DOI Artikel:
Gadomski, Jerzy: Malowidła ścienne z XVI wieku w Czchowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19943#0025
12. Czchów, Noli me tangere, stan po konserwacji (fot. W. Gumuła)
łopacie i wznosi drugą gestem odpychającym i rów-
nocześnie błogosławiącym. Szata Magdaleny jedno-
lita w kolorze, ugrowa; Chrystus ubrany w suknię
pierwotnie koloru zimnej zieleni, zakrywającą tors
oraz ramiona i sięgającą do stóp, przepasany na bio-
drach rodzajem białego, opadającego w fałdach far-
tucha.
Szpadel, na którym Chrystus wspiera rękę, jest
w ikonografii XIV wieku motywem nowym; ujęcie
takie, jako odmiana sceny Noli me tangere w postaci
tzw. Chrystusa-Ogrodnika, powstało w wieku XIV
we Włoszech pod wpływem odgrywanych w kościo-
łach przez franciszkanów wielkotygodniowych mi-
steriów; wtedy krzyż lub chorągiew tryumfalna zo-
stały zastąpione przez narzędzie ogrodnicze. Jeżeli
przyjąć za Male’em, że najstarsze przedstawienie
Chrystusa ze szpadlem we Francji pochodzi z roku
70 Małe, L’art religieux de la fin du Moyen-age..., s. 77—
78, ryc. 39.
71 H. Br zus ki. Witraże średniowieczne w kościele
135170, to pojawienie się w Czchowie tego motywu
— przeszczepionego tu chyba także z Włoch —
wskazuje na powstanie sceny raczej po połowie stu-
lecia. Podobna nowatorska formuła tej sceny pojawia
się około r. 1370 w witrażach kościoła Mariackiego
w Krakowie71.
Zmartwychwstanie (ryc. 13). Sąsiadujące
z Chrystusem-Ogrodnikiem Zmartwychwstanie
wkomponowane jest w kształt prostokąta leżącego,
którego lewy dolny narożnik wypełnia niewielka
nisza ścienna, ozdobiona ostrołukowym, kamiennym
maswerkiem. Z poziomej tumby grobowca, ukazanej
z nieco górnego punktu widzenia, wyłania się Chry-
stus w białej szacie grzebalnej, zakrywającej pierś;
postać jego zwrócona w bok i głowa skierowana ku
ołtarzowi podkreślają ruch powstawania. W lewej
N.P. Marii w Krakowie (Biblioteka Historii Sztuki 1, Kraków
1926, s. 28).
22
łopacie i wznosi drugą gestem odpychającym i rów-
nocześnie błogosławiącym. Szata Magdaleny jedno-
lita w kolorze, ugrowa; Chrystus ubrany w suknię
pierwotnie koloru zimnej zieleni, zakrywającą tors
oraz ramiona i sięgającą do stóp, przepasany na bio-
drach rodzajem białego, opadającego w fałdach far-
tucha.
Szpadel, na którym Chrystus wspiera rękę, jest
w ikonografii XIV wieku motywem nowym; ujęcie
takie, jako odmiana sceny Noli me tangere w postaci
tzw. Chrystusa-Ogrodnika, powstało w wieku XIV
we Włoszech pod wpływem odgrywanych w kościo-
łach przez franciszkanów wielkotygodniowych mi-
steriów; wtedy krzyż lub chorągiew tryumfalna zo-
stały zastąpione przez narzędzie ogrodnicze. Jeżeli
przyjąć za Male’em, że najstarsze przedstawienie
Chrystusa ze szpadlem we Francji pochodzi z roku
70 Małe, L’art religieux de la fin du Moyen-age..., s. 77—
78, ryc. 39.
71 H. Br zus ki. Witraże średniowieczne w kościele
135170, to pojawienie się w Czchowie tego motywu
— przeszczepionego tu chyba także z Włoch —
wskazuje na powstanie sceny raczej po połowie stu-
lecia. Podobna nowatorska formuła tej sceny pojawia
się około r. 1370 w witrażach kościoła Mariackiego
w Krakowie71.
Zmartwychwstanie (ryc. 13). Sąsiadujące
z Chrystusem-Ogrodnikiem Zmartwychwstanie
wkomponowane jest w kształt prostokąta leżącego,
którego lewy dolny narożnik wypełnia niewielka
nisza ścienna, ozdobiona ostrołukowym, kamiennym
maswerkiem. Z poziomej tumby grobowca, ukazanej
z nieco górnego punktu widzenia, wyłania się Chry-
stus w białej szacie grzebalnej, zakrywającej pierś;
postać jego zwrócona w bok i głowa skierowana ku
ołtarzowi podkreślają ruch powstawania. W lewej
N.P. Marii w Krakowie (Biblioteka Historii Sztuki 1, Kraków
1926, s. 28).
22