DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51541#0499
De Furtis.
497
k
ufq$ ad uers. porro, cu>
ponit dd lieramuerbd
Rof.tit.de ad.in fidu
ex edido,naute, caup:
^c.ddinteresse.
sancimus-
toriassid uisumsuit au
tori, v bene, interpo-
nere iUam mediam ciui
lem.
g Seu eorum.] In hoc
dissert ab iUa, quae fe*
quitur inuer.exterum,
qux datur quocunq; si
ciente surtum: & hxc,
er quatuor alia , qux
requiruntur in hac a-
dioti€,profequit Ross.
parte j.de ad. surti dd^
uersus nau. etc. qux coi
ligM ex ppfitionibws:
sed ibi plenius.
meprouocauitadiudicium communi diuidundo,ss.eod.&
ideo. Reus uero sic:
Po s.rei.Pono,qudd T. est dominus illius rei,ss.ubi app.
sit,siprocuratorio.Item quod hancrem solus contrc&auit.
Item quod condidionem tibi competentem nouifli,fF.eo.l.
parui Jn fi.it.de uer,oblig.scire.§.fi. & l.nemo. Ite quod rem
furto subtraftamtibi obtuii,ffeo.parui resert.8cl.fi. Item #
non est res illa in rebus humanis .Item quod prouocasti ad
indicium comuni diuidundo, & fuit
f Alia quoty adio. ]in lociotuoresadiudicata. Aliaquoq;
sidum, non intelligas f «dio fest,quteratione furti datur:pu
de duobus prxmifiis. tasi quid mihi a nauta, uel caupone,
Et scias,quod in ordine uel stabulario, uel ab aliquo homine
Ross. continuatur pri= libero, cuius opera utuntur, seu eo-
mxsuperiori inter prx g rum g familia furatum fuit, competit
• " ' enim mihi contra eos adio furti ad-
uersus nautas,caupones,ilabularios,
& competit in duplum, ff. fur.aduer.
nau.l.j.&estprtetoria,utin ea. 1. in fi.
j.respon.Sic ergo cocipiturlibellus:
Ll B. Coram,&c. conqueror de P.
in cuius naui,caupona, uel {fabulo
res,seu merces tales intuli,seu immi-
si:quse res mihi a tali sunt surreptte:
unde ago contra cauponem adione
in fadu ex illo titulo furti aduer.nau.
cau.stab.ut recepta restituant,& peto
duplum per praedidam adionem.&
hoc,quando ago contra nautam, cau
ponem,uclstabularium.Si uerd con-
tra surripiente,sic concipiet libellus:
Ll B .Coram,&c.conqueror de P.
qui merces, seu res tales, quas intuli,
seu immisi in nauem,seu cauponam,uel {fabulum,mihi sub-
traxit-.undenominepraedidarum mercium ago in dupluni
cotra eum, & ad hoc propono adionem furti manifesti.uel
non manifesti, non ex illo titulo furti aduer.nau. cau. stab.
haec probantur ff.eo.l.unica. Adorergo sic ponet:
Po S.ad.Pono,qudd anno tali,mense & die tali, tu eras
nauta & exercitor nauis, uel eras caupo, uel stabularius in
domo tali,ff.eod.I.j.in prin. Scinrubr.Item quod illo anno,
mese & die intraui nauem illam, cuius eras nauta, uel cuius
eras exercitor,ut irem ultra mare.Item quod eo anno,men-
se & die intraui caupona,uel stabulu, ut hospitarer apud te.
Item quod ea die immisi tales merces meas in nauem illam,
uel cauponam,uel {fabulum,ff.eo.l.j.$.j.Item quod illas mi-
hi tu nauta,uel caupo,uel {fabularie inde subtraxisti, uel ali
quis,qui tecum erat causa nauigandi,puti T.uel qui tecum
eratcausainhabitandi in {fabulo,uel caupona, ita quod res
illae erat sub mea cusfodia & meo periculo. & hoc,si furtum
fit ab aliquo in naui,uel caupona,uel sfabulo existente, non
fit ab ipso nauta,caupone,ue' stabulario.praemissaproban-
tur ffeo.l.j. Reus uerd sic:
Po S .rei.Pono,quod illo anno,die 8c menseT.eratnau-
ia,Uel exercitornauis. Ite # amore Dei te misit innaue,ut
trasisires ultra mare,cum elses pauper.hoc cocesib, apparet,
# merces non intulit,cum non haberet,fi.de fur.itaq;. Item
quod merces,quas intuh‘sti,egonaiita,uelcaupo,u 1 (sabu-
larius sub meo periculo focustodia (uscepi. hoc cocesib, no
habet ador adionem furti. Item quod merces illae tibi sunt
auiatore subtrad$,uel duedore. t Caeterum propter fur.
