DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0809
De Instrumentorum editione; ,
3
uelsinoA posica in uersic.'numerum. De ultima claufula
48 dixi Cupra ^.prox.uersi.item uide. t Et breuiter nota,quod
per testamentum integrum & authenticum dari potest:
cuilibet heredum, & Cubstitutorum, & fideicomrnissa-
riorum, & legatariorum certa pars testamenti: puta illa,
in qua fit mentio de eo, quod sibi legatum,uel relidam est:
hoc modo":
Forma. P. Canus mente & sensu per gratiam t)ei/, li-
cet languens corpore, suarum rerum & bonorum omnium
diIpo(itioneiTi per prsesens nuncupatiuum testamentum
line scriptisin hunc modum facereprocurauit. In primis
quidem reliquit de bonis suis pro anima Cua centum libras,
&c.&in fine ante alia, qusein eodem testamento disposuit,
defecit legatum his uerbis expressum. Praeterea de alijs
bonis reliquit iure legati B. nepoti luo quinque libras Tu-
Tonens.In fine autem ipsius testamenti sic continetur.dn o-
Quibus autem alijs bonis suismobdibus & immobilibus
&a&ionibus,tamprzerentibus, quam futuris, D.eiusfi-
liumhaeredem instituit: & hanc suam ultimam uolunta-
teilJ asserit esfe uelle, quam ualere uoluit iure testamenti:
6iuretestamenti nonualet, ualeat saltem iure codi-
C1 Iorum,uelcuiuscunq; alterius ultima?uoluntatis; Et sic
ldes. quod quando pars Comitur, debet poni principium
atcl.’fin*s: quia per extrema colligit medium, utxxviij.dist.
^^sijntculp^.&specialiter heredis institutio:&in medio
poni debet illud legatum, cuius occasionesumiturpars,se-
cund^p^dicstam formam.
SFMMARIFM.
ultimarum uoluntatam exeeutoribus.
Secutores fitima uoluntatis qui dicantur, (si
Executores ultima uoluntatis datiui, qui dicantur,
secutores teftament arij legitimi & datiui, dicun*
tUr A lAre canonico(impliciter exeeutores.
Speculi pars 2.
nPli°n£S ’ ?01,?facio ueiinstituo:uel,ei iure institutionis relinquo, C.
i"n-iinen. ouoniam.ff.de h^re.instit.hisuerbis. Inssexa
ilibj^ 5°am • tcm
:o,8!'K««ii»?? iTia»lLrerp"n .j.&Institut.de testamen.miIi.Per hic enim
c • ■ • ■■■■— infl-itnissf» ut ibi nrobarur: ouod uerum
^b.6tPropnu4
Vlrculu‘^M
r^cer«M
^.testatoretio^
'7oscriPMfe!
» *.,npublica®y ueno:ui,iuv.»...~~~-
m ®eiubscri|j parte. Item in re,uel quantitate certa, C.eod. quoties.Item
^henstalemW possuntpluressimpliciterpartibusnonexpressis, Institut.
bijeiens &appo/; ®od> mplures. Item sic potest, partim in capita, 8c partim
dicitur nuncupa in stirpem fieri: ut A.&B. silios meos, scilicet quemlibet
um testamentoini' torum pro tertia,&C.& D.&E. nepotes meos, filios quon
eademsuntirf damH. filij mei pro alia tertia mihi haredes instituo., nam
arinpratdic.Us &sicabintestatouocanrur, Institut. dehaered. quteabln-
ennissfac.test.§,pK test.def.§. quia placuit. De lubstitutione uerd nil dicimus:
.'stamentisuntfc 47 quiasatis de illadDoiftoribus disputatUr. t Sequitur ui-
Idur.l.j.Secundoj deredeprouidistestatorum dispositiohibus^ quae quidem
institutionem,utfc pluressunt. nam quandoque prohibet haeredem detrahe-
institutio.Quartd,, «Falcidiam delegatis, in authen. de h$red.&Falcid. §. si
)nes teftatons. igitur a nobis. & 6. si uerd expressim. Instit. de lege Falcid.
