DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#1010
$
&
limsw<
s
b
c
^or>
tionez
' Ssiksoseil
Jatum.nams?
' h > *
feti quoqj dei
: pi petitur
tincaufe.j
k extra de
kWjjide
Mat.ix.tEti
Wpetati
Ipstioneii'
<W
'ODe ... .
i M
./Mi-
nam &postea.§. (i minor.Sed adhuc obstatprse.c.suscitata.
sed dic,quod ibi fitrestitutio non contra sententiam,sed ad
exceptionem peremptoriam , scilicet ad prsescriprionem
proponendam: ideoque ibi non reuocatursententia:imo
cxecutioni interim mandatur, donec exceptio sitprobata.
Vbi autem fit restitutio contra sententiam, totus processus
reuocetur. Vnde necesse suntnonae defensiones,utsupr^
eodem §.uersic. sed quam uocas.&sic ecclesia ibi tasafue-
ratper negligentiam: unde non probat tasionem:quia iam
apparet ex negligentia,uel omissione. &uide, quodno.su-
prd uersic.sed pone,ecclcsiae. Sed si minor, uel ecclesia omi
sit opponere declinatorias , seu dilatorias in termino ad
hoc statuto,subuenitur ei tasione probata,ut in praed.cap.
consti tutus. Quae (ut dicunt quidam) probabitur isto mo-
do:Primd enim probabitur,utrum exceptiones,quas omi-
sitintermino,&nunc intenditproponcre , sint legitimae,
extri de appellat, ut debitus, quo inuento tasio apparet eo
ipso , quod ipsas, uel eas in termino non proposuit, ut in
^tfprsed.cap.cumucnissent. circafinem.t Sed nunquid eccle-
sia, uel minor potest contra confes-
t Errore.] Videeod. sionem suam restitui, non probato
tituL cap.is lib.vsw terrore Respond.non.ut suprain
quod ibi not. prin.huius §.quia si detulit minor iu
ramentum, non ideo probatur ta-
lus : quia potest esse, quod is,cui detulit, uerum iurauit,&
sic minornon taditur. Sic& ecclesia potuit confiteri ueri-
tatem:& ita non est tasa. Vnde necesie non habet probare
errorem,ut in pned.$. si minor.&argumen.ff.de confes.cer
tum .§. pen. Sed secundum hoc ecclesianon estpriuilegia-
ta,uel minor:quiaquilibetmaiorrestituitur contra confes
sionem,probato errrore facti,utsupradeconfes.^.postre-
mo. Dic, quod imo : quia maior hoc non potest,nisi ante
sententiam: minor uero hoc potest ante & pott. Vtrum au-
tem,& qualiter ecclesia potest restitui contra sententiam,
37no.Vin. ex. dcrest. in integ.tum ex literis.t Et scias,qu6d
hoc beneficium competit, cum res, uel personaetata sunt
enormiter, nec habent aliud auxili-
um , per quod eis ualeatsubueniri.
nam pro modica tasione non da-
uturu:nec, ubi aliud superest ordina-
rium remedium: puta quia cqntra-
dusnontenuit:uel si competat ali-
qua aftio, uel exceptio,per quam ta
sus sibi prospicere possit, ff. de mino
ri. scio qusesitum. & 1. in cauta.ij.re-
_ xsponsoj.x & £.j.&ij. C. in quib. cau.
i in integ resti.non estnec.l.j. & ij.ex.
y eodem,capit.j.secundum T.y t Hoc
58 autem generale est, quod minor re-
stituitur contra eum, cum quo con-
traxit, uel contra eius haeredem,&
non contra tertium , ad quem res
perucnit, nisi in Fubsidium:uidelicet
si ille , cum quo contraxit, non est
soluendo,ff.eodem,in cauta. §.fin.&
l.plan8. Item minor deceptus a ser-
uo.uel filiofamilias,restituitur quan
doq; contra dominum,uel patrem -
familias,ff.de minor, quod si minor.
