DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0214
C d a? 4 telligitur, ex.eo.c.fi.+ Quid si dispen
Go^CrHo/t. * sat^nestcumtali)Utadomnesordi-
9
norc»
n
8
o
quid potest habere canonica-
' h, uel ecclefiam parochialemC*
fi per epifcopum uel
cum aliquo solum,quoad ordines^
Et dicit papa,quod episcopus pote-
rit tale beneficium simplex coferre:
sed non cum cura, nisi in dispensatio
ne contineatur expressd.Et sic de co-
suetudine obtinere uidetur: & sic in-
tatumfaitiutj.q.vij
spensationes,quasext(
tesuntmutilandasrquae
exwtnmunicatis.l.di.j
intellige,utuidelicetc<
nonfiat.Namdispensa
i ltanot.de r
| ii^n,
i |tonK.]Etde
'Fietlihj. $
1 teoiw,] Adde
^iinoUidtiw,
dd maiora ampliatur
sed ad minora.
n Periculosiam] Bene
sicitcle.depoen.cap/i
quis siuadente. ad
uersi.nec super.
o Etiamnot.] Secnn,
dumlnnoc.poftqim
hoc scripfi, de sent.p
reiud.cumte.mglxui
poteft.
!*5i'
jaiwjWp"®
isianouideturr«PetltJ
^utramquet
|]abetirfi^onemJ!
\ '^umt^otes
ca
V^mmnyq.u
Vwm.;luc« u
Sed aliud queritur,u-
4 Et papa . ] Poli
que,quod [equiturnj$
adu&fi.infammascn*
psi, quisil.Jltitleg.per
uenerabikm.super utr.
dissi ensatum. ubietM
satis tratiaui,dMls
ab imperio potesbM
legitimandi, id fitre
posiit in terris ecclefe*
Adde, anpapa legitis
met m terris imperij,d
econtra Imperator in
terris ecclesia,Balxosu
xxxvij. ij. lib. Paul, de
Caft. consil. cclxxxty
Pet. de Ancha. confit
cccxxj.
p6 Specul.lib.I.Partic.L
In fi.] Adhoc ditia, d nus. in fi.d Quid si dispensatum est
& sequens sacit quod ’ r ’ “ j
scripsi de sil. presbyt.
c.j.insi. ztr eo.tit.c.f.siu
per gloss. bocinteUigo.
hb.vj.
Dicunt.] Sicponit
* etiam <
Fit.] Vtincasuno*
jlro quicquid colore-
tur, tex. eft Deere.]. in
fi.de sil. presbyt.lib.vj.
quod hae dispenfatio*
nes siunt refringendae.
Interpretantis. ] Si
dicas, id est, conceden-
tis, cuius esi interpre*
tari.desient, excom. in* ficium,uel modicum fitf: tunc latd in
ter aUa. tunc eft pianti a ~ ’
i Canonicatu.] Gofi. dientiam. & de uerbo.signific.olim.
dixitperfonatum. ut],
dicam.
Collegiata.] Dixit gtis s.ff.deiurisdi.om.iudd.fi.Vbiue-
Gosijr.cuipereletiione ' ~ ’ n '
prouideturde retiore.
• Goffr. ] In siumma
de sil. presbyter, in ult.
col.ubi ponit etia quae*
ssionem procedentem.
Et scias,q, Hosi. ponens
hunc uer.in eod.tit.ult.
coi. attribuit huc etiam
Gojsi tante Gosfi ubi in
principio quasionis di
cit canonicatu, dixerat
perfonatum:puto quod
Hosi.mutauit propter
id quod siubmisit Gossi
de praeben. De canoni*
catuautemnon proce* h ex.de preben.c.fin. secundu Goffr.k
deret, secundumopin. — - - -
Arcbid. q tenet,episco*
pum difyensare possie e*
tiamin canonicatu ec*
clesbe cathedralis, ut
scripsi de sil. presbyt.c.
j.super gLinteUigo. Io.