. tum fadubis.qui suntinnaui,uel caupona, uel stabulo,uel
etiam propter res amisias competit etiam alia adio contra
i _ nautam,cauponem,uel {fabularium,
b ComputM^xhoc ut restituan*;scilicet aa,0 in fa£luin
simunt quuU d^rm-- ex ,llo edl(fto nau.cau.stab.& est
tiam inter h anc^iUa, toria:& nsimplumcompetit:estetia
surti dduerjM nau. utIo rei* persecutoria. t Est & alia, qute
ibi totu duplum sit poe^. exquasi maleficio, & in duplum
na,hic solumsimplu/m: competit,rei persecutione computa-
quodRosf.non placet h ta\fF.nau.cau.stab.l.iij.§.fin.&l.fi.$.
'm tit.de adio.m sidu, haec adio.ff. furti aduer. nau. l.j. & li-
qux in duplo,&c. cetin Arbore adionum nihil de hoc
Speculi pars
dicatu-,tamen sic libellus concipitur:
Ll B. Geram, &c. conquerorde P.in cuiusnauem,cau-
ponam,uel stabulum immisi,seu intuli eo sciente merces ta
les,quas uel psi nauta,caupo, uel stabularius, uel alius ab-
stulit mihi,uel subtraxit,pvta talis.unde ago contra e m,#
mihi res illas restituat,& ad hoc propono adione in faduhi
exedidonau.cau.stab.fi.eo.l j. Ador ergo sic ponet:
PO S.ad.Pono,qudd tu fuistinauta,caupo, uel Rabula-
rius tali anno,mense & die tali,ff.eo J.j. Item quod illo tem-
pore ego immisi merces tales in naui,caupona, iiel stabulo.
Item quod tu res illas cepisti. Item quod te sciente resilias
in nauem,cauponam,uel stabulu immisi,ff. loca.ciim in pia
res.$.locator.ff de iuredot.si ego.$.fi. Reusuerd sic:
Po S.rei. Pono,# T.fuit nauca, caupo, uel stabularius.
Item quod ego dixi cuilibet,# res suas custodiret, & uos co
cessistis,ff.eo.debet.& l.j.$.qui sunt.8c $.fi.& l.&ita.in prin.
Item quando uos immisistis tales merces,eram absens. hoc
concetso,prae{umiturignorasie,nisi contra probetur, ff.de
11 admin.tut.hoc autem.ff.deprob.uerius. t Et nota,quod ex
hocedido tres,uel,secundualios, dux nascunturadiones:
prima est in simplu.secunda & tertia in duplu.Prima conti-
net rei pcrsecutionem,& datur haeredi, & contra haeredem,
&excotradu,uel quasnsecunda & tertia non datur in hae-
redem^ sunt exquasi maleficio.haecprobanturff eu. 1. iij.
$.hxc adio.&l.licet.^.in fadu.&l.debet. $.ha:c adio.ss.de
ad.& oblig.ex maleficiis.§.fi.lnst.de obltg.quae ex quasi de-
12 hdo nascun.fF.furti aduer.nau.l.unica. T De prima quaeri-
tur,an sitnatiua,ueldatiuas Etuidetur,# datiua,ff.eo.l.j.in
prin.ibi,iudiciu dabo.Sed dic,# estnatiua:8c exponeibi,iu
dicium,id est.adionem in fadu dabo,id est,datam cofirma-
bo.sic ff.commo.l.j.&nasciturexcontndu,quando uideli-
cet assigno res cauponi,nautae,uel stabulario. tutic enim cu
eo contraho,quia si do pretium,erit contradas locationis:
& loeu habebit haec adio,ff.eo.I.iij.$.j. Si uerd non interue-
niat pretium,sed aliud fortd, contradus erit innominatus,
uel si mhilinterueniat.sedgratis hospitatur: & tuc etiam ex
contrado,ut in ea. 1.iij.& eo.tit.licet.ff.depos.l.j.§. si quis ser
uum. Si aute res immisero te sciente,tunc oritur h^c adio
exquasicontradu,ff.eo.l.j.^.recepit, tQuidsiresimmisij
sunt ignorante nauta,stabulario,uel caupone,& res amisss
sunt, puta de node, uel de die furto subtradae de stabulo,
nunquid caupo,uel stabularius tene-
. tur eas restituerefCredo,quod non’: i Quod non. ] idem
primo,quia in rubrica dicitur, naut£, Rojsicontra Azon.ubi
caupo.stabul.utreceptarestituat.se s.podprin.