S.siseruus. Quidam tamen dicunt,
quod si nihil ad eos peruenit,sola ser
ui,uel filij castigationehberantur,ff.
de his,qdeiec. uel effu.arg.l.j.^. cum
seruus.ff.de iniur. l.j. £.sed si unus.&
§.cum seruus.FF.deiur. omn.iudic.si
quis. $. in seruos. & iunge,'quod est
M Nonsstfwr.] Ponit
Rof exemplum, si res
ualen$xx.uenditurpro
xviij,
X Resions./.l Vide,
quod ibi not.fed pleni'
us,quAm ahbiyper Rofi
ubifupra, uersic.circa
istaquteritur. &uersi.
sed nunc uideamus.
ibi ‘m sin. reprehendit
dicentes, quod ubi alia
atito competit,non da*
tur iudicis ofsicium, de
bet enim hoc ditium re
stringi ad restitutionis
benesicium. Etestra*
tio:quuitio casucon*
tratius refcmditur.Vn
de iutium eftiUudne*
gari, ubi aliud diixili-
um competit:qu& ratio
cessat in aliis: sussicit,
quam no.supra de sen*
ten,excommun.§. bre-
uiter.
y Secundum T.] ubi^ J. §.proximo, t Vltimd not.2 quod
supra, uersiculotcom' z restitutio in integrum quandoque
petitur incidenter, & tunc non est li
bellus necessarius:quandoque uero
Nota.] secundum principaliter, & tunc est libellus ne-
Mdr.de Fan. ubi suprd, cessarius , & litis contestatio,& sen-
qiusidj, tentia?ut extra de officJud, ca.ij.& S»
Idditio,
Mello.] Qi
^ecejiriiW
si
H. uersic
(
sm^
—•>-,
sieri.inducebatqudnM b
^Uzo- superrubr^ ifc] Pss
ss.de
mlct/l .
Specul.lib.il. Partic. III.
deoffic.om.iud.J.incidenter.uersic. <l Itejji
delitcontestat.5.
40 nuc duendum.uer.vuj.t Quid ergo fcorfral,4
sns.contra quem petitur, ante litem detut s
contestatam se absentet contumaci b r..jd"
ter? dicunt quidam, quddantelitis /I' n n Qu<s»
contestationem non dabitur diffi- 1°l
nitiua super restitutione danda,uel
deneganda,sed soluminterlocuto-
ria de mittendo acorem in pofies- C
sionem rei,uel quantitatis petita?,fE xu<^Primo dec.fa
Utinposies.leg.is,cui.ex.utlitenon '
contest.quoniam. cum suis concor.
Speciale enim eft in causa appellatio
nis,utin ea non possit lite non con-
testata pronunciari, ut C.detemp.
app.l.fin.$.illud.&inhoc concor.B.
ut no. e^. de offic. iudic. c.ij.& de in
integ. restit. ex literis a. Sed contH,
quiaperhoc non consuliturpeten-
ti restitutionem contra sententiam.
Praeterea causa restitutionis debe-
bat finiri olim intra annum:hodie
uero intra quadriennium:nec enim
perpetuatur per litem contestatam.
At is,contra quem fit missio,lite con
testata perpetuo auditur, utconsuc-
uit dici C.de iudic. 1. properandum.
§. sin autem reus. & C. ubi in rem a«
dio,l.j.Et ideo dicunt Odof.&alij,
quod cogeturuenire captis pignori
bus.uel mulda indifta, ff si quis ius
dicenti non obtemp. 1. unica, ff.de
mun.&hon. 1. si quis magistratus.ff.
de liber, agnos. si quis a libcris.§.fi
quis exhis.ff. de uen.inspi.l.j.^.quid
ergo.Instit.de satisd.tut.$'.fin.& tunc
si ueniet,fietlitis contestatio, &sen-
tetia feretur, ff. de min. Papinianus,
in fin.& in praed.decre. de osfic.iudi.
quod si non ueniat intra tres meses,
uel minus spatium ex causa d iudi-
ce statuendum,uel si nolit litem con
testari,dabitur responsio, etiam lite
non contestata,ut C.si ut se ab hasre.
abst.auth.si omnes creditores b.C.
de edic.diui Adri.tol.l.unica,$.sin au
tem. 8c hoc probat kff.de mino.in
cauta. $ causa cognita.qute dicit in-
distin<ft^,eam dandam partibus prae
Tentibus , uel per contumaciam ab-
sentib. unde nos distinguere no de-
bemus, ex. detranslat. inter, ij.q.v.
