DOI Artikel:
Kuruniōtēs, Kōnstantinos: Lēkythoi met' Amazonōn tou Ethnikou mouseiou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14657#0080
1,",Γ»
ΛΙΙΚΤΘΟΙ ΜΕΤ' ΑΜΑΖΟΝΩΝ
136
12780. Εΐκ. 4, 5)1. Έ/ουσιν άμφότεραι την αυ-
τήν σχεδόν εικόνα. Αμαζόνα κρατοΟσαν τόξον
καΐ σπεύδουσαν μεΟ'ορμής εις φυγήν, ταυτοχρό-
νως 8μως φυλαττομένην άπΌ επικειμένου (μή
παριστωμένου) έ'/Οροΰ και έτοίμην εις πρωτην
ευκαιρίαν νά μεταστραφή. II άμφίεσις των Αμα-
ζόνων είνε διάφορος. ΈνταΟΟα φέρουσιν αύται λε-
ι ι -
πτόν άνειρίοωτον '/ιτώνα φθάνοντα μέχρι τών
γονάτων και παρδαλήν άπό τοΟ' άριστεροϋ ώμου
έξαρτωμενην και δι' ίμάντος περιδεδεμένην κάτω-
θεν του στήθους. II κεφαλή και τούτων, οπως και
ή τής προηγουμένης, είνε γυμνή, έ'χουσι δέ υπό
τοΰς πόδας υψηλά δια πολλών ιμάντων περιδεδε-
μένα ύποοήματα (ένδρομίδας ;), άτινα είχον, ώς
μαίνεται, τήν καταγωγήν αυτών ώσαύτως εκ τών
βορείων /ωρών, έξ ών προήλθε και ο λοιπός συν-
ήθη; ιματισμός τών Αμαζόνων. Ιο τόξον, ό'περ
άμφότεραι κρατοΰσι, έχει το έλληνικόν, καμπύλον
σχήμα, δηλοΰται δέ και ή /ορδή αύτοΰ οία μέ-
λαινης, παχυτέρας γραμμής έπ'ι του στιλπνού γα-
νώματος. II μία κρατεί έν τη δεξιά, και βέλος.
Ως φαίνεται εκ τών τεμνόντων διαγωνίως το
στήθος ιμάντων, άμφότεραι εφερον κατά τήν άρι-
στεράν πλευράν έξηρτημένον και γωρυτον ή πέλ-
την, διότι παρά τή μια, παρ'ή είνε καταφανές το
έκ τών ιμάντων έξαρτώμενον πράγμα, είνε άμφί-
βολον, άν τοΰτο είνε γωρυτός ή πέλτη. Ο χιτών
και τών Αμαζόνων τοΰτο^ν είνε άνασεσυρμένος,
άλλά διά. της διαφόρου πτυχώσεως δηλοΰται τοΰτο
μόνον παρά τή μια, ενώ παρά τή ετέρα ο τεχνίτης
έσυρε τάς γραμμάς τών πτυχών έν συνεχεία, χω-
ρίς νά άποβλέψη διόλου εις τήν έκ της διπλώσεως
έπερ/ομένην διακοπήν.
11 έπ'ι τών τελευταίων τούτων ληκύθων είκο-
νιζομένη μορφή (ίδε και ΒθπικΙογϊ ΟτϊθοΙι. ιιηά
δίοίΐ. ναδβηΐ). Ύάϊ. 55,1. Πβλ. και Οοιηρίβ Κβηάιι
18(58 ρ. ()6) ήδύνατο καΟ' έαυτήν έπίσης καλώς
νά έκληφΟη και ώς Άρτεμις, ής ύπάρχουσιν ομοιαι
1 'Αριβ. 12780. Έξ Ερέτριας. Έχ του 1!Λ του θεάτρου νεκρο-
ταφείου. "Υψ. 0,315. 'Ύψ. εικόνος 0,123 Έκ τεμαχίων κακώς συγ-
κολληΟεϊσα. ΓραρψιαΙ του προσ/εδιάσυ.ατος δεν διακρίνονται, νωρί-
ζονται όμως εκάστοτε καθαροί; αί πλατύτεραι γραρ.ρ.α'ι γανοίματος,
οι' <ι>ν περιεγράφη έν άρ-/ΐ) ό κενός νώρος της εικόνος επί του σοί-
ρ,ατος της ληκύθου.
