DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51541#0123
Deludiciis.
. t Guraueri
jelcuratorali.
lei.contegi
ndeexillaadf
l fortd oiiiisit
ja.ideocoriM
ad hoc ipl»
oa&ne^!'
IdemetiameL
“eo.aitpr^
iurh:
':"i'oton
ttffS
ttiiiotiijij
:urato^tnp
festosstn“ni11
curator®^
titnus,^
nstrauiW'
uhfe^
pafcaW
datnnl^W
•is, utisip^1
ic:
ipillum,babS
Inst.quiW
•s/Itetn J
IxKVij.d1^*
'“i niax.iteu
onpossemra,
M
■um.lib.vj;
, quo dicism
ali loco. Ita
%oSITIq Adoris. Pono, quod fuisti meus curator.
kinquddhoccredidisti.C.arb.tu.quicquid.&inl.praed.
r tu meus curator adrninistrasti* uel credens te meu
ratore oessisti. Item quod gerendo,talia commisisti do-
Hata uelleuiculpa, ut in praed.l.quicqriid. Item quod eX
•Ja pellione estpenes te aliquid ualens uiginti, ut in ‘pr».l.
L^nid. Reus uerolic ponet: , .
POSITIO rei.Pono, q>T>tantum fuit curator tuus,
hoc concesso, sequitur, quod ndn iste,ff’de iudic.cum pra>
tor extridepraelump.nonne. Item quodplures fuimus eri
Stores, & omnes sumUs solueridd’, & fuimus tempore de-
politiofficij- hoc cdncessb, no potest iste,nisipro parte sua,
conueniri,C.Ii tutor non ges.l.j.& ij.ff.de tute.&rat.dist.l.j.
$ trademus. C. deadmi.tut.l.ij.Item g, bene admiriistraui.
• | porrosicutin prcemissis casibus copetitadio neg. gest.
domino negotiorum, sic & gerenti copetit cohtraria neg.
gestorum propter impensas fadasjnst.de ob.quje ex quali
contrad. $. ex qua causa. &ffeo.l.ij. Sicergoinealibellus
concipitur:... ..
tiBEL. Coram,&c. conqueror deP. cuius negotia eo
absente, uel prodente & ignorante,administraui & sponte:
jnquaadministratione uiginti de bonis meiserogaui: un-
depeto, ut illa uiginti mini soluat: peto etiam uluras, quae
concurrerunt i tempore morae : Scadhocipsummihi sen-
tentialitercondemnari: ad quod propono cotrariam adio.
neg.gest. Haec forma probatur ff.de neg.gest.l.ij. Instit. de
^ob.quaeexquasi contrad.in prine, t Si uero nihil expen-
distiJedesalij obligatuspro illaadministratione,siccon-
cipies libellum.
Et. Coram, &c.uts.usq;,ignorante.& post iunge,
gessi.prd qua gestione sum T.obligatus in uiginti:unde pe-
to.quod me ab illa liberet obligatione: & ipsum ad hoc te-
neri, sententialiter decerni : & ad hoc propono, &c. Haec
; forma probatur ff.mand.si mandato meo.$.quoties. t A-
i dor ergo sic ponet:
Positio A doris. Pono, g? gessi tua negotia & spon-
te te absente,uel te praesente & ignorante.Item quod pro il-
hgestione,seuadministratione expendi in rebus illis, & de
bonis meis.Item quod sum obligatus T. creditori in uigin-
tiproillaadministratione. undeuidenturei abesse,ff.co.si
quis mandatori. $.fin. Item expendi illa uiginti, & ii te petij
illamecthibi soluere uoluisti.Haec positio fit,ut reus depre-
kndatur in mora:& sic ueniant usurse.ut ff.de usur. & in co
lhraria.8d.j.ffmand.idemq;. t Siautesittalispersona,qu$
causapietatispraesumereturfecisse,dices sic : Pono, g» has
impensas redegi in cridice rationum mearum, uel in qua-
ternismeis: uel protestatuS fui, quod eas faciebam animo
repetendi,ff.eo.l.Nesennius. C. eo. alirhenta.&l.j.ff.de re-*
lig.atsiquis. Item g» tibi maiori erat utile, q? talem domum
tibi reficerem. Si uero sit minor,dicat: Pono,quod pro ne-
cessario domum talem tibi fulsi. Item q» emi equum pro ui-
|inti,& erat tibi utilis,&adhuc habes eum. Reus uero sic:
^0 Sitio re,« Pono, q, gessisti mea negotia paterna
wetuorie, C. eo. si patrono.Item quod causa pietatis illud
nsg6tiumgessisti,xlvij.dist.sicuthi.Item quod amicitia iri-
t|ma,ff.e6d.i$,qui. Item quod domus,quam mihi refecisti,
m>hierat onerosa ad reficiendum.hoc concesso,patet,quod
non fuit utiliter coeptum, ffeo. sed an ultro. §.j. & ij. Itbm g>
■«tutiliter coeperis, tamen tua culpa domus illa periit,ff.
l - m eod.si negotio.&l.cu a Lusitanism.