eundo,quia praetor dicit,quodctmq;
saluum fore receperint,&c.ff eo.l.j.in prin.Si ergo cosidtra-
mus uerbu Recepta,& Saluu fore,hxc in ignorante non ca
dunt,ut & ali^s ff.derecep.& ff.rem pupil. saiua fore. Tama
Vlpianusff eo.l.j.§.recepit, uidet exponere, quiadicit.Re-
cepit aut saluu fore.siue ei assignatte sint, siue immissae: nec
disfinguit eb sciente,uel ignorate:unde nec nos distinguere
debemus,ff.de leg.praes.contrarab.bon. pos. pe.l.j. §.j.ff. de
pubbc.adio.de pretio.ij. q. v.consuluisti. ex.de tranlad.c.ij.
Vnde expne §.recepit.& exlegibus ibi (equentibus colli-
girur,quddsi teprsesenterem meam in domutuam immisi,
uideortibi tradidisse,&te illius custodiarecepisse: unde ad
restitutione eius teneris.ad idem ff. de acq. pos. quod meo.
§.si per uenditorem.quiapatietia^&c.ff de aquapluuiaarc»
1. Labeo.ad idem ff.de iure dotium,si ego.^.quid enim inter
I4est.circafi. tEstetiaarg.in eo.$.recepit.#omnia, queere-
periuntur in domo tua,praffumunturcssetua:ad idem ff.de
re iud.a diuo Pio.$.si super rebus.ff.de contrahen. emp.cla-
uibus.ss.si cer.pet.l.leda.circaprin.&in prx.$.si peruendi-
15 torem. t Quid si peregrinus k,qui uadit,uel redit ultra ma-
le re, intrat nauem, uel taberna, uel sta-
bulu, nec oftendit res, quas habet: (ti k Qti id si peregrinus.]
met enim ostedere propter alios, qui
hospitantur:) demu coqueriturse a-
misissec’& uidetur standu sacramen-
to suo.no enim est uerisimile, # ipse,
qui peregrinat,deieret,arg.C. de sac.
san.eccl.sancim^.C.ad leg. IuL repet.
T I
497
k
ufq$ ad uers. porro, cu>
ponit dd lieramuerbd
Rof.tit.de ad.in fidu
ex edido,naute, caup:
^c.ddinteresse.
sancimus-
toriassid uisumsuit au
tori, v bene, interpo-
nere iUam mediam ciui
lem.
g Seu eorum.] In hoc
dissert ab iUa, quae fe*
quitur inuer.exterum,
qux datur quocunq; si
ciente surtum: & hxc,
er quatuor alia , qux
requiruntur in hac a-
dioti€,profequit Ross.
parte j.de ad. surti dd^
uersus nau. etc. qux coi
ligM ex ppfitionibws:
sed ibi plenius.
meprouocauitadiudicium communi diuidundo,ss.eod.&
ideo. Reus uero sic:
Po s.rei.Pono,qudd T. est dominus illius rei,ss.ubi app.
sit,siprocuratorio.Item quod hancrem solus contrc&auit.
Item quod condidionem tibi competentem nouifli,fF.eo.l.
parui Jn fi.it.de uer,oblig.scire.§.fi. & l.nemo. Ite quod rem
furto subtraftamtibi obtuii,ffeo.parui resert.8cl.fi. Item #
non est res illa in rebus humanis .Item quod prouocasti ad
indicium comuni diuidundo, & fuit
f Alia quoty adio. ]in lociotuoresadiudicata. Aliaquoq;
sidum, non intelligas f «dio fest,quteratione furti datur:pu
de duobus prxmifiis. tasi quid mihi a nauta, uel caupone,
Et scias,quod in ordine uel stabulario, uel ab aliquo homine
Ross. continuatur pri= libero, cuius opera utuntur, seu eo-
mxsuperiori inter prx g rum g familia furatum fuit, competit
• " ' enim mihi contra eos adio furti ad-
uersus nautas,caupones,ilabularios,
& competit in duplum, ff. fur.aduer.
nau.l.j.&estprtetoria,utin ea. 1. in fi.
j.respon.Sic ergo cocipiturlibellus:
Ll B. Coram,&c. conqueror de P.
in cuius naui,caupona, uel {fabulo
res,seu merces tales intuli,seu immi-
si:quse res mihi a tali sunt surreptte:
unde ago contra cauponem adione
in fadu ex illo titulo furti aduer.nau.