.1 ultimam,&c,pj S.exdiuerso. quandoque prohibet rei alicuius alienatio-
;qu£,&etiamffl nemjnstitut.delegat.$.fin.C.dehis,qua?poen.no.l.j.qtran-
•ntofieripotelM doq; prouidet pupillo de tutore, ut Cupra de tut. quandoq;
fideicommissum.b ^linquit aliquid fiba? ultra dotem, extra de testam. c. Rap-
io, ut extridettH flunus- quandoque etiam poenam adijeie, C. de his, qua?
nen testatomeifj: pan.no.l.j. Instit. de lega. $.poeme quoque.& $.fin.extra de
•i, argumenidsss- slamen. Raynaldus. &similia,ut patet Cupra informa te-
criptis,L.R " ’’n nni-npmtn-. De nlriina clausula
itis & corpori»
jstamen.fac.pos.Seij
ex quo testatur,C<
i- c ReJWwdM
:a le abldtilfflcerliw
'* ^eicomtnpil |
I’ 4e^.c.R|
’’ uerJih^
Knii.xM*'
thoccon»»»*
„ taxvi.iM*
,r"" ’% Tertii*
codici"»'ue,i
peruen|telj’ji
■“2 *;
«l^esa,>
sait«ema' >
i-estt.da*n
1 ««esflo Item etiamuerbis inssexis, sic-.Titium hcere-
^ominnsc infl-irminnis relindnn C
Jctestamen. quoniam-
enim dicuntur nomina in omnibus casibus stus, prjeter-
innomiriatiuis :idemque cst,si dicit, Tibi’relinquo
, uel alia bona mea, ut C. desecun.nupr.lhac
eaitwru.v.j—j.
Verbauidetureum instituisse, ut ibi probatur: quod uerum
est.nisialium iostituerit.tuncenim locolegatarij habeatur
UtC.deh«red.instit.quoties.dehocinauihem CoIRq.de
hzredkFalcid.^. si uerd nulla. Tuncpotestficri institu-
iiopurd: ut illum hasredem instituo, ff delueredib. instit.
hereditas. Item Cubconditione, utT. haeredeminstituo si
tumfiliamatrimoniumcontraxerin Ex certo autem tem-
pore,aut ad certum tempus, non potestfieri institutio In
stitut.dehKred.instituen.^.hceres.Itempotestsieriinuni
Uerso: urjn omnibus meis bonis T. instituo. Item in cena
T. _
4 Executor, diflributdr > aut minifler, nullus efsicitur
teflamentorum,nifi eifeciqliterfit 'commifum.
d Teftator dicens facio talem gardiat orem meum, ut
ius confilio legatafio luantur 3 (fi dift ribuantur > an
talis(it exeeutor, uel dftributor.
6 Hare dis diftributiofsit idonea, ualet:alias non.
/ Teftator dicens fe uelle ad arbitrium fui gardiatoris
fieri diftributionem>an ille erit exeeutor.
3 li are disgardiatorefeu exeeutor e ante quam arbitre
tur,mo'riente, quis in eius locum fiuccedere debeat.
p Difiributor teftamentarius anpofiit dici exeeutor. (si
numfeij.
11 Diftribuere e si interplures diuidere.
12 Teftamentum continens talem exeeutorem ad com-
plendum omnia, an talem reddat miniftru me^ d.
iq Pluribus exeeutoribus teftamenti exiftentibus, fi'ti-
nus decedat,an intercos eritiusaccrefcendl}uelin-
ter fuperftites.
14 Sacerdos nonpote fi esfe, aut 'dici hominis feruus pu-
blicusfedfiolius Dei: nec per cum poteft acquiri alte
ri actioper auditam cdnfesiionem.
1$ Praceptum feneratoris tutori filiorum fuorum faclu,
ut ufuras reftituat ,an ualeai..
16 Exeeutores teftametoru nome (fiuim habentharedn^
z/ Legatus ab aliquo, ut legatum inter aliquos diftri-
tu at, multipliciter confiderdiur.
