DOI article:
Kuruniōtēs, Kōnstantinos: Taphoi kamarōtoi Eretrias
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14648#0127
231
ΤΑΦΟΙ ΚΑΜΑΡΩΤΟΙ ΕΡΕΤΡΙΑΣ
232
ρίνων λίθων (ίδ. είκ. 4)- ή είσοδος αύτοϊί εινε έπί
τής ΝΑ πλευράς καί ούδεμίαν έχει άρχιτεκτονικήν
έργασίαν, κλείεται δ' έξωθεν διά τεσσάρων μεγά-
λων πώρων τεθειμένων έπ αλλήλων προ της εισό-
δου και άποφραττόντων έρμητικώς το άνοιγμα αυ-
τής. Το έδαφος των θαλάμων είνε έπεστρωμμένον
διά μεγάλων τετραγώνων φαιών πλακών. Ιχνη
χρίσματος δεν σώζονται.
Ε!κ. 4 Είχ. 5.
Έντος του θαλάμου ευρίσκονται δύο μεγάλαι
πώριναι κλϊναι ή μία έπί τοΟ αντικρύ της εισόδου
τοίχου προς τήν άριστεράν αυτοί) γωνίαν, και ή
έτερα έπί τοΟ δεξιόθεν τψ είσερχομένω τοίχου προς
τήν έσωτερικήν γωνίαν (ί'δ. εϊκ. 5 γγ). Τήν πρόσο-
ψιν της κλίνης αποτελεί μεγάλη πωρίνη πλάξ, έφ
ής εΐνε γεγλυμμένοι οί λίαν τεχνηέντως τετορνευ-
μένοι στρογγυλοί πόδες και τα κροσσωτά κράσπεδα
των καλυμμάτων της κλίνης, έτερα δε πλάξ έπί
ταύτης καί ετέρας άπλής πλακός προς τον τοϊχον
ευρισκομένης στηριζομένη παριστά τήν κλίνην μετά
της στρωμνής τοΟ προσκεφαλαίου και τών καλυμ-
μάτων" έπι της δεζιόθεν ευρισκομένης κλίνης ή
πλάξ της προσόψεως υπάρχει μόνον κατά το ήαισυ,
καθόσον το έτερον ήμισυ καλύπτεται ύπό της πρώ-
της κλίνης.Τά προσκεφάλαια έ'χει ή μεν δεξιά προς
την ϋυραν, ή ο έτερα παρα τους ποοας της πρώτης.
Αί κλίναι έκαλύπτοντο διά ζωηροτάτων ποικί-
λων χρωμάτων κατά τό πλείστον έξαλειφθέντων,
αφανών δ' όλοτελώς νΟν ύπό τήν έπικαλύψασαν
τάς κλίνας παχεϊαν ίλύν' είνε αύται κοΐλαι, άλλα
το κοίλωμα αύτών δέν εινε έπιτήδειον νά δέχηται
σώμα νεκρού, ούδ'ήτο λίαν κατάλληλον, ό'πως άπο-
τίθηνται είς αύτο τά κεκαυμένα οστά του νεκροί!.
"Οσον άφορα το περιεχόμενον τοΟ τάφου τούτου
έπληροφορήθην μόνον ό'τι σύν τοις άλλοις εύρέθη
καί είς όστέϊνος αύλός' μίαν δ' ύδρίαν άπλήν άνευ
γανώματος διατείνεται, ότι ενει έκ του τάφου τού-
του ό έν Χαλκίδι έργολάβος II. Μακρης.
Η αναλογία τών δύο ανωτέρω περιγραφέντων
τάφων έγκειται είς τε τον τρόπον της οικοδομής
καί είς τήν ασυνήθη άλλως έν Έρετρία νρησιν τών
κλινοειδών σαρκοφάγων.
