4 £>£ VJSVS 7^0 B IL I T AT B ft|
Concludaimis ergo cimi veritate, tmandoquidem Cerebro tantapra? rcliquispartibuspri. s oC^]
i rr ._:___•___1____o ,/~________________:_____/*_ J____:J___./________rC-----n_:____ 1 t 'ssti^ - <*
leroran'
uilegia cesserunt, principalem & supremamanimas sedem idipsumeste constituendum. r h(cv
CAP' IL
_&#/#* externos veros anim& internuncios quinque tantum esfe omnesque extra Ce~ i^V a-1
rebrum collocatos. ^0'1. ],tU
- i . r
13Osteaquam perspe&um planumqueest animam in corpus velut obscurum carcerem de-
rrusam sine sensuum openeque discurrere, neque quidquam concipereposse',nece_rulTl
fuit, sensuum organanon procul a regia illa sede, & rationis ingenito domicilio collacari. ]^{S ^
Sensusergo quos externos nuncupamus, quinque sunt; Visus,auditus,gustus,odoratus,& 'j/^fC
ta&us,exquibusomnisnostracognitio dependet; vt vere Philosophusasserat, nihilomni- jio^
Cur quinque no nnq pernas quinque partes intelle&um siibingredi posse. ^^2,
tantumfint Q^j numerihujus rationemfeddere conarttur^ ideo dicuntquinque tantum conftitutos i^or'
frima ratio. er^e knCas, quod Vniuersum quinque simplicibus corporibus constet quatuor
scil. Elemen- 'Mss??
tis, & Cxlo quod nlturaea.shereaeest, purae, &nobilissimo lumine dotat_e. Visus (vtplato- !,.tLilirsl
niciaiunt quiproinstrumento sortitusestgeminaillaastra, radiissthereis&igne cceleftilu- :ivii'lircl
ccnte, non urente plena, ccelum refert, &. pro obie<5to lumen sibi adscribit. Auditus sonos #unc*i
percipiensproobie&oaerem agitatumimpulsumque nanciscitur,proinstrumento veropri-
mario (si Aristoteli credimus) interiorem aercmexiguo labyrinthoinclusum, &auribusin-
genitum. Odorans ad ignis naturam accedit, cum odor non nisi in arido quodam sumo a ca-
loreexcitato consistat* <3£commUniteraromatica omnia caiidisadnumeremus. Gustuihu-
Secunda* miditatem,ta&ui terram pro obie6to attribuimus. Alii vero qui varium hunc sensuum numc-
rum sic tuentur, quod non nisi quinque sint obie.cta propria, omniaque corporis naturalis ac-
Tertia. cidentia colori, sono, odori, siipori aut tra&abilialicUi qUalitatiad numerari possint. Stint fuarr!mU(
quihunc numerumab vsuxeucausafinalicolligunt: Sensus adutilitatemusumquehominis ffi'a, r
exanima &C corpore constituti, produxit natura. Visus 8c auditusplus anima? quam corpori 3' ?S C
famulantur, gustus & ta&usplus corporiquam animae, odoratus aequaliter vtnque setuitia sfm^ Ul£,
suaimpertit, &spiritus, primariaanimae instrumenta, recreat &emundat. Equinquehksen- J"unt>aut
sibusduoadvitam,&eirehominislimpliciter, tresreliquiadbeneesse, acoportuniusviue- :lomma-
rerequiruntiir. Adeiresimpliciternecestariisuntgustus&tadus. Hicsi nuturaeexploratori- stangimr,
buscredimus, fundamentumest $ vtitadicam^ animalitatis:ille vitamttietur& cohseruat. 1 !3tmturny
Visus, auditus, 8c odoratus commodioris vitae gratia sunt, atque sine his animal subsistere po- s >a P-
test. Primi duo velut summe necessarii obie&um homini internum, atque organo ita don- ^etquai
iun&um, ut ab eo sit omnino inseparabile, adeo vt Medici medium & instrumentum in guftu ;vnQe a J
6ctacT:uconsundant. Tres reliqui obiedtum habent externum &ab organo seiundum, vt ;j«£mm^l
visus aerem, aquarn, SC omne corpus diaphanum. Argutas 5c multiplices huius numeticau- ™ortur
sasinexordio libritertiideanimaperceniet Aristoteles,sed qu^E interpretes in varios sophi- (I[lraarum
smatum labyrinthos praecipitarunt, itanaturae & secreta Philosophise mysteriategere &oc- :^aram rei
cultare videatur > nonquidem velopoetarumfabulisintertexto, autsii|ferstitioso pythago- ^ueindi
ricorumnumerorumconcentu^ sedobscurabreuitate, haudsecusacsepia,qusutemanibus «tisomi
Qiuarta. piscatorum elabatur, osfuso nigro liquore disfugit, Sc serecondir. Sensus (ait Aristoteles) 'j^m\
uiristotelis de nonnisi quinque sunt, quiamedia per quaesentimus nonnisi^.modisalteraripoiuint. Me- pWliaDe
numerojen- diailladuotantumsunt, externum &internum:externum,aerest,aut aqua, internum caro aramhnita
^ratit*™071'aut memr},:ana» Aer & aqua recipiunt obieclra externa aut velut diaphana, sicque visuiancil- *'neque'.