Mo. contra,ut etia di*
cam i.desil. presbyt.in
sin. patet quodsi addi*
dissentUofien. cyau*
tor de canonicatu ca*
tbedralis ecclesiae tran*
fire poterat:sied sic sim*
pliciter ditium non pia
cet, cum sionet in cano*
nicatu ecclefiae ruralis,
episcopum difyensare
nonpojsie: quod nullus
assierit.
1 Retinere.] Notant
hoc zj duo quae siequu*
tur Innoc. cz Hostien.
de concefi praeben. di*
letius, ut ibi scripsi in
glossnot. exboc.cyad
uerte,qubd ista: qutfjlio
nes sirmantur tn disse*
sato, non in legitimo:
super quo uide quod
nes,& ad omnia beneficia ualeat^p •
moueri: nunquid quoad dignitates
& prolaturas dispensatum eiTe uide-
tur Dic quod non,propter ratione
proximd didtam.nam & si mecum di
Ipensatur in aliquo, non ob hoc in-
telligitur esie in alio dispensatum, ut
edixi. Quidam tamen dicunte, quod
jubi per priuilegium nulli fit proiudi
L
terpretabitur. arg.ex. de deci.ad au-
Sed tamen interpretatio non exce-
dit metas iurisdidionis interpretans
ro fit enorme pr^iudicium,est inter-
pretatio restringenda. ex. depriuil.
c.porrd.& c.recipimus.de deci. suga
gestu.de uerbor.sign. quid si per no-
5 uale.+ Sed quid si cum tali dispensa-
tum est,quoad ordines & beneficiu:
nunquid poteft habere canonica-
"tum \ uel ecclefiam parochialem^
Respon.non:fi per episcopum uel ar
chiepiscopum dispensatio sadafuit:
utex.defil.presbync.fi. &ex. decor
po.uiti.cdj.ex.de proben.cum olim.
Si uero per papam,intelligiturdispe
satum etiam in probenda.ex.de pr^-
ben.pro illorum.ex. de ota. & quali,
accepimus.$. fin. & etiam in ecclesia
^arochiali, non tamen collegiata’.
61 Quid si dispensatu est cum aliquo,
quodsibi non obstetdefedus nata-
lium, uelalius, qui potest honores
uel dignitates ecclesiasticas retine-
re1 Dic quod non poterit propter
hoc episcopatuobtinere,qui est non
soliim dignitas,sed est culmen digni
tatum:ut ex.de proben.uenerabilis.
propefin. Nam dispensationes re-
stringed^ sunt,ut dixi,& arg. ad hoc.
ex.de eled.innotuit.de proben. c.fi.
arg.tamen contra,ex.quifil.sint legi.
mper uenerabilem. prope princi. m
Quid si sit dispensatum super episco-
patu?Tudic,qudd non intelligitur
dispensatum eise super archiepisco.
patu.xij.dist. nos cosuetudinem. ex.
deeleft. scriptum. quia qui dignus
est minori,no semper est dignus ma-
iori: prout ibi not. Quidsidispensa
tum est,quod ad omnia spiritualia li-
ci t£ assumatur Dic quod non pote-
rit in episcopum eligi. Nam in gene-
rali obligatione no comprehendun-
tur, quae specialiter concessurus esie
quis non prgsumitUr.C.quae res pig.
oblig.post.l.j. Cum ergo haec digni-
tas excellens sit inter al ias, & specia •
libusgaudeatpriuilegijs, utij. q.iiij.
pr^sul.& c.seq.iij.q.vj.quamuis,& c.