Lusifanis.J §.fi.ff sol.mat. si ab hostibus. Si uero
ommuniter incipit,na sit pupillus,dicat: pono,^> res,quam
PSertiitt. emisti, fuit inutilis. & mortua est. Si
uero fuit utilis, dicat: pono, qjutili-
tfcomparasti: sedperiit ante litis contest. &sic tunc non
^locupletior,quod requiritur,ff. eo.litis.Fiet autem eico
Palatio,ff.eo.ait praetor.#, pupillus. Item quod me prohi-
. n bete gessisti.ff.eo.si duobus n. C.eo.
Sid«obiK.] Com* l.fi. t Sequitur nuncuidere dea-
^ter frb l.si dione tutela,quee ciuilis est. Quali-
incipit, 1«. ter autem conficientur iristrumenta
tutelae & curae, uide supra de tuto-
re,Sciri tit. de cura. Caeterumsiali-
^pect4ip4r$4.
quis credens se tutorem, cum non sit, ue! sciens seesse, sed
se non esle fingit* gerat alicuius negotium, ab eo conueniri
potest a&ionepro tutelae praetoria, utff de eo, qui pro tut.
neg.gess.l.j.$.j.&ij. Sic ergo concipietur libellus.
Li B. Cora, Scc. conqueror de P. qui.tanqua tutor,mea
gessit negotia,cum non esset: ex qua gestione sunt centum
apud eum: uel exiliagestione me damnificauit in centum:
unde peto illa centum: Sc ad hoc propono astione pro tu-
telae,ff.eo.l.j. t Ador ergo sic ponat!
Po SITIO Aftoris. Pono, ^tucredidistiquandoq;te
meum tutorem fuisse,ff.eo.l.j.#.proinde.& §.si seruus.Item
q, sciebas te meum tutorem no esse* sed tamen te esse finge-
bas. Item qudd gessisti mea negotia,Ut ff.de eo,qui pro turi
neg. gess.inrub.&l.j.^.cumeo. Item quod exilia gestione
estapudteualeris centum lib. Item quod talia potuisti ge-
rere, Scomisisti: unde dattinificatus sum in centum. Item
quod postquam sciuisti te non esse tutorem,tu omisisti,nec
certiorastinecessarios meos.ff.eo.l.ij.$.fin. Reus uero sic:
Po SITI O rei. Pono,quod eo tempore,quo gessi,eras
maior xiiij.annis,ff.eosi curator. Item quod gessit, ut
curator a praetore datus.hoc concesso, non haec, sed utilis
neg.gest.locum habet,ff.eo.l.j.Item quod ea,quae gessi,tan-
quamamicus gessi. hoc concesso, locum habet adio neg.
gestorum, ut lupra uersic. porro. Si uero non gessitjed fe
uult defendere, dicatsic,ponens:Pono,quodT.tantum
gessit tua negotia,credens se tutorem: quem dicis tuum es-
se: hoc concesso,sequitur, quod reus non gessit. tQ^idsi
quispetitrationemadministrationis peradionem tutelae,
quae ciuilis est, & quae contra tutores mast administrantes
o proditaest,siclibellumconcipiet°:
Li B B L. Coram, &c. ago contra o Libellum cocipiet.']
P. olim tutorem meum testamenta- J. uersi.destipulatione.
rium, legitimum, seu datiuum, pe- fatur remisiio de UbeU
tens,ut mihi reddat rationem admi- /0 contra tutorem 9 qui
nistratae tutelae per eum, & reliqua, satisidedit^
quae sunt apud eum, restituat: & ad _
hoc proponoadionemtutelae, ff de p Secundum Rojp}
tutel. &rat.distra.l.j.$.j. C. arb.tut.l. Vbideciudib^rubris
tutorem, ff.de condi.&demon.cum cade aftio.tut. de qua
seruus.Sc J.qui sub coditione. & hoc, infra,
p secundum Rof.p&Vber.Vel sic co
cipitur,secundum Odof. . -
Lib. Corani,&c.propono contraP.asserens,quod jpse
fuit tutor meus,Sc mihi datus fuit: quare peto ab eo,ut mi-
hi reddat rationem tutelae gestse & omissae, & reliqua prse-
stet,&ut omnia bona sua mihi tacitd obligata pro admi-
histratione tutelae mihi restituat. Haec forma probatur C.
