DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0817
Delnstrumentorum editione.
a
y
b
2
a
Si autem sit particeps legati, ut quia
testator sic dixit: Titio relinquo cen-
tum , de quibus uolb, quod retineat
quinquaginta , alia distribuat inter
pauperes pro anima mea: iste indi-
stind£ potest petere, & exigere ab hse
rede:quia quo ad suam partem,est le-
gatarius : quo ad aliam, est minister:
unde habet adionem ad repetedum
legatum:8z: postquam repetierit, de-
bet hoc distribuere, ut ff.de leg. ij. si
quis Titio decem, in princip. ubi de
hoc,& de leg.iij.l. si legatarius. Item
etiam,ubi aliquid soluit executorem
[\^decem.]P^sipzriorapatet,qubdautornudum ministru in*
eum remanere,sed totum debet inter
eos,inter quos rogatus est distribue-
re, quia forte testator sic dixit: Cen-
tum, quse habeo in arca, pauperibus
relinquo per talem amicum meum di
stribuendamel, inter consanguineos
meos talia decem, quae habeo in ar-
ca, diuidat: tunc regulariter nullam
habet adionem pro illo legato exi-
gendo:sed si fuerit ei solatum, debet
ipsum inter legatarios diuidere, ut in
pnedido $.M?euia. in praedido $.
matri.& ff.delegat, ij. 1. codicillis, in
princip. &1. si quis Titio, fs. de adim.
leg. filio. §. matri. Tamen fallit hoc,
cum est minister, siue cum est lega-
nullum emolumentum debeat ha-
bere ex tali legato, habet tamen a-
dionemad illud recipiendum, ut in
prsed.l.nulli.& fs. ad Trebel. Lucius.
$.j. ff. de alimen. cibar, leg. alio,
cum alias fuerat reiiduras,ut ff. de
leg. iij.l. pater. §. Tusculanus. cum
saissimilib. Item fallit, cum testator
express^concedit ei potestatem pe-
tendi , dicens sic: H. mihi haeredem
icrisclucreteneturt^
& in nullo utilia
^participat. lacob.
d(UuenMl.nuUi.te*
iKt^hoc mihipla*
(etfegatariumjicetto
^di/lribuere debeat,
^minifrum nonnu*
iumt^sicagerepo*
detefa.vibiuidebisdefreq. addit.a quando exeeutor dicatur
dus miniskr,uideRo.confr.ccxx^iij.
Z Secundwn Odof. lin l. nulli, ubi per ewn h<ec diflinflio,ets.prox.p
dem G.de Camo. Siinon etiam omnes istos modos agendi ponit.
Tejhmento.lVtilistcundwn Hosliemz? lacob. przdittwm de Are.
testatorhabere,put& Falci diam, tunc
aget, ut ff.de legatis, ij. si quis Ti-
tio decem y. t Xvij. Sedquoiure
18 petetur hoc legatum in bis casibus,
in quibus commissarius habet adio-
nem!' Dic,quod si is,qui debet pete-
re,particeps est, sibi competunt tres
adiones,scilicetextestamento,hypo
thecaria,& rei uendicatio,ut C.com-
mun.de leg.l.j.&ij.& colligitur ff. de
legatis,iij. si legatarius.in princip. &
supra deadio.seupetitio.$.sequitur.
uersicul.illud uero nota. & infra de
testamen. §. primo,uersicul. 8c nota,
quod. Si autem non sit particeps le-
gati,tunc si potest petere,quod est in
duobuscasibus,utdislum est, petet
condidione ex prsedidal. nulli. §. si
autem post.nain cum ibi detur adio,
necsitcautum, quo genere adionis
agatur, competit ex lege condicio,
ft. decondic.exleg.l.unica,uel pete-
tur adione in fadum,cum deficiat a-
dio,uel pontificali autoritate,utff.
depetit, hsered.hereditas, in fin.&
interest iudicis , & ad eius officium
pertinet huiusmodi pia legata solui,
ut in prted. 1. nulli, in fin. unde etiam
iudicis officio peti potest: argum. ff.
de legat.ij.si quis a Titio. & extra de
testamen.c. nos quidem. & c. tua. se-
cundum Odoffred. z Vel dic, quod
adio extestamentoa: ciim tanquam
legatarius,uel fideicommissarius sit,
ut in prsedida l.si quis ad declinan-
dam. Vel distingue,secundum Vber.
an sic dixerit testator : Lego centum
Titio,& rogo eum,ut expendat ea in
redemptionem captiuorum, ut tunc
locum habeat adio ex testamento. Si
autem dixerit,Relinquo centum pro
redemptione captiuorum , & uolo,
quodT.eadisponat, tunc condidio
ex lege locum habet: de hoc insra
uersic.xxxiij.illud etiamb. t Xviij.