7 seq. t &inueniamipsum aliarum di-
twotaw®exercei
ijjtemdiquaconcedu
^jlrfnonconcc
B Ii, oef,b'.Oepac.tu
gnitatum iuribus non comprehen- siripsihquifil.sim]^
diiutex. deconcesipraeb. diledus.& per uenerabilem su^'y
quia episcopus, summus pontifex, glossiij.^cduoni.
seusacerdosdicituriutdeconse.dist. mispermisicetur,^
v.de his. xij.q.iij. pontifices.ij. q.vij. uer.sied illud. ’
accusatio.non credo illam sub gene^ m princip^ -|
rali obligatione,seuconstitutioneco • 1 ”
prehendi.arg.ex.de sent.excommu-
nic. quia periculosum n. + Hoc etia
nota °, quod si episcop? sustineat in
famem ipso iure, uel per sententiam
condemnatum, uel etiam dispenset
cum eo, ciimtamen dispensarenon
possit:utij. q.iij. Eupheiniu. $. hinc
colligitur, tamen talis non admitte-
retur ad accusationem uel testimo-
nium,cum sit infamis: ut ij.q.j.prohi
bentur.ex.de testi. testimonium. In-
famis enim irregularis est: ut s.$.iu-
xta.uer.suntquoq;. Sed si episcopus dispenset cum alio,qua
cuminfamktalispostdispensationem admittitur ad testimo
niu,& ad accusatione,& ad alios legitimos aftus, & in ciuili
& in criminali causa, & cotraclericos & alios.Na cu ratione
dispensationis, possit esie in ordinibus susceptis, & promo-
ueri ad maiores:eadem etiam ratione poterit accusare &tc.
stificari insacerdotes.ij. q.vij.episcopi.&c.testes.Arg.rame
cotra in pr^.Decre.testimoniu.ubi dicitur,quod de crimine
condemnatus non admittitur in testimonium in criminali.
Sed illud in teli i go, ubi dispensatum
p non est p. Videturtamen,quod epi- p 'KoneJl.^Quod.hk
scopus possitrestituere infamem: & dicitHost. uidein^
per consequens tollere infamiam:ut proeditia.
colligirurl.dist.domino. uersic. ergo
dum. ibi ignominiam portans,&c. quod uerum est in omni
crimine, in quo dispensarepotest.nam & Senatus tollit inia
miam:ut ff.de postul.l.j.$.dequa.&ecclesia comparatur Se-
natui. x. q.j. ecclesia. Super hoc autem, licet ex.principale
propositum, notabis, quod infamia alia iuris, alia fasti.alia
canonica: qualiter utraq; tollatur,not.vj.q.j.omnes uero.Sc
c.illi qui. Tu uerd hoc ex ndstra dodtrina tenebis, quod se-
cundum canones infamia tripliciter aboletur: primo per ia
integrum restitutione: &hoc diredle per principem,quiso-
lus direft£ ad famam restituit: ut ff.de postulJ.j.$.cxteruin.
Indire&£ autem, & per consequens,etiam per alios iudices:
utinea.l.$.hoc editfto. Secundo, per dispensatidnemfastatn
ab eo, qui potestatem habet dispensandi, quando uidelicet
poenam crimini debitam remittit:ut in pramissis fepiusest
taftum.Tertid per poenitentiam :& hocdiuersimodd,secun-
du diuersas opiniones, qua? not.l.dist.in sumina. Patet ergo
ex pr$missis,q> aliud est dilpesatio,& aliud est restituti o,arg.
tn q, ide sunt S.$.consequenter.uer.generalitcr. Vi ru eccle-
siasticus iudex restituit aliquem ad famam: not.j. derestuss
integ.$.uidendum.uersi.irem iudex.t ~
trum legitimatus per episcopum po
terit effugere obieclione illegitimas
natiuitatis. Dixerunt Vinc.&Tanc.
q & papa q,quod sic,quoad aftus legiti
mos, scilicet quod possitesse iudex,
& testis,& tabellio,& huiusmodi. In
paterna aute haereditate , uel in alijs
non intelligitur esse dispensatu:quia
sicut non potestsuper hoc iudicare:
ut ex. qui fil. sintleg. lator. &c. cau-
sam,quae. ita nec dispensare potest.
arg.ex. de paroch. nullus. Etnotaq»
legitimatus &restitutus famse, & cu
quo dispensatum est in quocunque
foro, siue ecclesiastico, siue ciuili,o-
mnia ea facere poterit: super quibus
habuitpotestatem is, qui legitima-
uit,& famae restituit, uel dispensauit.
