DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.48958#0649
AD L. DJEC/EMVIR. DE INOPE D E B. &c. 587
,y pater suus, aut populus vendidisset, aut paterpatratus dedisset, ei nullum
„ esie postliminium.
J a m si Debitor Xviralis uni Creditori addictus non erat morte plectendus,
led libertate tantum, (nam is erat tenor severitatis tam apud Romanos quam
Gra?cos) cur addictus pluribus! Tertiis nundinis, inquit Lex, secmto live di-
vidunto -quid ? non Hominem in partis: hoc Lex nec ait, & miror
vel a Gellio vel a quopiam alio ita accipi potuisse, sed Hominis Partis
fecanto. Fingite Sempronium moriturum ita testamento dare legare. Pam-
phili fervi quem in fundo Tusculano habeo Titius & Scius partis dividunto. An
Pamphilus confeltim concidendus [ a ] ? Sedulo nimirum cavit Jurispruden-
tia Romana, ea certe quam recentior aetas vidit, ut, cum de Servi com-
munis partibus agatur, intellebtu magis dividi fingeretur , quam corporalem
■partitionem recipere, „ Aervus communis, inquit Ulpianus ad Sabi-
num, fic omnium eit, non quasi Pinguiorum totus, sed pro partibus
„ utique indivisis, ut intelleCtu magis partis habeant quam corpore. Et ideo
„ siquid stipulatur, vel quaque alia ratione adquirit, omnibus adquirit pro
„ parte qua dominium in eo habent „ [ b ]. Rerum enim quaedam naturali-
ter indivisie sunt, vel tine damno divifio earum fieri non potest, quarum
idcirco partis animo tantum & intelligentia complecti possumus, non oculis
cernere. Quod in animo habuit Papinianus, cum ait ,, pluris in uno
„ fundo dominium juris intellectu non divifione corporis obtinere,, [c]. Atque
ita Xviri, Qui uni debet, uni addictus serviat; qui pluribus , ejus addicti
partis, i. e.' operas, servitia, ministeria communes illi soeneratores commu-
niter dividunto; communis sit servus eorum, qui quidem adfuerint; & sme
fraude esto, si caeteri toties procitati suas quoque partis in Debitore non vin-
dicaverint. „ Servus communis viri & sratris ejus, puerum donavit uxori
„ fratris: pro qua parte is servus, qui donalTet, viri eliet, pro ea parte
„ munus non esse.saClum mulieris respondit [d]. „ Ita, cum ex veteri
jure
Ea]‘„ Si duobus eadem res per vindicationem
,, legata sit: Equidem disjtnictim , singulis in soli-
„ dum debentur : si vero conjnnftim, vehit Titio
„ & Sejo liaminem Stichum do lego , jure civili
cencurju partes siebant, non concurrente altero
„ pars ejus alteri adereseebat. „ Ulpia n. tit..
24. §• 12.
[bj L. j. D. de flip. Servvnhu.
Lcl L. G6. §. 2. jD. de legat. 2.
[d] L. 37. D. de donat, ititer visrtan & uxorem.
,y pater suus, aut populus vendidisset, aut paterpatratus dedisset, ei nullum
„ esie postliminium.
J a m si Debitor Xviralis uni Creditori addictus non erat morte plectendus,
led libertate tantum, (nam is erat tenor severitatis tam apud Romanos quam
Gra?cos) cur addictus pluribus! Tertiis nundinis, inquit Lex, secmto live di-
vidunto -quid ? non Hominem in partis: hoc Lex nec ait, & miror
vel a Gellio vel a quopiam alio ita accipi potuisse, sed Hominis Partis
fecanto. Fingite Sempronium moriturum ita testamento dare legare. Pam-
phili fervi quem in fundo Tusculano habeo Titius & Scius partis dividunto. An
Pamphilus confeltim concidendus [ a ] ? Sedulo nimirum cavit Jurispruden-
tia Romana, ea certe quam recentior aetas vidit, ut, cum de Servi com-
munis partibus agatur, intellebtu magis dividi fingeretur , quam corporalem
■partitionem recipere, „ Aervus communis, inquit Ulpianus ad Sabi-
num, fic omnium eit, non quasi Pinguiorum totus, sed pro partibus
„ utique indivisis, ut intelleCtu magis partis habeant quam corpore. Et ideo
„ siquid stipulatur, vel quaque alia ratione adquirit, omnibus adquirit pro
„ parte qua dominium in eo habent „ [ b ]. Rerum enim quaedam naturali-
ter indivisie sunt, vel tine damno divifio earum fieri non potest, quarum
idcirco partis animo tantum & intelligentia complecti possumus, non oculis
cernere. Quod in animo habuit Papinianus, cum ait ,, pluris in uno
„ fundo dominium juris intellectu non divifione corporis obtinere,, [c]. Atque
ita Xviri, Qui uni debet, uni addictus serviat; qui pluribus , ejus addicti
partis, i. e.' operas, servitia, ministeria communes illi soeneratores commu-
niter dividunto; communis sit servus eorum, qui quidem adfuerint; & sme
fraude esto, si caeteri toties procitati suas quoque partis in Debitore non vin-
dicaverint. „ Servus communis viri & sratris ejus, puerum donavit uxori
„ fratris: pro qua parte is servus, qui donalTet, viri eliet, pro ea parte
„ munus non esse.saClum mulieris respondit [d]. „ Ita, cum ex veteri
jure
Ea]‘„ Si duobus eadem res per vindicationem
,, legata sit: Equidem disjtnictim , singulis in soli-
„ dum debentur : si vero conjnnftim, vehit Titio
„ & Sejo liaminem Stichum do lego , jure civili
cencurju partes siebant, non concurrente altero
„ pars ejus alteri adereseebat. „ Ulpia n. tit..
24. §• 12.
[bj L. j. D. de flip. Servvnhu.
Lcl L. G6. §. 2. jD. de legat. 2.
[d] L. 37. D. de donat, ititer visrtan & uxorem.