Εχρησίμευον οί καμαρωτοί ούτοι τάφοι, ώς
σαφώς δηλουσιν αί έπιγραφαί τοΟ πρώτου, ώς κοι-
νοτάφια, έν οΐς κατά καιρούς έθάπτοντο τά μέλη
μιας πιΟανώτατα οικογενείας !, καί έν μεν τω πρώτω
άπετίθεντο τά οστά τών τεθνεώτων πεφυλαγμένα
εντός καλπών, άφοΰ πρότερον έκαίοντο ούτοι έκτος
του τάφου, άβέβαιον δ' είνε πώς έγίνετο ή ταφή έν
τω δευτέρω, ουδόλως δ' απίθανο ν νά έτίΟεντο έν-
ταΟθα οί νεκροί άπλώς έπι τών κλινών.
Μεγίστην ομοιότητα έ'χουσιν οί ήμέτεροι τάφοι
προς τούς έν Μακεδονία υπάρχοντας καμαρωτούς
τοιούτους, περί ων ιδίως πραγματεύεται ό ΗβϋΖΘ^
έν ΜΪ88. άβ Μαοβά.σ. 250 κέ.2.Καί εκείνοι εινε η
υπόγειοι ή κρύπτονται ύπό τύμβου, εινε δ'ώκοδομη-
μένοι κατά τό πλείστον, καθ όν καί οί ήμέτεροι τρό-
πον, καί έ'χουσιν ιδίως κοινον μετά τών ημετέρων
γνώρισμα τήν χρήσιν τών κλινών, άν καί ούχί διά
τον αύτον απολύτως σκοπόν, τουλάχιστον ώς προς
τον πρώτον τών ημετέρων τάφων 3, έπί πλέον δέ το
κοσμούν τήν κλίνην του τάφου της Πύδνας (Μΐ88.
άθ Μ&θό<1.σ.261) κόσμημα,άνάγλυπτοι ιωνικοί έλι-
κες μετ' άνθεμίων, είνε το αύτο προς το κόσμημα
τών εδρών του πρώτου τών Έρετριακών τάφων4.
* Έτάϊησαν κατά τάς έπιγραφας έν τω πρώτο) τάφω δέκα πρό-
σωπα, ων τών πλείστων ή συγγένεια εινε καταφανής έκ τών όνομά-
των αυτών.
2 Πβλ. τάς περιγραφάς τών τάφων τούτων υπό ΌίΐιΙΓηοΙ εν τω
αύτώ Μίκ·>. (1β Μ.ιοό(1. σ. 226 κε. καί [243 κέ. *«" ΡοΓίΙπζβΙ έν
ΒυΙΙ. Ο. 11.1898 σ. 335 κέ. Τάφον ύπόγειον έκ δύο δωματίων συγ-
κείμενον επομένως ό'μοιον ακριβώς πρός τούς Μακεδόνικους ειδον έν
Έρετρία , έν τώ κτήματι της κυρίας Καραουλάνη κείμενοι λεπτά
τινα της ώρας άνατολικώτερον τοϋ τείχους της Έρετρίας έπι της
γραμμής τοϋ βορειοτέρου τών κατ'έκεϊνο τό μέρος νεκροταφείων, τού-
του τούς λίθους της οικοδομής εί/ον αφαίρεση έξ ολοκλήρου οί χω-
ρικοί καί μόνον τά ϊ/νη τών δωματίων έφαίνοντο έν τη γή' νυν οί
λάκκοι είνε κεκαλυμμένοι. Τό ήμισυ ετέρου καμαρωτού τάφου σεσυ-
λημένου και καταπεπτωχότος άνευρέΟη εφέτος ύπό τών κατασκευα-
ζόντων τήν δημοσίαν όδόν μεταξύ άνω καί κάτω ΒάΟειας της περι-
φερείας τής παλαιάς Έρετρίας.
3 Καί έν τω περιγραφομένω ύπό Ρβΐ'ίΐΐ'ίζοί μακεδονικω τάφω δέν
εινε απολύτως βέδαιον οτι ό νεκρός δέν ήτο έναποτεΟειμένος έντός τής
κλίνης, ήτις δέν ητο στερεά. ΒαΙΙ. 1898 σ. 343.
* Πδλ. όμοίως τάς γραφάς κλινών έν τάφω έν Νεαπόλει έν Μο-
ηΐιπι. ΑηΙί'. άβί Είηο. 1898 σ. 226 πίν. VI καί VII.