Poterit enim in omni iudicio testi-
inonium reddere: & ad ciuilesho-
Go^CrHo/t. * sat^nestcumtali)Utadomnesordi-
9
norc»
n
8
o
quid potest habere canonica-
' h, uel ecclefiam parochialemC*
fi per epifcopum uel
cum aliquo solum,quoad ordines^
Et dicit papa,quod episcopus pote-
rit tale beneficium simplex coferre:
sed non cum cura, nisi in dispensatio
ne contineatur expressd.Et sic de co-
suetudine obtinere uidetur: & sic in-
tatumfaitiutj.q.vij
spensationes,quasext(
tesuntmutilandasrquae
exwtnmunicatis.l.di.j
intellige,utuidelicetc<
nonfiat.Namdispensa
i ltanot.de r
| ii^n,
i |tonK.]Etde
'Fietlihj. $
1 teoiw,] Adde
^iinoUidtiw,
dd maiora ampliatur
sed ad minora.
n Periculosiam] Bene
sicitcle.depoen.cap/i
quis siuadente. ad
uersi.nec super.
o Etiamnot.] Secnn,
dumlnnoc.poftqim
hoc scripfi, de sent.p
reiud.cumte.mglxui
poteft.
!*5i'
jaiwjWp"®
isianouideturr«PetltJ
^utramquet
|]abetirfi^onemJ!
\ '^umt^otes
ca
V^mmnyq.u
Vwm.;luc« u
Sed aliud queritur,u-
4 Et papa . ] Poli
que,quod [equiturnj$
adu&fi.infammascn*
psi, quisil.Jltitleg.per
uenerabikm.super utr.
dissi ensatum. ubietM
satis tratiaui,dMls
ab imperio potesbM
legitimandi, id fitre
posiit in terris ecclefe*
Adde, anpapa legitis
met m terris imperij,d
econtra Imperator in
terris ecclesia,Balxosu
xxxvij. ij. lib. Paul, de
Caft. consil. cclxxxty
Pet. de Ancha. confit
cccxxj.
p6 Specul.lib.I.Partic.L
In fi.] Adhoc ditia, d nus. in fi.d Quid si dispensatum est
& sequens sacit quod ’ r ’ “ j
scripsi de sil. presbyt.
c.j.insi. ztr eo.tit.c.f.siu
per gloss. bocinteUigo.
hb.vj.
Dicunt.] Sicponit
* etiam <
Fit.] Vtincasuno*
jlro quicquid colore-
tur, tex. eft Deere.]. in
fi.de sil. presbyt.lib.vj.
quod hae dispenfatio*
nes siunt refringendae.
Interpretantis. ] Si
dicas, id est, conceden-
tis, cuius esi interpre*
tari.desient, excom. in* ficium,uel modicum fitf: tunc latd in
ter aUa. tunc eft pianti a ~ ’
i Canonicatu.] Gofi. dientiam. & de uerbo.signific.olim.
dixitperfonatum. ut],
dicam.
Collegiata.] Dixit gtis s.ff.deiurisdi.om.iudd.fi.Vbiue-
Gosijr.cuipereletiione ' ~ ’ n '
prouideturde retiore.
• Goffr. ] In siumma
de sil. presbyter, in ult.
col.ubi ponit etia quae*
ssionem procedentem.
Et scias,q, Hosi. ponens
hunc uer.in eod.tit.ult.
coi. attribuit huc etiam
Gojsi tante Gosfi ubi in
principio quasionis di
cit canonicatu, dixerat
perfonatum:puto quod
Hosi.mutauit propter
id quod siubmisit Gossi
de praeben. De canoni*
catuautemnon proce* h ex.de preben.c.fin. secundu Goffr.k
deret, secundumopin. — - - -
Arcbid. q tenet,episco*
pum difyensare possie e*
tiamin canonicatu ec*
clesbe cathedralis, ut
scripsi de sil. presbyt.c.
j.super gLinteUigo. Io.
