8
Einleitung.
30. Codex C 3 in octavo minimo, continet commen-
tarium in Ezechielem et Jeremiam est saeculi XI si non plane Xrai.
31. Codex C 2 in octavo parvo . . fere saec. XII, con-
tinet ritualistica . . . 50 Instructio pro Alexandro Macedone facta
a Dindymo rege Brachmanorum (!) character saec. XI adulti.
32. Codex C 1 in tenuissima membrana habet ger-
manicas epistulas (?) rubrici • initio eleganter saec. XIV scriptas.
33. Codex B 7 in 40 maiore, est breviarium ad usum
ecclesie Carcassone, vastus habens, integra evangelia, kalen-
darium discordans, saeculi circiter XIV.
34. Codex C 66, in phylyris chartaceis, habet orationem
Aeneae Silvii 12 oct. 1454 habitam, ex antiquo ms. desumptam,
quod incipit: »Constantinopolitana clades.«
35. Codex Millstatt B 6 est missale absque calendario
saec. XIV.
36. Codex B 5 saec. XIII, continet vitas sanctorum.
37. Codex B. 4 continet orationes S. Bernardi de
passione Dni., sequuntur gaudia B. M. V., germanice cum iconi-
bus satis bonis et sequuntur aliae ad B. M. D. orationes
Anselmi et Aug. itidem germanice scripte eleganter per Jodo-
cum de Verona a. 1380 22. septembris.
38. Codex B. 3 in 40 magno, est Breviarium.
39. Codex B 2 est breviarium saeculi saltem XII.
40. Codex Bi in 40 maximo . . saec. XIII continet
varios sermones.
41. Codex A 8 in 40 charactere saec. XII prima pars
incipit »Queris venerande Dux Normannorum et comes Ande-
gavensum« 2a Scipio Africanus interrogatus a quodam 3“ Seneca
loquens ad Lucilium.
42. Codex A 7 est missale saeculi saltem XII, corio
nigricante compactus.
43. Codex Millstatt A 6 in 40 saec. XIII, continet
homilias.
44. Codex A 5 in 4° sec. XIV, habet sermones fris.
Guiberti de Tornaco.
45. Codex A 4 in 160, adulti saec. XII, primo agit
de peccato angelorum.
46. Codex A 3 40 maiore primo litteris saec. XI adulti
continet librum ritualificum.
47. Codex A 2 in 40 justo saeculi XI0 continet meras
homilias.
48. Codex G 1 in 40 per duos librarios, utrosque saec.
XIII, primo continet varia exempla virtutum et vitiis excerpta,
sequitur über sapientie cum postilla variorum.
49. Codex G 2 in 40, trium scribarum primo charactere
saec. XII adulti, continet Elucidarium id est Dialogus theologicus
iiiter magistrum et discipulum. Sequuntur homilie etc.
50. Codex G 3 in 12 minori, vastus et totus aequabi-
lis saec. XII, est breviarium monasticum Salisburgensis dioece-
seos cum responsis musice notatis, kalendario valde extrito
(26 Aug. »ob. Ottakerus rexBohem.«)estelegantissimischaracteris.
5.1. Codex G 4 est in 40 alto elegantissime scriptus
saeculi facile XI et continet Enchiridion Augustini.
52. Codex G 5 in quarto saec. XII est asceta etc.
53. Codex O 2 alibi recensitus in 40 magno est ele-
gantissimum Missale sec. XI in canone non orans pro rege
habens »x« fixum 4 clavorum, »e« caudata, notas. elegantes
cum multis crispaturis etc.
54. Codex G 6 in folio alto est missale, A° 1360
scriptum per Lienhardum Witig . . . Directorium videtur
esse Passaviense.
55. Codex G 7 in 40 parvo, est benedictionale uni-
formis characteris saeculi saltem XI, continet benedictiones
varias. (Wahrscheinlich identisch mit No. 12.)
56. Codex H 1 in 40, primo dimidio habet sermones
ad clerum saec. saltem XIII, dein alios de tempore rursusque
alios de sanctis eiusdem aetatis et manus.
57. Codex H 2 in 8VO latiore, diversorum characterum
saeculi initio et forse adulti XII, in medio autem XIII et non-
nulla XIV, continet i° librum Mgri. Erasmi medicinalem, 2dum
nescio cuius itidem medicum, tertius inscriptus est alteri libro
magno errasmo, 31US rursus videtur esse Erasmi.
58. Codex H 3 in 4*° preter finem chartaceum de
anatomia praeterque prima saeculi XIV folia medica est per totum
medicus vocatur »Plantearius«, videtur esse Doctoris Erasme
de Haie . . videtur esse saec. XIII inc.
