223
J O. G U I L. Η O F F Μ A N N
Ait ad I. II. & IIT. caput reserri nequit, ut ex iis, quae haflenus disseruimus,
manifestum eit , V. quoque & V 11. de rebus longe aliis egisse edocemur
perspicue ab Ulpiano [a]. Superest igitur Caput IV. VI. & VIII. ex
quibus bina posteriora de jure accusandi & ordine peragendorum reorum egis-
se , Ulpiani autoritate poltea oitendemus. Et bine res redit ad solum ca-
put I V. quod ideo quoque de divortiis egiise putamus, quoniam Augustus,
qui capite tertio marito injunxerat, ut deprehensam uxorem adultero occiso
statini dimitteret, sancire debuit , qua ratione hoc divortium sit peragendum.
Et quoniam unam omnium divortiorum esse volebat normam, non adeo in-
congruum erat ea occaiione reliquis omnibus modum certum imponere. Ita
vero Lex ait :
Ad divortium faciendum feptem cives Romani puberes, prater Uber-
tum ejus, qui divortium faciet, adhibentor, quod fecus fabium, ra-
tum ne efto.
Ita sententiam Legis tradidit nobis Paulus [ b ] , neque opus est, ut
cum V. Summo Jac. Gothofredo hoc caput L. Juliae & Papiae
vindicemus , aut tale quid utraque rogatione sancitum eise llatuamus; di-
serte hoc enim Ulpianus Legi Juliae de adulteriis tribuit [ c J. Quod
ad ipsa verba attinet , ita sunt ea quidem comparata, ut non adeo multum
nobis sit laborandum, nili ut illud unicum moneamus : prater libertum a
Brissonio Γ d ] aliisque male ita accipi, quali exclusus fuilset &
repulsus a divortii solemnitate libertus. Adhibebatur ille omnino, eratque
ejus, solemnia verba pronunciare :
„ Collige sarcinulas, dicit libertus & exi [ej.
Et requirebat Lex, ut libertus adhiberetur ejus, qui divortium faceret,
quo loco etiam habebatur, qui patre, avo, proavo & exteris lursum ver-
sum manumissus erat [f]. Quod fecus fabtum , ratum ne efto satis ma-
nisestum facit, legitimis ritibus in divortio omiiiis non. disfolvi matrimonium ,
sed
[a] L. 15. §. 1. & L. 2 j. D. ad L. Jui. de adult. [d] Ad L. Jul. p. m. 282.
[b] L. 9. D. de divort. [e] JuvENAL. Sat. VI. v. 146
[c] L. un. D. unde vir& uxor. [sj L. 9. D. de divortiis.
<!
1
J O. G U I L. Η O F F Μ A N N
Ait ad I. II. & IIT. caput reserri nequit, ut ex iis, quae haflenus disseruimus,
manifestum eit , V. quoque & V 11. de rebus longe aliis egisse edocemur
perspicue ab Ulpiano [a]. Superest igitur Caput IV. VI. & VIII. ex
quibus bina posteriora de jure accusandi & ordine peragendorum reorum egis-
se , Ulpiani autoritate poltea oitendemus. Et bine res redit ad solum ca-
put I V. quod ideo quoque de divortiis egiise putamus, quoniam Augustus,
qui capite tertio marito injunxerat, ut deprehensam uxorem adultero occiso
statini dimitteret, sancire debuit , qua ratione hoc divortium sit peragendum.
Et quoniam unam omnium divortiorum esse volebat normam, non adeo in-
congruum erat ea occaiione reliquis omnibus modum certum imponere. Ita
vero Lex ait :
Ad divortium faciendum feptem cives Romani puberes, prater Uber-
tum ejus, qui divortium faciet, adhibentor, quod fecus fabium, ra-
tum ne efto.
Ita sententiam Legis tradidit nobis Paulus [ b ] , neque opus est, ut
cum V. Summo Jac. Gothofredo hoc caput L. Juliae & Papiae
vindicemus , aut tale quid utraque rogatione sancitum eise llatuamus; di-
serte hoc enim Ulpianus Legi Juliae de adulteriis tribuit [ c J. Quod
ad ipsa verba attinet , ita sunt ea quidem comparata, ut non adeo multum
nobis sit laborandum, nili ut illud unicum moneamus : prater libertum a
Brissonio Γ d ] aliisque male ita accipi, quali exclusus fuilset &
repulsus a divortii solemnitate libertus. Adhibebatur ille omnino, eratque
ejus, solemnia verba pronunciare :
„ Collige sarcinulas, dicit libertus & exi [ej.
Et requirebat Lex, ut libertus adhiberetur ejus, qui divortium faceret,
quo loco etiam habebatur, qui patre, avo, proavo & exteris lursum ver-
sum manumissus erat [f]. Quod fecus fabtum , ratum ne efto satis ma-
nisestum facit, legitimis ritibus in divortio omiiiis non. disfolvi matrimonium ,
sed
[a] L. 15. §. 1. & L. 2 j. D. ad L. Jui. de adult. [d] Ad L. Jul. p. m. 282.
[b] L. 9. D. de divort. [e] JuvENAL. Sat. VI. v. 146
[c] L. un. D. unde vir& uxor. [sj L. 9. D. de divortiis.
<!
1