Mo. contra,ut etia di*
cam i.desil. presbyt.in
sin. patet quodsi addi*
dissentUofien. cyau*
tor de canonicatu ca*
tbedralis ecclesiae tran*
fire poterat:sied sic sim*
pliciter ditium non pia
cet, cum sionet in cano*
nicatu ecclefiae ruralis,
episcopum difyensare
nonpojsie: quod nullus
assierit.
1 Retinere.] Notant
hoc zj duo quae siequu*
tur Innoc. cz Hostien.
de concefi praeben. di*
letius, ut ibi scripsi in
glossnot. exboc.cyad
uerte,qubd ista: qutfjlio
nes sirmantur tn disse*
sato, non in legitimo:
super quo uide quod
nes,& ad omnia beneficia ualeat^p •
moueri: nunquid quoad dignitates
& prolaturas dispensatum eiTe uide-
tur Dic quod non,propter ratione
proximd didtam.nam & si mecum di
Ipensatur in aliquo, non ob hoc in-
telligitur esie in alio dispensatum, ut
edixi. Quidam tamen dicunte, quod
jubi per priuilegium nulli fit proiudi
L
terpretabitur. arg.ex. de deci.ad au-
Sed tamen interpretatio non exce-
dit metas iurisdidionis interpretans
ro fit enorme pr^iudicium,est inter-
pretatio restringenda. ex. depriuil.
c.porrd.& c.recipimus.de deci. suga
gestu.de uerbor.sign. quid si per no-
5 uale.+ Sed quid si cum tali dispensa-
tum est,quoad ordines & beneficiu:
nunquid poteft habere canonica-
"tum \ uel ecclefiam parochialem^
Respon.non:fi per episcopum uel ar
chiepiscopum dispensatio sadafuit:
utex.defil.presbync.fi. &ex. decor
po.uiti.cdj.ex.de proben.cum olim.
Si uero per papam,intelligiturdispe
satum etiam in probenda.ex.de pr^-
ben.pro illorum.ex. de ota. & quali,
accepimus.$. fin. & etiam in ecclesia
^arochiali, non tamen collegiata’.
61 Quid si dispensatu est cum aliquo,
quodsibi non obstetdefedus nata-
lium, uelalius, qui potest honores
uel dignitates ecclesiasticas retine-
re1 Dic quod non poterit propter
hoc episcopatuobtinere,qui est non
soliim dignitas,sed est culmen digni
tatum:ut ex.de proben.uenerabilis.
propefin. Nam dispensationes re-
stringed^ sunt,ut dixi,& arg. ad hoc.
ex.de eled.innotuit.de proben. c.fi.
arg.tamen contra,ex.quifil.sint legi.
mper uenerabilem. prope princi. m
Quid si sit dispensatum super episco-
patu?Tudic,qudd non intelligitur
dispensatum eise super archiepisco.
patu.xij.dist. nos cosuetudinem. ex.
deeleft. scriptum. quia qui dignus
est minori,no semper est dignus ma-
iori: prout ibi not. Quidsidispensa
tum est,quod ad omnia spiritualia li-
ci t£ assumatur Dic quod non pote-
rit in episcopum eligi. Nam in gene-
rali obligatione no comprehendun-
tur, quae specialiter concessurus esie
quis non prgsumitUr.C.quae res pig.
oblig.post.l.j. Cum ergo haec digni-
tas excellens sit inter al ias, & specia •
libusgaudeatpriuilegijs, utij. q.iiij.
pr^sul.& c.seq.iij.q.vj.quamuis,& c.
7 seq. t &inueniamipsum aliarum di-
twotaw®exercei
ijjtemdiquaconcedu
^jlrfnonconcc
B Ii, oef,b'.Oepac.tu
gnitatum iuribus non comprehen- siripsihquifil.sim]^
diiutex. deconcesipraeb. diledus.& per uenerabilem su^'y
quia episcopus, summus pontifex, glossiij.^cduoni.
