DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0787
r
y
>7
wetttr>pppta:
prius e sset, non est tamen ui&, utrum
instrumetum loquatur in prima, uei
in secunda persona, dum tamen non
immutetur substantia ueritatis : ut
extr^ dc conuer. coniug. dudum.
& ff. de donation. ex haeseriptura.
nisi forte in instrumeto sententiae,in
quo iudexdebet in primapsonalo*
qui: argum. C. de senten. exbrenie»
recit.l.j.Abj contra, ut infra de sen-
tentia,§.iuxta. uer. non ualet etiam.
Sed nec refert, utrum concipiatur
per uerba pr$sentis,uelpraeteriti te-
poris,extra de iure pat.quod autem,
infin. Vtrum autem instrumentum
perditum, tXerbis primis non muta-
tis,reficietur,de hoc not. supra eod.
nitur, quod non estconfedum per
eum notarium, qui est suspedus,?.
uer.primo. Super quo no. breui-
ter, quod est magister Rationis, qui
maior est in Ratione: sub quo est ta-
bularius:&ssibisto est minor tabel/
lio,inauthen.de tabel.inprine. Coi.
u iiij.u Quandoq; tamen unum pro re-
liquo ponitur. Vndeolim cum con-
trahentes ueniebant ad eum,qui pr$
eratstationi, ille remittebat eos ad
alium, puta ad tabularium, ut eos au
diret: &is, qui fort^ seribere neseie-
bat,audito coatra&u iterum alij,pu
ta tabellioni,seribendum committe-
bat, ut ibi probatur. Hodie uerd ta-
bellio contradlum audit usq; in fi-
nem,& ipse per se debet seribere do-
cumentum, 8c complere, utin eo.ti-
tu.$.nos autem.&§.ut igitur omnia.
& C.lib.x.de tabul.generali.C.de fi-
de inst. contractus, nec potest hoc
alij committere,in auth.eo. $.penul.
quia facere instrumentum non com
x petit iure magistratus *. unde non
potest committi, sf. de offic.eius,cui
man.estiur.l.j.in prin.Si tamen com
miserit, seu delegauerit, punitur i-
pse: sed instrumentum fadtum uide-
tur ualere,ut in eo.tit.$.ut tame non.
• uersic.si uero potest. Sed illud in ci-
uitate Constantinopolitana ,ut ibi-
sid non convertitur*
Item etiam rp/e ,quent
tabellionem uocamws9
si 4 /etp/b extra officia
sine commifaone sarta
a tabulario rogatu#
seriberet instrumentu,
haberet plenam sidem
sine siibscriptione taba
larij. Sed cum in osfi»
cio ex commisiione ta»
bularij siribit, ilhscri■>
ptura a subfcriptiomS;
magis tabularij, quang
4 subsiriptione tabel»
lionis fdem habet, fa»
citss.dc osfic. eius, cui
man.est iur. l si pr<gfo r„
Sunt alij notarij,uel ta»
beUiones, qui stationts
non habent, nec per a»
liud ossiciu/m,quam ta*
bellionatus deputati
sunt ad seribendum cr
audiendum Mrtqmen
ta: irti rnftar sieundo-
rum iudicum, de qui»
buss.bene poffimtau»
dire contrahentes, cr
conficere protocolia,
C7 instrumenta: cr to,
tum per si debent au»
dire, finbere & come
plere, er nullam par-'
tem per alium explica/
re,ut in d.$.nos autem,
de tabellio.
Ad d e ad uerfic*
seq.si item. opponitur,
quod talis illud fcripfit,
Crc.g, aliquis prohibi*
tus etia notarius, licet
fit m quist possitsiione
tabeUionatus, & con»
siciat in frumenta, non
tamen propter hanc
quasi posjefiionem te»
nuit ualidasua Mru*
menta: sicus tamen e si
■ocM>r“a
ofra.de iurdiiafn
itctte,dereg.iwf4;
icertu^fl^
i.^qHodno.Cio
iralib. cotrartu^^
itionis,uel dio s
uendens, tfdM
itariotquidid^
tUudibimcludat^i
sth.l,GaUus.polip
4ribit.R^0|
poEiWwodH*
Btuerbasunt Accur. qut sequuntur ibi>not.§.primo,
^^^rtratus.] Me ratio fuit Accur.ingloss.de qua dixi Sed
hlicet laco.de Bel. cum certum fit, tabellionem magistratum
nOtl else. Sed hoc uoluit Accur. nec iurisdirtionem habere,sed ha»
Diciter'
w rationem essc, ne
usurpentur officia, uel
promiseuis artibus con
findantur: alleg. C.
de episiop. CT cleric.
repetita. V hbro xij.
i( numera. er
Uiij.crvj. crtne-
juini. Adde ratio»
nnn, quod persona
fides cr mdustria esl
derta, extra de ossic.
deleg.cap. sin.
de [olui, inter artisi^
as.