'ΑριΟ. 1311. Ερέτριας. "Υ'ψ. 0,26. 'Ύψ. εικόνος Ο, 10. Πρόσ-
ο>πον και αλλα ρ.έρη της εικόνος έφΟαρρ.ένα.
παραστάσεις έπ'ι διαφόρων άρναίων εογων 1, άλλά
* Τ Γ Γ Λ. ΓΙ '
τό σχήμα, καθ ό εικονίζεται αύτη, ήκιστα αρμό-
ζει εις Οεϊκήν παράστασιν. Άο' ετέρου δέ και άλ-
λαι παραστάσεις Αμαζόνων φερουσών δοράν δεν
έλλείπουσι παντελώς. Κχομεν έν πρώτοις το πα-
ράδειγμα του μελανομάρφου αγγείου (έν βθΐΊι&Γά
Οτίθοίι-ιιικί Οδίηρ. ν&8βηΙ>. XII), και προς τούτοις
έν τω νεωτέρω έρυΟρομόρΦω άγγείω, τώ έκ Κύμης
άρυβάλλω (Βιιΐΐ. Νειρ. Ν. 8. IV, πίν. VIII) έτε-
ρον παράδειγμα 'Λμαζάνος μετανειριζομένης δοράν
ώς ασπίδα. Πιστεύω δ' ό'τι και ή έσχάτως υπό
ϊ-ι. ΟπΓίίιΐθ δημοσιευθείσα Άμαζών του θηβαϊκού
αετώματος (Αίΐι. Μΐίί. 1900, Τ&£. XII) έφερε δο-
ράν έςηρτημένην άπό του λαιμού προς τά όπισθεν,
ώς έν πολλαΐς άλλαις παραστάσεσιν, χωρίς νά
φαίνηται διόλου έμπροσθεν τουλάχιστον ούτω μό-
νον δύναται νά έςηγηθη το παρα τον άριστερόν
ώμον ύπόλοιπον ένδύματος, άβΓ Η&ΐ8ΐα·α<>·Θη κατά
τον Οανίπΐθ (σελ. 381).
'Αλλ' άκρίβώς περί 'Αμαζάνος του Πολυγνώ-
του, της περιφήμου ΠενΟεσιλείας, είνε μεμαρτυ-
ρημένον, οτι παρίστατο έν τή νεκνία της λέσχης
τών Κνιδίων έν Δελφοΐς ώς παρθένος έχουσα τόξον
και παρδαλήν έπ'ι τών ώμων 2' πώς δ'άλλως δύνα-
ται τις νά φαντασΟη τήν εικόνα τής τοιαύτης Πεν-
Οεσιλείας ή όπως είνε ή μορφή τών ληκύθων ημών ,"
Τό -/ωρίον, έν ώ εικονίζονται αί έπ'ι τών ληκύ-
θων ημών Αμαζόνες, δηλοΰται διά φοίνικος και
υ,ικρας Γίοανώδους έ£άοσε(ος έπ'ι τών δύο τελευ-
Γ Γ ' "Γ Α · ' ι
ταίων ληκύθων, διά μόνης οέ τής βραχώοους έξάρ-
σεως έπ'ι τής πρώτης.
Άλλά και ένεκα τών σημείων τούτων προ πάν-
των πείθομαι, οτι αί Αμαζόνες τών άρτι περιγρα-
οεισών ληκύθων έλήφΟησαν έκ τών μεγάλων πι-
νάκων τών Πολυγνωτείων ζωγράφοον 'ϋς εξάγεται
έκ τών έπ'ι αγγείων παραστάσεων τών Πολυγνω-
τείων Άμαζονομαχιών, και έπ' εκείνων τό χωρίον
τής μάχης εικονίζεται διά δένδρων έλαίας ή φοί-
νικος, το δ' έδαφος έχαρακτηρίζετο διά βραχωδών
υψωμάτων" προ πάντων δ' αναλογεί προς τοΰς βρα-
χίσκους τών ληκύθων ημών ή παράστασις τοΟ
1 Η3ΐ·ί\νΐ»' Βθηάίβ σελ. 7.
2 Παυσ. 31,8. Τό δε σχ5)(ΐά έστι τη Πενθεσιλεία παρθένος τόξον
ε·/ουσα τοϊς Σκυθικοί; έυ.φερες και παρδάλεοις δέραα επι τών ωριών.