15 Legatum teftamento relicium quo iurepetatur.
ip Eidcs tutoris 1 eftamentarij a teftat ore dicitur appro-
batu.
20 Tutor teftamentarius an debeat ante bonorum diftri
bntionem profare iuramentum.
21 Exeeutor teftamentarius, fiiam habuit legatum, (si
(fi dicit cum iuramento fe illud expendifisie inpiaa
cau fas, an fit ei credendum.
22 Executores t eftamentarij quando pofiint ab h are de
legata repetere.
2 lior ede dicentefe uelle inter efse difiofitioni bonorum
t eftament ar iorum, an exeeutor cot radicer e pofiit.
24 Exeeutor teftamentarius anpofiit ante litis contefta*
tionepetereprocuratore adp et en dii bona diftribui.
25 Teftat ore dicente, Relinquo pro anima mea, quod iu-
ftumfuerit,uel quodfiljs meis uidebitur,an agipof
fit ad exeeutionem.
26 Hare de non inftitut 0, fed tantum r elici is legatis in
teftamento, quisfit loco h are dis habendus.
2-/ Onerari tantumpoteH quis, quantum eft honoratus.
2 8 T fator diftributorem relinquens, eum uidetur com-
mittere, ut pofiit agere (fi defendere.
2p Exeeutor bonorum teftamentariorum, hares dicitur
nomine,fed non re.
30 Mulier tutrix (fi fideicommifiaria,fitutela finita re-
maneat illi aliquid, an ex eopofiit darepro male ab-
latis.
31 liares, Uel diftributor an teneatur dare inflrumenta
legatario, qua pertinent ad negotium rei legata.
32 Exeeutor ultima uoluntatis an pofiit alienare bona,
cura ipfius commisfa.
33 Exeeutor ultima uoluntatis an fine decreto uendere
posiit, ubi teftator licentiam dedit.
34 Exeeutor teftamentarius, agens contra debitore ha-
redu» an debcatf 'atifdare»haredem» uellegatarios
rem ratam habituros.
mm 3 3?
3
uelsinoA posica in uersic.'numerum. De ultima claufula
48 dixi Cupra ^.prox.uersi.item uide. t Et breuiter nota,quod
per testamentum integrum & authenticum dari potest:
cuilibet heredum, & Cubstitutorum, & fideicomrnissa-
riorum, & legatariorum certa pars testamenti: puta illa,
in qua fit mentio de eo, quod sibi legatum,uel relidam est:
hoc modo":
Forma. P. Canus mente & sensu per gratiam t)ei/, li-
cet languens corpore, suarum rerum & bonorum omnium
diIpo(itioneiTi per prsesens nuncupatiuum testamentum
line scriptisin hunc modum facereprocurauit. In primis
quidem reliquit de bonis suis pro anima Cua centum libras,
&c.&in fine ante alia, qusein eodem testamento disposuit,
defecit legatum his uerbis expressum. Praeterea de alijs
bonis reliquit iure legati B. nepoti luo quinque libras Tu-
Tonens.In fine autem ipsius testamenti sic continetur.dn o-
Quibus autem alijs bonis suismobdibus & immobilibus
&a&ionibus,tamprzerentibus, quam futuris, D.eiusfi-
liumhaeredem instituit: & hanc suam ultimam uolunta-
teilJ asserit esfe uelle, quam ualere uoluit iure testamenti:
6iuretestamenti nonualet, ualeat saltem iure codi-
C1 Iorum,uelcuiuscunq; alterius ultima?uoluntatis; Et sic
ldes. quod quando pars Comitur, debet poni principium
atcl.’fin*s: quia per extrema colligit medium, utxxviij.dist.
^^sijntculp^.&specialiter heredis institutio:&in medio
poni debet illud legatum, cuius occasionesumiturpars,se-
cund^p^dicstam formam.
SFMMARIFM.
ultimarum uoluntatam exeeutoribus.
Secutores fitima uoluntatis qui dicantur, (si
Executores ultima uoluntatis datiui, qui dicantur,
secutores teftament arij legitimi & datiui, dicun*
tUr A lAre canonico(impliciter exeeutores.