NecolL
wph4c,ji I
WioiMi tcihd
s C7 n<ttnr
rsiietudo
t, ^oduo.si4?
np. emptorem, j, 15^ notatur. j 1«
<t.wipm.wgU gloplc eslargimicn. 15$.postquam.uersicu.j.-t Item oppo-
tenet inaliislo* -'J-
-CrinboccosilM
■ftdTbitriu bonim
‘dereg.iwr.inperss
per^odfiia
cis inftrumentum non
tulere. Sed ad par-
tem, quod ualeat in-
ftrumerM , induci»
tur, quod alius est,
quiscribitteslamentum
originale, putd fir*
SIK, uel ipfe testator,
traliiu,quiiUudpu*
blictt ad sidem sici-
etiddm, puta officia-
lis , magistri census,
Us! sunilej. Patet pri/
mum s,de terta. I. ser»
um.GrC.eo.hac con-
[ultisima. in princip.
CT C. eod. testamen/
t^Lconsulta. Idem
in donatione seripta
peruni^,^ perdii»
Hm publicata,C.de do»
M.l.inbdc.0-maxi/
me 'mhoc, cum con-
(«ntit, q«i protocol»
hm scripfi. sirft re»
> qui per 4liUWt
libro tj.concor. &o»
mnid nostra facimus,
C^c.C.de uet. iure e»
eX dr^entar‘i^ uidetur cafus in authen.de
PcbtS uer°‘ibi>si nonscripsitfcd per
unouit s nejibi. Q^od non posiit,mducitur:quia qui per si co»
txbr ■m^ronunci<ir€ debet per si,cr non per alium, C.de sin,
C,^e ^r-efnP^sin- uenidm
^artebrZ^0^ pernot.in regula,potest quis.lib.vj.
^duitotum ^CU notdrios distinguedos,ut iudices,quorum
w.om iJn ^Art€m committere posiunt, etiam priuatis,ss.de iu/
suh Leum, qui. er l.ij. iij.mfi.ex.de
detri ^^om^ij.in qua tamen non procedit,quod di»
^fdirtion^h^°n^>de ^firip.statutum^./Mb.^j.Sunt aliqui
M><le auihm n™eflt w uo^entes totum,qui dicuntur ludices chartis
^^c.pen l iUcl’re!n non n°ttam.$./.sseo. l.v.extra de rertit,
1 Miqihj w /h Slc in notariis magtstros tabularios,^ ta»
’ 1 est Luer, prox^ mhicsiq. horum diuersi
Delnstrumentorum editione. 66g
sunt ss>edes,cr diuersa osficia cr nommd,de quibus no.Q.de tabular*
super Rubric.Et conslat per pradirta,quod tabularij seribere pofiunt
per alios,&per fi signare : cj hoc innuitur in authen.de tabellio m
prin.ibi,completum a tabellione cr tabulario. Posient etiam persici»
psos totum scribcre.omnis enim tabularias est tabeUio,secundum eu:
demno. y Sed quid, uidemusNar-
bonae & Florentis aliquem esse ma-
gistrum Rationis, & ille mandat per
discipulos confici instrumenta?
Respond. illud ideo est, quia & ipse
discipulus audit contrarium , &ei
iniungitur seribere documenta : i.
deoque seribere potest , & magister
ibi suum signum apponit, & se sub-
seribit propter maiorem autorita-
tem,ut ff. de edend. si quis ex argen-
16 tariis.$.j. t Nam quanto plura signa
in chartis, tanto sunt cautiora instru
menta , ut inauth. deside instrum.
$.oportet.xcviij.distin.§.j.& c.j.&ij.
extra de offic. deleg. prudentia, in
princip. ibi, integrum estiudicium,
&c. Vbi autem non estmagistersta-
tionis, habens discipulos iuratos in
praedicis locis, non potest unus ta-
bellio id alteri demandare. Ex quo
paret, extirpandus est abusus,qui
inplerisq; locis dicecesis 8c prouin-
cise Narbon.. irrationabiliter inole-
uit,utlxviij.distincf.corepiscopi.Ibi
enim tabelliones mandant in singu
lis uillulis,uel castris, sacerdotibus,
uel clericis, & quandoq; etiam lai-
cis,ut eorum uice audiant testamen
ta, & contra&us matrimonij, & ali-
os,& in seriptis cu testibus redigant:
ex qua seriptura ipsi postmodu con-
ficiunt instrumenta, uel seriptura?
per illos fadte subscribunt: &mal^,
utpatetexpr;emissis : nec talis seri-
ptura faceret fidem, si opponeretur.