ΤΑΦΟΙ ΚΑΜΑΡΩΤΟΙ ΕΡΕΤΡΙΑΣ
232
ρίνων λίθων (ίδ. είκ. 4)- ή είσοδος αύτοϊί εινε έπί
τής ΝΑ πλευράς καί ούδεμίαν έχει άρχιτεκτονικήν
έργασίαν, κλείεται δ' έξωθεν διά τεσσάρων μεγά-
λων πώρων τεθειμένων έπ αλλήλων προ της εισό-
δου και άποφραττόντων έρμητικώς το άνοιγμα αυ-
τής. Το έδαφος των θαλάμων είνε έπεστρωμμένον
διά μεγάλων τετραγώνων φαιών πλακών. Ιχνη
χρίσματος δεν σώζονται.
Ε!κ. 4 Είχ. 5.
Έντος του θαλάμου ευρίσκονται δύο μεγάλαι
πώριναι κλϊναι ή μία έπί τοΟ αντικρύ της εισόδου
τοίχου προς τήν άριστεράν αυτοί) γωνίαν, και ή
έτερα έπί τοΟ δεξιόθεν τψ είσερχομένω τοίχου προς
τήν έσωτερικήν γωνίαν (ί'δ. εϊκ. 5 γγ). Τήν πρόσο-
ψιν της κλίνης αποτελεί μεγάλη πωρίνη πλάξ, έφ
ής εΐνε γεγλυμμένοι οί λίαν τεχνηέντως τετορνευ-
μένοι στρογγυλοί πόδες και τα κροσσωτά κράσπεδα
των καλυμμάτων της κλίνης, έτερα δε πλάξ έπί
ταύτης καί ετέρας άπλής πλακός προς τον τοϊχον
ευρισκομένης στηριζομένη παριστά τήν κλίνην μετά
της στρωμνής τοΟ προσκεφαλαίου και τών καλυμ-
μάτων" έπι της δεζιόθεν ευρισκομένης κλίνης ή
πλάξ της προσόψεως υπάρχει μόνον κατά το ήαισυ,
καθόσον το έτερον ήμισυ καλύπτεται ύπό της πρώ-
της κλίνης.Τά προσκεφάλαια έ'χει ή μεν δεξιά προς
την ϋυραν, ή ο έτερα παρα τους ποοας της πρώτης.
Αί κλίναι έκαλύπτοντο διά ζωηροτάτων ποικί-
λων χρωμάτων κατά τό πλείστον έξαλειφθέντων,
αφανών δ' όλοτελώς νΟν ύπό τήν έπικαλύψασαν
τάς κλίνας παχεϊαν ίλύν' είνε αύται κοΐλαι, άλλα
το κοίλωμα αύτών δέν εινε έπιτήδειον νά δέχηται
σώμα νεκρού, ούδ'ήτο λίαν κατάλληλον, ό'πως άπο-
τίθηνται είς αύτο τά κεκαυμένα οστά του νεκροί!.
"Οσον άφορα το περιεχόμενον τοΟ τάφου τούτου
έπληροφορήθην μόνον ό'τι σύν τοις άλλοις εύρέθη
καί είς όστέϊνος αύλός' μίαν δ' ύδρίαν άπλήν άνευ
γανώματος διατείνεται, ότι ενει έκ του τάφου τού-
του ό έν Χαλκίδι έργολάβος II. Μακρης.
Η αναλογία τών δύο ανωτέρω περιγραφέντων
τάφων έγκειται είς τε τον τρόπον της οικοδομής
καί είς τήν ασυνήθη άλλως έν Έρετρία νρησιν τών
κλινοειδών σαρκοφάγων.
