuiem expurgant,& veiutaculinaextrudunt.EstheparTwvcpAeswy HepAtudigxfc
p\'^wpfc,HippocratilibeIlodealimento, oufxcixwa^wg^c-cu/^jcrixo^, ojscina ts*s*
j^s«g«i«w,naturalisspiritusauthor,venarurn principiurn;, non^g&rws-jscd
<hoiKt}<nw$t quibus tanquamriuis vniuersam membrorum rempublicam
irrigat,& principisinstar propriis sumptibus vniuersi corporis familiam a-
* ijt;vndeHippocratiprimo^zr^y^^^eiwv^/^ditAgovdicitiirfon^ Ve-
* teresquidam t{w ivKotj>mv.ylu/, id e^terramfrugiseram^vocztnnt. Platoni sedesestamoris,5c Con^
r( cupiscentia:, ^f%n SfatyupvibKS: huic diuinationern tribuit, vultquc ihsro w «^&a^v ^ ^atvxwd"-
4" piruv moueri. HincTitii Eibella, & vulgatum illud , Cogit amare iecur. Medici naturalem fa^
cukatemineolocant. Abi!loenim,quaenutrici facultati famulatur appetentia, singulis parti*
M bus,sedpt2esertim oriventriculi communicatnr; vndefit, vtquihepatisiiDv/a-autscirrholabo*
m\ tant,sint^wTD(nTO< -mtvrm ydjpxrwv,cibosomnesauerstntur, maximequecarnes tk vinum fastidianc»
* Quai vero ad speciei conseruationem singulis animalibus insita est procreandi libido a iecore
adtcstes diffunditur. In huius visceris £u7r<^'^fundamentum principatuum, ac faculratum
vitalium &animalium situm est, vt in eiusdem K^7r^^^destruc1:io, &superficieitotiuscolor
^ abhepatisconilitutioneimmediatepcndet: qualisenim humor, taliscolorincuteesflorelcit; at
heparhamorumomnium primacstofEcina. Maximaergoilliusestdignitas, sednecessitasmul-
f to maior, vnde parenchymatum exortu Sc natnraprimum statuitura Galeno. Situmesthepar sitm,
^s indextro hypocnondrio sub diaphragmate 3c costis nothis; & ssepe apud Hippocratem oc«S-' v-
0 wiio^/uihypochondriumdicitur: distattamenaliquantulum asepto,neilli quasi ssabello prascor*
!| diaventilandiobelTet. Situm hunc obtinuit a naturatutissimum&digniutimum; costisquippe
quasi sepimentis obuallatum ; non vt vencriculus Bt intestina olsibus nudum , quia non ex*
»'f tendiheparvtilla oportuerat, sedin vasorum tantum conccptaculis sanguincm continere. In te*
0 ndlofcetu cxrecehs natis sinistrum etiam occupat hypochondtium ,quia otiatur eorum ventri*-
(f cu^s,necitadistenditurj atinadultis non patitur ventricuii distentiospatium illud a iecoreoc^
^ cupari. Humani hepatis figuram^ignorarunt veteres , 3c iuniorum quampludmi. Hippocra- Figufa,
* teslibro de ortium natura, & sexto Epidemiwn hepar in lobos quinque secat, pinnas, pinnulas,
f'J ^^vocatjquibus singulis propriaTheophilusindiditnomina. Galenus pluresinCsterisani-
sll mahbus, quam in homine agnouitlobos, ^.de vsupartium. Sed li autopsia? credendum ,ho-
'•0 nnni continuum est hepar, nec inlobossecatur, quadrupedibus ,quorumventriculuscum esset
P magis
1