19 si haeres dic it, paratus sum sol-
uere hoc legatum, si tu exeeutor mi-
l^or,lego Titia cen*
iw^qutuolo manere
^Seiwm, usque ad
^tempus :ifrSeius
non eft legata»
d^sidcujbs. Sices*
fr etiam mter uiuos,
quando Titio donare
rwi aliquam post tem
tradendam Seio:ip[e Titius mterim eft dominus rei,&refUtutio»
tion^'0^ : nec reuocare mterim posset dona*
ltl0Tdsi notl do, uel dono, sed depono apud Titium rem
ditio» dln Selj,non ^ansfiro d me dommiu, propter quod ante tra>
ffide in mfjiumreuocare potero,nec pbst transferre posjefiione,
prou- M l°''^Oc^refrsi quis dederit. & si cert.pet.l. eius, qui in
Luci^U^ 'Q ^d pradisia inducuntur sfiad Tre
CZ cibar.leg.leges alne fruperiiis
hidmtC°nc°r^nti^ Wt-Ftiersic.prox, in fine. Nec dicas disi*
k bono i iClen^m h°c eafru,ciim res alij eft reddenda, inter uer
^^uodeh ^e?ono:5w^ disferentia patet. Moriente enimiUo,
'Wfin rem restituere,ffide legatis, j. iantepe*
’CUm ^ondui >we^ te&iui, cr moritur is, cui tradi
t s^denim res penes legatarium, uel donatarium,
^ssdelega^ fi^ndo.
tio. H.ec uerb non esjent necesiariasiecun*
ferM.in l p^^s^lpsit m decre. Io nnes.siub j.q. Adde, ut
'P^tsaTitio.quem Panor.sequitur in c. loannes.extr^
Speculi pars z.
quee directa daretur
pauperibus,ut in Lstfa
tim alleg. §. licentia.
Torumeftratio: quU
necnoua obligatio est
indu sla peri nulli, sed
iam nata ipsius legis
autoritate , ad alias
persenas extenditur,
C.deleg.l. ex legato, ff.
depignor. aft.sicon*
uenerit. & sic etiam e^
ratolim per l. alio./si
deali.leg.ubi talis mU
nijkr astiones habe»
bat.
b illud etiam.] Sed con
tinuando ad id, quod
supra dixi, quaeritur,
an minisier,qui,ut pra&
dixi, afliones habet,
an illas habeat sico no»
mine,aut nomine illo»
rum, in quos difiribu»
tio sieri debeat? Quod
nomine illorum, facit
lex, orpbanotrophos.
C,de episeop. er der.
ibi,quafitut.&r cur.et
auth.de ecclesitit. $. si.
quod siuo nomine, facit
l.si quis addeclinan»
dam.intit.pr<ed. §.li»
centia.ibi,si enim,cjc.
Et hoc placet lacob. de
Aret, er Nicol.ut sicut
olim illas habebat, qua
do sibi aliquid retine»
bat,ut Lsi legatarius,
supra alle.probat,ciim
adionem cedde teneat
tur.ad idem l. Lmpera»
tor.pde kg.ij. sic ho»
die habeat in relidis>
ad pias, causias , dato
quod nihil retineat, ZT
lucrum est in eo, quod
pie agit,in auth.de haered. z?r Fal. §.si uerb exprefiim. sic ca procura
tor in his,qu.e acquirit officium exercendo, datur illi adio suo nomi»
,^e:quod patet, quia tenetur idam cedere domino,ss.man.si procura»
tor.$.sin.Perboc dicit ad multas qucesdonesressonfum,de quibus in»
frd dicetur. Sed Iac.de Ka.ad qu<est. an exeeutor habeat ddionem, e»
tiam fi ad pias caufas sit eledus? refyondet,qubd non. huius ratio ed,
quia omnis exeeutor edddmi/nistrator iurium zj ddionum alienaru,
sicuttutor,procurator,&hisfimilia,eo.tit.orphanotrophos. Sedst
dicis,quomodo agit,cum sine adione,z^c. rejsondet, id uerum de
dione sibi,uel alteri copetente.Procurator ergo agit adione nonsibi,
sed domino competenti:sic exeeutor agit adione sibi ccmmissa pw le
gem,uel tefhtorem.Fatetur ergo,quod adionem alienam intentat: nn
dus autem non habet ddionem,nec exercitium, nisi in relidis ad pias,
causas. Si dicas,quis effictus,ex quo habet,quomodo habeat? resfroite
det in dando procuratore, quem, non dabit nudus miniskr ante litis
contefattionemsside iniurfed si unus.§.item ait sicut nec tutor,nec eu
rator,C.de procur.l.neq^/ed non nudus fic,tanquam dommw.de ho^
in sine satis infra, uer.xxv.
nn c Qjsi*
Veladalimenta:dicitOdof.Z!r Alber.Gal.desideic.in
-,w«(t IF 1ut dicam h°C u^wm3etiamsi infrequenti claufruld
'J 'wlllllJftA ...
