DOI article:
Dutkiewicz, Józef Edward: Malowidła romańskie w kościele w Dziekanowicach
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.19942#0090
16. Maria na tronie, mozaika w apsydzie kościoła S. Maria in Domnica w Rzymie (według P. Toesca)
wieku XII22 oraz w kościele St. Martin w Fenou-
ille — odnośnie zaś do tematów Zwiastowania
i Narodzenia w tymże samym kościele z pierwszej
ćwierci wieku XII23, lub tylko odnośnie do Zwiasto-
wania w kościele w Souday z końca wieku XII
(ryc. 18)24. Jedną z rzadkich analogii odnoszących
się do postaci aniołów ze sceny Adoracji w Dzieka-
nowicach wykazuje przedstawienie anioła w malo-
widle w podłuczu tęczy kościoła w Ponce (ryc. 19)25.
W Hiszpanii, a ściślej w Katalonii, malowidła w koś-
ciołach w Barbera, El Brull, Mur, Pedrinya i Polinya26
wykazują także pewne podobieństwa typu raczej
ikonograficznego w stosunku do malowideł dzieka-
nowickich.
Wymienienie powyższych analogii zachodzących
między malowidłami z terenu Włoch, Francji i Hisz-
panii a przedstawieniami o tej samej tematyce
w kościółku dziekanowickim ma na celu jedynie
podkreślenie równoległości zagadnień stylowych
22 M. Durliat, o.c., s. 106, 107, tabl. 9, 10, 11.
23 L. Brion-Guerry, o.c, s. 62—63, tabl. 80.
24 Tamże, s. tabl 48.
W owych krajach w stosunku do tych samych za-
gadnień na naszym terenie; o zależności ich lub
choćby podobieństwie nie ma natomiast mowy. Sztu-
ka tych krajów rozwija już w okresie romanizmu
własne indywidualne cechy narodowe, które ujaw-
niają się także w'malarstwie ściennym. Sztuka włoska
najsilniej może kultywuje przekazy i tradycje sztuki
antycznej i starochrześcijańskiej, przy czym jej wy-
obraźnia plastyczna skłania się w kierunku rozwiązy-
wania w malarstwie architektonicznym zagadnień
przestrzeni i harmonii barwnej. We Francji i Hisz-
panii na pierwszy plan wysuwają się w sztuce tego
okresu zagadnienia dydaktyki i ekspresji. Intensyw-
ność i ostrość zestawień barwnych, śmiałość, swoboda
1 wyrazistość czarnego konturu zmierzają często
w tym kierunku ze szkodą dla antykizującej tradycji
czy poprawności rysunku. Bogactwo pomników ma-
larstwa monumentalnego na tych ziemiach, odmien-
ność ich charakteru i związki rozwojowe nie pozwa-
25 H. Focillon, Peintures romanes des eglises de France-
Paris 1938, tabl. 79.
26 E. Junyent, o.c. 1, s. 198, 199, 201, 203.
82
wieku XII22 oraz w kościele St. Martin w Fenou-
ille — odnośnie zaś do tematów Zwiastowania
i Narodzenia w tymże samym kościele z pierwszej
ćwierci wieku XII23, lub tylko odnośnie do Zwiasto-
wania w kościele w Souday z końca wieku XII
(ryc. 18)24. Jedną z rzadkich analogii odnoszących
się do postaci aniołów ze sceny Adoracji w Dzieka-
nowicach wykazuje przedstawienie anioła w malo-
widle w podłuczu tęczy kościoła w Ponce (ryc. 19)25.
W Hiszpanii, a ściślej w Katalonii, malowidła w koś-
ciołach w Barbera, El Brull, Mur, Pedrinya i Polinya26
wykazują także pewne podobieństwa typu raczej
ikonograficznego w stosunku do malowideł dzieka-
nowickich.
Wymienienie powyższych analogii zachodzących
między malowidłami z terenu Włoch, Francji i Hisz-
panii a przedstawieniami o tej samej tematyce
w kościółku dziekanowickim ma na celu jedynie
podkreślenie równoległości zagadnień stylowych
22 M. Durliat, o.c., s. 106, 107, tabl. 9, 10, 11.
23 L. Brion-Guerry, o.c, s. 62—63, tabl. 80.
24 Tamże, s. tabl 48.
W owych krajach w stosunku do tych samych za-
gadnień na naszym terenie; o zależności ich lub
choćby podobieństwie nie ma natomiast mowy. Sztu-
ka tych krajów rozwija już w okresie romanizmu
własne indywidualne cechy narodowe, które ujaw-
niają się także w'malarstwie ściennym. Sztuka włoska
najsilniej może kultywuje przekazy i tradycje sztuki
antycznej i starochrześcijańskiej, przy czym jej wy-
obraźnia plastyczna skłania się w kierunku rozwiązy-
wania w malarstwie architektonicznym zagadnień
przestrzeni i harmonii barwnej. We Francji i Hisz-
panii na pierwszy plan wysuwają się w sztuce tego
okresu zagadnienia dydaktyki i ekspresji. Intensyw-
ność i ostrość zestawień barwnych, śmiałość, swoboda
1 wyrazistość czarnego konturu zmierzają często
w tym kierunku ze szkodą dla antykizującej tradycji
czy poprawności rysunku. Bogactwo pomników ma-
larstwa monumentalnego na tych ziemiach, odmien-
ność ich charakteru i związki rozwojowe nie pozwa-
25 H. Focillon, Peintures romanes des eglises de France-
Paris 1938, tabl. 79.
26 E. Junyent, o.c. 1, s. 198, 199, 201, 203.
82