lantur,autvelutcorpora mobilia&rara, sicque audituisamulantur j aut velut humidasic- «ipoters
cum recipientia sicque odoratuiinseruiunt. Caro vel membrana duobus modis considerari ^tione,l
postunt: aut ratione temperamenti e quatuor primarum qualitatumcomplexuexurgentis Jwde or
ficque ta6tus obie6basunt,autrationemixtionss humidicumsicco, sicque
(aporesguftudis- Nperfefl
cernent. Vt, vtsit, quinque tantum sensus este, illisque naturae prxscripto stationes suasex- ^mgen
tra Cerebri arcem obtigisse perspicuum j sm est, & euidens*. Hi veri sunt animae satellites &C ^gna, S<
nuncii,senestra_:perquas omnia clare intuemur, custodise&portarump
r£esides,quarumbe- !*mi0lis
, nesicio ad secretiora ipsius penetralia intromittimur: quas vbi sidem Rationi debitam ser- ^iacvi
uant, mille obieda persedissima eidem oiserunt, e quibus admirabiles discursus efsormat. *^ultus
Sed pro dolor quoticseam iniqua proditione subuertunt ? quam saciie blandarum volupta- hversan
5^/^w^tumillecebris,vtdesiciant, corrumpuntur. Vndesensusnonimmerito Mercurius Trisme- !|^et:
camtsices. gistaS) tyrannos & carnisices Rationis appellat, qu6d eam saepenumero vindam ligatam- ioilibu
que, potentiis duabus inserioribus, irafeibili &c concupiscibili, tradant,cumque dominasit. J^adtef
ancillam; cumlibera,mancipium constituant. Tuncsane srustralegesaut prascepta confti- , ^intun
tuit, tunc ipsi haud aliter obtemperatur ac legi vel magiftratui, ciuitate varijs dissidiorum tur-
bis in diuersas fa&iones distrada. Eheu quot anim*e iibertatem fuamper visum amiserunt? ^li^
Concludaimis ergo cimi veritate, tmandoquidem Cerebro tantapra? rcliquispartibuspri. s oC^]
i rr ._:___•___1____o ,/~________________:_____/*_ J____:J___./________rC-----n_:____ 1 t 'ssti^ - <*
leroran'
uilegia cesserunt, principalem & supremamanimas sedem idipsumeste constituendum. r h(cv
CAP' IL
_&#/#* externos veros anim& internuncios quinque tantum esfe omnesque extra Ce~ i^V a-1
rebrum collocatos. ^0'1. ],tU
- i . r
13Osteaquam perspe&um planumqueest animam in corpus velut obscurum carcerem de-
rrusam sine sensuum openeque discurrere, neque quidquam concipereposse',nece_rulTl
fuit, sensuum organanon procul a regia illa sede, & rationis ingenito domicilio collacari. ]^{S ^
Sensusergo quos externos nuncupamus, quinque sunt; Visus,auditus,gustus,odoratus,& 'j/^fC
ta&us,exquibusomnisnostracognitio dependet; vt vere Philosophusasserat, nihilomni- jio^
Cur quinque no nnq pernas quinque partes intelle&um siibingredi posse. ^^2,
tantumfint Q^j numerihujus rationemfeddere conarttur^ ideo dicuntquinque tantum conftitutos i^or'
frima ratio. er^e knCas, quod Vniuersum quinque simplicibus corporibus constet quatuor
scil. Elemen- 'Mss??