W°||« xo
'Mdillribuere,tieldh
Wep.si,
oiKehwiq, ’
wl M IdMcn,,
in decre,|(i. -.
nes‘eoi.tit<ik $contr<i ^edefn’
l^wde.T^ij ttidinsidifribuerenon
^WdrsHrdi in CM^
d(r‘l» Reprobat peri.
ss delega*
fisjCxectttormtmJ; ti,soundo,primo re* w tum ad pias causasu. Nam tunc licet
fliotiti legaUriosi fronsb,ubi patet, lega*
cupletum: cr tarium, qui totum al*
dummodo eis i J teri restituere tenetur,
procurator <tut agere debere Z7
Petdtergo^ild soluere, aut ddionem
datum: cedere,sinonuultage*
Adhciddo:^ re.ex^ssumergohd*
quod idlis l$te
ab' hcerede«j; r^° P^etiquid le*
uult exigere, wlfi don4^° a. n .
Msiiitkd xInstitu0:P.amIcocent«mIegoMut
de commi^ delegatis,secundo,le* centumuolo,quodipsepoterit pete-
LSS - &P«iu &exaaa di&ibuenj.ut
eJtali «delegat j. cu.n quidam. S. si eri-
L pws.&T.siapluribus.mprmc.p.&lE
Te£’s i F<4»« Merc‘^-si P‘P>™nus.
im. Dt «ifcgKs^iSiones
«ita*#
luitur.
" Titio,] MeltW»
ret, tradat titio*
Secundum
Vtibisc^
^ereosdetn^11
trimam qu^1
nitui» <
A
{itOiurcji^
^■^A'
:lv.
a
y
b
2
a
Si autem sit particeps legati, ut quia
testator sic dixit: Titio relinquo cen-
tum , de quibus uolb, quod retineat
quinquaginta , alia distribuat inter
pauperes pro anima mea: iste indi-
stind£ potest petere, & exigere ab hse
rede:quia quo ad suam partem,est le-
gatarius : quo ad aliam, est minister:
unde habet adionem ad repetedum
legatum:8z: postquam repetierit, de-
bet hoc distribuere, ut ff.de leg. ij. si
quis Titio decem, in princip. ubi de
hoc,& de leg.iij.l. si legatarius. Item
etiam,ubi aliquid soluit executorem
[\^decem.]P^sipzriorapatet,qubdautornudum ministru in*
eum remanere,sed totum debet inter
eos,inter quos rogatus est distribue-
re, quia forte testator sic dixit: Cen-
tum, quse habeo in arca, pauperibus
relinquo per talem amicum meum di
stribuendamel, inter consanguineos
meos talia decem, quae habeo in ar-
ca, diuidat: tunc regulariter nullam
habet adionem pro illo legato exi-
gendo:sed si fuerit ei solatum, debet
ipsum inter legatarios diuidere, ut in
pnedido $.M?euia. in praedido $.
matri.& ff.delegat, ij. 1. codicillis, in
princip. &1. si quis Titio, fs. de adim.
leg. filio. §. matri. Tamen fallit hoc,
cum est minister, siue cum est lega-
nullum emolumentum debeat ha-
bere ex tali legato, habet tamen a-
dionemad illud recipiendum, ut in
prsed.l.nulli.& fs. ad Trebel. Lucius.
$.j. ff. de alimen. cibar, leg. alio,
cum alias fuerat reiiduras,ut ff. de
leg. iij.l. pater. §. Tusculanus. cum
saissimilib. Item fallit, cum testator
express^concedit ei potestatem pe-
tendi , dicens sic: H. mihi haeredem
icrisclucreteneturt^
& in nullo utilia
^participat. lacob.
d(UuenMl.nuUi.te*
iKt^hoc mihipla*
(etfegatariumjicetto
^di/lribuere debeat,
^minifrum nonnu*
iumt^sicagerepo*
detefa.vibiuidebisdefreq. addit.a quando exeeutor dicatur
dus miniskr,uideRo.confr.ccxx^iij.
