DOI Artikel:
Gadomski, Jerzy: Malowidła ścienne z XVI wieku w Czchowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19943#0032
17. Czchów, scena główna — część środkowa, stan po konserwacji (fot. R. Kozłowski)
bodnych powtórzeń rzymskiego Veraikonu w sztuce
katolickiej Europy90. O Veraikonie z bazyliki św.
Piotra pisze Dante91, Petrarka w roku 1350 wspo-
mina o nim, jako o głównym celu pielgrzymek zdą-
żających do Rzymu92, a św. Brygida w swoich Re-
velationes słowami Chrystusa uzasadnia autentycz-
ność relikwii93; święte oblicze stało się nawet — obok
kluczy św. Piotra i innych insygniów — emblematem
pielgrzymów, powracających z Rzymu94.
Równocześnie w sztuce wschodniochrześcijań-
skiej rozpowszechnia się „acheiropoieton“ nieco od-
mienny, w formie głowy Chrystusa na tle podwieszo-
nej chusty, wzorowany na innym rzymskim proto-
typie z kościoła San Silvestro in Capite95.
Głowa Chrystusa w Czchowie pozbawiona jest
Archaologie und Kunstgeschichte 17, 1957, s. 134—158).
D- Pacht, The „Avignon Diptych“ and Its Eastern Ancestry
(De Artibus Opuscula XL, Essays in Honor of Erwin Panofsky,
ed. by M. Meiss, New York 1961, I, s. 404 nn.).
90 Kiinstle, o.c., s. 591—592. — Perdrizet, o.c., s. 4.
91 Divina Commedia, Parad. XXXI.
92 Perdrizet, o.c., s. 5.
93 E. Dobschtitz, Christusbilder, Leipzig 1899, s. 312*.
tła w formie chusty, należy więc do typu zachodniego,
a nie do odmian wschodniochrześcijańskich. Verai-
kon czchowski wraz z kilkoma podobnymi głowami
Chrystusa z terenu Małopolski tworzy pod względem
typu i czasu powstania zwartą grupę, zamykającą się
w latach 1360 — około 1380. Należą tu obok głowy
z Czchowa: malowidło w krużgankach augustiań-
skich w Krakowie z ostatniej ćwierci XIV wieku
(ryc. 20) oraz rzeźbione oblicza Chrystusa w kole-
giacie sandomierskiej z lat 1360—82, w kościele Ma-
riackim w Krakowie z czasu około r. 1365 (ryc. 21),
w kościele parafialnym w Skotnikach koło Sando-
mierza z lat około 1365—70, w zakrystii kościoła
parafialnego w Niepołomicach około r. 1370 (ryc. 23)
i w kolegiacie w Wiślicy około lat 1370—80 (ryc.
94 Perdrizet, o.c., s. 5—7, tabl. 1, ryc. 2—3. — Meiss,
o.c., s. 36, ryc. 44.
95 Kiinstle, o.c., s. 590, ryc. 333. — Grabar, o.c., s.17,
z obszerną charakterystyką typów wschodniochrześcijańskich
s. 15—17, 21—24. — Perdrizet, o.c., s. 1—2. — K. Weitz-
mann, The Mandylion and Constantine Porphyrogennetos
(Cahiers Archeologiąues XI, 1960, s. 163—184).
29
bodnych powtórzeń rzymskiego Veraikonu w sztuce
katolickiej Europy90. O Veraikonie z bazyliki św.
Piotra pisze Dante91, Petrarka w roku 1350 wspo-
mina o nim, jako o głównym celu pielgrzymek zdą-
żających do Rzymu92, a św. Brygida w swoich Re-
velationes słowami Chrystusa uzasadnia autentycz-
ność relikwii93; święte oblicze stało się nawet — obok
kluczy św. Piotra i innych insygniów — emblematem
pielgrzymów, powracających z Rzymu94.
Równocześnie w sztuce wschodniochrześcijań-
skiej rozpowszechnia się „acheiropoieton“ nieco od-
mienny, w formie głowy Chrystusa na tle podwieszo-
nej chusty, wzorowany na innym rzymskim proto-
typie z kościoła San Silvestro in Capite95.
Głowa Chrystusa w Czchowie pozbawiona jest
Archaologie und Kunstgeschichte 17, 1957, s. 134—158).
D- Pacht, The „Avignon Diptych“ and Its Eastern Ancestry
(De Artibus Opuscula XL, Essays in Honor of Erwin Panofsky,
ed. by M. Meiss, New York 1961, I, s. 404 nn.).
90 Kiinstle, o.c., s. 591—592. — Perdrizet, o.c., s. 4.
91 Divina Commedia, Parad. XXXI.
92 Perdrizet, o.c., s. 5.
93 E. Dobschtitz, Christusbilder, Leipzig 1899, s. 312*.
tła w formie chusty, należy więc do typu zachodniego,
a nie do odmian wschodniochrześcijańskich. Verai-
kon czchowski wraz z kilkoma podobnymi głowami
Chrystusa z terenu Małopolski tworzy pod względem
typu i czasu powstania zwartą grupę, zamykającą się
w latach 1360 — około 1380. Należą tu obok głowy
z Czchowa: malowidło w krużgankach augustiań-
skich w Krakowie z ostatniej ćwierci XIV wieku
(ryc. 20) oraz rzeźbione oblicza Chrystusa w kole-
giacie sandomierskiej z lat 1360—82, w kościele Ma-
riackim w Krakowie z czasu około r. 1365 (ryc. 21),
w kościele parafialnym w Skotnikach koło Sando-
mierza z lat około 1365—70, w zakrystii kościoła
parafialnego w Niepołomicach około r. 1370 (ryc. 23)
i w kolegiacie w Wiślicy około lat 1370—80 (ryc.
94 Perdrizet, o.c., s. 5—7, tabl. 1, ryc. 2—3. — Meiss,
o.c., s. 36, ryc. 44.
95 Kiinstle, o.c., s. 590, ryc. 333. — Grabar, o.c., s.17,
z obszerną charakterystyką typów wschodniochrześcijańskich
s. 15—17, 21—24. — Perdrizet, o.c., s. 1—2. — K. Weitz-
mann, The Mandylion and Constantine Porphyrogennetos
(Cahiers Archeologiąues XI, 1960, s. 163—184).
29