DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0444
y
t
u
a
e
> , Dfrefit.] facti
xitinhbr.Topiw^
cr wtelligit^^
clarat obtu^Ui
td}uelgrauis.crii^
pri$,/^uersic.in
quod non proMefj
jM.
rem
dere
atte:
‘^ts7fe°d^Uniicit
erand
tiam.] Dixit trpo Alt
ber.Galeod.tit.uirf(‘
pen.qubdsitefis^t
retdidtwnsuwn,^
densem iuMis/ictfi
proutscripsit, non
rettesimoniumdiM
te/ks.v.q.i/.M^l
Gos.eod.tit. ante
Host,eodtitul.§‘M
quibw.adsinein^M
quidfiteflis/criMl
dehoc dixiitodtitsi11
tMits.m prin. |
& quia uicHteum agere & contrahere,ut episcopum.in re-
bus episcopalibus,& ab omnibus pro episeopo haberi. Item
super tali articulo, qui sic incipit: & cap. sibi ledlo & expoli-
to, dixit, &c. Et sic super omnibus articulis interrogetur, ut
prjedi&umest: &quceraturde causa secundum formam in-
terrogatoriorum,?. $. proxi. politorum. Responsiones,qua-
lescunque suerint, redigatur in seriptissub prceditla forma.
Quo fado alij testes eodem ordine super eisdem articulis eo
dem modo examinentur, & eorum didlain seriptis similiter
12 redigantur.! Et aduerte diligenter, quia ubi a teste de causa
scientias, uel de circunstantijs aliquibus extra principalem
articulum ex osficio,uel iuxta partis, contra quam testis pro
ducitur, interrogatoria quaeritur: his uerbis tabellio debet
uti, requisitus uel interrogatus, quomodo sciret,uel de hoc
quomodo scir.responditsic. argum. extra eodem, cum cau-
sam,qu<e.& ca.ad hoc. lib. vj. alias incipit,praesentium.iiij.q.
iij.cap.si testes.$. item serui respon. Vbi uerd superarticulo
principali deponet:tunc non utatur his uerbis,sed dicat: Ta
lis iuratus super tali articulo sic dixit, ex.de probatio.tertio.
Nam hic nulla fit qusestio,seu interrogatio: unde non est
necessaria responsio, sed solum legitur testi articulus, ubi est
certa facfti politio siue assertio,quam sequi debet di&um sim
plex:utiij.qusest.ix.cap.pura.extra eodem.quoties. & capit,
cum tu.& cap. ueniens. & c. significauir. &cap. cum clamor.
Siue depolitio: ut eodem tit. cum uenilset.ciim in tua. Albe-
ficus.licet ex quadam. & c.praesentata.ex. de probatio, quo-
nia contra.Siue ultraneaasseueratio: ut ex. eod. series. & in
pdi.c.iij. no debet eximinatorsuper articulo principali qu£
rere,uei aliqd facere, per qdr testis ualeat informari, ut ia di-
stum est.arg.contr^, quod super eo debeat testis interroga-
t ri.ex.eodem.pertuas c.t Vtauteboc
Per tUM.] Nullum absur 15 plenius careat,nota secundum papa,
dum,licet dicatur super u & dominum meum u,quod in telliu
examinatione quasdam consideran-
dasunt circa examinationem testiu:
quaedam circa ipsbs testes:qu^da cir-
ca eorum dida.Circa examinatorem
hoc attendendum est, ut sit prudens
& expertus,diligens 8c attentus,fide-
lis & cautus.Prudes & expertus,ideo
dixi,ut prudenter & diicret^atten.
dum, licet dicatur fuper
tali articulo Interroga»
tus teflis&rc. Vsic sir
natur.