Z Secundwn Odof. lin l. nulli, ubi per ewn h<ec diflinflio,ets.prox.p
dem G.de Camo. Siinon etiam omnes istos modos agendi ponit.
Tejhmento.lVtilistcundwn Hosliemz? lacob. przdittwm de Are.
testatorhabere,put& Falci diam, tunc
aget, ut ff.de legatis, ij. si quis Ti-
tio decem y. t Xvij. Sedquoiure
18 petetur hoc legatum in bis casibus,
in quibus commissarius habet adio-
nem!' Dic,quod si is,qui debet pete-
re,particeps est, sibi competunt tres
adiones,scilicetextestamento,hypo
thecaria,& rei uendicatio,ut C.com-
mun.de leg.l.j.&ij.& colligitur ff. de
legatis,iij. si legatarius.in princip. &
supra deadio.seupetitio.$.sequitur.
uersicul.illud uero nota. & infra de
testamen. §. primo,uersicul. 8c nota,
quod. Si autem non sit particeps le-
gati,tunc si potest petere,quod est in
duobuscasibus,utdislum est, petet
condidione ex prsedidal. nulli. §. si
autem post.nain cum ibi detur adio,
necsitcautum, quo genere adionis
agatur, competit ex lege condicio,
ft. decondic.exleg.l.unica,uel pete-
tur adione in fadum,cum deficiat a-
dio,uel pontificali autoritate,utff.
depetit, hsered.hereditas, in fin.&
interest iudicis , & ad eius officium
pertinet huiusmodi pia legata solui,
ut in prted. 1. nulli, in fin. unde etiam
iudicis officio peti potest: argum. ff.
de legat.ij.si quis a Titio. & extra de
testamen.c. nos quidem. & c. tua. se-
cundum Odoffred. z Vel dic, quod
adio extestamentoa: ciim tanquam
legatarius,uel fideicommissarius sit,
ut in prsedida l.si quis ad declinan-
dam. Vel distingue,secundum Vber.
an sic dixerit testator : Lego centum
Titio,& rogo eum,ut expendat ea in
redemptionem captiuorum, ut tunc
locum habeat adio ex testamento. Si
autem dixerit,Relinquo centum pro
redemptione captiuorum , & uolo,
quodT.eadisponat, tunc condidio
ex lege locum habet: de hoc insra
uersic.xxxiij.illud etiamb. t Xviij.
19 si haeres dic it, paratus sum sol-
uere hoc legatum, si tu exeeutor mi-
l^or,lego Titia cen*
iw^qutuolo manere
^Seiwm, usque ad
^tempus :ifrSeius
non eft legata»
d^sidcujbs. Sices*
fr etiam mter uiuos,
quando Titio donare
rwi aliquam post tem
tradendam Seio:ip[e Titius mterim eft dominus rei,&refUtutio»
tion^'0^ : nec reuocare mterim posset dona*
ltl0Tdsi notl do, uel dono, sed depono apud Titium rem
ditio» dln Selj,non ^ansfiro d me dommiu, propter quod ante tra>
ffide in mfjiumreuocare potero,nec pbst transferre posjefiione,
prou- M l°''^Oc^refrsi quis dederit. & si cert.pet.l. eius, qui in
Luci^U^ 'Q ^d pradisia inducuntur sfiad Tre
CZ cibar.leg.leges alne fruperiiis
hidmtC°nc°r^nti^ Wt-Ftiersic.prox, in fine. Nec dicas disi*
k bono i iClen^m h°c eafru,ciim res alij eft reddenda, inter uer
^^uodeh ^e?ono:5w^ disferentia patet. Moriente enimiUo,
'Wfin rem restituere,ffide legatis, j. iantepe*
’CUm ^ondui >we^ te&iui, cr moritur is, cui tradi
t s^denim res penes legatarium, uel donatarium,
^ssdelega^ fi^ndo.
tio. H.ec uerb non esjent necesiariasiecun*
ferM.in l p^^s^lpsit m decre. Io nnes.siub j.q. Adde, ut
'P^tsaTitio.quem Panor.sequitur in c. loannes.extr^
Speculi pars z.
quee directa daretur
pauperibus,ut in Lstfa
tim alleg. §. licentia.