59. Codex H 5 chartaceus in folio est legenda
sanctorum et quaedam pars hyemalis circiter . . . 1482 »per me
Germanum Gerhaisser de Aichach tune temporis in
Vorchenstain«. scriptus.
60. Codex K 2 in folio chartaceus, membranis hic
inde interstinctus. Continet legendam SS. Patrum »anno MCCC°
LXXVI completus« trivium vel speculum anime, passionale
SS., excerptum de libro qui intitulatur »remedium conversorum«.
61. Codex M.2 membranaceus folio minoris ordinis
litteris aureis versicoloribus, notis etiam musice nitide
conscriptus »Incipiunt vigilii mortuorum cum lectionibus etc.«
videtur esse. sec. XV.
Dieser Restbestand ist erst der für die kärntnerischen Archive und Bibliotheken so verhängnisvoll gewordenen josephinischen
Klosteraufhebung zum Opfer gefallen. Laschitzer hat in sehr gründlichen, auf amtlichem Material aufgebauten Untersuchungen’)
nachgewiesen, daß die damalige Regierung die Rücksicht auf die Erhaltung der archivalischen Schätze der aufzuhebenden Klöster etc.
keineswegs außer acht gelassen hat, vielmehr in dieser Richtung von den besten Absichten geleitet war. Daß freilich alle ein-
schlägigen Versuche in einer so kläglichen Weise fehlgeschlagen sind, wie man es nach Laschitzers, gegen die schönfärberischen
offiziellen Akten allzu gutgläubiger Darstellung gar nicht annehmen möchte, lag einerseits an der Unfähigkeit und Interesselosigkeit
der untergeordneten, mit den »Hebungen« betrauten Organe (»Registraturssubjekte«), anderseits daran, daß, wie immer bei der-
1) Geschichte der Klosterbibliotheken und Archive Kärntens zur Zeit ihrer Aufhebung unter Kaiser Josef II. Carinthia. 1883. Vgl.
auch desselben Autors: Die Verordnungen über die Bibliotheken und Archive der aufgehobenen Klöster in Österreich, im zweiten Band der Mit-
teilungen des Instituts für Österreichische Geschichtsforschung.
Einleitung.
30. Codex C 3 in octavo minimo, continet commen-
tarium in Ezechielem et Jeremiam est saeculi XI si non plane Xrai.
31. Codex C 2 in octavo parvo . . fere saec. XII, con-
tinet ritualistica . . . 50 Instructio pro Alexandro Macedone facta
a Dindymo rege Brachmanorum (!) character saec. XI adulti.
32. Codex C 1 in tenuissima membrana habet ger-
manicas epistulas (?) rubrici • initio eleganter saec. XIV scriptas.
33. Codex B 7 in 40 maiore, est breviarium ad usum
ecclesie Carcassone, vastus habens, integra evangelia, kalen-
darium discordans, saeculi circiter XIV.
34. Codex C 66, in phylyris chartaceis, habet orationem
Aeneae Silvii 12 oct. 1454 habitam, ex antiquo ms. desumptam,
quod incipit: »Constantinopolitana clades.«
35. Codex Millstatt B 6 est missale absque calendario
saec. XIV.
36. Codex B 5 saec. XIII, continet vitas sanctorum.
37. Codex B. 4 continet orationes S. Bernardi de
passione Dni., sequuntur gaudia B. M. V., germanice cum iconi-
bus satis bonis et sequuntur aliae ad B. M. D. orationes
Anselmi et Aug. itidem germanice scripte eleganter per Jodo-
cum de Verona a. 1380 22. septembris.
38. Codex B. 3 in 40 magno, est Breviarium.
39. Codex B 2 est breviarium saeculi saltem XII.
40. Codex Bi in 40 maximo . . saec. XIII continet
varios sermones.
41. Codex A 8 in 40 charactere saec. XII prima pars
incipit »Queris venerande Dux Normannorum et comes Ande-
gavensum« 2a Scipio Africanus interrogatus a quodam 3“ Seneca
loquens ad Lucilium.
42. Codex A 7 est missale saeculi saltem XII, corio
nigricante compactus.
43. Codex Millstatt A 6 in 40 saec. XIII, continet
homilias.
44. Codex A 5 in 4° sec. XIV, habet sermones fris.
Guiberti de Tornaco.
45. Codex A 4 in 160, adulti saec. XII, primo agit
de peccato angelorum.