deadm.tut. pro osficio. &in prae.l. tutorem. &subtiliter iri
eod. tit. ueteris. Et iq hoc libello ueniet.quicquid dolo,la-.
ta culpa, uel leui gessit,uel gerere omisit: & bona pupilli.si
qua penes se retinuit,& inuentarium,& instrumenta,ut iri-
huitpne.l.ueteris. Tamen ador in processu tenetur cautd
explanare libellum perpolitiones, ut C. de iudic.l. licet. 8c
hot.C.de edcn.edita.dicens, tugessistihoc: tuomisisti ge^
rere, uel acquirere hoc: tu retinuisti hoc penes te: quod si
confiteatur, condemnandusest,utrestituatres, uelratio-
nem reddat, quid de ipsis fecit. Si uero negat, tunc ador
tenetur probare, uel per inuentarium,uel aliis modis,qui-
bus potest: licet aduocatus partis alterius sapiens sit.uix
intelligethunclibellum. Alijleuiussicconcipiunt:
Lib. Coram, &c. ut supra prox.usq;, omisfe.post iun-
ge, & ut inufcntarium contrase exhibeat, & instrumenta pii
blica reddat: & res,quse in dido inuentario continentur:&
ea, quse remansenint penes se: & si qua corpora sunt,resti-
tuat. hxc forriia probatur in prae. 1. ueteris. Caeterum iri
primo libello posui uerbailla, &reliqua, quae sunt apud
eum, restituat,acseuitandas multas obiediones. Sineillii
p tamen stare posset libellus: t & tunc iudex sic pronun-
ciabit:
Forma. Quia mihi euidenterconstat te tutorem ma-
l^administrasse tutelam, & damnificasse pupillum quondi
in decem,.ideo te illi condemno in decem. Vel sic:
FORMA. Quia consiat te bene administrasse tutelam,
1 A ideei
. t Guraueri
jelcuratorali.
lei.contegi
ndeexillaadf
l fortd oiiiisit
ja.ideocoriM
ad hoc ipl»
oa&ne^!'
IdemetiameL
“eo.aitpr^
iurh:
':"i'oton
ttffS
ttiiiotiijij
:urato^tnp
festosstn“ni11
curator®^
titnus,^
nstrauiW'
uhfe^
pafcaW
datnnl^W
•is, utisip^1
ic:
ipillum,babS
Inst.quiW
•s/Itetn J
IxKVij.d1^*
'“i niax.iteu
onpossemra,
M
■um.lib.vj;
, quo dicism
ali loco. Ita
%oSITIq Adoris. Pono, quod fuisti meus curator.
kinquddhoccredidisti.C.arb.tu.quicquid.&inl.praed.
r tu meus curator adrninistrasti* uel credens te meu
ratore oessisti. Item quod gerendo,talia commisisti do-
Hata uelleuiculpa, ut in praed.l.quicqriid. Item quod eX
•Ja pellione estpenes te aliquid ualens uiginti, ut in ‘pr».l.
L^nid. Reus uerolic ponet: , .
POSITIO rei.Pono, q>T>tantum fuit curator tuus,
hoc concesso, sequitur, quod ndn iste,ff’de iudic.cum pra>
tor extridepraelump.nonne. Item quodplures fuimus eri
Stores, & omnes sumUs solueridd’, & fuimus tempore de-
politiofficij- hoc cdncessb, no potest iste,nisipro parte sua,
conueniri,C.Ii tutor non ges.l.j.& ij.ff.de tute.&rat.dist.l.j.
$ trademus. C. deadmi.tut.l.ij.Item g, bene admiriistraui.
• | porrosicutin prcemissis casibus copetitadio neg. gest.
domino negotiorum, sic & gerenti copetit cohtraria neg.
gestorum propter impensas fadasjnst.de ob.quje ex quali
contrad. $. ex qua causa. &ffeo.l.ij. Sicergoinealibellus
concipitur:... ..
tiBEL. Coram,&c. conqueror deP. cuius negotia eo
absente, uel prodente & ignorante,administraui & sponte:
jnquaadministratione uiginti de bonis meiserogaui: un-
depeto, ut illa uiginti mini soluat: peto etiam uluras, quae
concurrerunt i tempore morae : Scadhocipsummihi sen-
tentialitercondemnari: ad quod propono cotrariam adio.
neg.gest. Haec forma probatur ff.de neg.gest.l.ij. Instit. de
^ob.quaeexquasi contrad.in prine, t Si uero nihil expen-
distiJedesalij obligatuspro illaadministratione,siccon-
cipies libellum.