Speculi pars 2.
nPli°n£S ’ ?01,?facio ueiinstituo:uel,ei iure institutionis relinquo, C.
i"n-iinen. ouoniam.ff.de h^re.instit.hisuerbis. Inssexa
ilibj^ 5°am • tcm
:o,8!'K««ii»?? iTia»lLrerp"n .j.&Institut.de testamen.miIi.Per hic enim
c • ■ • ■■■■— infl-itnissf» ut ibi nrobarur: ouod uerum
^b.6tPropnu4
Vlrculu‘^M
r^cer«M
^.testatoretio^
'7oscriPMfe!
» *.,npublica®y ueno:ui,iuv.»...~~~-
m ®eiubscri|j parte. Item in re,uel quantitate certa, C.eod. quoties.Item
^henstalemW possuntpluressimpliciterpartibusnonexpressis, Institut.
bijeiens &appo/; ®od> mplures. Item sic potest, partim in capita, 8c partim
dicitur nuncupa in stirpem fieri: ut A.&B. silios meos, scilicet quemlibet
um testamentoini' torum pro tertia,&C.& D.&E. nepotes meos, filios quon
eademsuntirf damH. filij mei pro alia tertia mihi haredes instituo., nam
arinpratdic.Us &sicabintestatouocanrur, Institut. dehaered. quteabln-
ennissfac.test.§,pK test.def.§. quia placuit. De lubstitutione uerd nil dicimus:
.'stamentisuntfc 47 quiasatis de illadDoiftoribus disputatUr. t Sequitur ui-
Idur.l.j.Secundoj deredeprouidistestatorum dispositiohibus^ quae quidem
institutionem,utfc pluressunt. nam quandoque prohibet haeredem detrahe-
institutio.Quartd,, «Falcidiam delegatis, in authen. de h$red.&Falcid. §. si
)nes teftatons. igitur a nobis. & 6. si uerd expressim. Instit. de lege Falcid.
.1 ultimam,&c,pj S.exdiuerso. quandoque prohibet rei alicuius alienatio-
;qu£,&etiamffl nemjnstitut.delegat.$.fin.C.dehis,qua?poen.no.l.j.qtran-
•ntofieripotelM doq; prouidet pupillo de tutore, ut Cupra de tut. quandoq;
fideicommissum.b ^linquit aliquid fiba? ultra dotem, extra de testam. c. Rap-
io, ut extridettH flunus- quandoque etiam poenam adijeie, C. de his, qua?
nen testatomeifj: pan.no.l.j. Instit. de lega. $.poeme quoque.& $.fin.extra de
•i, argumenidsss- slamen. Raynaldus. &similia,ut patet Cupra informa te-
criptis,L.R " ’’n nni-npmtn-. De nlriina clausula
itis & corpori»
jstamen.fac.pos.Seij
ex quo testatur,C<
i- c ReJWwdM
:a le abldtilfflcerliw
'* ^eicomtnpil |
I’ 4e^.c.R|
’’ uerJih^
Knii.xM*'
thoccon»»»*
„ taxvi.iM*
,r"" ’% Tertii*
codici"»'ue,i
peruen|telj’ji
■“2 *;
«l^esa,>
sait«ema' >
i-estt.da*n
1 ««esflo Item etiamuerbis inssexis, sic-.Titium hcere-
^ominnsc infl-irminnis relindnn C
Jctestamen. quoniam-
enim dicuntur nomina in omnibus casibus stus, prjeter-
innomiriatiuis :idemque cst,si dicit, Tibi’relinquo
, uel alia bona mea, ut C. desecun.nupr.lhac
eaitwru.v.j—j.