consuluisti.&sicerit speciale,quod
feratur sententiadiffinittuain causa
restitutionis in integrum.qu? habet
finiri,ut dixi,olim intra annum : ho-
die uero intra quadrieniu,siue.fitlis
contestata.uelnomutm pras.l.Papi-
nianus.te C.de temp. ap. 1. fin. quod
esse non posset, si non daretur sen-
tentia,aduersario absente.Posseteti
am dici,quod hoc non est sententia,
sed decretum: ut & ali£s,C.ad Treb.
sancimus. causa aurem, ff. de bo.
pos.l. ij. $.si causa cognita.& Lseruus.
in princi. ff. de libe.pr^te.filium.^.si
quis bo.poss Est enim differentia in-
ter sententiam &decretum:utno.ff
deoffiJpc6.& Lnec quicqua.$.ubi
tioerdtneclsslrid,flerpr^ed.dec.ii.o^pccffnlienil>^«l‘leili, 1 *•
a MO petebatur r“
(liMio centri lent^
tiM,pn»eccntK»>‘‘< \
sententia ferri
set,umcncx^’ ■:
per j.§.Habeo
siripta^
temp.reftitut.iminte^
qut narrant qu^etiio^
nentdebocsuiffiiti^
monaftcrwm No«4«»
tulanum^commm
santiiloannuinPerfi
cero: quod monasteriii
petijt reditui contrt
quandam sententiamU
tdmproibmunitpdr:
communis resi/lddt,,
ne daretur re/litutiot'
findliter lite non con»
tefataldtasiiit pto
tw, monaskrimsi
tuendum: quam Odof. >
communis aduocM
impugnabat perprel
L quia latacontn
solitum iudidomor
dinem lite non conto
tiata, C. de senten.ty
interlocuti prolata
C? inducebat prostiu
cret.ij. ex, de ossicia
dic.resert FrancisAa
cur. pro monafieriost
dUegasse sentetitiitnni
luilse}quod indicis of^
cium fuerat imploratu,
ut sieret restitutio coit
trasententiam: &cM
quid per iudicisosici»
um petebatursicri,noii
erat necesse darM
tum,uel cotestatiom^
ol.Azo^ fuperrubrica
Ite»
ne toirliMw.ss)’
conteftatio: se^c^
umiudicisnocfl^
tectio non fuird ’"
cessirit. Fuit»*"
&
limsw<
s
b
c
^or>
tionez
' Ssiksoseil
Jatum.nams?
' h > *
feti quoqj dei
: pi petitur
tincaufe.j
k extra de
kWjjide
Mat.ix.tEti
Wpetati
Ipstioneii'
<W
'ODe ... .
i M
./Mi-
nam &postea.§. (i minor.Sed adhuc obstatprse.c.suscitata.
sed dic,quod ibi fitrestitutio non contra sententiam,sed ad
exceptionem peremptoriam , scilicet ad prsescriprionem
proponendam: ideoque ibi non reuocatursententia:imo
cxecutioni interim mandatur, donec exceptio sitprobata.
Vbi autem fit restitutio contra sententiam, totus processus
reuocetur. Vnde necesse suntnonae defensiones,utsupr^
eodem §.uersic. sed quam uocas.&sic ecclesia ibi tasafue-
ratper negligentiam: unde non probat tasionem:quia iam
apparet ex negligentia,uel omissione. &uide, quodno.su-
prd uersic.sed pone,ecclcsiae. Sed si minor, uel ecclesia omi
sit opponere declinatorias , seu dilatorias in termino ad
hoc statuto,subuenitur ei tasione probata,ut in praed.cap.
consti tutus. Quae (ut dicunt quidam) probabitur isto mo-
do:Primd enim probabitur,utrum exceptiones,quas omi-
sitintermino,&nunc intenditproponcre , sint legitimae,
extri de appellat, ut debitus, quo inuento tasio apparet eo
ipso , quod ipsas, uel eas in termino non proposuit, ut in
^tfprsed.cap.cumucnissent. circafinem.t Sed nunquid eccle-
sia, uel minor potest contra confes-
t Errore.] Videeod. sionem suam restitui, non probato
tituL cap.is lib.vsw terrore Respond.non.ut suprain
quod ibi not. prin.huius §.quia si detulit minor iu
ramentum, non ideo probatur ta-
lus : quia potest esse, quod is,cui detulit, uerum iurauit,&
sic minornon taditur. Sic& ecclesia potuit confiteri ueri-
tatem:& ita non est tasa. Vnde necesie non habet probare
errorem,ut in pned.$. si minor.&argumen.ff.de confes.cer
tum .§. pen. Sed secundum hoc ecclesianon estpriuilegia-
ta,uel minor:quiaquilibetmaiorrestituitur contra confes
sionem,probato errrore facti,utsupradeconfes.^.postre-
mo. Dic, quod imo : quia maior hoc non potest,nisi ante
sententiam: minor uero hoc potest ante & pott. Vtrum au-
tem,& qualiter ecclesia potest restitui contra sententiam,
37no.Vin. ex. dcrest. in integ.tum ex literis.t Et scias,qu6d
hoc beneficium competit, cum res, uel personaetata sunt
enormiter, nec habent aliud auxili-
um , per quod eis ualeatsubueniri.