Εχρησίμευον οί καμαρωτοί ούτοι τάφοι, ώς
σαφώς δηλουσιν αί έπιγραφαί τοΟ πρώτου, ώς κοι-
νοτάφια, έν οΐς κατά καιρούς έθάπτοντο τά μέλη
μιας πιΟανώτατα οικογενείας !, καί έν μεν τω πρώτω
άπετίθεντο τά οστά τών τεθνεώτων πεφυλαγμένα
εντός καλπών, άφοΰ πρότερον έκαίοντο ούτοι έκτος
του τάφου, άβέβαιον δ' είνε πώς έγίνετο ή ταφή έν
τω δευτέρω, ουδόλως δ' απίθανο ν νά έτίΟεντο έν-
ταΟθα οί νεκροί άπλώς έπι τών κλινών.
Μεγίστην ομοιότητα έ'χουσιν οί ήμέτεροι τάφοι
προς τούς έν Μακεδονία υπάρχοντας καμαρωτούς
τοιούτους, περί ων ιδίως πραγματεύεται ό ΗβϋΖΘ^
έν ΜΪ88. άβ Μαοβά.σ. 250 κέ.2.Καί εκείνοι εινε η
υπόγειοι ή κρύπτονται ύπό τύμβου, εινε δ'ώκοδομη-
μένοι κατά τό πλείστον, καθ όν καί οί ήμέτεροι τρό-
πον, καί έ'χουσιν ιδίως κοινον μετά τών ημετέρων
γνώρισμα τήν χρήσιν τών κλινών, άν καί ούχί διά
τον αύτον απολύτως σκοπόν, τουλάχιστον ώς προς
τον πρώτον τών ημετέρων τάφων 3, έπί πλέον δέ το
κοσμούν τήν κλίνην του τάφου της Πύδνας (Μΐ88.
άθ Μ&θό<1.σ.261) κόσμημα,άνάγλυπτοι ιωνικοί έλι-
κες μετ' άνθεμίων, είνε το αύτο προς το κόσμημα
τών εδρών του πρώτου τών Έρετριακών τάφων4.
* Έτάϊησαν κατά τάς έπιγραφας έν τω πρώτο) τάφω δέκα πρό-
σωπα, ων τών πλείστων ή συγγένεια εινε καταφανής έκ τών όνομά-
των αυτών.
2 Πβλ. τάς περιγραφάς τών τάφων τούτων υπό ΌίΐιΙΓηοΙ εν τω
αύτώ Μίκ·>. (1β Μ.ιοό(1. σ. 226 κε. καί [243 κέ. *«" ΡοΓίΙπζβΙ έν
ΒυΙΙ. Ο. 11.1898 σ. 335 κέ. Τάφον ύπόγειον έκ δύο δωματίων συγ-
κείμενον επομένως ό'μοιον ακριβώς πρός τούς Μακεδόνικους ειδον έν
Έρετρία , έν τώ κτήματι της κυρίας Καραουλάνη κείμενοι λεπτά
τινα της ώρας άνατολικώτερον τοϋ τείχους της Έρετρίας έπι της
γραμμής τοϋ βορειοτέρου τών κατ'έκεϊνο τό μέρος νεκροταφείων, τού-
του τούς λίθους της οικοδομής εί/ον αφαίρεση έξ ολοκλήρου οί χω-
ρικοί καί μόνον τά ϊ/νη τών δωματίων έφαίνοντο έν τη γή' νυν οί
λάκκοι είνε κεκαλυμμένοι. Τό ήμισυ ετέρου καμαρωτού τάφου σεσυ-
λημένου και καταπεπτωχότος άνευρέΟη εφέτος ύπό τών κατασκευα-
ζόντων τήν δημοσίαν όδόν μεταξύ άνω καί κάτω ΒάΟειας της περι-
φερείας τής παλαιάς Έρετρίας.
3 Καί έν τω περιγραφομένω ύπό Ρβΐ'ίΐΐ'ίζοί μακεδονικω τάφω δέν
εινε απολύτως βέδαιον οτι ό νεκρός δέν ήτο έναποτεΟειμένος έντός τής
κλίνης, ήτις δέν ητο στερεά. ΒαΙΙ. 1898 σ. 343.
* Πδλ. όμοίως τάς γραφάς κλινών έν τάφω έν Νεαπόλει έν Μο-
ηΐιπι. ΑηΙί'. άβί Είηο. 1898 σ. 226 πίν. VI καί VII.