Et. Coram, &c.uts.usq;,ignorante.& post iunge,
gessi.prd qua gestione sum T.obligatus in uiginti:unde pe-
to.quod me ab illa liberet obligatione: & ipsum ad hoc te-
neri, sententialiter decerni : & ad hoc propono, &c. Haec
; forma probatur ff.mand.si mandato meo.$.quoties. t A-
i dor ergo sic ponet:
Positio A doris. Pono, g? gessi tua negotia & spon-
te te absente,uel te praesente & ignorante.Item quod pro il-
hgestione,seuadministratione expendi in rebus illis, & de
bonis meis.Item quod sum obligatus T. creditori in uigin-
tiproillaadministratione. undeuidenturei abesse,ff.co.si
quis mandatori. $.fin. Item expendi illa uiginti, & ii te petij
illamecthibi soluere uoluisti.Haec positio fit,ut reus depre-
kndatur in mora:& sic ueniant usurse.ut ff.de usur. & in co
lhraria.8d.j.ffmand.idemq;. t Siautesittalispersona,qu$
causapietatispraesumereturfecisse,dices sic : Pono, g» has
impensas redegi in cridice rationum mearum, uel in qua-
ternismeis: uel protestatuS fui, quod eas faciebam animo
repetendi,ff.eo.l.Nesennius. C. eo. alirhenta.&l.j.ff.de re-*
lig.atsiquis. Item g» tibi maiori erat utile, q? talem domum
tibi reficerem. Si uero sit minor,dicat: Pono,quod pro ne-
cessario domum talem tibi fulsi. Item q» emi equum pro ui-
|inti,& erat tibi utilis,&adhuc habes eum. Reus uero sic:
^0 Sitio re,« Pono, q, gessisti mea negotia paterna
wetuorie, C. eo. si patrono.Item quod causa pietatis illud
nsg6tiumgessisti,xlvij.dist.sicuthi.Item quod amicitia iri-
t|ma,ff.e6d.i$,qui. Item quod domus,quam mihi refecisti,
m>hierat onerosa ad reficiendum.hoc concesso,patet,quod
non fuit utiliter coeptum, ffeo. sed an ultro. §.j. & ij. Itbm g>
■«tutiliter coeperis, tamen tua culpa domus illa periit,ff.
l - m eod.si negotio.&l.cu a Lusitanism.
Lusifanis.J §.fi.ff sol.mat. si ab hostibus. Si uero
ommuniter incipit,na sit pupillus,dicat: pono,^> res,quam
PSertiitt. emisti, fuit inutilis. & mortua est. Si
uero fuit utilis, dicat: pono, qjutili-
tfcomparasti: sedperiit ante litis contest. &sic tunc non
^locupletior,quod requiritur,ff. eo.litis.Fiet autem eico
Palatio,ff.eo.ait praetor.#, pupillus. Item quod me prohi-
. n bete gessisti.ff.eo.si duobus n. C.eo.
Sid«obiK.] Com* l.fi. t Sequitur nuncuidere dea-
^ter frb l.si dione tutela,quee ciuilis est. Quali-
incipit, 1«. ter autem conficientur iristrumenta
tutelae & curae, uide supra de tuto-
re,Sciri tit. de cura. Caeterumsiali-
^pect4ip4r$4.
quis credens se tutorem, cum non sit, ue! sciens seesse, sed
se non esle fingit* gerat alicuius negotium, ab eo conueniri
potest a&ionepro tutelae praetoria, utff de eo, qui pro tut.
neg.gess.l.j.$.j.&ij. Sic ergo concipietur libellus.
Li B. Cora, Scc. conqueror de P. qui.tanqua tutor,mea
gessit negotia,cum non esset: ex qua gestione sunt centum
apud eum: uel exiliagestione me damnificauit in centum:
unde peto illa centum: Sc ad hoc propono astione pro tu-
telae,ff.eo.l.j. t Ador ergo sic ponat!