ΛΙΙΚΤΘΟΙ ΜΕΤ' ΑΜΑΖΟΝΩΝ
136
12780. Εΐκ. 4, 5)1. Έ/ουσιν άμφότεραι την αυ-
τήν σχεδόν εικόνα. Αμαζόνα κρατοΟσαν τόξον
καΐ σπεύδουσαν μεΟ'ορμής εις φυγήν, ταυτοχρό-
νως 8μως φυλαττομένην άπΌ επικειμένου (μή
παριστωμένου) έ'/Οροΰ και έτοίμην εις πρωτην
ευκαιρίαν νά μεταστραφή. II άμφίεσις των Αμα-
ζόνων είνε διάφορος. ΈνταΟΟα φέρουσιν αύται λε-
ι ι -
πτόν άνειρίοωτον '/ιτώνα φθάνοντα μέχρι τών
γονάτων και παρδαλήν άπό τοΟ' άριστεροϋ ώμου
έξαρτωμενην και δι' ίμάντος περιδεδεμένην κάτω-
θεν του στήθους. II κεφαλή και τούτων, οπως και
ή τής προηγουμένης, είνε γυμνή, έ'χουσι δέ υπό
τοΰς πόδας υψηλά δια πολλών ιμάντων περιδεδε-
μένα ύποοήματα (ένδρομίδας ;), άτινα είχον, ώς
μαίνεται, τήν καταγωγήν αυτών ώσαύτως εκ τών
βορείων /ωρών, έξ ών προήλθε και ο λοιπός συν-
ήθη; ιματισμός τών Αμαζόνων. Ιο τόξον, ό'περ
άμφότεραι κρατοΰσι, έχει το έλληνικόν, καμπύλον
σχήμα, δηλοΰται δέ και ή /ορδή αύτοΰ οία μέ-
λαινης, παχυτέρας γραμμής έπ'ι του στιλπνού γα-
νώματος. II μία κρατεί έν τη δεξιά, και βέλος.
Ως φαίνεται εκ τών τεμνόντων διαγωνίως το
στήθος ιμάντων, άμφότεραι εφερον κατά τήν άρι-
στεράν πλευράν έξηρτημένον και γωρυτον ή πέλ-
την, διότι παρά τή μια, παρ'ή είνε καταφανές το
έκ τών ιμάντων έξαρτώμενον πράγμα, είνε άμφί-
βολον, άν τοΰτο είνε γωρυτός ή πέλτη. Ο χιτών
και τών Αμαζόνων τοΰτο^ν είνε άνασεσυρμένος,
άλλά διά. της διαφόρου πτυχώσεως δηλοΰται τοΰτο
μόνον παρά τή μια, ενώ παρά τή ετέρα ο τεχνίτης
έσυρε τάς γραμμάς τών πτυχών έν συνεχεία, χω-
ρίς νά άποβλέψη διόλου εις τήν έκ της διπλώσεως
έπερ/ομένην διακοπήν.
11 έπ'ι τών τελευταίων τούτων ληκύθων είκο-
νιζομένη μορφή (ίδε και ΒθπικΙογϊ ΟτϊθοΙι. ιιηά
δίοίΐ. ναδβηΐ). Ύάϊ. 55,1. Πβλ. και Οοιηρίβ Κβηάιι
18(58 ρ. ()6) ήδύνατο καΟ' έαυτήν έπίσης καλώς
νά έκληφΟη και ώς Άρτεμις, ής ύπάρχουσιν ομοιαι
1 'Αριβ. 12780. Έξ Ερέτριας. Έχ του 1!Λ του θεάτρου νεκρο-
ταφείου. "Υψ. 0,315. 'Ύψ. εικόνος 0,123 Έκ τεμαχίων κακώς συγ-
κολληΟεϊσα. ΓραρψιαΙ του προσ/εδιάσυ.ατος δεν διακρίνονται, νωρί-
ζονται όμως εκάστοτε καθαροί; αί πλατύτεραι γραρ.ρ.α'ι γανοίματος,
οι' <ι>ν περιεγράφη έν άρ-/ΐ) ό κενός νώρος της εικόνος επί του σοί-
ρ,ατος της ληκύθου.