In his aurem multum operaturcu-
iusq; loci consuetudo, ex. de fide in-
st.ru.cum diledus. Item opponitur,
talis illud scripsir, qui non posiet
esse tabellio: quod dic, ut s. §. restat.
uer.sedcum dixeris.& seq. Item op-
ponitur cotra instrumentum, quod
per aliamscripturam contrariam ea-
dem die sadam,uel ab eadem parte
producam , derogatur ei fides,ex.
defide instrumen. imputari. C.eod.
seripturje. Idem & in literis papae,
extra de reseript. pastoralis. t Sed
pone /produco instrumentum , in
set,si ide essit in quasi positssione huius osficij, qui posiet etiam U»
beUio: uide per Ang.in add. ad Bar. in l.generali, C. de tabula.lib.x.
Si uero bnstrumento non redurto m modium, morte, uel alio impedi»
mento meuitabili,non posiet rogatus facere instruAnentum, autori/
tate ordinarij siet per alium, cr ualebit:ex.eo.ti.c.pen. Item si consine
tudo loci haberet,q, ex protocollo unius posiit alius notarius sacere
instrn/mentum,iUi slaretur,C.qute sit longa consue.l.j.ex. eod.tit. cuni
dilestusjj. resionso, ubi ertam decuriones, uel regimina ciuitatu hoc
alicui concederent, quod de alterius protocoUis pcsient instrwnentct
publicare,ualerent talia inftrumenta: siesiruat Italia.sacit C.de iu
rtitid CJiur.omnes populi.^ deemandp.U.l.j. cr uide s.eo tit.§,o»
stenso.uer.quod, si aliquis tabellio. in uer. ibi siquenti trartatur de
abbreuiatura protocolli:de quo uide,quod ibi dixi.
AD D E,«i per Bal.cons. Ixxxv.ij. lib, Paul, dc Cast. cons. ccxxx*
per Pct.dc A/ich» cons.ccxliisi
y
>7
wetttr>pppta:
prius e sset, non est tamen ui&, utrum
instrumetum loquatur in prima, uei
in secunda persona, dum tamen non
immutetur substantia ueritatis : ut
extr^ dc conuer. coniug. dudum.
& ff. de donation. ex haeseriptura.
nisi forte in instrumeto sententiae,in
quo iudexdebet in primapsonalo*
qui: argum. C. de senten. exbrenie»
recit.l.j.Abj contra, ut infra de sen-
tentia,§.iuxta. uer. non ualet etiam.
Sed nec refert, utrum concipiatur
per uerba pr$sentis,uelpraeteriti te-
poris,extra de iure pat.quod autem,
infin. Vtrum autem instrumentum
perditum, tXerbis primis non muta-
tis,reficietur,de hoc not. supra eod.
nitur, quod non estconfedum per
eum notarium, qui est suspedus,?.
uer.primo. Super quo no. breui-
ter, quod est magister Rationis, qui
maior est in Ratione: sub quo est ta-
bularius:&ssibisto est minor tabel/
lio,inauthen.de tabel.inprine. Coi.
u iiij.u Quandoq; tamen unum pro re-
liquo ponitur. Vndeolim cum con-
trahentes ueniebant ad eum,qui pr$
eratstationi, ille remittebat eos ad
alium, puta ad tabularium, ut eos au
diret: &is, qui fort^ seribere neseie-
bat,audito coatra&u iterum alij,pu
ta tabellioni,seribendum committe-
bat, ut ibi probatur. Hodie uerd ta-
bellio contradlum audit usq; in fi-
nem,& ipse per se debet seribere do-
cumentum, 8c complere, utin eo.ti-
tu.$.nos autem.&§.ut igitur omnia.
& C.lib.x.de tabul.generali.C.de fi-
de inst. contractus, nec potest hoc
alij committere,in auth.eo. $.penul.
quia facere instrumentum non com
x petit iure magistratus *. unde non
potest committi, sf. de offic.eius,cui
man.estiur.l.j.in prin.Si tamen com
miserit, seu delegauerit, punitur i-
pse: sed instrumentum fadtum uide-
tur ualere,ut in eo.tit.$.ut tame non.