Et do.meum.]Qjfihoc
not. m decre. cum cau»
sam.eo.tit.iUa tameti ibi
dicendo ,hic remisi.
dat,quod sit testis officiu,& qu$ eius uerba,& ipsius qualita-
tem & uultum. Officium namque testis quod primo iudex
attendere debet,est,dicere plenam ueritatem sine adiedtione
falsitatis supereo, super quo producitur, & hoc iurat. ouod
dicutsup.eod.§.sequitur.Debetautem testis eam ueritatem
dicere super articulo, super quo inducitur, quam quinque
sensibus percipere potest, scilicet, ui-
Et odoratu.] Adde x su,auditu,gustu,tadu,& odoratu x. t
quod non prohibet, quod fiet sic: Si
enim quaestio est inter aliquos,an ali-
quis rem aliquam tenuerit, uel cuius
coloris sit, tunc debettestis depone-
re de uisu, Redicet sic : Egouidi quod
P. de fa&o tenuit talem rem : nec est
neceste ulterius quaerere caustm scie-
ti se , uel sui didi, cum iam reddiderit
eam: nec aliam bonam ualeat alsigna
re, non tamen est inutile de ahjs cir-
cunstantijs qutcrere ab eo, puta, ubi
eras quando uidisti, & quando audi-
uisti,& qui erant tunc tecum, & de si-
milibus. Haec tamen nonsunt causae
didi sui, sed circunstantiae ad uerita-
tem plenius indagandam. Si uerd te-
stis dicat simpliciter, P.tenuit de fado talem rem : nec dicat,
uidi,adhuc ualet eius didum sinecausx redditione prola-
tum,si non fuit de illa interrogatus. Quod dic ut s. $.primo,
uer. item quod interrogatus. & infrd eod. uersi. uiso.Praesu-
mendum enim est pro teste, quod illam reddidisset, si inter-
rogatus fui sset, prima quasstio.vij.cap. sancimus. sed necipse
debet esse iudici nimis uerbosus.suprii $.primo, uersie. item
& L_ _
quodqu£non claudun^ 14 De uisu probatur s. § primo, uer. ite
tur sub aliquo ex qumcfa J
sensibus,non cadunt di/
reste in teftimonio. Bal.
in l.qui te (lamento. §. et
ueteres. ss.de testamen.
Additio. Et qualiter te»
sies deponant super his.
qug magis percipiatur
intelleftu}quamsensu}ui
de Bal.confil. cclxxxvj.
incip.Thema proponi»
tur.uer. super esi igitur,
in col.pen.in ij.uol. He.
Perran.
. Jidnecgudarhnecodc
^rertcausamdidlisqi
citfio^oodcdlaspera
u
/ 1ddt^]Luc.r>j. b i
r;
h
d
d
X
p
c<
io
&
c;
Pe
ra
ni
Pu
20 b
m
Specui. lib.I.Partic. 1111.
quod est uerbosus. Vtile tamen est tunc quari de cans, J'
lui: nam si dicit,Scio quod nullus dubitat uel ania s 3 011
dicunt: t Velscio,quiascio:insusficissns causa\st-nn^5
ualet eius didum.sed si dicit,Scio,quia uidi: tuncbonaVst?
dem quoque est quando queritur de colore, ideoquecj 1’
nequit in talibus testificari, quia ibi non potestbonai
per eum reddi,nisi uisu: quo sensu caecus caret, qutedicu?
praeallegmersi.item quod non prohibet.&sequen. DeaJ
tu quoqj is qui audit potest testificari. si enim quaerituran'
quis habeat uocem altam uel submissam,& planam, grossam
uelgracilem,bonamuelmalam. Hic reddendaestratiode
auditu, nec aliasufficiens esse potest. Potest quoque reddira
tio de audituxum quaeritur, de qua materia aliquis pudici
uit,uel legit,uel concionatus est.ldem etiam eliquando™
ritur de uenditione rei,uel de obligationecuiuscunquei.
rius contradus inter aliquos initi, in quibus nullasusficienj
16 ratio reddi potest , nisi de auditu, t Nam situnediceret:
Scio,quiauidi,falsum dicit:quiauoxueluerbumuiderinc,
quit,sed audiri sic, quamuis Aristote-
les dixerit y,qudd uoces aliae albae,a- y
haenigrae.Idem etiam estdealijssensi
bus,qui taliadui congruereneque-
unt. Hinc est,quod omnino surdus,
quantumcunque oculatus linguo-
sus,nequit de hoc testificari. Instit.de
tefta.§. testes. Sed in primis casibus,
in quibus non de auditu, sed de uisu
causa queritur,bene potest surdaster: •
tamen qui disficulter audit, si non sit omnino surdus,pottU
17 etiam in his testificari.! Quid de mutocNonuidetur.qiioi
aliquo casu possit ferre teftimoniumtut in prae.^.testcs.&C,
qui testam. fa. pos mutus.nisi forsan,
z exeplo Zachariae z,seiret literas : & z Zacbaria/L^
per seripturam redderet testimoniu, j.cap.