nam pro modica tasione non da-
uturu:nec, ubi aliud superest ordina-
rium remedium: puta quia cqntra-
dusnontenuit:uel si competat ali-
qua aftio, uel exceptio,per quam ta
sus sibi prospicere possit, ff. de mino
ri. scio qusesitum. & 1. in cauta.ij.re-
_ xsponsoj.x & £.j.&ij. C. in quib. cau.
i in integ resti.non estnec.l.j. & ij.ex.
y eodem,capit.j.secundum T.y t Hoc
58 autem generale est, quod minor re-
stituitur contra eum, cum quo con-
traxit, uel contra eius haeredem,&
non contra tertium , ad quem res
perucnit, nisi in Fubsidium:uidelicet
si ille , cum quo contraxit, non est
soluendo,ff.eodem,in cauta. §.fin.&
l.plan8. Item minor deceptus a ser-
uo.uel filiofamilias,restituitur quan
doq; contra dominum,uel patrem -
familias,ff.de minor, quod si minor.
S.siseruus. Quidam tamen dicunt,
quod si nihil ad eos peruenit,sola ser
ui,uel filij castigationehberantur,ff.
de his,qdeiec. uel effu.arg.l.j.^. cum
seruus.ff.de iniur. l.j. £.sed si unus.&
§.cum seruus.FF.deiur. omn.iudic.si
quis. $. in seruos. & iunge,'quod est
M Nonsstfwr.] Ponit
Rof exemplum, si res
ualen$xx.uenditurpro
xviij,
X Resions./.l Vide,
quod ibi not.fed pleni'
us,quAm ahbiyper Rofi
ubifupra, uersic.circa
istaquteritur. &uersi.
sed nunc uideamus.
ibi ‘m sin. reprehendit
dicentes, quod ubi alia
atito competit,non da*
tur iudicis ofsicium, de
bet enim hoc ditium re
stringi ad restitutionis
benesicium. Etestra*
tio:quuitio casucon*
tratius refcmditur.Vn
de iutium eftiUudne*
gari, ubi aliud diixili-
um competit:qu& ratio
cessat in aliis: sussicit,
quam no.supra de sen*
ten,excommun.§. bre-
uiter.
y Secundum T.] ubi^ J. §.proximo, t Vltimd not.2 quod
supra, uersiculotcom' z restitutio in integrum quandoque
petitur incidenter, & tunc non est li
bellus necessarius:quandoque uero
Nota.] secundum principaliter, & tunc est libellus ne-
Mdr.de Fan. ubi suprd, cessarius , & litis contestatio,& sen-
qiusidj, tentia?ut extra de officJud, ca.ij.& S»
Idditio,
Mello.] Qi
^ecejiriiW
si
H. uersic
(
sm^
—•>-,
sieri.inducebatqudnM b
^Uzo- superrubr^ ifc] Pss
ss.de
mlct/l .
Specul.lib.il. Partic. III.
deoffic.om.iud.J.incidenter.uersic. <l Itejji
delitcontestat.5.
40 nuc duendum.uer.vuj.t Quid ergo fcorfral,4
sns.contra quem petitur, ante litem detut s
contestatam se absentet contumaci b r..jd"
ter? dicunt quidam, quddantelitis /I' n n Qu<s»
contestationem non dabitur diffi- 1°l
nitiua super restitutione danda,uel
deneganda,sed soluminterlocuto-
ria de mittendo acorem in pofies- C
sionem rei,uel quantitatis petita?,fE xu<^Primo dec.fa
Utinposies.leg.is,cui.ex.utlitenon '
contest.quoniam. cum suis concor.