Torumeftratio: quU
necnoua obligatio est
indu sla peri nulli, sed
iam nata ipsius legis
autoritate , ad alias
persenas extenditur,
C.deleg.l. ex legato, ff.
depignor. aft.sicon*
uenerit. & sic etiam e^
ratolim per l. alio./si
deali.leg.ubi talis mU
nijkr astiones habe»
bat.
b illud etiam.] Sed con
tinuando ad id, quod
supra dixi, quaeritur,
an minisier,qui,ut pra&
dixi, afliones habet,
an illas habeat sico no»
mine,aut nomine illo»
rum, in quos difiribu»
tio sieri debeat? Quod
nomine illorum, facit
lex, orpbanotrophos.
C,de episeop. er der.
ibi,quafitut.&r cur.et
auth.de ecclesitit. $. si.
quod siuo nomine, facit
l.si quis addeclinan»
dam.intit.pr<ed. §.li»
centia.ibi,si enim,cjc.
Et hoc placet lacob. de
Aret, er Nicol.ut sicut
olim illas habebat, qua
do sibi aliquid retine»
bat,ut Lsi legatarius,
supra alle.probat,ciim
adionem cedde teneat
tur.ad idem l. Lmpera»
tor.pde kg.ij. sic ho»
die habeat in relidis>
ad pias, causias , dato
quod nihil retineat, ZT
lucrum est in eo, quod
pie agit,in auth.de haered. z?r Fal. §.si uerb exprefiim. sic ca procura
tor in his,qu.e acquirit officium exercendo, datur illi adio suo nomi»
,^e:quod patet, quia tenetur idam cedere domino,ss.man.si procura»
tor.$.sin.Perboc dicit ad multas qucesdonesressonfum,de quibus in»
frd dicetur. Sed Iac.de Ka.ad qu<est. an exeeutor habeat ddionem, e»
tiam fi ad pias caufas sit eledus? refyondet,qubd non. huius ratio ed,
quia omnis exeeutor edddmi/nistrator iurium zj ddionum alienaru,
sicuttutor,procurator,&hisfimilia,eo.tit.orphanotrophos. Sedst
dicis,quomodo agit,cum sine adione,z^c. rejsondet, id uerum de
dione sibi,uel alteri copetente.Procurator ergo agit adione nonsibi,
sed domino competenti:sic exeeutor agit adione sibi ccmmissa pw le
gem,uel tefhtorem.Fatetur ergo,quod adionem alienam intentat: nn
dus autem non habet ddionem,nec exercitium, nisi in relidis ad pias,
causas. Si dicas,quis effictus,ex quo habet,quomodo habeat? resfroite
det in dando procuratore, quem, non dabit nudus miniskr ante litis
contefattionemsside iniurfed si unus.§.item ait sicut nec tutor,nec eu
rator,C.de procur.l.neq^/ed non nudus fic,tanquam dommw.de ho^
in sine satis infra, uer.xxv.
nn c Qjsi*
Veladalimenta:dicitOdof.Z!r Alber.Gal.desideic.in
-,w«(t IF 1ut dicam h°C u^wm3etiamsi infrequenti claufruld
'J 'wlllllJftA ...
W°||« xo
'Mdillribuere,tieldh
Wep.si,
oiKehwiq, ’
wl M IdMcn,,
in decre,|(i. -.
nes‘eoi.tit<ik $contr<i ^edefn’
l^wde.T^ij ttidinsidifribuerenon
^WdrsHrdi in CM^
d(r‘l» Reprobat peri.
ss delega*
fisjCxectttormtmJ; ti,soundo,primo re* w tum ad pias causasu. Nam tunc licet
fliotiti legaUriosi fronsb,ubi patet, lega*
cupletum: cr tarium, qui totum al*
dummodo eis i J teri restituere tenetur,
procurator <tut agere debere Z7
Petdtergo^ild soluere, aut ddionem
datum: cedere,sinonuultage*
Adhciddo:^ re.ex^ssumergohd*
quod idlis l$te
ab' hcerede«j; r^° P^etiquid le*
uult exigere, wlfi don4^° a. n .
Msiiitkd xInstitu0:P.amIcocent«mIegoMut
de commi^ delegatis,secundo,le* centumuolo,quodipsepoterit pete-
LSS - &P«iu &exaaa di&ibuenj.ut
eJtali «delegat j. cu.n quidam. S. si eri-
L pws.&T.siapluribus.mprmc.p.&lE
Te£’s i F<4»« Merc‘^-si P‘P>™nus.
im. Dt «ifcgKs^iSiones
«ita*#
luitur.
" Titio,] MeltW»
ret, tradat titio*
Secundum
Vtibisc^
^ereosdetn^11
trimam qu^1
nitui» <
A
{itOiurcji^
^■^A'
:lv.