'ΑριΟ. 1311. Ερέτριας. "Υ'ψ. 0,26. 'Ύψ. εικόνος Ο, 10. Πρόσ-
ο>πον και αλλα ρ.έρη της εικόνος έφΟαρρ.ένα.
παραστάσεις έπ'ι διαφόρων άρναίων εογων 1, άλλά
* Τ Γ Γ Λ. ΓΙ '
τό σχήμα, καθ ό εικονίζεται αύτη, ήκιστα αρμό-
ζει εις Οεϊκήν παράστασιν. Άο' ετέρου δέ και άλ-
λαι παραστάσεις Αμαζόνων φερουσών δοράν δεν
έλλείπουσι παντελώς. Κχομεν έν πρώτοις το πα-
ράδειγμα του μελανομάρφου αγγείου (έν βθΐΊι&Γά
Οτίθοίι-ιιικί Οδίηρ. ν&8βηΙ>. XII), και προς τούτοις
έν τω νεωτέρω έρυΟρομόρΦω άγγείω, τώ έκ Κύμης
άρυβάλλω (Βιιΐΐ. Νειρ. Ν. 8. IV, πίν. VIII) έτε-
ρον παράδειγμα 'Λμαζάνος μετανειριζομένης δοράν
ώς ασπίδα. Πιστεύω δ' ό'τι και ή έσχάτως υπό
ϊ-ι. ΟπΓίίιΐθ δημοσιευθείσα Άμαζών του θηβαϊκού
αετώματος (Αίΐι. Μΐίί. 1900, Τ&£. XII) έφερε δο-
ράν έςηρτημένην άπό του λαιμού προς τά όπισθεν,
ώς έν πολλαΐς άλλαις παραστάσεσιν, χωρίς νά
φαίνηται διόλου έμπροσθεν τουλάχιστον ούτω μό-
νον δύναται νά έςηγηθη το παρα τον άριστερόν
ώμον ύπόλοιπον ένδύματος, άβΓ Η&ΐ8ΐα·α<>·Θη κατά
τον Οανίπΐθ (σελ. 381).
'Αλλ' άκρίβώς περί 'Αμαζάνος του Πολυγνώ-
του, της περιφήμου ΠενΟεσιλείας, είνε μεμαρτυ-
ρημένον, οτι παρίστατο έν τή νεκνία της λέσχης
τών Κνιδίων έν Δελφοΐς ώς παρθένος έχουσα τόξον
και παρδαλήν έπ'ι τών ώμων 2' πώς δ'άλλως δύνα-
ται τις νά φαντασΟη τήν εικόνα τής τοιαύτης Πεν-
Οεσιλείας ή όπως είνε ή μορφή τών ληκύθων ημών ,"
Τό -/ωρίον, έν ώ εικονίζονται αί έπ'ι τών ληκύ-
θων ημών Αμαζόνες, δηλοΰται διά φοίνικος και
υ,ικρας Γίοανώδους έ£άοσε(ος έπ'ι τών δύο τελευ-
Γ Γ ' "Γ Α · ' ι
ταίων ληκύθων, διά μόνης οέ τής βραχώοους έξάρ-
σεως έπ'ι τής πρώτης.
Άλλά και ένεκα τών σημείων τούτων προ πάν-
των πείθομαι, οτι αί Αμαζόνες τών άρτι περιγρα-
οεισών ληκύθων έλήφΟησαν έκ τών μεγάλων πι-
νάκων τών Πολυγνωτείων ζωγράφοον 'ϋς εξάγεται
έκ τών έπ'ι αγγείων παραστάσεων τών Πολυγνω-
τείων Άμαζονομαχιών, και έπ' εκείνων τό χωρίον
τής μάχης εικονίζεται διά δένδρων έλαίας ή φοί-
νικος, το δ' έδαφος έχαρακτηρίζετο διά βραχωδών
υψωμάτων" προ πάντων δ' αναλογεί προς τοΰς βρα-
χίσκους τών ληκύθων ημών ή παράστασις τοΟ
1 Η3ΐ·ί\νΐ»' Βθηάίβ σελ. 7.
2 Παυσ. 31,8. Τό δε σχ5)(ΐά έστι τη Πενθεσιλεία παρθένος τόξον
ε·/ουσα τοϊς Σκυθικοί; έυ.φερες και παρδάλεοις δέραα επι τών ωριών.