Po SITIO Aftoris. Pono, ^tucredidistiquandoq;te
meum tutorem fuisse,ff.eo.l.j.#.proinde.& §.si seruus.Item
q, sciebas te meum tutorem no esse* sed tamen te esse finge-
bas. Item qudd gessisti mea negotia,Ut ff.de eo,qui pro turi
neg. gess.inrub.&l.j.^.cumeo. Item quod exilia gestione
estapudteualeris centum lib. Item quod talia potuisti ge-
rere, Scomisisti: unde dattinificatus sum in centum. Item
quod postquam sciuisti te non esse tutorem,tu omisisti,nec
certiorastinecessarios meos.ff.eo.l.ij.$.fin. Reus uero sic:
Po SITI O rei. Pono,quod eo tempore,quo gessi,eras
maior xiiij.annis,ff.eosi curator. Item quod gessit, ut
curator a praetore datus.hoc concesso, non haec, sed utilis
neg.gest.locum habet,ff.eo.l.j.Item quod ea,quae gessi,tan-
quamamicus gessi. hoc concesso, locum habet adio neg.
gestorum, ut lupra uersic. porro. Si uero non gessitjed fe
uult defendere, dicatsic,ponens:Pono,quodT.tantum
gessit tua negotia,credens se tutorem: quem dicis tuum es-
se: hoc concesso,sequitur, quod reus non gessit. tQ^idsi
quispetitrationemadministrationis peradionem tutelae,
quae ciuilis est, & quae contra tutores mast administrantes
o proditaest,siclibellumconcipiet°:
Li B B L. Coram, &c. ago contra o Libellum cocipiet.']
P. olim tutorem meum testamenta- J. uersi.destipulatione.
rium, legitimum, seu datiuum, pe- fatur remisiio de UbeU
tens,ut mihi reddat rationem admi- /0 contra tutorem 9 qui
nistratae tutelae per eum, & reliqua, satisidedit^
quae sunt apud eum, restituat: & ad _
hoc proponoadionemtutelae, ff de p Secundum Rojp}
tutel. &rat.distra.l.j.$.j. C. arb.tut.l. Vbideciudib^rubris
tutorem, ff.de condi.&demon.cum cade aftio.tut. de qua
seruus.Sc J.qui sub coditione. & hoc, infra,
p secundum Rof.p&Vber.Vel sic co
cipitur,secundum Odof. . -
Lib. Corani,&c.propono contraP.asserens,quod jpse
fuit tutor meus,Sc mihi datus fuit: quare peto ab eo,ut mi-
hi reddat rationem tutelae gestse & omissae, & reliqua prse-
stet,&ut omnia bona sua mihi tacitd obligata pro admi-
histratione tutelae mihi restituat. Haec forma probatur C.
deadm.tut. pro osficio. &in prae.l. tutorem. &subtiliter iri
eod. tit. ueteris. Et iq hoc libello ueniet.quicquid dolo,la-.
ta culpa, uel leui gessit,uel gerere omisit: & bona pupilli.si
qua penes se retinuit,& inuentarium,& instrumenta,ut iri-
huitpne.l.ueteris. Tamen ador in processu tenetur cautd
explanare libellum perpolitiones, ut C. de iudic.l. licet. 8c
hot.C.de edcn.edita.dicens, tugessistihoc: tuomisisti ge^
rere, uel acquirere hoc: tu retinuisti hoc penes te: quod si
confiteatur, condemnandusest,utrestituatres, uelratio-
nem reddat, quid de ipsis fecit. Si uero negat, tunc ador
tenetur probare, uel per inuentarium,uel aliis modis,qui-
bus potest: licet aduocatus partis alterius sapiens sit.uix
intelligethunclibellum. Alijleuiussicconcipiunt:
Lib. Coram, &c. ut supra prox.usq;, omisfe.post iun-
ge, & ut inufcntarium contrase exhibeat, & instrumenta pii
blica reddat: & res,quse in dido inuentario continentur:&
ea, quse remansenint penes se: & si qua corpora sunt,resti-
tuat. hxc forriia probatur in prae. 1. ueteris. Caeterum iri
primo libello posui uerbailla, &reliqua, quae sunt apud
eum, restituat,acseuitandas multas obiediones. Sineillii
p tamen stare posset libellus: t & tunc iudex sic pronun-
ciabit:
Forma. Quia mihi euidenterconstat te tutorem ma-
l^administrasse tutelam, & damnificasse pupillum quondi
in decem,.ideo te illi condemno in decem. Vel sic:
FORMA. Quia consiat te bene administrasse tutelam,
1 A ideei