Speciale enim eft in causa appellatio
nis,utin ea non possit lite non con-
testata pronunciari, ut C.detemp.
app.l.fin.$.illud.&inhoc concor.B.
ut no. e^. de offic. iudic. c.ij.& de in
integ. restit. ex literis a. Sed contH,
quiaperhoc non consuliturpeten-
ti restitutionem contra sententiam.
Praeterea causa restitutionis debe-
bat finiri olim intra annum:hodie
uero intra quadriennium:nec enim
perpetuatur per litem contestatam.
At is,contra quem fit missio,lite con
testata perpetuo auditur, utconsuc-
uit dici C.de iudic. 1. properandum.
§. sin autem reus. & C. ubi in rem a«
dio,l.j.Et ideo dicunt Odof.&alij,
quod cogeturuenire captis pignori
bus.uel mulda indifta, ff si quis ius
dicenti non obtemp. 1. unica, ff.de
mun.&hon. 1. si quis magistratus.ff.
de liber, agnos. si quis a libcris.§.fi
quis exhis.ff. de uen.inspi.l.j.^.quid
ergo.Instit.de satisd.tut.$'.fin.& tunc
si ueniet,fietlitis contestatio, &sen-
tetia feretur, ff. de min. Papinianus,
in fin.& in praed.decre. de osfic.iudi.
quod si non ueniat intra tres meses,
uel minus spatium ex causa d iudi-
ce statuendum,uel si nolit litem con
testari,dabitur responsio, etiam lite
non contestata,ut C.si ut se ab hasre.
abst.auth.si omnes creditores b.C.
de edic.diui Adri.tol.l.unica,$.sin au
tem. 8c hoc probat kff.de mino.in
cauta. $ causa cognita.qute dicit in-
distin<ft^,eam dandam partibus prae
Tentibus , uel per contumaciam ab-
sentib. unde nos distinguere no de-
bemus, ex. detranslat. inter, ij.q.v.
consuluisti.&sicerit speciale,quod
feratur sententiadiffinittuain causa
restitutionis in integrum.qu? habet
finiri,ut dixi,olim intra annum : ho-
die uero intra quadrieniu,siue.fitlis
contestata.uelnomutm pras.l.Papi-
nianus.te C.de temp. ap. 1. fin. quod
esse non posset, si non daretur sen-
tentia,aduersario absente.Posseteti
am dici,quod hoc non est sententia,
sed decretum: ut & ali£s,C.ad Treb.
sancimus. causa aurem, ff. de bo.
pos.l. ij. $.si causa cognita.& Lseruus.
in princi. ff. de libe.pr^te.filium.^.si
quis bo.poss Est enim differentia in-
ter sententiam &decretum:utno.ff
deoffiJpc6.& Lnec quicqua.$.ubi
tioerdtneclsslrid,flerpr^ed.dec.ii.o^pccffnlienil>^«l‘leili, 1 *•
a MO petebatur r“
(liMio centri lent^
tiM,pn»eccntK»>‘‘< \
sententia ferri
set,umcncx^’ ■:
per j.§.Habeo
siripta^
temp.reftitut.iminte^
qut narrant qu^etiio^
nentdebocsuiffiiti^
monaftcrwm No«4«»
tulanum^commm
santiiloannuinPerfi
cero: quod monasteriii
petijt reditui contrt
quandam sententiamU
tdmproibmunitpdr:
communis resi/lddt,,
ne daretur re/litutiot'
findliter lite non con»
tefataldtasiiit pto
tw, monaskrimsi
tuendum: quam Odof. >
communis aduocM
impugnabat perprel
L quia latacontn
solitum iudidomor
dinem lite non conto
tiata, C. de senten.ty
interlocuti prolata
C? inducebat prostiu
cret.ij. ex, de ossicia
dic.resert FrancisAa
cur. pro monafieriost
dUegasse sentetitiitnni
luilse}quod indicis of^
cium fuerat imploratu,
ut sieret restitutio coit
trasententiam: &cM
quid per iudicisosici»
um petebatursicri,noii
erat necesse darM
tum,uel cotestatiom^
ol.Azo^ fuperrubrica
Ite»
ne toirliMw.ss)’
conteftatio: se^c^
umiudicisnocfl^
tectio non fuird ’"
cessirit. Fuit»*"