Verbauidetureum instituisse, ut ibi probatur: quod uerum
est.nisialium iostituerit.tuncenim locolegatarij habeatur
UtC.deh«red.instit.quoties.dehocinauihem CoIRq.de
hzredkFalcid.^. si uerd nulla. Tuncpotestficri institu-
iiopurd: ut illum hasredem instituo, ff delueredib. instit.
hereditas. Item Cubconditione, utT. haeredeminstituo si
tumfiliamatrimoniumcontraxerin Ex certo autem tem-
pore,aut ad certum tempus, non potestfieri institutio In
stitut.dehKred.instituen.^.hceres.Itempotestsieriinuni
Uerso: urjn omnibus meis bonis T. instituo. Item in cena
T. _
4 Executor, diflributdr > aut minifler, nullus efsicitur
teflamentorum,nifi eifeciqliterfit 'commifum.
d Teftator dicens facio talem gardiat orem meum, ut
ius confilio legatafio luantur 3 (fi dift ribuantur > an
talis(it exeeutor, uel dftributor.
6 Hare dis diftributiofsit idonea, ualet:alias non.
/ Teftator dicens fe uelle ad arbitrium fui gardiatoris
fieri diftributionem>an ille erit exeeutor.
3 li are disgardiatorefeu exeeutor e ante quam arbitre
tur,mo'riente, quis in eius locum fiuccedere debeat.
p Difiributor teftamentarius anpofiit dici exeeutor. (si
numfeij.
11 Diftribuere e si interplures diuidere.
12 Teftamentum continens talem exeeutorem ad com-
plendum omnia, an talem reddat miniftru me^ d.
iq Pluribus exeeutoribus teftamenti exiftentibus, fi'ti-
nus decedat,an intercos eritiusaccrefcendl}uelin-
ter fuperftites.
14 Sacerdos nonpote fi esfe, aut 'dici hominis feruus pu-
blicusfedfiolius Dei: nec per cum poteft acquiri alte
ri actioper auditam cdnfesiionem.
1$ Praceptum feneratoris tutori filiorum fuorum faclu,
ut ufuras reftituat ,an ualeai..
16 Exeeutores teftametoru nome (fiuim habentharedn^
z/ Legatus ab aliquo, ut legatum inter aliquos diftri-
tu at, multipliciter confiderdiur.
15 Legatum teftamento relicium quo iurepetatur.
ip Eidcs tutoris 1 eftamentarij a teftat ore dicitur appro-
batu.
20 Tutor teftamentarius an debeat ante bonorum diftri
bntionem profare iuramentum.
21 Exeeutor teftamentarius, fiiam habuit legatum, (si
(fi dicit cum iuramento fe illud expendifisie inpiaa
cau fas, an fit ei credendum.
22 Executores t eftamentarij quando pofiint ab h are de
legata repetere.
2 lior ede dicentefe uelle inter efse difiofitioni bonorum
t eftament ar iorum, an exeeutor cot radicer e pofiit.
24 Exeeutor teftamentarius anpofiit ante litis contefta*
tionepetereprocuratore adp et en dii bona diftribui.
25 Teftat ore dicente, Relinquo pro anima mea, quod iu-
ftumfuerit,uel quodfiljs meis uidebitur,an agipof
fit ad exeeutionem.
26 Hare de non inftitut 0, fed tantum r elici is legatis in
teftamento, quisfit loco h are dis habendus.
2-/ Onerari tantumpoteH quis, quantum eft honoratus.
2 8 T fator diftributorem relinquens, eum uidetur com-
mittere, ut pofiit agere (fi defendere.
2p Exeeutor bonorum teftamentariorum, hares dicitur
nomine,fed non re.
30 Mulier tutrix (fi fideicommifiaria,fitutela finita re-
maneat illi aliquid, an ex eopofiit darepro male ab-
latis.
31 liares, Uel diftributor an teneatur dare inflrumenta
legatario, qua pertinent ad negotium rei legata.
32 Exeeutor ultima uoluntatis an pofiit alienare bona,
cura ipfius commisfa.
33 Exeeutor ultima uoluntatis an fine decreto uendere
posiit, ubi teftator licentiam dedit.
34 Exeeutor teftamentarius, agens contra debitore ha-
redu» an debcatf 'atifdare»haredem» uellegatarios
rem ratam habituros.
mm 3 3?