cau.stab.ut recepta restituant,& peto
duplum per praedidam adionem.&
hoc,quando ago contra nautam, cau
ponem,uclstabularium.Si uerd con-
tra surripiente,sic concipiet libellus:
Ll B .Coram,&c.conqueror de P.
qui merces, seu res tales, quas intuli,
seu immisi in nauem,seu cauponam,uel {fabulum,mihi sub-
traxit-.undenominepraedidarum mercium ago in dupluni
cotra eum, & ad hoc propono adionem furti manifesti.uel
non manifesti, non ex illo titulo furti aduer.nau. cau. stab.
haec probantur ff.eo.l.unica. Adorergo sic ponet:
Po S.ad.Pono,qudd anno tali,mense & die tali, tu eras
nauta & exercitor nauis, uel eras caupo, uel stabularius in
domo tali,ff.eod.I.j.in prin. Scinrubr.Item quod illo anno,
mese & die intraui nauem illam, cuius eras nauta, uel cuius
eras exercitor,ut irem ultra mare.Item quod eo anno,men-
se & die intraui caupona,uel stabulu, ut hospitarer apud te.
Item quod ea die immisi tales merces meas in nauem illam,
uel cauponam,uel {fabulum,ff.eo.l.j.$.j.Item quod illas mi-
hi tu nauta,uel caupo,uel {fabularie inde subtraxisti, uel ali
quis,qui tecum erat causa nauigandi,puti T.uel qui tecum
eratcausainhabitandi in {fabulo,uel caupona, ita quod res
illae erat sub mea cusfodia & meo periculo. & hoc,si furtum
fit ab aliquo in naui,uel caupona,uel sfabulo existente, non
fit ab ipso nauta,caupone,ue' stabulario.praemissaproban-
tur ffeo.l.j. Reus uerd sic:
Po S .rei.Pono,quod illo anno,die 8c menseT.eratnau-
ia,Uel exercitornauis. Ite # amore Dei te misit innaue,ut
trasisires ultra mare,cum elses pauper.hoc cocesib, apparet,
# merces non intulit,cum non haberet,fi.de fur.itaq;. Item
quod merces,quas intuh‘sti,egonaiita,uelcaupo,u 1 (sabu-
larius sub meo periculo focustodia (uscepi. hoc cocesib, no
habet ador adionem furti. Item quod merces illae tibi sunt
auiatore subtrad$,uel duedore. t Caeterum propter fur.
. tum fadubis.qui suntinnaui,uel caupona, uel stabulo,uel
etiam propter res amisias competit etiam alia adio contra
i _ nautam,cauponem,uel {fabularium,
b ComputM^xhoc ut restituan*;scilicet aa,0 in fa£luin
simunt quuU d^rm-- ex ,llo edl(fto nau.cau.stab.& est
tiam inter h anc^iUa, toria:& nsimplumcompetit:estetia
surti dduerjM nau. utIo rei* persecutoria. t Est & alia, qute
ibi totu duplum sit poe^. exquasi maleficio, & in duplum
na,hic solumsimplu/m: competit,rei persecutione computa-
quodRosf.non placet h ta\fF.nau.cau.stab.l.iij.§.fin.&l.fi.$.
'm tit.de adio.m sidu, haec adio.ff. furti aduer. nau. l.j. & li-
qux in duplo,&c. cetin Arbore adionum nihil de hoc
Speculi pars
dicatu-,tamen sic libellus concipitur:
Ll B. Geram, &c. conquerorde P.in cuiusnauem,cau-
ponam,uel stabulum immisi,seu intuli eo sciente merces ta
les,quas uel psi nauta,caupo, uel stabularius, uel alius ab-
stulit mihi,uel subtraxit,pvta talis.unde ago contra e m,#
mihi res illas restituat,& ad hoc propono adione in faduhi
exedidonau.cau.stab.fi.eo.l j. Ador ergo sic ponet:
PO S.ad.Pono,qudd tu fuistinauta,caupo, uel Rabula-
rius tali anno,mense & die tali,ff.eo J.j. Item quod illo tem-
pore ego immisi merces tales in naui,caupona, iiel stabulo.
Item quod tu res illas cepisti. Item quod te sciente resilias
in nauem,cauponam,uel stabulu immisi,ff. loca.ciim in pia
res.$.locator.ff de iuredot.si ego.$.fi. Reusuerd sic:
Po S.rei. Pono,# T.fuit nauca, caupo, uel stabularius.