seusacerdosdicituriutdeconse.dist. mispermisicetur,^
v.de his. xij.q.iij. pontifices.ij. q.vij. uer.sied illud. ’
accusatio.non credo illam sub gene^ m princip^ -|
rali obligatione,seuconstitutioneco • 1 ”
prehendi.arg.ex.de sent.excommu-
nic. quia periculosum n. + Hoc etia
nota °, quod si episcop? sustineat in
famem ipso iure, uel per sententiam
condemnatum, uel etiam dispenset
cum eo, ciimtamen dispensarenon
possit:utij. q.iij. Eupheiniu. $. hinc
colligitur, tamen talis non admitte-
retur ad accusationem uel testimo-
nium,cum sit infamis: ut ij.q.j.prohi
bentur.ex.de testi. testimonium. In-
famis enim irregularis est: ut s.$.iu-
xta.uer.suntquoq;. Sed si episcopus dispenset cum alio,qua
cuminfamktalispostdispensationem admittitur ad testimo
niu,& ad accusatione,& ad alios legitimos aftus, & in ciuili
& in criminali causa, & cotraclericos & alios.Na cu ratione
dispensationis, possit esie in ordinibus susceptis, & promo-
ueri ad maiores:eadem etiam ratione poterit accusare &tc.
stificari insacerdotes.ij. q.vij.episcopi.&c.testes.Arg.rame
cotra in pr^.Decre.testimoniu.ubi dicitur,quod de crimine
condemnatus non admittitur in testimonium in criminali.
Sed illud in teli i go, ubi dispensatum
p non est p. Videturtamen,quod epi- p 'KoneJl.^Quod.hk
scopus possitrestituere infamem: & dicitHost. uidein^
per consequens tollere infamiam:ut proeditia.
colligirurl.dist.domino. uersic. ergo
dum. ibi ignominiam portans,&c. quod uerum est in omni
crimine, in quo dispensarepotest.nam & Senatus tollit inia
miam:ut ff.de postul.l.j.$.dequa.&ecclesia comparatur Se-
natui. x. q.j. ecclesia. Super hoc autem, licet ex.principale
propositum, notabis, quod infamia alia iuris, alia fasti.alia
canonica: qualiter utraq; tollatur,not.vj.q.j.omnes uero.Sc
c.illi qui. Tu uerd hoc ex ndstra dodtrina tenebis, quod se-
cundum canones infamia tripliciter aboletur: primo per ia
integrum restitutione: &hoc diredle per principem,quiso-
lus direft£ ad famam restituit: ut ff.de postulJ.j.$.cxteruin.
Indire&£ autem, & per consequens,etiam per alios iudices:
utinea.l.$.hoc editfto. Secundo, per dispensatidnemfastatn
ab eo, qui potestatem habet dispensandi, quando uidelicet
poenam crimini debitam remittit:ut in pramissis fepiusest
taftum.Tertid per poenitentiam :& hocdiuersimodd,secun-
du diuersas opiniones, qua? not.l.dist.in sumina. Patet ergo
ex pr$missis,q> aliud est dilpesatio,& aliud est restituti o,arg.
tn q, ide sunt S.$.consequenter.uer.generalitcr. Vi ru eccle-
siasticus iudex restituit aliquem ad famam: not.j. derestuss
integ.$.uidendum.uersi.irem iudex.t ~
trum legitimatus per episcopum po
terit effugere obieclione illegitimas
natiuitatis. Dixerunt Vinc.&Tanc.
q & papa q,quod sic,quoad aftus legiti
mos, scilicet quod possitesse iudex,
& testis,& tabellio,& huiusmodi. In
paterna aute haereditate , uel in alijs
non intelligitur esse dispensatu:quia
sicut non potestsuper hoc iudicare:
ut ex. qui fil. sintleg. lator. &c. cau-
sam,quae. ita nec dispensare potest.
arg.ex. de paroch. nullus. Etnotaq»
legitimatus &restitutus famse, & cu
quo dispensatum est in quocunque
foro, siue ecclesiastico, siue ciuili,o-
mnia ea facere poterit: super quibus
habuitpotestatem is, qui legitima-
uit,& famae restituit, uel dispensauit.
Poterit enim in omni iudicio testi-
inonium reddere: & ad ciuilesho-