tis, & Cxlo quod nlturaea.shereaeest, purae, &nobilissimo lumine dotat_e. Visus (vtplato- !,.tLilirsl
niciaiunt quiproinstrumento sortitusestgeminaillaastra, radiissthereis&igne cceleftilu- :ivii'lircl
ccnte, non urente plena, ccelum refert, &. pro obie<5to lumen sibi adscribit. Auditus sonos #unc*i
percipiensproobie&oaerem agitatumimpulsumque nanciscitur,proinstrumento veropri-
mario (si Aristoteli credimus) interiorem aercmexiguo labyrinthoinclusum, &auribusin-
genitum. Odorans ad ignis naturam accedit, cum odor non nisi in arido quodam sumo a ca-
loreexcitato consistat* <3£commUniteraromatica omnia caiidisadnumeremus. Gustuihu-
Secunda* miditatem,ta&ui terram pro obie6to attribuimus. Alii vero qui varium hunc sensuum numc-
rum sic tuentur, quod non nisi quinque sint obie.cta propria, omniaque corporis naturalis ac-
Tertia. cidentia colori, sono, odori, siipori aut tra&abilialicUi qUalitatiad numerari possint. Stint fuarr!mU(
quihunc numerumab vsuxeucausafinalicolligunt: Sensus adutilitatemusumquehominis ffi'a, r
exanima &C corpore constituti, produxit natura. Visus 8c auditusplus anima? quam corpori 3' ?S C
famulantur, gustus & ta&usplus corporiquam animae, odoratus aequaliter vtnque setuitia sfm^ Ul£,
suaimpertit, &spiritus, primariaanimae instrumenta, recreat &emundat. Equinquehksen- J"unt>aut
sibusduoadvitam,&eirehominislimpliciter, tresreliquiadbeneesse, acoportuniusviue- :lomma-
rerequiruntiir. Adeiresimpliciternecestariisuntgustus&tadus. Hicsi nuturaeexploratori- stangimr,
buscredimus, fundamentumest $ vtitadicam^ animalitatis:ille vitamttietur& cohseruat. 1 !3tmturny
Visus, auditus, 8c odoratus commodioris vitae gratia sunt, atque sine his animal subsistere po- s >a P-
test. Primi duo velut summe necessarii obie&um homini internum, atque organo ita don- ^etquai
iun&um, ut ab eo sit omnino inseparabile, adeo vt Medici medium & instrumentum in guftu ;vnQe a J
6ctacT:uconsundant. Tres reliqui obiedtum habent externum &ab organo seiundum, vt ;j«£mm^l
visus aerem, aquarn, SC omne corpus diaphanum. Argutas 5c multiplices huius numeticau- ™ortur
sasinexordio libritertiideanimaperceniet Aristoteles,sed qu^E interpretes in varios sophi- (I[lraarum
smatum labyrinthos praecipitarunt, itanaturae & secreta Philosophise mysteriategere &oc- :^aram rei
cultare videatur > nonquidem velopoetarumfabulisintertexto, autsii|ferstitioso pythago- ^ueindi
ricorumnumerorumconcentu^ sedobscurabreuitate, haudsecusacsepia,qusutemanibus «tisomi
Qiuarta. piscatorum elabatur, osfuso nigro liquore disfugit, Sc serecondir. Sensus (ait Aristoteles) 'j^m\
uiristotelis de nonnisi quinque sunt, quiamedia per quaesentimus nonnisi^.modisalteraripoiuint. Me- pWliaDe
numerojen- diailladuotantumsunt, externum &internum:externum,aerest,aut aqua, internum caro aramhnita
^ratit*™071'aut memr},:ana» Aer & aqua recipiunt obieclra externa aut velut diaphana, sicque visuiancil- *'neque'.
lantur,autvelutcorpora mobilia&rara, sicque audituisamulantur j aut velut humidasic- «ipoters
cum recipientia sicque odoratuiinseruiunt. Caro vel membrana duobus modis considerari ^tione,l
postunt: aut ratione temperamenti e quatuor primarum qualitatumcomplexuexurgentis Jwde or
ficque ta6tus obie6basunt,autrationemixtionss humidicumsicco, sicque
(aporesguftudis- Nperfefl
cernent. Vt, vtsit, quinque tantum sensus este, illisque naturae prxscripto stationes suasex- ^mgen
tra Cerebri arcem obtigisse perspicuum j sm est, & euidens*. Hi veri sunt animae satellites &C ^gna, S<
nuncii,senestra_:perquas omnia clare intuemur, custodise&portarump
r£esides,quarumbe- !*mi0lis
, nesicio ad secretiora ipsius penetralia intromittimur: quas vbi sidem Rationi debitam ser- ^iacvi
uant, mille obieda persedissima eidem oiserunt, e quibus admirabiles discursus efsormat. *^ultus
Sed pro dolor quoticseam iniqua proditione subuertunt ? quam saciie blandarum volupta- hversan
5^/^w^tumillecebris,vtdesiciant, corrumpuntur. Vndesensusnonimmerito Mercurius Trisme- !|^et:
camtsices. gistaS) tyrannos & carnisices Rationis appellat, qu6d eam saepenumero vindam ligatam- ioilibu
que, potentiis duabus inserioribus, irafeibili &c concupiscibili, tradant,cumque dominasit. J^adtef
ancillam; cumlibera,mancipium constituant. Tuncsane srustralegesaut prascepta confti- , ^intun
tuit, tunc ipsi haud aliter obtemperatur ac legi vel magiftratui, ciuitate varijs dissidiorum tur-
bis in diuersas fa&iones distrada. Eheu quot anim*e iibertatem fuamper visum amiserunt? ^li^