46. Codex A 3 40 maiore primo litteris saec. XI adulti
continet librum ritualificum.
47. Codex A 2 in 40 justo saeculi XI0 continet meras
homilias.
48. Codex G 1 in 40 per duos librarios, utrosque saec.
XIII, primo continet varia exempla virtutum et vitiis excerpta,
sequitur über sapientie cum postilla variorum.
49. Codex G 2 in 40, trium scribarum primo charactere
saec. XII adulti, continet Elucidarium id est Dialogus theologicus
iiiter magistrum et discipulum. Sequuntur homilie etc.
50. Codex G 3 in 12 minori, vastus et totus aequabi-
lis saec. XII, est breviarium monasticum Salisburgensis dioece-
seos cum responsis musice notatis, kalendario valde extrito
(26 Aug. »ob. Ottakerus rexBohem.«)estelegantissimischaracteris.
5.1. Codex G 4 est in 40 alto elegantissime scriptus
saeculi facile XI et continet Enchiridion Augustini.
52. Codex G 5 in quarto saec. XII est asceta etc.
53. Codex O 2 alibi recensitus in 40 magno est ele-
gantissimum Missale sec. XI in canone non orans pro rege
habens »x« fixum 4 clavorum, »e« caudata, notas. elegantes
cum multis crispaturis etc.
54. Codex G 6 in folio alto est missale, A° 1360
scriptum per Lienhardum Witig . . . Directorium videtur
esse Passaviense.
55. Codex G 7 in 40 parvo, est benedictionale uni-
formis characteris saeculi saltem XI, continet benedictiones
varias. (Wahrscheinlich identisch mit No. 12.)
56. Codex H 1 in 40, primo dimidio habet sermones
ad clerum saec. saltem XIII, dein alios de tempore rursusque
alios de sanctis eiusdem aetatis et manus.
57. Codex H 2 in 8VO latiore, diversorum characterum
saeculi initio et forse adulti XII, in medio autem XIII et non-
nulla XIV, continet i° librum Mgri. Erasmi medicinalem, 2dum
nescio cuius itidem medicum, tertius inscriptus est alteri libro
magno errasmo, 31US rursus videtur esse Erasmi.
58. Codex H 3 in 4*° preter finem chartaceum de
anatomia praeterque prima saeculi XIV folia medica est per totum
medicus vocatur »Plantearius«, videtur esse Doctoris Erasme
de Haie . . videtur esse saec. XIII inc.
59. Codex H 5 chartaceus in folio est legenda
sanctorum et quaedam pars hyemalis circiter . . . 1482 »per me
Germanum Gerhaisser de Aichach tune temporis in
Vorchenstain«. scriptus.
60. Codex K 2 in folio chartaceus, membranis hic
inde interstinctus. Continet legendam SS. Patrum »anno MCCC°
LXXVI completus« trivium vel speculum anime, passionale
SS., excerptum de libro qui intitulatur »remedium conversorum«.
61. Codex M.2 membranaceus folio minoris ordinis
litteris aureis versicoloribus, notis etiam musice nitide
conscriptus »Incipiunt vigilii mortuorum cum lectionibus etc.«
videtur esse. sec. XV.
Dieser Restbestand ist erst der für die kärntnerischen Archive und Bibliotheken so verhängnisvoll gewordenen josephinischen
Klosteraufhebung zum Opfer gefallen. Laschitzer hat in sehr gründlichen, auf amtlichem Material aufgebauten Untersuchungen’)
nachgewiesen, daß die damalige Regierung die Rücksicht auf die Erhaltung der archivalischen Schätze der aufzuhebenden Klöster etc.
keineswegs außer acht gelassen hat, vielmehr in dieser Richtung von den besten Absichten geleitet war. Daß freilich alle ein-
schlägigen Versuche in einer so kläglichen Weise fehlgeschlagen sind, wie man es nach Laschitzers, gegen die schönfärberischen
offiziellen Akten allzu gutgläubiger Darstellung gar nicht annehmen möchte, lag einerseits an der Unfähigkeit und Interesselosigkeit
der untergeordneten, mit den »Hebungen« betrauten Organe (»Registraturssubjekte«), anderseits daran, daß, wie immer bei der-
1) Geschichte der Klosterbibliotheken und Archive Kärntens zur Zeit ihrer Aufhebung unter Kaiser Josef II. Carinthia. 1883. Vgl.
auch desselben Autors: Die Verordnungen über die Bibliotheken und Archive der aufgehobenen Klöster in Österreich, im zweiten Band der Mit-
teilungen des Instituts für Österreichische Geschichtsforschung.