• uersic.si uero potest. Sed illud in ci-
uitate Constantinopolitana ,ut ibi-
sid non convertitur*
Item etiam rp/e ,quent
tabellionem uocamws9
si 4 /etp/b extra officia
sine commifaone sarta
a tabulario rogatu#
seriberet instrumentu,
haberet plenam sidem
sine siibscriptione taba
larij. Sed cum in osfi»
cio ex commisiione ta»
bularij siribit, ilhscri■>
ptura a subfcriptiomS;
magis tabularij, quang
4 subsiriptione tabel»
lionis fdem habet, fa»
citss.dc osfic. eius, cui
man.est iur. l si pr<gfo r„
Sunt alij notarij,uel ta»
beUiones, qui stationts
non habent, nec per a»
liud ossiciu/m,quam ta*
bellionatus deputati
sunt ad seribendum cr
audiendum Mrtqmen
ta: irti rnftar sieundo-
rum iudicum, de qui»
buss.bene poffimtau»
dire contrahentes, cr
conficere protocolia,
C7 instrumenta: cr to,
tum per si debent au»
dire, finbere & come
plere, er nullam par-'
tem per alium explica/
re,ut in d.$.nos autem,
de tabellio.
Ad d e ad uerfic*
seq.si item. opponitur,
quod talis illud fcripfit,
Crc.g, aliquis prohibi*
tus etia notarius, licet
fit m quist possitsiione
tabeUionatus, & con»
siciat in frumenta, non
tamen propter hanc
quasi posjefiionem te»
nuit ualidasua Mru*
menta: sicus tamen e si
■ocM>r“a
ofra.de iurdiiafn
itctte,dereg.iwf4;
icertu^fl^
i.^qHodno.Cio
iralib. cotrartu^^
itionis,uel dio s
uendens, tfdM
itariotquidid^
tUudibimcludat^i
sth.l,GaUus.polip
4ribit.R^0|
poEiWwodH*
Btuerbasunt Accur. qut sequuntur ibi>not.§.primo,
^^^rtratus.] Me ratio fuit Accur.ingloss.de qua dixi Sed
hlicet laco.de Bel. cum certum fit, tabellionem magistratum
nOtl else. Sed hoc uoluit Accur. nec iurisdirtionem habere,sed ha»
Diciter'
w rationem essc, ne
usurpentur officia, uel
promiseuis artibus con
findantur: alleg. C.
de episiop. CT cleric.
repetita. V hbro xij.
i( numera. er
Uiij.crvj. crtne-
juini. Adde ratio»
nnn, quod persona
fides cr mdustria esl
derta, extra de ossic.
deleg.cap. sin.
de [olui, inter artisi^
as.
NecolL
wph4c,ji I
WioiMi tcihd
s C7 n<ttnr
rsiietudo
t, ^oduo.si4?
np. emptorem, j, 15^ notatur. j 1«
<t.wipm.wgU gloplc eslargimicn. 15$.postquam.uersicu.j.-t Item oppo-
tenet inaliislo* -'J-
-CrinboccosilM
■ftdTbitriu bonim
‘dereg.iwr.inperss
per^odfiia
cis inftrumentum non
tulere. Sed ad par-
tem, quod ualeat in-
ftrumerM , induci»
tur, quod alius est,
quiscribitteslamentum
originale, putd fir*
SIK, uel ipfe testator,
traliiu,quiiUudpu*
blictt ad sidem sici-
etiddm, puta officia-
lis , magistri census,
Us! sunilej. Patet pri/
mum s,de terta. I. ser»
um.GrC.eo.hac con-
[ultisima. in princip.
CT C. eod. testamen/
t^Lconsulta. Idem
in donatione seripta
peruni^,^ perdii»
Hm publicata,C.de do»
M.l.inbdc.0-maxi/
me 'mhoc, cum con-
(«ntit, q«i protocol»
hm scripfi. sirft re»
> qui per 4liUWt
libro tj.concor. &o»
mnid nostra facimus,
C^c.C.de uet. iure e»
eX dr^entar‘i^ uidetur cafus in authen.de
PcbtS uer°‘ibi>si nonscripsitfcd per
unouit s nejibi. Q^od non posiit,mducitur:quia qui per si co»
txbr ■m^ronunci<ir€ debet per si,cr non per alium, C.de sin,
C,^e ^r-efnP^sin- uenidm
^artebrZ^0^ pernot.in regula,potest quis.lib.vj.