uel quia signa indubitata haberet,per
quEead pienum in tellig: pollet. C.eodem titulo.l.discretil
deleg.iij.l.nutu.exira,despon.ctim apud.&c.tus.argum
tamen contra, quod testimontum nequeat per seripturam
proferri.extra,qui ma. ac. possd. nobis, v.quaell.ij. c. relatura,
lij.quaest.ix.testes. &cap. charta, extrd.de coha, cleri.&mu.
tua. Sed illa uera suntin his, qui fari posiunt.extrudespon.
ture.tunc enim de se loquarur.de conlecr.distinftio.iiij.cM
pro priuil. Sed nec tuc susficit, nisi per iudicem exammetus,
qui considerare habet uocem testis & pallorem: ut dixisa-
pra eodem $. uersicul. considerare e-
tiam a.Si dicas,cum edidum detesti- a Versi consideret*
bus,prohibitorium sir: c secus, surdus,
& mutus ex pr£missis admitteren-
tur, quia expresfdnon prohibentur,
if.eodem.l. j. Respondeo,prohibiti in
ueniuntur:ut in prse.$. testes. & ff. de
testamen.l.qui testamento. Sed & si
18 non inuenirenrurprohibiti,!habeo
tamen ueram Scnaturalem rationem,
quaimpediuntur.fi'. de iudicijs.cum
pra'.ror.§.non autem omnes. Et talis
ratio pro iege seruanda est. j. distinft.
consuetudo.Institu. de iure natura.$.
qcKuerd naturalis ratio. Etscias,q>
quandoque de auditu auditus : quee
dic ut in praedist. uersicul. item quod
non paribus. & sequentib. De gustu .. 3s{)
etiam testis deponere debet: unde si qusratur^e^^
an dulcis fuerit, uelamara: necesse habet red ei" J,
nium de sensu, qui ei congruit, scilicet de tuVere
ferat rem talem esie, nequit causam scientise re
cientem,nisi de guftu:ut dicat,Scio,quia L^jgesiiss11
aliorum sensuum hic aptus esse potest.
quarto, Auris uerba probat, & guttur estas £u ^lii
Xp! Deta&utestimonium reddeturiundesiquar1 j^noJ
qua aspera sit, uel lenis, uel suauis, uel mol u aSenjm^
potestreddi testimonium ,nisi detaftu. Pe^erj fl(
corporalis,uel suauitas non comestibilis?11^’
^er^cxin^
«idi *. eii« (B”non
potoMi«t|.pe
y.colin priti.
dil.ediii.l.quiclauum.$.:
milia, hoccasu.&prxcec
niamembra idem haber.
dteriattribuendum:utb
re. cum ex iniunfto. E
modis potestadueritatei
lupra eodem. $.proxi.uei
gruasmt, & pertinenti a,
extrude test.ad hoc. alii<
men omittatur,non mini
iisicul.deuisu. t Debete
ligens,ut uerba testis atte
uersi.uiso. &sequent.& u
wnsiderare.&locum, &t
ftantias,&alia.qu2e <dic ui
ttiampraesumptiones: ni
quandoque ratificanturp
penacitum.argum.iiij.qi
Bus. licet aliud sit in su
n^simili: extra, de lit.ee
wuiressumutexpartiu
tlutn opponat attestation
™iodicioproduft£:tal<
^■argo-ex.detestibus1
“mtfcommun.diui.i
P^operis.&sequent. E
^qwdis.cuicomr
n t/ ljdelesjre-sip>1
c rest
Per'
Ciu’
s .uw.ut aut e
tc$'' qui turaui
I