Item quod ego dixi cuilibet,# res suas custodiret, & uos co
cessistis,ff.eo.debet.& l.j.$.qui sunt.8c $.fi.& l.&ita.in prin.
Item quando uos immisistis tales merces,eram absens. hoc
concetso,prae{umiturignorasie,nisi contra probetur, ff.de
11 admin.tut.hoc autem.ff.deprob.uerius. t Et nota,quod ex
hocedido tres,uel,secundualios, dux nascunturadiones:
prima est in simplu.secunda & tertia in duplu.Prima conti-
net rei pcrsecutionem,& datur haeredi, & contra haeredem,
&excotradu,uel quasnsecunda & tertia non datur in hae-
redem^ sunt exquasi maleficio.haecprobanturff eu. 1. iij.
$.hxc adio.&l.licet.^.in fadu.&l.debet. $.ha:c adio.ss.de
ad.& oblig.ex maleficiis.§.fi.lnst.de obltg.quae ex quasi de-
12 hdo nascun.fF.furti aduer.nau.l.unica. T De prima quaeri-
tur,an sitnatiua,ueldatiuas Etuidetur,# datiua,ff.eo.l.j.in
prin.ibi,iudiciu dabo.Sed dic,# estnatiua:8c exponeibi,iu
dicium,id est.adionem in fadu dabo,id est,datam cofirma-
bo.sic ff.commo.l.j.&nasciturexcontndu,quando uideli-
cet assigno res cauponi,nautae,uel stabulario. tutic enim cu
eo contraho,quia si do pretium,erit contradas locationis:
& loeu habebit haec adio,ff.eo.I.iij.$.j. Si uerd non interue-
niat pretium,sed aliud fortd, contradus erit innominatus,
uel si mhilinterueniat.sedgratis hospitatur: & tuc etiam ex
contrado,ut in ea. 1.iij.& eo.tit.licet.ff.depos.l.j.§. si quis ser
uum. Si aute res immisero te sciente,tunc oritur h^c adio
exquasicontradu,ff.eo.l.j.^.recepit, tQuidsiresimmisij
sunt ignorante nauta,stabulario,uel caupone,& res amisss
sunt, puta de node, uel de die furto subtradae de stabulo,
nunquid caupo,uel stabularius tene-
. tur eas restituerefCredo,quod non’: i Quod non. ] idem
primo,quia in rubrica dicitur, naut£, Rojsicontra Azon.ubi
caupo.stabul.utreceptarestituat.se s.podprin.
eundo,quia praetor dicit,quodctmq;
saluum fore receperint,&c.ff eo.l.j.in prin.Si ergo cosidtra-
mus uerbu Recepta,& Saluu fore,hxc in ignorante non ca
dunt,ut & ali^s ff.derecep.& ff.rem pupil. saiua fore. Tama
Vlpianusff eo.l.j.§.recepit, uidet exponere, quiadicit.Re-
cepit aut saluu fore.siue ei assignatte sint, siue immissae: nec
disfinguit eb sciente,uel ignorate:unde nec nos distinguere
debemus,ff.de leg.praes.contrarab.bon. pos. pe.l.j. §.j.ff. de
pubbc.adio.de pretio.ij. q. v.consuluisti. ex.de tranlad.c.ij.
Vnde expne §.recepit.& exlegibus ibi (equentibus colli-
girur,quddsi teprsesenterem meam in domutuam immisi,
uideortibi tradidisse,&te illius custodiarecepisse: unde ad
restitutione eius teneris.ad idem ff. de acq. pos. quod meo.
§.si per uenditorem.quiapatietia^&c.ff de aquapluuiaarc»
1. Labeo.ad idem ff.de iure dotium,si ego.^.quid enim inter
I4est.circafi. tEstetiaarg.in eo.$.recepit.#omnia, queere-
periuntur in domo tua,praffumunturcssetua:ad idem ff.de
re iud.a diuo Pio.$.si super rebus.ff.de contrahen. emp.cla-
uibus.ss.si cer.pet.l.leda.circaprin.&in prx.$.si peruendi-
15 torem. t Quid si peregrinus k,qui uadit,uel redit ultra ma-
le re, intrat nauem, uel taberna, uel sta-
bulu, nec oftendit res, quas habet: (ti k Qti id si peregrinus.]
met enim ostedere propter alios, qui
hospitantur:) demu coqueriturse a-
misissec’& uidetur standu sacramen-
to suo.no enim est uerisimile, # ipse,
qui peregrinat,deieret,arg.C. de sac.
san.eccl.sancim^.C.ad leg. IuL repet.
T I