^duitotum ^CU notdrios distinguedos,ut iudices,quorum
w.om iJn ^Art€m committere posiunt, etiam priuatis,ss.de iu/
suh Leum, qui. er l.ij. iij.mfi.ex.de
detri ^^om^ij.in qua tamen non procedit,quod di»
^fdirtion^h^°n^>de ^firip.statutum^./Mb.^j.Sunt aliqui
M><le auihm n™eflt w uo^entes totum,qui dicuntur ludices chartis
^^c.pen l iUcl’re!n non n°ttam.$./.sseo. l.v.extra de rertit,
1 Miqihj w /h Slc in notariis magtstros tabularios,^ ta»
’ 1 est Luer, prox^ mhicsiq. horum diuersi
Delnstrumentorum editione. 66g
sunt ss>edes,cr diuersa osficia cr nommd,de quibus no.Q.de tabular*
super Rubric.Et conslat per pradirta,quod tabularij seribere pofiunt
per alios,&per fi signare : cj hoc innuitur in authen.de tabellio m
prin.ibi,completum a tabellione cr tabulario. Posient etiam persici»
psos totum scribcre.omnis enim tabularias est tabeUio,secundum eu:
demno. y Sed quid, uidemusNar-
bonae & Florentis aliquem esse ma-
gistrum Rationis, & ille mandat per
discipulos confici instrumenta?
Respond. illud ideo est, quia & ipse
discipulus audit contrarium , &ei
iniungitur seribere documenta : i.
deoque seribere potest , & magister
ibi suum signum apponit, & se sub-
seribit propter maiorem autorita-
tem,ut ff. de edend. si quis ex argen-
16 tariis.$.j. t Nam quanto plura signa
in chartis, tanto sunt cautiora instru
menta , ut inauth. deside instrum.
$.oportet.xcviij.distin.§.j.& c.j.&ij.
extra de offic. deleg. prudentia, in
princip. ibi, integrum estiudicium,
&c. Vbi autem non estmagistersta-
tionis, habens discipulos iuratos in
praedicis locis, non potest unus ta-
bellio id alteri demandare. Ex quo
paret, extirpandus est abusus,qui
inplerisq; locis dicecesis 8c prouin-
cise Narbon.. irrationabiliter inole-
uit,utlxviij.distincf.corepiscopi.Ibi
enim tabelliones mandant in singu
lis uillulis,uel castris, sacerdotibus,
uel clericis, & quandoq; etiam lai-
cis,ut eorum uice audiant testamen
ta, & contra&us matrimonij, & ali-
os,& in seriptis cu testibus redigant:
ex qua seriptura ipsi postmodu con-
ficiunt instrumenta, uel seriptura?
per illos fadte subscribunt: &mal^,
utpatetexpr;emissis : nec talis seri-
ptura faceret fidem, si opponeretur.
In his aurem multum operaturcu-
iusq; loci consuetudo, ex. de fide in-
st.ru.cum diledus. Item opponitur,
talis illud scripsir, qui non posiet
esse tabellio: quod dic, ut s. §. restat.
uer.sedcum dixeris.& seq. Item op-
ponitur cotra instrumentum, quod
per aliamscripturam contrariam ea-
dem die sadam,uel ab eadem parte
producam , derogatur ei fides,ex.
defide instrumen. imputari. C.eod.
seripturje. Idem & in literis papae,
extra de reseript. pastoralis. t Sed
pone /produco instrumentum , in
set,si ide essit in quasi positssione huius osficij, qui posiet etiam U»
beUio: uide per Ang.in add. ad Bar. in l.generali, C. de tabula.lib.x.
Si uero bnstrumento non redurto m modium, morte, uel alio impedi»
mento meuitabili,non posiet rogatus facere instruAnentum, autori/
tate ordinarij siet per alium, cr ualebit:ex.eo.ti.c.pen. Item si consine
tudo loci haberet,q, ex protocollo unius posiit alius notarius sacere
instrn/mentum,iUi slaretur,C.qute sit longa consue.l.j.ex. eod.tit. cuni
dilestusjj. resionso, ubi ertam decuriones, uel regimina ciuitatu hoc
alicui concederent, quod de alterius protocoUis pcsient instrwnentct
publicare,ualerent talia inftrumenta: siesiruat Italia.sacit C.de iu
rtitid CJiur.omnes populi.^ deemandp.U.l.j. cr uide s.eo tit.§,o»
stenso.uer.quod, si aliquis tabellio. in uer. ibi siquenti trartatur de
abbreuiatura protocolli:de quo uide,quod ibi dixi.
AD D E,«i per Bal.cons. Ixxxv.ij. lib, Paul, dc Cast. cons. ccxxx*
per Pct.dc A/ich» cons.ccxliisi